Bảo tồn và phát huy giá trị tinh hoa văn hoá truyền thống của thủ đô ngàn năm văn hiến, xây dựng con người Hà Nội thanh lịch, văn minh, tiêu biểu cho trí tuệ và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam...” - đó là một số mục tiêu phát triển của Hà Nội đến năm 2020 định hướng đến 2030 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Dịch vụ đóng vai trò trọng yếu
Theo đề án được phê duyệt, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân thời kỳ 2011-2015 của Hà Nội đạt 12-13%/năm, thời kỳ 2016-2020 đạt khoảng 11-12%/năm và khoảng 9,5-10%/năm thời kỳ 2021-2030. Đến năm 2015, GDP bình quân đầu người của Hà Nội đạt 4.100 - 4.300USD và đến năm 2020 đạt khoảng 7.100 - 7.500 USD và phấn đấu tăng lên 16.000 - 17.000 USD vào năm 2030 (tính theo giá thực tế). Cơ cấu kinh tế cũng được chuyển dịch theo hướng dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp và dịch vụ chất lượng cao đóng vai trò trọng yếu trong cơ cấu kinh tế thành phố. Cũng theo quy hoạch, đến năm 2015, trong cơ cấu kinh tế, tỉ trọng dịch vụ chiếm 54-55%, công nghiệp - xây dựng chiếm 41-42% và nông nghiệp là 3-4%.
Về xã hội, đến năm 2015, dự tính quy mô dân số Hà Nội đạt 7,2 - 7,3 triệu người, năm 2020 khoảng 7,9 - 8 triệu người và năm 2030 khoảng 9,2 triệu người. Tỉ lệ lao động qua đào tạo đạt trên 55% vào năm 2015 và 70 - 75% vào năm 2020. Hà Nội cũng trở thành trung tâm đào tạo chất lượng cao của cả nước có tầm cỡ khu vực... tỉ lệ đô thị hoá năm 2015 khoảng 46-47%, năm 2020 đạt 58-60%, đến năm 2030 đạt khoảng 65-68%.
Trong cơ cấu ngành kinh tế, ưu tiên phát triển các loại hình dịch vụ phục vụ phát triển kinh tế trí thức và dịch vụ tạo cơ sở hạ tầng, khuyến khích phát triển các lĩnh vực dịch vụ: Tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, bưu chính - viễn thông, khoa học - công nghệ, y tế, giáo dục - đào tạo, tư vấn, vận tải công cộng. Xây dựng Hà Nội thành trung tâm tài chính - ngân hàng hàng đầu ở khu vực phía bắc và có vai trò quan trọng trong cả nước, đồng thời Hà Nội tiếp tục giữ vai trò là một trong những trung tâm du lịch, là nguồn phân phối du khách lớn của khu vực phía bắc.
Mở rộng các đô thị vệ tinh
Cũng theo quy hoạch được phê duyệt thì về hạ tầng đô thị đến năm 2020 đưa vào vận hành ít nhất 2 tuyến đường sắt đô thị và một hệ thống đường giao thông ngầm, đường trên cao, các quốc lộ hướng tâm, vành đai giao thông đô thị kết nối trung tâm thủ đô với các khu đô thị mới, các trục của khu vực phía tây thành phố.
Chính phủ cũng đồng ý với việc xây dựng một không gian đô thị Hà Nội theo mô hình chùm đô thị, bao gồm đô thị trung tâm, các đô thị vệ tinh, các thị trấn và vùng nông thôn, được kết nối bằng hệ thống giao thông đường vành đai có trục hướng tâm, có mối liên kết với mạng lưới giao thông vùng và quốc gia. Đô thị trung tâm được phân cách với các đô thị vệ tinh, các thị trấn bằng đường hành lang xanh.
Trong đô thị trung tâm bố trí trụ sở cơ quan trung ương, cơ quan đầu não của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể của quốc gia và thành phố; trụ sở các cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế; các cơ sở thương mại, giao dịch, dịch vụ tài chính - ngân hàng - bảo hiểm - chứng khoán, các viện nghiên cứu đầu ngành; trụ sở chính của các tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp lớn; các cơ sở đào tạo chất lượng cao với quy mô phù hợp...
Đô thị trung tâm được phát triển mở rộng từ khu vực nội đô về phía tây, nam đến đường vành đai 4 và về phía bắc đến khu vực Mê Linh, Đông Anh; phía đông đến khu vực Gia Lâm và Long Biên. Trong đô thị trung tâm có khu nội đô lịch sử (giới hạn từ phía nam sông Hồng đến đường vành đai 2), khu nội đô mở rộng (giới hạn từ đường vành đai 2 đến sông Nhuệ), khu vực mở rộng phía nam sông Hồng (từ sông Nhuệ đến đường vành đai 4), khu vực mở rộng phía bắc sông Hồng (đến nam sông Cà Lồ).
Quy hoạch cũng nêu rõ cần phải hình thành, phát triển nhanh các đô thị vệ tinh có chức năng hỗn hợp và đặc thù riêng, hoạt động tương đối độc lập để hỗ trợ với đô thị trung tâm các chức năng về đào tạo, công nghiệp và nhà ở. Các đô thị vệ tinh gồm: Đô thị Hòa Lạc, đô thị Sơn Tây, đô thị Xuân Mai, đô thị Phú Xuyên, đô thị Sóc Sơn. Đô thị Hòa Lạc có chức năng chính về khoa học - công nghệ và đào tạo.
Đô thị Sơn Tây là đô thị văn hoá lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng; trọng tâm là bảo tồn thành cổ Sơn Tây, làng cổ Đường Lâm và phát triển mới trung tâm phục vụ du lịch gắn với hồ Xuân Khanh, các dịch vụ đào tạo, y tế. Đô thị Xuân Mai là đô thị dịch vụ - công nghiệp hỗ trợ phát triển tiểu thủ công nghiệp và hệ thống làng nghề. Đô thị Phú Xuyên là đô thị công nghiệp, đầu mối giao thông và trung chuyển hàng hoá.
Đô thị Sóc Sơn là đô thị phát triển về dịch vụ, khai thác tiềm năng Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài, hành lang kinh tế Côn Minh - Hà Nội - Quảng Ninh và vùng cảnh quan núi Sóc. Ngoài các khu đô thị, khu vực ngoại thành cũng sẽ hình thành các vành đai cây xanh gắn với phát triển các công viên sinh thái quy mô lớn. Phát triển các vùng rau, hoa cây cảnh cao cấp, thực phẩm sạch. Hình thành các khu du lịch sinh thái quy mô lớn tại khu vực Ba Vì, Sóc Sơn, Hương Sơn - Quan Sơn, gắn phát triển du lịch với tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho nhân dân khu vực phụ cận.
Cần khoảng 200 tỉ USD để thực hiện quy hoạch
Theo phê duyệt của Thủ tướng thì tổng nhu cầu vốn đầu tư toàn xã hội thời kỳ 2011-2015 cho thủ đô Hà Nội là từ 1.400 - 1.500 nghìn tỉ đồng theo giá thực tế (tương ứng khoảng 69-70 tỉ USD) và khoảng 2.500 - 2.600 nghìn tỉ đồng (tương đương khoảng 110-120 tỉ USD) thời kỳ 2016-2020. Dự kiến nguồn vốn đầu tư từ ngân sách đáp ứng được khoảng 16-18% nhu cầu vốn theo từng giai đoạn. Số còn lại là nguồn vốn xã hội hoá cùng với thu hút vốn FDI, ODA. Tăng cường huy động vốn thông qua các hình thức đầu tư BOT, BTO, BT để đẩy nhanh phát triển kết cấu hạ tầng; đẩy mạnh thu hút vốn thông qua phát hành trái phiếu công trình...