ỦY BAN TÀI CHÍNH – NGÂN SÁCH THẨM TRA VIỆC GIAO DANH MỤC VÀ VỐN CHO CÁC NHIỆM VỤ, DỰ ÁN THUỘC CHƯƠNG TRÌNH PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI ĐỢT 2

PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN ĐỨC HẢI LÀM VIỆC VỚI ỦY BAN TÀI CHÍNH – NGÂN SÁCH VỀ VIỆC TRIỂN KHAI CÔNG VIỆC NĂM 2023

Cùng dự phiên họp có các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách của Ủy ban Tài chính – Ngân sách, đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện lãnh đạo các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Kiểm toán nhà nước, Văn phòng Chính phủ.

Toàn cảnh phiên họp

Tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó quy định mục tiêu, đối tượng, nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn và phân bổ vốn, các cơ chế đặc thù áp dụng cho dự án đầu tư công thuộc Chương trình và một số nhiệm vụ sử dụng vốn đầu tư phát triển; tăng chi từ nguồn ngân sách nhà nước tối đa 176 nghìn tỷ đồng với thời gian thực hiện chủ yếu trong 2 năm 2022 và 2023 để hỗ trợ, đầu tư các nhiệm vụ, dự án trong từng ngành, lĩnh vực, đồng thời giao Chính phủ căn cứ các nguyên tắc, tiêu chí quy định tại Nghị quyết, khẩn trương rà soát, hoàn thiện danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn của Chương trình, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi phân bổ vốn.

Trình bày báo cáo tóm tắt việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (đợt 2), Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, căn cứ Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội, các kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã có tờ trình trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (đợt 2).

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương trình bày báo cáo 

Theo đó, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến về nguyên tắc, tiêu chí về phân bổ, bố trí vốn cho danh mục các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; cho ý kiến về 129 dự án thuộc Chương trình với số vốn dự kiến là 14.710,315 tỷ đồng đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, đủ điều kiện giao kế hoạch vốn; việc điều chỉnh giảm kế hoạch vốn của Chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Giao thông vận tải thực hiện 04 dự án quan trọng quốc gia, đường cao tốc để điều chỉnh tăng tương ứng cho các địa phương tham gia dự án thành phần do hiện nay Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định phân cấp cho địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đều nhất trí việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội còn lại là đúng theo thẩm quyền tại Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn trao đổi về các nội dung thẩm tra

Đồng thời nhấn mạnh Nghị quyết 43/2022/QH15 đã quy định về nguyên tắc và tiêu chí lựa chọn và phân bổ vốn cho các dự án, vì vậy không cần thiết phải trình bày lại và cho ý kiến lại trong lần trình này song trong quá trình rà soát và thực hiện việc phân bổ, bố trí vốn cho các dự án thuộc Chương trình phải tuân thủ theo đúng nguyên tắc và tiêu chí đã được quy định tại Nghị quyết của Quốc hội.

Đối với việc phân bổ vốn cho 129 dự án đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định, qua rà soát, Ủy ban Tài chính – Ngân sách nhận thấy các dự án được dự kiến bố trí đủ 100% vốn so với tổng mức đầu tư để bảo đảm đủ vốn hoàn thành trong năm 2023. Bên cạnh đó, số vốn dự kiến bố trí cho các dự án thuộc nguồn vốn của Chương trình đã được bố trí trong phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023. Do vậy, Ủy ban cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ, đối với danh mục dự án đã đủ thủ tục đầu tư.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến bày tỏ băn khoăn với tiến độ giao danh mục nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ rõ, việc Chính phủ trình danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn còn lại của Chương trình là chậm, đến nay số vốn còn lại chưa đủ thủ tục đầu tư là khá lớn và phải tiếp tục chờ hoàn thiện thủ tục đầu tư. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc triển khai thực hiện và bảo đảm tiến độ giải ngân vốn cho các dự án trong năm 2023. Các đại biểu đề nghị Chính phủ báo cáo, làm rõ khả năng phân bổ triển khai thực hiện và hoàn thành giải ngân vốn trong năm 2023 theo yêu cầu của Nghị quyết 43/2022/QH15. Đồng thời, đề nghị cần có giải pháp quyết liệt, tập trung chỉ đạo các bộ, ngành và các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư, khẩn trương thực hiện giải ngân dự án theo quy định của Nghị quyết 43.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai, áp lực về tiến độ giải ngân là rất lớn nhưng cũng rất cần bảo đảm tuân thủ đúng các điều kiện theo quy định. Do đó việc thận trọng, rà soát kĩ lưỡng các danh mục nhiệm vụ, dự án là cần thiết. Tuy nhiên cũng cần làm rõ nguyên nhân cả chủ quan và khách quan của những chậm trễ này, chỉ rõ trách nhiệm của bộ ngành, địa phương.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai cũng cho rằng Nghị quyết 43/2022/QH15 ra đời trong bối cảnh đặc biệt, tuy nhiên đến nay tình hình đã có những thay đổi, chuyển biến nhất định. Vì vậy cần có rà soát để có điều chỉnh bổ sung vốn cho các dự án khác cấp bách và phù hợp hơn với tình hình, nhu cầu thực tiễn; nhấn mạnh rằng, ở đây cần có sự chủ động, linh hoạt trong sử dụng vốn để bảo đảm phát huy hiệu quả nguồn lực.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai phát biểu tại phiên họp

Cùng quan điểm, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách Hoàng Văn Cường cũng cho rằng đối với số vốn còn lại chưa đủ thủ tục đầu tư, Chính phủ cần xem xét cân đối điều chỉnh lại và cho phép điều chuyển sang những dự án cần và có tác động xã hội ngay.

Đặt vấn đề, Nghị quyết 43/2022/QH15 cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù trong giai đoạn 2022-2023. Nhưng với tình hình giải ngân và phân bổ chậm như hiện nay, nếu những cơ chế đặc thù này không được tiếp tục thực hiện sẽ có thể vướng mắc và không công bằng đối với những dự án trong các đợt phân bổ sau. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai đề nghị cần tiếp tục làm rõ vấn đề này để có kiến nghị giải pháp phù hợp.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường kết luận nội dung phiên họp

Kết luận nội dung phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường ghi nhận các ý kiến phát biểu tại phiên họp, đề nghị các cơ quan tổng hợp đầy đủ để hoàn thiện tờ trình và báo cáo để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định trong phiên họp thường kỳ tháng 02/2023 này.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết qua trao đổi tại phiên họp nhiều ý kiến đề nghị các Bộ ngành chủ động tham mưu cho Chính phủ để đẩy nhanh tiến độ và quyết liệt thực hiện sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến chính thức, để bảo đảm tiến độ giải ngân của năm 2023 này. Đồng thời, đề nghị các địa phương chủ động rà soát các dự án để có đề xuất cho đợt giao vốn tiếp theo.

Một số hình ảnh tại phiên họp: