5 NĂM THỰC HIỆN QUY CHẾ PHỐI HỢP CÔNG TÁC GIỮA UBTVQH VÀ ĐOÀN CHỦ TỊCH ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MTTQ VIỆT NAM: KẾT QUẢ TỐT HƠN; NHỊP NHÀNG, CHẶT CHẼ HƠN; KỊP THỜI, HIỆU QUẢ HƠN; ĐỒNG THUẬN VÀ THUYẾT PHỤC HƠN

HỘI NGHỊ SƠ KẾT 5 NĂM THỰC HIỆN QUY CHẾ PHỐI HỢP CÔNG TÁC GIỮA ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI VÀ ĐOÀN CHỦ TỊCH ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM

Phối hợp củng cố, mở rộng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Báo cáo tại hội nghị cho thấy, sau 5 năm thực hiện Quy chế phối hợp công tác số 02/QC-UBTVQH14-MTTQVN ngày 14/3/2018 giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc, công tác phối hợp giữa hai cơ quan đã có nhiều chuyển biến tích cực, ngày càng thiết thực, hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn Chủ tịch, Ban Thường trực và cả hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ đã được Hiến pháp, pháp luật quy định.

Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa – Xã hội Nguyễn Túc phát biểu

Theo Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa – Xã hội Nguyễn Túc trong 5 năm qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc đã rất quan tâm đến việc củng cố mở rộng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc bằng những việc làm cụ thể. Thực hiện lời dạy của của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Nghị quyết Đại hội XIII, hai cơ quan đã phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt quy chế, pháp lệnh dân chủ ở cơ sở và đã nâng tầm thành Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở với nội dung dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân hưởng thụ. Cùng với đó, trong công tác phối hợp, hai bên đặc biệt quan tâm đến thể chế hóa các chủ trương của Đảng về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tập trung vào những dự án luật, pháp lệnh có liên quan đến quyền, nghĩa vụ của Nhân dân.

Cùng quan điểm, nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cho rằng củng cố, mở rộng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc là điểm mấu chốt để đưa đất nước ta vượt qua những khó khăn thách thức, vượt qua đại dịch COVID-19, tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, góp phần đưa đất nước gạt hái nhiều thành tựu được bạn bè quốc tế công nhận. Theo nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đây là kết quả cần được làm đậm nét hơn nữa.

 Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan phát biểu

Kết quả sơ kết đã cho thấy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tích cực phối hợp với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong tập hợp, xây dựng và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc thông qua thực hiện các nhiệm vụ xây dựng pháp luật, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, tập thể và từng thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội luôn quan tâm, chú trọng quán triệt nghiêm túc, kịp thời thể chế hóa các chủ trương của Đảng về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nhiều văn bản được ban hành để thể chế hóa chủ trương của Đảng. Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động Nhân dân phát huy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, xây dựng các phong trào thi đua, các cuộc vận động hưởng ứng và thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước. Một số hoạt động lớn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam như: cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, chương trình “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”; lễ phát động ủng hộ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên; tổ chức phát phát động “Toàn dân đoàn kết, ra sức phòng, chống dịch COVID- 19”; phối hợp tổ chức Lễ tưởng niệm đồng bào tử vong và cán bộ, chiến sỹ hy sinh trong đại dịch COVID - 19. Các hoạt động quyên góp cứu trợ đồng bào bị thiên tai, lũ lụt, tuyên truyền vận động Nhân dân thực hiện chủ trương, biện pháp phòng, chống dịch và các sự kiện lớn của đất nước luôn được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đại biểu Quốc hội quan tâm.

Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà trình bày báo cáo

Chính sự phối hợp chặt chẽ đó đã góp phần động viên các tầng lớp Nhân dân phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết, tương thân, tương ái giúp nhau vượt qua khó khăn, thách thức của đại dịch tiến tới khôi phục, phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh, trật tự xã hội.

Kết quả nổi bật trong phối hợp trong công tác xây dựng pháp luật

Trong những năm qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đẩy mạnh các hoạt động phối hợp trong công tác xây dựng pháp luật, thể hiện thông qua các hoạt động góp ý, phản biện xã hội, việc thể chế hóa, cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới.

Hai cơ quan phối hợp góp ý, phản biện xã hội đối với 47 dự án luật. Trong đó, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV từ năm 2018 đến năm 2020 hai cơ quan phối hợp góp ý 17 dự thảo luật. Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV từ năm 2021 đến năm 2023 hai cơ quan phối hợp góp ý 30 dự thảo luật, pháp lệnh.

Toàn cảnh hội nghị

Trong 5 năm qua Đoàn Chủ tịch, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức 15 hội nghị phản biện xã hội. Các hội nghị phản biện xã hội đều có sự tham dự và phát biểu ý kiến của đại diện các cơ quan của Quốc hội, đại diện Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nội dung phản biện xã hội được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tập hợp, tổng hợp kỹ lưỡng, chu đáo và gửi đến các cơ quan của Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo để nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý. Ý kiến phản biện xã hội của Đoàn Chủ tịch, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao và kịp thời chỉ đạo các cơ quan soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý, giải trình; qua đó đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng các dự án luật trước khi trình Quốc hội thông qua.

Đặc biệt, trong thời gian qua, hai cơ quan phối hợp tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), trong đó Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức 12 hội nghị, hội thảo với 230 lượt ý kiến góp ý;  Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố đã tổ chức 51.153 hội nghị, hội thảo với 1.300.758 lượt góp ý kiến tâm huyết, sâu sắc. Tổng kết đợt lấy ý kiến Nhân dân, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã nhận được tổng số 8.363.162 ý kiến góp ý cụ thể vào từng điều khoản trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Việt Nam, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ và Pháp luật GS.TS Trần Ngọc Đường phát biểu

Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội triển khai thực hiện Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; góp ý nhiều chuyên đề, đề án do Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chủ trì soạn thảo; đồng thời, hai cơ quan phối hợp tổ chức sơ kết, tổng kết một số văn bản quy phạm pháp luật theo quy định của pháp luật.

Nhất trí với đánh giá trong báo cáo chung, GS.TS Trần Ngọc Đường đặc biệt đánh giá cao kết quả phối hợp trong công tác xây dựng pháp luật của hai cơ quan, thể hiện rõ nhất là việc tiếp thu ý kiến của cử tri qua các hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết nếu như không có sự hỗ trợ, giúp đỡ, chia sẻ, ủng hộ của Mặt trận Tổ quốc các cấp thì Quốc hội, các đại biểu Quốc hội khó có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ từ tiếp xúc cử tri, khảo sát, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước…như vừa qua. Trong đó, công tác xây dựng pháp luật từ đầu nhiệm kỳ đến nay có nhiều đổi mới căn bản, có sự phối hợp chặt chẽ của Mặt trận Tổ quốc.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu

Bên cạnh đó, kết quả thực hiện Quy chế phối hợp công tác số 02/QC-UBTVQH14-MTTQVN còn thể hiện trong phối hợp tổ chức tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, nhiệm kỳ Hội đồng nhân dân các cấp 2016 - 2021; thực hiện công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026; phối hợp trong hoạt động lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn và đề nghị cho thôi, bãi nhiệm đại biểu Quốc hội; phối hợp nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội; tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân; phối hợp trong hoạt động giám; tham dự các kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội; trong trao đổi thông tin và làm việc liên tịch...

Cảm nhận sâu sắc về đổi mới trong hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội

Nhất trí cao với các dự thảo Báo cáo đã trình bày trước Hội nghị và đồng tình với nhiều ý kiến xác đáng, tâm huyết, trách nhiệm của các cụ, các vị, các đồng chí trong Đoàn Chủ tịch và các đồng chí trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, 5 năm qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã triển khai đầy đủ, hiệu quả, trách nhiệm của mỗi bên được ghi trong Quy chế phối hợp.

Trong đó phải kể đến công tác phối hợp tổ chức tiếp xúc cử tri; tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân kịp thời, bài bản, chất lượng hơn, góp phần phát huy dân chủ, tạo đồng thuận xã hội, phát huy mạnh mẽ sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động mọi nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu

Hoạt động phối hợp thực hiện nhiệm vụ giám sát nhịp nhàng, chặt chẽ hơn. Những nội dung cử tri và Nhân dân quan tâm đều được giám sát ở các cấp độ khác nhau; hầu hết các cuộc giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều có đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia. Công tác giám sát đã giúp cho Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Chính phủ, các bộ ngành, địa phương quan tâm giải quyết rốt ráo nhiều việc.

Công tác phối hợp xây dựng luật thực chất, hiệu quả hơn, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng ban hành Luật, Nghị quyết của Quốc hội. Nhất là, được sự tạo điều kiện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã thực hiện khá tốt công tác phản biện xã hội đối với các dự thảo luật, Nghị quyết, có thêm căn cứ để đại biểu Quốc hội thảo luận khi thông qua Luật…

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khẳng định rằng, công tác phối hợp giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đạt được kết quả tốt hơn; nhịp nhàng, chặt chẽ hơn; kịp thời, hiệu quả hơn; đồng thuận và thuyết phục hơn.

Tiếp cận từ góc độ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng cho biết, Đoàn Chủ tịch cảm nhận sâu sắc hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội có nhiều đổi mới, vai trò, vị thế của cơ quan dân cử được nâng lên, hiệu lực, hiệu quả hơn; được cử tri và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. 

Quốc hội thật sự đồng hành với Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển; kịp thời tạo hành lang pháp lý để giải quyết việc khó, việc mới chưa có tiền lệ. Với 5 kỳ họp bất thường đã gỡ được nhiều “nút thắt”, được doanh nghiệp, người dân và các địa phương ghi nhận, hoan nghênh. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng chí Chủ tịch Quốc hội đã có sáng kiến lập pháp, tạo được cơ sở pháp lý, góp phần vào thành công trong công tác phòng chống dịch và phục hồi phát triển kinh tế - xã hội của đất nước", Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh. 

Quốc hội thực sự coi trọng, lắng nghe ý kiến của cử tri và Nhân dân. Hằng tháng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội bàn về công tác dân nguyện, có ý kiến chỉ đạo kịp thời; đưa nội dung giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân ra thảo luận và ban hành Nghị quyết. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng đây là điểm mới, rất đáng trân trọng.

Sự phối hợp, hỗ trợ của Mặt trận Tổ quốc là một trong những nhân tố hết sức quan trọng để Quốc hội thực hiện các chức năng 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trân trọng cảm ơn các Ủy viên Đoàn Chủ tịch và Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch, qua đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của mỗi cơ quan trong thời gian tới. 

Nhìn lại bối cảnh đặc biệt của đất nước ta trong 5 năm thực hiện Quy chế phối hợp công tác giữa hai cơ quan, Chủ tịch Quốc hội nhất trí cho rằng, từ khi có Quy chế năm 2018, công tác phối hợp giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch đã có bước tiến mới, chặt chẽ, hiệu quả hơn. Hai cơ quan vừa đổi mới, cải tiến hoạt động của mình, vừa chú trọng đổi mới phương thức phối hợp công tác, bảo đảm kịp thời trao đổi, thảo luận, thống nhất khi có vấn đề phát sinh qua nhiều hình thức đa dạng. Hàng năm, hai cơ quan đều tổ chức Hội nghị liên tịch để đánh giá việc thực hiện Quy chế, thống nhất nội dung phối hợp công tác năm sau rất nền nếp, bài bản. 

Điểm lại kết quả nổi bật trong công tác phối hợp giữa hai cơ quan thời gian qua, Chủ tịch Quốc hội thay mặt Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trân trọng cảm ơn những đóng góp quan trọng của Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các thành viên Đoàn Chủ tịch và các tổ chức thành viên của Mặt trận đối với hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Sự phối hợp, hỗ trợ của các đồng chí là một trong những nhân tố hết sức quan trọng để Quốc hội thực hiện các chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Với kết quả đạt được trong 5 năm qua, với tinh thần “hướng về dân, lắng nghe dân để được lòng dân”, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, trong năm 2024 và các năm tiếp theo, sự phối hợp công tác giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch sẽ tiếp tục có những cải tiến, đổi mới, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của mỗi cơ quan và nhiệm vụ chung được giao, góp phần “phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường đồng thuận xã hội, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, niềm tin, khát vọng cống hiến và xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”. 

Một số hình ảnh tại hội nghị: