Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn có hiệu quả tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, cụ thể là:

- Tổ chức thi hành có hiệu quả Nghị định số 142/2013/NĐ-CP ngày 24 tháng 10 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản. Trước mắt tăng cường thanh tra, kiểm tra để ngăn chặn và kiên quyết xử phạt đối với các tổ chức, cá nhân khai thác cát, sỏi trái phép theo đúng tinh thần của Nghị định.

- Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định quy định trách nhiệm bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, trong đó có bảo vệ khoáng sản cát, sỏi chưa khai thác. Theo đó, sẽ quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cấp chính quyền địa phương, nhất là cấp xã khi để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép mà không xử lý hoặc để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép kéo dài.

- Năm 2014, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị mới thay thế Chỉ thị số 29/2008 /CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động khảo sát, thăm dò, khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát, sỏi lòng sông. Theo đó, Chỉ thị sẽ nêu rõ quan điểm chỉ đạo trong quản lý cũng như trách nhiệm cụ thể của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, của các Bộ, ngành có liên quan trong việc ngăn chặn hoạt động khai thác cát trái phép.