Theo báo cáo giải trinh, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật tổ chức chính quyền địa phương của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng: nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp được xác định trên cơ sở phân định thẩm quyền giữa các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương và của mỗi cấp chính quyền địa phương theo hình thức phân quyền, phân cấp.
Trên cơ sở đó, dự thảo Luật có các điều khoản cụ thể quy định về nguyên tắc phân định thẩm quyền; trường hợp phân cấp; trường hợp ủy quyền; hình thức phân quyền, phân cấp, ủy quyền; trách nhiệm của cơ quan được phân quyền, phân cấp, ủy quyền và của cơ quan nhà nước cấp trên khi phân quyền, phân cấp, ủy quyền…
Đại biểu Trần Ngọc Vinh- Hải Phòng cho rằng, thể chế hóa các quy định của Hiến pháp, đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền, tạo sự chủ động cần thiết cho các cấp chính quyền địa phương, cần thiết phải tạo cho địa phương địa dư nhất định để quyết định những vấn đề cụ thể gắn với đặc thù của mỗi địa phương, nhằm phát triển kinh tế-xã hội, trên cơ sở không trái đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Theo đại biểu, phân cấp phải gắn với thực quyền quản lý về nguồn lực, tài sản, nhân sự, trên cơ sở bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phạm vi được phân cấp. Vì vậy, tại Điều 11, dự thảo Luật cần quy định rõ trường hợp nào ủy quyền, trường hợp nào sẽ thực hiện phân cấp để tránh tình trạng tùy tiện khi áp dụng phân cấp, phân quyền trong điều hành, quản lý.
Cùng quan điểm, đại biểu Ly Kiều Vân- Quảng Trị cho biết, hiện nay khái niệm phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước chưa được quy định cụ thể, mà thực hiện theo cách hiểu, cách áp dụng của từng địa phương và đơn vị. Đại biểu đề nghị cũng cần quy định rõ hơn lĩnh vực, ngành nào không được phân cấp. Đồng thời, tại khoản 1 Điều 14 cần xác định rõ trường hợp nào được coi là cần thiết để cơ quan hành chính nhà nước cấp trên có thể thực hiện ủy quyền.
Đại biểu Hồ Thị Thủy- Vĩnh Phúc, quy định phân cấp như dự thảo luật dễ dẫn tới sự lạm dụng, dồn việc, dồn trách nhiệm của cấp trên cho cấp dưới và khó xác định rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành. Quy định này cũng khó đảm bảo tính khả thi về nguồn lực, đây là một trong những vấn đề quyết định việc thực hiện phân cấp, phân quyền.
Đại biểu Thủy phân tích, hiện nay, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương đang được quy định ở rất nhiều luật và văn bản dưới luật, rất khó để xác định đâu là việc được phân cấp, đâu là việc được phân quyền.
Vì vậy, dự thảo luật cần làm rõ hơn nội hàm, tiêu chí, nguyên tắc, phạm vi của vấn đề phân quyền, phân cấp, tạo cơ sở để đảm bảo sự minh bạch trong việc xác định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, tạo điều kiện cho chính quyền địa phương thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.
Đồng thời, đảm bảo sự kiểm tra, giám sát có hiệu quả của chính quyền cấp trên đối với chính quyền cấp dưới, đại biểu đề nghị cần rà soát để quy định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền các cấp phải phù hợp hơn, tránh tình trạng chồng chéo hoặc bỏ sót, phải phù hợp thống nhất với nội dung của các luật liên quan như Luật tổ chức Quốc hội, Luật tổ chức Chính phủ, Luật đầu tư công và các luật chuyên ngành khác.
Đại biểu Trần Thị Hiền- Hà Nam nhận xét, các điều khoản về việc chính quyền cấp trên có phân cấp, phân quyền, có ủy quyền cho cấp dưới; chính quyền địa phương chịu trách nhiệm trước cơ quan nhà nước cấp trên về kết quả thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của mình mới chỉ quy định nhiệm vụ, quyền hạn theo chiều thuận, không có quy định nếu không thực hiên đúng, đủ các nhiệm vụ, quyền hạn đó, kể cả thẩm quyền chung, thẩm quyền riêng thì sẽ xử lý như thế nào. Vì vậy, đại biểu đề nghị dự thảo luật cần nghiên cứu để thiết kế cho chặt chẽ hơn các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn.