.jpg)
Toàn cảnh hội thảo
Dự và chủ trì Hội thảo có: Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ; Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng và Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thanh Long.
Theo thông tin tại hội thảo, Cụ Bùi Bằng Đoàn sinh năm 1889 tại làng Liên Bạt, huyện Ứng Hoà, Hà Đông, nay thuộc thành phố Hà Nội, trong một gia đình có truyền thống nho học. Từ nhỏ, Cụ đã theo con đường khoa cử, sớm đỗ đạt. Năm 17 tuổi, Cụ đỗ cử nhân khoa thi năm 1906, sau đó đỗ thủ khoa trường Hậu bổ, là cơ sở đào tạo viên chức hành chính bằng tiếng Pháp lúc bấy giờ. Từ năm 1911, Cụ lần lượt được bổ nhiệm làm Tri huyện, Tri phủ ở tỉnh Nam Định, Án sát ở tỉnh Bắc Ninh rồi Tuần phủ ở các tỉnh Cao Bằng, Ninh Bình. Năm 1933, Cụ được bổ nhiệm làm Thượng thư Bộ hình, đồng thời tham gia Viện Cơ mật của triều đình Huế.
Trong thời gian làm quan, Cụ nổi tiếng là một vị quan thanh liêm chính trực, yêu thương dân chúng, chăm lo cho đời sống của Nhân dân. Làm quan ở địa phương nào, Cụ cũng luôn luôn đề cao tinh thần dân tộc, thương nước nhà đang còn dưới ách nô lệ, thương dân chúng còn đói khổ lầm than.
Cũng xuất phát từ tấm lòng yêu nước, thương dân đó, Cụ đã tin tưởng và đi theo con đường cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra cho dân tộc Việt Nam. Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã mời Cụ làm cố vấn để giúp thêm ý kiến “trong công việc hưng lợi, trừ họa cho nước nhà”. Với tinh thần của một nhân sĩ yêu nước, khi tham gia Cách mạng, trải qua nhiều vị trí khác nhau Cụ luôn dốc hết tâm và tài phục vụ cho Cách mạng.
Vào tháng 1 năm 1946, Cụ được bầu làm đại biểu Quốc hội của tỉnh Hà Đông. Và vào tháng 11 năm đó, Cụ đã được Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khóa I tại kỳ họp thứ 2 tín nhiệm bầu giữ chức Trưởng Ban Thường trực Quốc hội. Trên cương vị đứng đầu Quốc hội, Cụ Bùi Bằng Đoàn luôn đề cao tư tưởng đại đoàn kết để động viên các lực lượng tham gia kháng chiến, qua đó khẳng định vai trò của Quốc hội trong việc đại diện cho ý chí của toàn dân, cho tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Cụ Bùi Bằng Đoàn đã tích cực đấu tranh phản bác những luận điệu của thực dân Pháp và bè lũ tay sai về tính hợp hiến, hợp pháp của Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Bằng kiến thức uyên bác và bản lĩnh chính trị vững vàng, Cụ đã khẳng định: “Quốc dân ta chỉ có một Chính phủ là Chính phủ Hồ Chí Minh do Quốc dân công nhận tại kỳ họp tháng 11 năm 1946.”. Lời tuyên bố đanh thép của Cụ là một đòn giáng mạnh vào âm mưu chia rẽ của chính quyền thực dân và mưu toan lập chính quyền bù nhìn thân Pháp hòng làm giảm uy tín của Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.
Thời gian giữ chức Trưởng Ban Thường trực Quốc hội (từ tháng 11-1946 đến tháng 9-1955), ở vào giai đoạn quyết liệt của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân, Cụ đã được Ban Thường trực Quốc hội ủy nhiệm ở bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ để góp ý kiến với Chính phủ trong mọi công tác kháng chiến. Đây là môi trường để những kiến thức, kinh nghiệm của Cụ, như Chủ tịch Hồ Chí Minh có ghi là “học vấn cao siêu, kinh nghiệm phong phú” phát huy giá trị, giúp ích cho công tác của Quốc hội, phục vụ cho lợi ích của Nhân dân, của Cách mạng.
.jpg)
Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ phát biểu tại hội thảo
Từ tháng 8 năm1948, do lâm bệnh nặng nên Cụ Bùi Bằng Đoàn không còn trực tiếp điều hành các hoạt động của Ban Thường trực Quốc hội. Tuy nghỉ dưỡng bệnh, nhưng Cụ vẫn theo dõi tình hình trong nước, quốc tế và thường xuyên gửi thư thăm hỏi Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ, Ban Thường trực Quốc hội và đóng góp nhiều ý kiến mưu lợi ích cho nhân dân. Đặc biệt, nhân dịp khai mạc kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa I vào tháng 3 năm1955, kỳ họp đầu tiên trong thời gian hòa bình lập lại ở Miền Bắc, Cụ đã gửi thư đến Quốc hội và toàn thể quốc dân đồng bào, qua đó thể hiện tư tưởng xuyên suốt là cần phải phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc để giữ gìn hoà bình, thực hiện thống nhất đất nước. Bức thư có đoạn viết: “Tôi thiết tha kêu gọi các vị đại biểu Quốc hội, các vị nhân sĩ trí thức, toàn thể quân đội và đồng bào đoàn kết chặt chẽ dưới sự lãnh đạo của Hồ Chủ tịch, kiên quyết đấu tranh củng cố hoà bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong toàn quốc”.
Do tuổi cao, sức yếu, bệnh tình ngày càng trầm trọng, mặc dù đã được các tận tình cứu chữa, nhưng Cụ đã từ trần vào ngày 13 tháng 4 năm 1955. Trong diễn văn khai mạc Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khoá I, tỏ lòng thương tiếc Cụ, Quyền Trưởng Ban Thường trực Quốc hội Tôn Đức Thắng đã nói: “Tất cả chúng ta hết sức tiếc nhớ cụ Bùi Bằng Đoàn, đại biểu tỉnh Hà Đông và Trưởng Ban Thường trực Quốc hội đã tạ thế ngày 13-4-1955. Trong mấy năm đau bệnh nặng, Cụ vẫn luôn cố gắng góp phần vào công việc của Quốc hội, vào công cuộc kháng chiến của toàn dân để giành độc lập và thống nhất cho nước nhà. Cụ đã làm tròn nhiệm vụ của người đại biểu nhân dân cho tới phút cuối cùng...”.
Hội thảo khoa học “Bùi Bằng Đoàn với cách mạng Việt Nam” là hoạt động thiết thực nhằm tưởng nhớ, tri ân những cống hiến to lớn của nhà chí sĩ yêu nước Bùi Bằng Đoàn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; bổ sung thêm tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của cụ Bùi Bằng Đoàn; đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, tấm gương đạo đức cao đẹp, sáng ngời của thế hệ cha anh đi trước với cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đại biểu phát biểu tại hội thảo
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh, trong lịch sử hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam, Quốc hội khóa I là nhiệm kỳ Quốc hội đi cùng với công cuộc kháng chiến, kiến quốc của dân tộc. Với trọng trách là một trong những người đứng đầu Quốc hội trong giai đoạn này, Cụ Bùi Bằng Đoàn đã cống hiến trọn vẹn tài năng và kinh nghiệm của mình để phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân. Kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Cụ Bùi Bằng Đoàn là một dịp để chúng ta cùng nhau ôn lại cuộc đời, sự nghiệp và những cống hiến của Cụ. Cuộc Hội thảo hôm nay vừa có ý nghĩa tưởng niệm, vừa có ý nghĩa giáo dục về truyền thống cách mạng, truyền thống yêu nước, truyền thống đấu tranh anh dũng của nhân dân ta. Từ đó, nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi người dân đối với sự nghiệp đổi mới đất nước và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Để đạt mục tiêu trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị các đại biểu tham dự Hội thảo tập trung tham luận về những đóng góp lớn lao của Cụ Bùi Bằng Đoàn trong cả cuộc đời hoạt động của Cụ, từ một vị quan Thượng thư Triều Nguyễn liêm khiết, yêu nước, thương dân cho đến một vị Trưởng ban Thường trực Quốc hội của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tận tâm, tận tụy, làm trọn nhiệm vụ của người đại biểu Nhân dân đến giờ phút cuối cùng.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã được lắng nghe các phát biểu tham luận của các đồng chí lãnh đạo, hoạt động thực tiễn, các nhà khoa học đến từ nhiều cơ quan khác nhau ở Trung ương và địa phương. Các tham luận khoa học tại Hội thảo tập trung phân tích, luận giải những nhân tố ảnh hưởng của gia đình, quê hương Hà Nội - vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử, địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ khí thiêng sông núi đối với sự hình thành nhân cách của nhà chí sĩ yêu nước Bùi Bằng Đoàn. Đồng thời, luận giải về những mốc son trong cuộc đời và sự nghiệp của Cụ Bùi Bằng Đoàn. Đó trước hết là sự nghiệp của vị quan thanh liêm, chính trực, hết lòng vì dân; là những cống hiến to lớn trong hoạt động thanh tra, trong cải cách tư pháp, góp phần xây dựng ngành thanh tra, ngành tư pháp tiến bộ ở nước ta. Bên cạnh đó, làm sáng tỏ trên cương vị một chính khách, một nhà lãnh đạo của Chính phủ, Quốc hội, Cụ Bùi Bằng Đoàn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, trở thành một người bạn, người cộng sự thân thiết, tin cậy của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Cụ Bùi Bằng Đoàn là tấm gương đạo đức cao đẹp trong công cuộc kháng chiến, kiến quốc và xây dựng nền dân chủ mới. Cuộc đời, sự nghiệp của Cụ Bùi Bằng Đoàn là tấm gương sáng cho các thế hệ người Việt Nam hôm nay và mai sau học tập, noi theo, trong đó có Đảng bộ và nhân dân Thủ đô Hà Nội.
Phát biểu kết thúc hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng đánh giá cao các tham luận tại hội thảo hôm nay đã góp phần làm sáng tỏ hơn nữa về cuộc đời, sự nghiệp và những cống hiến to lớn của Cụ Bùi Bằng Đoàn cho cách mạng Việt Nam nói chung và cho Quốc hội Việt Nam nói riên; đồng thời nhấn mạnh tấm gương ngời sáng của nhà nhân sỹ yêu nước - Cụ Bùi Bằng Đoàn sẽ còn sống mãi trong trái tim thế hệ người Việt Nam của chúng ta./.