Về nguyên tắc, mức đóng BHYT được xác định dựa trên nhiều yếu tố như phạm vi quyền lợi, mức hưởng, chi phí thực tế của các dịch vụ y tế điều kiện kinh tế xã hội của người tham gia BHYT, khả năng hỗ trợ của ngân sách nhà nước khả năng đóng góp của người lao động và sử dụng lao động, cũng như tính cân đối trong đóng góp giữa các đối tượng tham gia BHYT và khả năng chi trả của Quỹ BHYT.

Với mức đóng BHYT hằng tháng của người tự nguyện tham gia BHYT bằng 4,5% mức lương tối thiểu hiện nay được xem là  phù hợp với mức hưởng và khả năng đóng góp của người dân, đảm bảo cân đối của quỹ BHYT. Trường hợp tham gia BHYT theo hộ gia đình thì sẽ được giảm mức đóng kể từ thành viên thứ 2 trở đi. Quy định này làm giảm gánh nặng cho các hộ gia đình có đông người tham gia BHYT.

Việc xác định mức đóng theo tỷ lệ dựa trên mức lương cơ sở là hợp lý vì mức lương cơ sở là căn cứ để tính lương cơ bản trong các bảng lương, mức phụ cấp lương và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật Mặt khác, mức lương cơ sở sẽ được điều chỉnh kịp thời khi có lạm phát, làm gia tăng chi phí y tế, tác động đến chi phí của quỹ BHYT.

Theo lộ trình thực hiện BHYT, từ ngày 01/01/2014 không còn đối tượng tự nguyện tham gia BHYT, mọi đối tượng phải tham gia BHYT theo luật định. Khi toàn dân tham gia BHYT,  mức đóng BHYT có thể sẽ thay đổi. Hiện nay theo  Luật BHYT quy định mức đóng tối đa là 6% mức lương cơ sở.