Được đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của QH từ năm 2009, song dự án Luật Thủ đô đã không được QH Khóa XII thông qua do một số quy định của dự án Luật chưa thể hiện rõ tính quy phạm; một số cơ chế, chính sách còn mang tính nguyên tắc nên tính khả thi chưa cao. Theo chương trình, dự án Luật Thủ đô sẽ được trình QH tại Kỳ họp thứ Tư tới. Để bảo đảm chất lượng dự án Luật sẽ thuyết phục được các ĐBQH, cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật Thủ đô cho biết: dự thảo Luật lần này xác định mô hình Thủ đô là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, đồng thời là trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước; bổ sung thêm quy định về vùng Thủ đô, trong đó xác định vùng Thủ đô là khu vực không gian liên kết phát triển KT - XH gồm Thủ đô là trung tâm và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo quy định của Chính phủ. Về một số đặc thù của Thủ đô như quản lý dân cư, dự án Luật sẽ áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp, đặc biệt là giải pháp về KT - XH; kiểm soát dân cư ở nội thành bằng biện pháp hành chính cần thiết để bảo đảm quy mô, mật độ dân cư theo quy hoạch chung xây dựng Thủ đô. Về cơ chế, chính sách tài chính cho Thủ đô, ngân sách nhà nước sẽ ưu tiên phân bổ để đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại. Dự toán chi ngân sách của Thủ đô được xác định trên cơ sở định mức phân bổ chi ngân sách cao hơn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác; Thủ đô được sử dụng các khoản ngân sách Trung ương vượt dự toán theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
Các đại biểu dự Hội thảo cho rằng, dự thảo Luật lần này đã làm rõ hơn cơ chế đặc thù cho Hà Nội với vai trò là trung tâm hành chính – chính trị quốc gia, là đô thị đặc biệt, có quá trình phát triển lịch sử hàng nghìn năm với 7 lĩnh vực chính: quy hoạch, văn hóa, giáo dục – đào tạo, khoa học công nghệ, môi trường, đất đai, kinh tế - tài chính, an ninh – an toàn xã hội. Đồng tình với việc bổ sung quy định về vùng Thủ đô, nhưng một số đại biểu đề nghị nên bổ sung quy định khái niệm vùng Thủ đô trong dự thảo Luật. Liên quan đến một số quy định mang tính đặc thù như quản lý dân cư, một số đại biểu cho rằng, cần quy định rõ, Thủ đô vẫn tiếp tục phát triển dân cư, song việc phát triển dân cư sẽ được tập trung ở tuyến đô thị vệ tinh và thực hiện giãn dân cư trong nội đô. Với cơ chế, chính sách tài chính cho Thủ đô, cần bổ sung quy định khuyến khích các thành phần kinh tế cùng tham gia đầu tư, xây dựng, phát triển Thủ đô.