CÔNG BỐ BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐIỀU CHỈNH TUỔI PHÁP LÝ CỦA TRẺ EM VIỆT NAM

Toàn cảnh Hội nghị công bố Báo cáo kết quả nghiên cứu "Điều chỉnh tuổi pháp lý của trẻ em Việt Nam từ dưới 16 lên dưới 18 tuổi"

Việt Nam là quốc gia đầu tiên của Châu Á và thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước về Quyền Trẻ em của Liên hợp quốc (gọi tắt là công ước CRC) vào tháng 2/1990 – thể hiện sự quan tâm và nỗ lực của quốc gia đối với vấn đề trẻ em. Từ đó đến nay, công tác giáo dục, chăm sóc và bảo vệ trẻ em của Việt Nam trong gần 30 năm qua đã đạt được nhiều tiến bộ đáng khích lệ. Ngay sau khi phê chuẩn công ước CRC, Việt Nam đã ban hành Luật Bảo vệ, Chăm sóc và Giáo dục trẻ em năm 1991 (được sửa đổi năm 2004) và sau đó được thay thế bằng Luật Trẻ em 2016. Đạo luật này là cơ sở pháp lý cơ bản cho việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em ở Việt Nam, bao hàm nhiều quy định quan trọng đảm bảo mọi trẻ em được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Ngô Thị Minh cho biết, bên cạnh những quy định mới rất tiến bộ, Luật Trẻ em 2016 vẫn còn giữ một quy định gây tranh luận đó là về độ tuổi pháp lý của trẻ em. Cụ thể, Điều 1 Luật Trẻ em 2016 quy định: “Trẻ em là người dưới 16 tuổi”, trong khi công ước CRC và các điều ước, thỏa thuận quốc tế khác liên quan đến trẻ em nhà Việt Nam đã ký kết như Công ước số 138 về tuổi lao động tối thiểu và Công ước số 182 về xóa bỏ những hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất, đều quy định trẻ em là dưới 18 tuổi nhằm bảo vệ trẻ em dưới 18 tuổi khỏi các hình thức lao động nặng nhọc, độc hại, khỏi sự bóc lột và lạm dụng khi tham gia lao động. Vì vậy, Viện Nghiên cứu lập pháp đã phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội và Unicef Việt Nam thực hiện nghiên cứu về việc điều chỉnh độ tuổi pháp lý của trẻ em ở Việt Nam lên mức tương thích với chuẩn mực quốc tế.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Ngô Thị Minh 

Đại diện nhóm nghiên cứu, TS.Vũ Công Giao trình bày tóm tắt báo cáo kết quả nghiên cứu “Điều chỉnh tuổi pháp lý của trẻ em Việt Nam từ dưới 16 tuổi lên dưới 18 tuổi”. Báo cáo nghiên cứu nêu rõ cơ sở khoa học, pháp lý và thực tiễn của việc điều chỉnh tuổi pháp lý của trẻ em Việt Nam để tương thích với công ước CRC, đồng thời phân tích tác động tích cực của việc điều chỉnh độ tuổi pháp lý của trẻ em Việt Nam; các vấn đề cần cân nhắc khi điều chỉnh tuổi pháp lý. Kết luận nghiên cứu khẳng định việc điều chỉnh độ tuổi trẻ em lên dưới 18 là hợp lý, cần thiết và chắc chắn sẽ mang tới những tác động tích cực trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và hợp tác quốc tế. Vì vậy, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam cần khẩn trương tiến hành xem xét, sửa đổi Điều 1 Luật Trẻ em 2016 để điều chỉnh độ tuổi pháp lý của trẻ em Việt Nam lên mức tương thích với quy định tịa Điều 1 của Công ước CRC. Đồng thời, chuẩn bị nguồn ngân sách bổ sung cho việc mở rộng phạm vi của các chính sách, chương trình xã hội với trẻ em để đáp ứng nhu cầu của số trẻ em mới tăng thêm (ở độ tuổi 16-17), đặc biệt là trong các chương trình và chính sách bảo trợ xã hội.

TS.Vũ Công Giao, đại diện Nhóm nghiên cứu, trình bày Báo cáo kết quả nghiên cứu

Tại hội nghị, Bà Rana Flowers - Trưởng Đại diện Unicef, cho rằng việc nâng độ tuổi trẻ em lên dưới 18 tuổi sẽ giúp trẻ em 16-17 tuổi được tiếp cận với các dịch vụ bảo vệ trẻ em theo quy định trong Luật Trẻ em, nhằm bảo vệ các em khỏi tất cả các hình thức bạo lực, đặc biệt là xâm hại tình dục. Trong thời điểm hiện nay, điều này có nghĩa là mở rộng mức độ bao phủ của hệ thống bảo vệ trẻ em, tận dụng những dịch vụ sẵn có, tiếp tục củng cố phát triển hơn nữa những dịch vụ này theo thời gian là cách thức giải quyết căn bản mà bất kỳ Chính phủ nào cũng quan tâm để bảo vệ những công dân dễ bị tổn thương nhất khỏi xâm hại.

Đánh giá cao kết quả nghiên cứu, các đại biểu tham dự hội nghị tập trung thảo luận cho ý kiến về tầm quan trọng của báo cáo nghiên cứu; các bước tiếp theo để tiến tới thay đổi khái niệm về tuổi trẻ em ở Việt Nam; những việc có thể làm ngay để trợ giúp các em trong độ tuổi 16 -17. Qua thảo luận, các đại biểu cũng kiến nghị Báo cáo kết quả nghiên cứu cần tiếp tục tập trung làm rõ cơ sở thực tiễn của việc điều chỉnh tuổi pháp lý của trẻ em đồng thời phân tích cụ thể các điều kiện đảm bảo thực thi khi nâng độ tuổi pháp lý của trẻ em.

Bế mạc hội nghị, PGS.TS Hoàng Văn Tú cho rằng, việc nghiên cứu điều chỉnh độ tuổi pháp lý của trẻ em ở Việt Nam lên mức tương thích với chuẩn quốc tế là vô cùng cần thiết. Kết quả báo cáo được công bố tại hội nghị là cơ sở quan trọng để tiếp tục nghiên cứu, phân tích đánh giá sâu hơn trong việc kiến nghị điều chỉnh độ tuổi pháp lý của trẻ em Việt Nam trong thời gian tới./.