Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Tuấn Anh - thành viên Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tham dự Đại hội đồng AIPA-42
Phóng viên: Vừa qua, Đại hội đồng AIPA-42, các nghị viện thành viên đã nhất trí thông qua nhiều nghị quyết quan trọng trong đó có Nghị quyết về Tăng cường Hợp tác và Đẩy mạnh kỹ thuật số bao trùm để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Đại biểu có thể chia sẻ thêm về bối cảnh để ban hành Nghị quyết cũng như các đề xuất của Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam?
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh: Trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu đang ngày càng nghiêm trọng. ASEAN là khu vực kinh tế năng động, nhưng với hơn 600 triệu dân sống dọc theo các khu vực ven biển, chịu ảnh hưởng rất nặng nề biến đổi khí hậu và nước biển dâng, tác động rất lớn đến mọi hoạt động kinh tế - xã hội của người dân khu vực ASEAN. Vì vậy, Đoàn Việt Nam và Nghị viện các nước thành viên AIPA chia sẻ mối quan ngại sâu sắc về tình trạng ngày càng dễ bị tổn thương và các mối đe dọa từ biến đổi khí hậu đối với khu vực cũng như toàn cầu.
Tham gia thảo luận tại phiên họp, Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam hoan nghênh các quốc gia thành viên đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật số, chuyển đổi số mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội; đề cao vai trò của kỹ thuật số và ứng dụng thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong phát triển kinh tế xã hội và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu; khuyến khích sự hợp tác trong ASEAN về vấn đề này. Qua đó, tạo ra tác dụng kép cho nền kinh tế, vừa cắt giảm khí thải, thích ứng với biến đổi khí hậu, vừa trợ giúp các doanh nghiệp, cộng đồng dân cư.
Đoàn Việt Nam cũng đã đề xuất, ngoài việc thiết lập một trung tâm dữ liệu khu vực để điều phối việc chia sẻ thông tin giữa các quốc gia thành viên ASEAN với mối liên kết chặt chẽ hướng tới quản lý rủi ro thiên tai, trung tâm này cũng có thể được thiết lập để thực hiện các đánh giá khí hậu, giới thiệu trí tuệ nhân tạo (AI) như một công cụ giám sát và công cụ theo dõi, tạo lập bản đồ nguy cơ trực tuyến và hệ thống cảnh báo sớm, cũng như hệ thống kiểm kê phát thải khí nhà kính trực tuyến theo thời gian thực.
Những vấn đề Đoàn Việt Nam đề xuất đã được ghi nhận, thể hiện trong Nghị quyết và được AIPA thông qua.
Phóng viên: Lý do nào đã thúc đẩy Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam đề xuất việc thiết lập một trung tâm dữ liệu khu vực để điều phối việc chia sẻ thông tin giữa các quốc gia thành viên ASEAN?
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh: Biến đổi khí hậu là vấn đề toàn cầu, nhất là trong những năm gần đây, ảnh hưởng đến nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có các quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu trong bối cảnh dịch bệnh có diễn biến phức tạp đến nay mới phát sinh, đòi hỏi phải có giải pháp hữu hiệu hơn, trong đó chú ý xây dựng giải pháp hỗ trợ đối tượng chịu ảnh hưởng của cả dịch bệnh và biến đổi khí hậu. Để thực hiện yêu cầu này, ASEAN cần hợp tác và thiết lập mạng lưới trao đổi thông tin khoa học về khí hậu, nghiên cứu, chia sẻ dữ liệu giữa các quốc gia thành viên, thậm chí hình thành một số trung tâm cảnh báo.
Với tư duy này, Đoàn Việt Nam đã đưa ra đề xuất hình thành trung tâm dữ liệu để tổng hợp, cập nhật số liệu, tạo cơ sở tiến hành các hoạt động nghiên cứu, điều tra, cũng như phân tích tình hình. Trung tâm dữ liệu khu vực cũng sẽ giúp điều phối việc chia sẻ thông tin giữa các quốc gia thành viên ASEAN với mối liên kết chặt chẽ nhằm hướng tới quản lý rủi ro thiên tai.
Phóng viên: Việc thông qua Nghị quyết này tại Đại hội đồng AIPA-42 có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh hiện nay, thưa đại biểu?
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh: Việc ban hành Nghị quyết một lần nữa tái khẳng định sự quan tâm đặc biệt của Nghị viện các nước thành viên AIPA trước những thách thức của biến đổi khí hậu. Khẳng định sự cần thiết của việc tăng cường hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu trong ASEAN, ghi nhận cam kết những sáng kiến về hợp tác nghị viện khu vực nhằm tăng cường nỗ lực giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu trong ASEAN.
Ngoài ra, Nghị quyết sẽ giúp thúc đẩy các quốc gia thành viên ASEAN tìm hiểu, kích hoạt và tăng cường nguồn tài chính cho biến đổi khí hậu và các cơ hội cho hỗ trợ kỹ thuật; nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ lẫn nhau tạo điều kiện cho các hành động chống biến đổi khí hậu hướng tới khả năng chống chịu và thích ứng;
Nghị quyết cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường kỹ thuật số bao trùm trong đối phó với biến đổi khí hậu, vì công nghệ và đổi mới sẽ là chìa khóa cải thiện việc áp dụng các công nghệ xanh và giảm phát thải khí nhà kính.
Phóng viên: Từ thông điệp của Chủ tịch Quốc hội tại phiên họp toàn thể Đại hội đồng AIPA - 42, có thể thấy rằng, Đoàn Việt Nam đã tiếp tục cụ thể hóa thành các đề xuất đóng góp cho các dự thảo Nghị quyết được xem xét tại Phiên họp Ủy ban, thưa đại biểu?
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh:
Phát biểu Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên toàn thể thứ nhất Đại hội đồng AIPA-42 là dấu ấn đậm nét trong hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam lần nay. Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình đã thể hiện sâu sắc tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, sự đồng lòng của Việt Nam đối với những nỗ lực chung của AIPA để cùng nhau vượt qua khó khăn, thử thách, không ngừng tiến lên phía trước. Chủ tịch Quốc hội đã đặt ra nhiều vấn đề.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề xuất 5 vấn đề nhằm phát huy vai trò quan trọng của AIPA và các nghị viện thành viên trong việc đẩy mạnh công cuộc chuyển đổi số, bảo đảm tăng trưởng ổn định, phục hồi bền vững của ASEAN sau đại dịch Covid-19, tiếp tục là hạt nhân đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực. Các đề xuất của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam đã phản ánh đúng, trúng các yêu cầu, đòi hỏi cấp bách đang đặt ra hiện nay ở mỗi nước cũng như cả khu vực ASEAN về chuyển đổi số, tăng cường số hóa nền kinh tế, thích ứng và tận dụng hiệu quả cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0…xem đây là đòn bẩy để sớm vượt qua đại dịch Covid-19 và nhanh chóng khôi phục đà tăng trưởng bền vững. Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ được phía Ban Thư ký tổng hợp đầy đủ trong các báo cáo và Thông cáo chung của Đại hội đồng AIPA-42.
Đoàn Việt Nam đã tham gia rất sâu vào các dự thảo Nghị quyết, đề xuất nhiều vấn đề rất cụ thể và được các nghị viện thành viên đồng thuận, thống nhất đưa vào Nghị quyết. Tất cả các đề xuất này đều thể hiện nhất quán quan điểm của Việt Nam đã được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh tại phiên họp toàn thể.
Theo đó, tại Ủy ban Xã hội, các đề xuất của Đoàn Việt Nam đều từ cơ sở phát biểu của Chủ tịch Quốc hội, nhấn mạnh các nội dung về nâng cao vai trò của nghị viện trong hợp tác, đặc biệt ứng dụng khoa học công nghệ trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19, sản xuất vaccine, kêu gọi Quốc hội tạo điều kiện cho Chính phủ, trao thêm quyền cho Chính phủ chủ động ứng phó với dịch bệnh.
Phóng viên: Sau 3 ngày làm việc, Đại hội đồng AIPA - 42 đã bế mạc, quyết nghị nhiều nội dung quan trọng về hợp tác nghị viện khu vực trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025. Đại biểu đánh giá như thế nào về sự tham gia của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đối với thành công của Đại hội đồng AIPA - 42?
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh: Về cơ bản các đại biểu thành viên Đoàn tham gia Đại hội đồng AIPA-42 đều tham gia một các tích cực, đặc biệt là các đại biểu Quốc hội được phân công chủ trì tại các phiên họp Ủy ban Xã hội, Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tổ chức, Ủy ban Chính trị. Đoàn Việt Nam chủ động xây dựng kịch bản, xây dựng chương trình để thảo luận, tập trung nghiên cứu từ sớm các nội dung có trong chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA-42, có sự phân vai trách nhiệm cụ thể giữa các thành viên Đoàn. Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo từ sớm, phát huy tinh thần trách nhiệm từ đó, các kiến nghị của Đoàn Việt Nam được Ban Thư ký AIPA và Chủ tọa các phiên họp ghi nhận và thể hiện trong các Nghị quyết.
Đây là hoạt động đối ngoại đầu tiên của Quốc hội khóa XV, vì vậy lãnh đạo Quốc hội mà trực tiếp là Chủ tịch Quốc hội đã có chỉ đạo sát sao trong công tác chuẩn bị tham gia, cùng với đó là sự phối hợp chặt chẽ của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan đã góp phần vào thành công chung của sự kiện lần này. Qua đó tiếp tục khẳng định vai trò của Quốc hội Việt Nam với nhiều đóng góp thực chất, hiệu quả vào chương trình nghị sự, các vấn đề được đưa ra thảo luận tại các Ủy ban và góp phần quan trọng vào thành công của Đại hội đồng AIPA - 42, để lại dấu ấn đậm nét trong AIPA.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đại biểu./.