Kết quả của chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã khẳng định tính chất đặc biệt, nhiều mặt của hợp tác Việt Nam với Liên bang Nga và Belarus; quyết tâm của các Bên mong muốn tăng cường và củng cố hơn nữa mối quan hệ truyền thống và hợp tác toàn tiện trong thời gian tới. Nhân dịp này, Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đã có đánh giá về kết qủa chuyến công tác.
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu
Phóng viên: Thưa Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm Liên bang Nga đúng vào dịp cả hai nước đang có nhiều hoạt động lớn thiết thực và nhiều ý nghĩa. Chuyến thăm đã thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước trên các phương diện nào, thưa Chủ nhiệm?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao của Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Liên bang Nga từ ngày 08/12 đến ngày 12/12. Chuyến thăm lần này có ý nghĩa rất quan trọng, Phía bạn cũng rất mong chờ chuyến thăm này nhằm thúc đẩy và tiếp tục hiện thực hóa về quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga.
Tại các buổi hội đàm, hội kiến và gặp gỡ tại Liên bang Nga, các nhà lãnh đạo của Liên bang Nga nhấn mạnh đến mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời đặc biệt. Liên bang Nga nằm trong Liên bang Xô viết, là Quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Phía Nga đánh giá, trong suốt chặng đường gần 70 năm qua, dù nhiều thăng trầm nhưng quan hệ chính trị hai nước phát triển tốt đẹp, các cuộc thăm viếng lãnh đạo cấp cao hai nước diễn ra thường xuyên. Trong quan hệ hợp tác, phía Nga cho rằng, hai nước hợp tác sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực cả về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ, quốc phòng, an ninh.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân hội đàm với Chủ tịch Hội đồng Duma Quốc gia Nga
Với độ tin cậy chính trị đã mở đường cho sự phát triển kinh tế, nhất là kể từ khi sau khi hai nước ký kết Hiệp định Thương mại tự do Liên minh Kinh tế Á - Âu, hoạt động thương mại hai chiều từ khoảng 2,5 tỷ USD năm 2015 đã tăng lên 4,5 tỷ USD vào năm 2018, tăng gần gấp đôi. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo hai nước đánh giá rằng sự tăng trưởng đó vẫn thấp so với tiềm năng hợp tác hai nước trước nhiều lợi thế của mỗi nước có thể hợp tác để đẩy nhanh kim ngạch hai chiều song phương đạt mục tiêu là 10 tỷ USD. Đặc biệt hai nước đã phát triển nền tảng quan hệ giáo dục rất chặt chẽ. Sau chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga năm 2017, Bà chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga đã nhất trí về việc sẽ trao đổi với các nhà lãnh đạo của Liên bang Nga tăng số học bổng cho sinh viên Việt Nam lên 1.000 sinh viên năm 2018, đến nay, cam kết đó đã được thực hiện. Ngoài ra, các hợp tác khác như hợp tác về khoa học công nghệ, quốc phòng, an ninh cũng rất chặt chẽ.
Các nhà lãnh đạo của Liên bang Nga cũng nhắc đi nhắc lại nhiều lần, khi năm 2019 là Năm chéo Việt Nam của 2 nước với nhiều sự kiện lớn của lịch sử hai nước và tháng 01/2020 là năm Kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Các nhà lãnh đạo hai nước đều coi đây là sự kiện chính trị đặc biệt, tác động rất lớn đến mối Quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Liên bang Nga. Vì vậy, mỗi nước cần tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, bởi đó là cơ hội để hai nước giáo dục về truyền thống cho các thế hệ, đặc biệt là lớp trẻ hiểu rõ về mối quan hệ đặc biệt hai nước
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch Hội đồng Duma Quốc gia Nga
Phóng viên: Chuyến thăm Liên Bang Nga đã đánh dấu sự kiện đặc biệt như: Lần đầu tiên Chủ tịch Quốc hội Việt Nam phát biểu tại Phiên họp toàn thể của Hội đồng Liên bang Nga, chủ trì Phiên họp lần thứ nhất của Uỷ ban Liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Nga. Xin Chủ nhiệm cho biết ý nghĩa và kết quả của các sự kiện đó?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Trong chuyến thăm chính thức, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã được Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga mời phát biểu tại Phiên họp toàn thể của Hội đồng Liên bang Nga. Đây là sự kiện hiếm có. Bài phát biểu của được phía Liên bang Nga đánh giá rất cao, Đây chưa phải là bài phát biểu tổng kết 70 năm nhưng đã đề cập nhiều vấn đề, khẳng định Việt Nam luôn luôn ghi nhớ và mãi biết ơn sự hỗ trợ vô giá của Nhà nước và Nhân dân Nga dành cho Nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất, xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt ghi nhớ lại việc viện trợ vũ khí, khí tài, kể cả đội ngũ chuyên gia về công tác quốc phòng hỗ trợ Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu trước Phiên họp toàn thể của Hội đồng Liên bang Nga
Trong thời kỳ trước năm 1975, Nga đã giúp Việt Nam đào tạo một đội ngũ sinh viên. Giờ đây đã trở thành những nhà lãnh đạo của Việt Nam.
Trong bài phát biểu, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đề cập mối quan hệ hai nước đang phát triển tốt đẹp, kể cả về chính trị về hợp tác kinh tế về văn hóa, giáo dục, giao lưu nhân dân. Theo thống kê, năm 2018, có khoảng 600.000 lượt người Nga đến du lịch tại Việt Nam. Người Nga ấn tượng vì phong cảnh đẹp, người Việt Nam thân thiện và mến khách, Khẳng định Nga là đối tác ưu tiên đối ngoại hàng đầu của Việt Nam và trong các buổi hội đàm và hội kiến với các nhà lãnh đạo Nga cũng chọn Việt Nam là đối tác ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga.
Điều đặc biệt nữa, đó là Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch Quốc Chủ tịch Duma Quốc gia Nga đã chủ trì phiên họp đầu tiên của Ủy ban Hợp tác Liên Nghị viện. Đây là kênh hợp tác mới mà hai nước đã ký vào năm 2018. Hội nghị lần thứ nhất đã trao đổi một số chủ đề hợp tác trên các diễn đàn Liên nghị viện đa phương, tìm giải pháp để giữ môi trường hòa bình hợp tác và phát triển vì sự phồn vinh của các quốc gia trên thế giới. Vấn đề thứ hai, đó là hai Bên cùng rà soát, đánh giá lại việc ký kết và thực thi các điều ước quốc tế. Đây là vấn đề hai nước tiếp tục nghiên cứu kỹ hơn. Vấn đề thứ ba, hai Bên bàn thảo nhiều về hợp tác khoa học công nghệ theo xu hướng phát triển của công nghiệp 40, trong đó có kinh tế số và an ninh mạng. Ngoài ra, hai Bên cũng trao đổi về hợp tác quốc phòng, an ninh. Hai Bên cũng bàn thảo, giải quyết một số vấn đề còn tồn tại liên quan đến lĩnh vực dầu khí và năng lượng.
Chuyến công tác lần này có Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ trực tiếp bàn thảo với Phó Thủ tướng phía bạn để có giải pháp xử lý vấn đề vướng mắc tại nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 Sóc Trăng. Qua trao đổi, hai Bên cơ bản đã thống nhất phương án xử lý để rủi ro thấp nhất. Trong buổi hội kiến giữa Chủ tịch Quốc hội nước ta với Thủ tướng Nga, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng hai Thủ tướng nên điện đàm với nhau để thống nhất.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng dành thời gian gặp gỡ và tiếp xúc với Hội hữu nghị, trong đó có đại biểu đại diện cho tổ chức và những người có tham gia vào chiến trường của Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội cũng tiếp lãnh đạo Đảng cộng sản Nga. Tất cả các cuộc gặp đều thấy tình cảm đặc biệt thuỷ chung sắc son giữa người dân Nga với người dân Việt Nam.
Trong chuyến thăm chính thức, Chủ tịch Quốc hội cũng dành thời gian thăm nước Cộng hòa Tatarstan. Đây là khu vực có nhiều tiềm năng về khai thác và chế biến dầu khí và nhiều ngành công nghiệp khác cũng là nơi đứng đầu về sản xuất sữa và có thể đẩy mạnh hợp tác với các địa phương của Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội nước ta đã nhận được sự đón tiếp rất trọng thị của Tổng thống Tatarstan và Chủ tịch Hội đồng Cộng hoà Tatarstan. Nhân dịp này, Chủ tịch đã thăm Trường tổng hợp Kazan. Ngôi trường có bề dày 215 năm, nơi có rất nhiều thế hệ lãnh đạo của Nga theo học, trong đó có Lãnh tụ Lê Nin. Tại đây Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã nói chuyện với Ban Giám hiệu và các sinh viên của Trường. Đó là sự coi trọng đặc biệt phía Nga dành cho Việt Nam, tình cảm thiêng liêng hiếm có.
Phóng viên: Chủ nhiệm có đánh giá như thế nào về kết quả chuyến thăm chính thức Belarus của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Kết thúc chuyến thăm chính thức Liên bang Nga, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã thăm chính thức Cộng hoà Belarus.
Đây là chuyến thăm đặc biệt, bởi lẽ Belarus vừa tổ chức thành công cuộc bầu cử Thượng viện và Hạ viện, nhưng phía bạn chuẩn bị đón tiếp Đoàn rất trọng thị, chân thành.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân hội đàm với Thủ tướng Cộng hoà Belarus
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị kim Ngân đã gặp gỡ tất cả các nhà lãnh đạo cao nhất của Cộng hoà Belarus từ hội kiến Tổng thống, Thủ tướng, Hội đàm với Chủ tịch Thượng viện và Hạ viện. Tại các buổi hội kiến, hội đàm cấp cao đều đánh giá chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lần này đã tạo ra bước phát triển mới trong quan hệ hai nước; khẳng định lớn nhất là hai nước có quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời và đến nay quan hệ kinh tế tăng nhanh, đặc biệt sau khi hai bên ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu, đồng thời hợp tác về giáo dục, đào tạo, quốc phòng, an ninh cũng rất tốt. Phía bạn muốn tìm phương thức và có những cơ chế hợp tác mới để hợp tác kinh tế hai nước phát triển rõ nét hơn như phương thúc hợp tác để đẩy mạnh kim nghạch thương mại với các ngành hàng như cao su, cà phê, hoa quả nhiệt đới, phân Kali, sản xuất sữa và sản xuất công nghiệp ô tô. Quan hệ hợp tác kinh tế hai nước không cạnh tranh mà có khả năng bổ trợ lẫn nhau. Đó là điều kiện để thúc đẩy hợp tác kinh tế lên tầm cao mới. Theo gợi ý của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, muốn tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác kinh tế, trong chuyến thăm của các nhà lãnh đạo Belarus đến Việt Nam thì nên tổ chức một đoàn doanh nghiệp Belarus sang khảo sát để có nhu cầu hợp tác cụ thể.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân hội đàm với Chủ tịch Hạ viện Belarus
Phóng viên: Chủ nhiệm có đánh giá thế nào sự ủng hộ của 2 nước với quan điểm và lập trường của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề liên quan tới Biển Đông?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Về vấn đề Biển Đông, các nhà lãnh đạo 2 nước đều đồng thuận với phương thức giải quyết, diễn biến tranh chấp Biển Đông phải thực hiện bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982. Tôi thấy ý kiến phía Belarus về vấn đề Biển Đông là chân thành, mong muốn cho các nước cùng phát triển.
Tóm lại, trong chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus là hoạt động đối ngoại cuối cùng của năm 2019. Chuyến thăm được đánh giá là thành công bởi trong các cuộc gặp cấp cao đều trao đổi bàn bạc sâu rộng cả về quan hệ chính trị, quan hệ hợp tác kinh tế và các lĩnh vực khác tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước đầu tư và làm ăn tại mỗi nước. Thứ nữa là sự ủng hộ quan điểm của Việt Nam trong giải quyêt vấn đề Biển đông. Chuyến công tác đánh dấu việc lần đầu tiên hai Bên tổ chức phiên họp lần thứ 1 triển khai cơ chế hợp tác Liên Nghị viện để hỗ trợ Chính phủ hai nước thực thi cam kết và thoả thuận hợp tác đã ký. Tôi nghĩ, Ủy ban sẽ nâng cấp dần lên với phiên họp thứ hai sẽ được tổ chức tại Việt Nam và đi sâu bàn thảo những vấn đề rất cụ thể, thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu hai chiều lên 10 tỷ USD, những vấn đề lớn hợp tác lớn nghiên cứu khoa học, giáo dục đào tạo. Tóm lại, chuyến thăm đã khẳng định tính chất đặc biệt, nhiều mặt của hợp tác Việt – Nga; Việt Nam - Belarus và quyết tâm của các Bên mong muốn tăng cường và củng cố hơn nữa mối quan hệ này trong thời gian tới.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu !