Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc trình bày về dự kiến Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội
Trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2017, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, chương trình giám sát của Quốc hội năm 2016 đã được thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra; nội dung chương trình là phù hợp, cơ bản đáp ứng được yêu cầu của đại biểu Quốc hội, mong đợi của cử tri, bám sát tình hình thực tế. Các chuyên đề được lựa chọn gồm: Việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2010-2015) gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp; Hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển khoa học, công nghệ nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, giai đoạn 2005-2015 và định hướng phát triển giai đoạn tới, trong đó chú trọng đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ và cơ khí chế tạo đều là những vấn đề bức xúc, được cử tri quan tâm, thiết thực đối với tình hình phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.
Mặc dù khối lượng công việc của các cơ quan được giao chủ trì nội dung giám sát rất lớn nhưng các chuyên đề đã và đang được các cơ quan triển khai tích cực, tổ chức công phu, thực hiện đúng quy định, đảm bảo chất lượng; Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII đã xem xét, cho ý kiến bước đầu, làm cơ sở để Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV tiếp tục giám sát. Bên cạnh đó, các hoạt động giám sát thường xuyên như giám sát văn bản quy phạm pháp luật, xem xét các báo cáo, giải quyết khiếu nại tố cáo vẫn tiếp tục được triển khai theo đúng kế hoạch, đóng góp vào kết quả hoạt động giám sát chung của Quốc hội.
Về tổ chức thực hiện, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã ban hành kịp thời Kế hoạch triển khai, phân công các cơ quan hữu quan thực hiện đầy đủ các nội dung liên quan trong chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; có sự phối hợp tốt giữa các cơ quan chuyên môn và Văn phòng Quốc hội trong việc triển khai thực hiện từng nội dung cụ thể, tạo được sự đồng bộ, khoa học, hiệu quả giám sát tiếp tục được nâng lên.
Bên cạnh những kết quả tích cực, việc thực hiện chương trình giám sát vẫn còn những hạn chế là: theo yêu cầu của thực tiễn, nhiệm vụ giám sát đòi hỏi phải được tăng cường hơn nữa trong khi nguồn lực chưa được tăng lên tương xứng; việc tổ chức hoạt động giám sát còn chưa thật thống nhất, thiếu tính chuyên nghiệp, đôi khi còn hình thức; sự tham gia giám sát của đại biểu Quốc hội còn chưa đầy đủ; thông tin và công cụ phục vụ giám sát còn hạn chế… phần nào làm ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động giám sát nói chung. Do đó, cần có sự chỉ đạo, điều hòa, phối hợp sát sao hơn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và nâng cao hơn nữa trách nhiệm của các cơ quan trong việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ về giám sát; cần có quy định cụ thể hơn nữa về trình tự, thủ tục, công tác phối hợp để hoạt động giám sát được thực hiện nghiêm túc, chuyên nghiệp, hiệu quả hơn; cần đáp ứng tốt hơn về cung cấp thông tin, sử dụng các công cụ giám sát một cách phù hợp để nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát.
Về dự kiến chương trình giám sát 2017, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biếtTại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV sẽ xem xét, thảo luận báo cáo bổ sung của Chính phủ về đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước năm 2016; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2017; báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015 và các báo cáo khác của các cơ quan hữu quan theo quy định của pháp luật; Xem xét, thảo luận Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV; Tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội và Giám sát chuyên đề.
Tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV dự kiến xem xét, thảo luận Báo cáo của Chính phủ về thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; Xem xét, thảo luận báo cáo công tác của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước; Báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; Báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng, về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án, về việc thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới; các báo cáo khác của các cơ quan hữu quan theo quy định của pháp luật; Xem xét báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện kiến nghị giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội; Xem xét Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIV; Tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội; và Giám sát chuyên đề.
Tổng thư ký Nguyễn Hạnh Phúc cho biết việc lựa chọn nội dung giám sát chuyên đề trong chương trình giám sát năm 2017 cần dựa trên các tiêu chí cơ bản là những vấn đề bức xúc, nổi lên ở tầm vĩ mô hoặc ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế- xã hội, được đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân quan tâm; gắn với công tác xây dựng pháp luật; Không trùng với các chuyên đề đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành giám sát trong khoảng từ 3 đến 5 năm tính đến thời điểm đề xuất; Đảm bảo cân đối, phù hợp giữa các lĩnh vực; Phạm vi giám sát phù hợp với điều kiện thực hiện của các cơ quan của Quốc hội.
Trên cơ sở dự kiến số lượng, tiêu chí lựa chọn và nghiên cứu ý kiến kiến nghị của các cơ quan, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định 2 trong 4 nội dung cụ thể sau đây: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011- 2016 (giao Uỷ ban Khoa học, công nghệ và môi trường chủ trì, phối hợp với Ủy ban Về các vấn đề xã hội giúp về nội dung giám sát); Việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2016 (giao Ủy ban Pháp luật giúp chủ trì về nội dung giám sát); Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao (BOT), xây dựng, chuyển giao (BT) và hợp tác công tư (PPP) (giao Uỷ ban Kinh tế giúp chủ trì về nội dung giám sát); Việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với ngư dân gắn với phát triển kinh tế biển và bảo đảm quốc phòng, an ninh (giao Uỷ ban Quốc phòng và an ninh giúp chủ trì về nội dung giám sát).
Theo chương trình kỳ họp, trên cơ sở thảo luận tại hội trường và kết quả phiếu xin ý kiến đến từng Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thống nhất và chỉ đạo Văn phòng Quốc hội, các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội trình Quốc hội xem xét thông qua Nghị quyết về chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2017 tại kỳ họp này.