Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc phát biểu tại buổi họp báo Ảnh: Đình Nam
Theo dự kiến chương trình, Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV sẽ khai mạc vào ngày 20/7/2016, làm việc trong thời gian 8 ngày (bế mạc vào ngày 29/07/2016).
Trình bày Báo cáo tóm tắt chương trình và nội dung kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV, Phó Tổng thư ký Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Lê Minh Thông cho biết, đây là kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XIV, có vai trò đặc biệt quan trọng, tạo tiền đề cho hoạt động của Quốc hội trong cả nhiệm kỳ. Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ tập trung phần lớn thời gian để xem xét, quyết định về tổ chức, nhân sự cấp cao của Nhà nước. Bên cạnh đó, Quốc hội sẽ xem xét, thảo luận các báo cáo về kinh tế- xã hội và quyết định một số vấn đề quan trọng khác.
Công tác tổ chức, nhân sự cấp cao của nhà nước là nội dung trọng tâm của kỳ họp đầu nhiệm kỳ nên phần lớn thời gian của kỳ họp lần này dành cho việc xem xét, quyết định về công tác nhân sự. Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ dành khoảng 6 ngày làm việc để xem xét, quyết định về công tác nhân sự Nhà nước.
Khác với các khóa Quốc hội trước, Quốc hội khóa XIV sẽ không tiến hành thẩm tra tư cách đại biểu và thông qua nghị quyết về việc xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên. Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân đã trao thẩm quyền xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội cho Hội đồng bầu cử quốc gia. Hội đồng bầu cử quốc gia căn cứ vào kết quả tổng kết bầu cử đại biểu Quốc hội, kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan người trúng cử đại biểu Quốc hội để tiến hành xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội, cấp giấy chứng nhận đại biểu Quốc hội khóa mới cho người trúng cử và báo cáo Quốc hội khóa mới về kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên.
Tại kỳ họp này Quốc hội sẽ nghe Hội đồng bầu cử quốc gia báo cáo tổng kết cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021 và kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội được bầu. Quốc hội sẽ tiến hành bầu Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội và các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội, Tổng thư ký Quốc hội; Bầu Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viên kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng kiểm toán nhà nước; Quyết định cơ cấu tổ chức, số lượng thành viên Chính phủ; Phê chuẩn việc bổ nhiệm các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ; Phê chuẩn danh sách Phó Chủ tịch và Ủy viên Hội đồng quốc phòng và an ninh.
Quốc hội sẽ dành khoảng 2 ngày làm việc để xem xét, thảo luận các báo cáo và quyết định một số vấn đề quan trọng của đất nước: Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2016; các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2016; Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2014; Xem xét, thông qua các Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2017 và việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề; Nghị quyết về một số vấn đề quan trọng (nếu có); Báo cáo của Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri cả nước trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV.
Để tạo điều kiện cho cử tri và nhân dân theo dõi, nắm bắt kịp thời nhiều nội dung quan trọng được Quốc hội xem xét, thảo luận tại kỳ họp, trong chương trình nghị sự của kỳ họp lần này, phiên khai mạc và phiên bế mạc kỳ họp Quốc hội sẽ được phát thanh, truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, Kênh truyền hình Quốc hội và VOV1 của Đài Tiếng nói Việt Nam.
Trước những thắc mắc của các phóng viên về việc không xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XIV đối với ông Trịnh Xuân Thanh và bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường vừa qua, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, đây là sự việc rất đáng tiếc khi Quốc hội vừa công bố kết quả của cuộc bầu cử thì đã có hai trường hợp không đủ tư cách. Tuy nhiên, cả hai trường hợp này đều có những vi phạm tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội và quy định của Luật Quốc tịch Việt Nam, nên phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Qua sự việc này, Hội đồng bầu cử Quốc gia cũng cần có những chế tài chặt chẽ hơn nữa trong việc xử lý những sai phạm trong việc giới thiệu, thẩm tra tư cách đại biểu qua các vòng hiệp thương; sẽ rà soát lại, quy trách nhiệm và xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV, Lễ tuyên thệ nhậm chức tiến hành với các chức danh Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Hình thức tuyên thệ cơ bản giống như đã thực hiện tại kỳ họp 11, Quốc hội khóa XIII. Tuy nhiên, kỳ họp này có một vài điểm mới, để đảm bảo tính trang trọng, trong lúc diễn ra lễ tuyên thệ sẽ mời Đoàn Chủ tịch của Quốc hội xuống bục và tất cả đại biểu Quốc hội đứng lên giống như làm lễ chào cờ. Đồng thời, đại biểu không được quay phim, chụp ảnh; không đứng ngồi ngả nghiêng làm giảm tính trang nghiêm trong Lễ tuyên thệ.
Về công tác thông tin- tuyên truyền, Tổng Thư ký Quốc hội khẳng định, Quốc hội khóa XIV sẽ cố gắng phát huy kinh nghiệm truyền thông của Quốc hội khóa XIII để chuyển tải được tốt nhất thông tin đến với cử tri; Tạo mọi điều kiện hỗ trợ và phối hợp để phóng viên có thể tham gia đưa các thông tin trước, trong và sau kỳ họp một cách tốt nhất và nhanh nhất; Hi vọng báo chí tiếp tục quan tâm tới Quốc hội và luôn là cầu nối quan trọng giữa Quốc hội với cử tri.