Ngày 6 – 7.3, dưới sự chủ trì của Ủy viên UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện, Ủy ban Tư pháp tiến hành phiên họp toàn thể lần thứ Mười để thẩm tra dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi); dự án Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (sửa đổi); cho ý kiến về dự án Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính các hành vi cản trở hoạt động tố tụng của Tòa án.
Theo Tờ trình dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), việc sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân lần này nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp, đặc biệt là Nghị quyết số 49 – NQ/TW ngày 2.6.2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; Kết luận số 79 – KL/TW ngày 28.7.2010 về Đề án đổi mới tổ chức và hoạt động của Tòa án, Viện kiểm sát và cơ quan điều tra theo tinh thần Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị. Đồng thời, cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013: Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.
Thẩm tra dự án Luật, các thành viên Ủy ban nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân nhằm khắc phục những tồn tại trong chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Tòa án từng cấp hiện còn chưa hợp lý, chưa phù hợp với các nguyên tắc về tổ chức và hoạt động của cơ quan tư pháp. Đáng lưu ý, pháp luật hiện hành chưa quy định rõ địa vị pháp lý của Tòa án nhân dân tối cao dẫn đến hệ thống tổ chức Tòa án nhân dân được tổ chức như một bộ, ngành, mà chưa phải là một cơ quan quyền lực tư pháp.
Liên quan đến tổ chức hệ thống Tòa án nhân dân, nhiều thành viên Ủy ban tán thành với quan điểm tổ chức Tòa án 4 cấp theo thẩm quyền xét xử, không phụ thuộc vào đơn vị hành chính theo đúng tinh thần Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị. Về thẩm quyền thành lập Tòa án nhân dân sơ thẩm khu vực, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp cao và Tòa án quân sự, có đại biểu đề nghị nên giao UBTVQH quyết định, thay vì giao Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Bởi lẽ, xác định cơ cấu, tổ chức của Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự các cấp là vấn đề lớn, quyết định đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cả hệ thống Tòa án. Xác định cơ cấu tổ chức và thành lập các Tòa án nêu trên phải do QH ban hành. Việc quyết định cụ thể về số lượng các cấp Tòa án, phạm vi địa hạt tư pháp, QH ủy quyền cho UBTVQH theo đề nghị của Chánh án Tòa án nhân dân.