Trong những năm gần đây công tác quản lý về bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản được Bộ Tài nguyên và Môi trường đặc biệt quan tâm. Bộ luôn chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản nghiêm túc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường trong Luật Khoáng sản, Luật Bảo vệ môi trường. Hàng năm, Bộ tiến hành các đoàn thanh tra, kiểm tra công tác quản lý, khai thác khoáng sản đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản. Việc thanh tra, kiểm tra tập trung vào các hành vi như: tuân thủ nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường, Đề án cải tạo, phục hồi môi trường được phê duyệt; công tác quản lý chất thải, chất thải nguy hại; hành vi xả nước thải đối với các loại hình khai thác khoáng sản kim loại, khoáng sản có tính phóng xạ, độc hại; công tác ký quỹ và cải tạo, phục hồi môi trường.
- Năm 2012, Bộ đã phối hợp với Ủy ban thường vụ Quốc hội thực hiện Chương trình giám sát đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường. Kết quả giám sát đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành tại Nghị quyết số 535/NQ-UBTVQH13 ngày 12 tháng 10 năm 2012.
- Triển khai Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 18 tháng 3 năm 2013 của Chính phủ về một số vấn đề cấp bách trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, Bộ đang xây dựng quy chế bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác, vận chuyển và chế biến khoáng sản; hoàn thiện các văn bản quy định về cải tạo, phục hồi môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản.
- Để đẩy mạnh trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản đối với công tác cải tạo, phục hồi môi trường, Bộ đã xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 18/2013/QĐ-TTg ngày 29 tháng 3 năm 2013 về cải tạo, phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản (thay thế Quyết định số 71/2008/QĐ-TTg ngày 29 tháng 5 năm 2008).
Trong thời gian tới, Bộ tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.