Phát hiện nhiều vụ gian lận xuất xứ hàng hóa
Thời gian gần đây, liên tiếp các thương hiệu, chuỗi cửa hàng thời trang của Việt Nam dính vào các nghi án cắt mác, phù phép hàng nhập khẩu thành hàng Việt. Điển hình là vụ việc 4 tấn quần áo đang tiến hành cắt mác ngoại dán nhãn Việt Nam thì bị cơ quan Quản lý Thị trường thành phố Hà Nội đã phát hiện.
Trước đó, cuối năm 2017, một khách hàng người Việt bức xúc khi mua một lô hàng 60 khăn lụa tại cửa hàng Khaisilk, Hà Nội đã phát hiện một sản phẩm trong đó vừa có mác “Khaisilk Made in Vietnam”, vừa có mác “Made in China”. Không lâu sau đó, lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện trong cửa hàng của hệ thống Khải Silk có hiện tượng giả mạo xuất xứ, cụ thể là khăn lụa Trung Quốc được chuyển thành mác Khải Silk tức là “Made in Việt Nam”. Trước sự việc này, lãnh đạo Tập đoàn Khaisilk chính thức thừa nhận “bán 50% lụa “Made in China” trong hệ thống của mình”.
Trong khi, dư âm của sự kiện gian lận xuất xứ hàng hóa Khải Silk còn chưa dứt, thì mới đây nhiều cơ quan truyền thông đại chúng đã đưa tin về sản phẩm của Tập đoàn điện tử Asanzo cũng được “phù phép” với hình thức tương tự và gắn nhãn Made in Viet Nam. Cụ thể, theo điều tra của báo chí, Asanzo có dấu hiệu thông qua hàng loạt công ty “ma” để nhập linh kiện điện tử từ Trung Quốc về Việt Nam và thay đổi nhãn mác. Điều đáng nói là đến nay, cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra kết luận chính thức về việc liệu Tập đoàn điện tử Asanzo có vi phạm quy định về gắn nhãn xuất xứ hàng hóa hay không và việc xử lý như thế nào.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí lo lắng về tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa Made in Viet Nam
Đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cho rằng, tình trạng vi phạm xuất xứ hàng hóa đã xảy ra nhiều năm nay, đặc biệt hiện nay khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng. Cá nhân tôi với tư cách là đại biểu Quốc hội, là công dân của đất nước, tôi rất lo lắng về tình trạng này. Đây là cảnh báo khả năng làn sóng của hàng hóa xuất xứ nước ngoài, lấy địa bàn của Việt Nam, có thể thay đổi nhãn mác, có thể mượn danh các công ty để tiếp tục xuất ra các nước khác.
Theo thống kê của Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) trong 1 năm qua (từ ngày 12/10/2018 đến ngày 12/10/2019), lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra trên 141.000 vụ; phát hiện, xử lý 82.300 vụ có hành vi gian lận thương mại hàng giả, hàng nhái; thu nộp ngân sách nhà nước 430 tỷ đồng. Các vụ việc chuyển sang cơ quan tố tụng hình sự: 107 vụ việc, trong đó 26 vụ việc đã khởi tố, 29 vụ việc không khởi tố và 54 vụ việc đang điều tra, xử lý.
Qua kiểm tra của lực lượng quản lý thị trường cũng phát hiện tình trạng hàng hóa được sản xuất tại nước ngoài nhưng khi nhập khẩu về Việt Nam đã ghi sẵn dòng chữ “Made in Vietnam”, “Sản xuất tại Việt Nam”, “Xuất xứ Việt Nam”… hoặc trên sản phẩm và bao bì sản phẩm, phiếu bảo hành thể hiện bằng tiếng Việt các thông tin về nhãn hiệu, địa chỉ trụ sở doanh nghiệp, trang web, trung tâm bảo hành tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa hoặc xuất khẩu….
Gian lận xuất xứ hàng hóa không còn là nguy cơ
Mặc dù, đến thời điểm này, chưa có cơ quan chức năng nào chỉ ra cụ thể những mặt hàng nào có gian lận xuất xứ, nhằm chống lẩn tránh thuế xuất khẩu vào các thị trường mà Việt Nam đã tham gia, ký kết FTA. Tuy nhiên, Bộ Công thương đã nhiều lần đưa ra cảnh báo là có nguy cơ hàng hóa nước ngoài gian lận xuất xứ, lẩn tránh thuế. Cụ thể, Bộ Công thương đã chỉ ra 8 mặt hàng gồm sản phẩm gỗ, dệt may, da giày, nhôm, máy tính, sắt thép, nhựa và xe đạp có nguy cơ gian lận xuất xứ. Không chỉ cảnh báo, mà Bộ Công thương đã đưa 8 mặt hàng này vào tầm ngắm và kiểm soát chặt chẽ để ngăn chặn gian lận xuất xứ làm ảnh hưởng đến sản xuất cũng như xuất khẩu của Việt Nam.
Tuy nhiên, việc phát hiện và xử lý các vi phạm xuất xứ hàng hóa hiện gặp không ít khó khăn. Bởi theo lãnh đạo Tổng cục Quản lý Thị trường, hiện Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể về tiêu chí để hàng hóa được ghi nhãn sản xuất tại Việt Nam nên cơ quan chức năng chưa có căn cứ để xử phạt, còn người tiêu dùng trong nước không thể phân biệt chính xác thế nào là hàng “Made in Viet Nam”.
Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý Thị trường, Bộ Công thương cho biết: “Thực trạng tình hình như vậy nhưng có khó khăn vướng mắc rất khi tiến hành kiểm tra, kiểm soát để phát hiện ra hành vi gian lận thương mại này. Đây là hành vi gian lận mới, không hẳn là hàng giả mà không sản xuất ở Việt Nam nhưng lại gắn mác Made in Viet Nam. Hầu hết sản phẩm này tiêu thụ ở thị trường nội địa nên đặt ra vấn đề pháp lý, đặc biệt là xác minh nguồn gốc hàng hóa, đặc biệt là quản lý thị trường, khi kiểm tra phải bắt quả tang thì mới xử lý được”.
Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý Thị trường, Bộ Công thương
Gian lận xuất xứ hàng hóa Việt Nam để xuất đi nước ngoài hưởng ưu đãi thuế quan; hay việc hàng hóa nhập khẩu dán nhãn “Made in Vietnam" đang gây ra những ảnh hưởng xấu tới doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu trong nước, tổn hại tới thị trường nội địa và người tiêu dùng cũng như hình ảnh hàng hóa Việt Nam. Đáng lo ngại là nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp ở mức rất cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất Việt Nam, mất uy tín trên thị trường quốc tế hoặc bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường này nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, tính đến hết tháng 9/2019, đã có 154 vụ việc phòng vệ thương mạiđược khởi xướng điều tra bởi 19 quốc gia và vùng lãnh thổ đối với hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó, Hoa Kỳ là nước khởi xướng điều tra nhiều nhất với 30 vụ, chiếm 19%; thứ hai là Thổ Nhĩ Kỳ với 21 vụ, chiếm 14%; thứ ba là Ấn Độ 20 vụ, chiếm 13% và thứ tư là EU 14 vụ, chiếm 9%.
Giải pháp nào ngăn chặn tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa?
Thực tế ở các nước phát triển trên thế giới đều có quy định cụ thể về ghi nhãn xuất xứ hàng hóa nhằm mục tiêu bảo hộ ngành hàng sản xuất trong nước nói chung và bảo hộ thương hiệu của sản phẩm cụ thể. Trong khi đó, ở Việt Nam, các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hóa đang được quy định tại Nghị định 43 năm 2017 của Chính phủ về ghi nhãn xuất xứ hàng hóa sản xuất tại Việt Nam và Nghị định 31 hướng dẫn Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa. Tuy nhiên, theo Bộ Công thương, Nghị định 43 cũng như các văn bản pháp luật hiện hành vẫn chưa có quy định rõ ràng thế nào là hàng hoá của Việt Nam, sản xuất tại Việt Nam. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam đã tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do với quy định cụ thể phục vụ cho hàng hoá hưởng ưu đãi thuế quan nhưng lại chưa có quy định áp dụng với nhãn hàng tại thị trường nội địa Việt Nam. Do đó, Bộ Công thương đang phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ báo cáo với Chính phủ và xin phép xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn về các sản phẩm có xuất xứ Việt Nam”.
Bà Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội Khóa XIII, đánh giá, để xảy ra tình trạng này thì công tác quản lý thị trường có sơ hở, quản lý của các cấp, các ngành cũng có sơ hở, không quản lý chặt chẽ ngay từ khâu đầu sản xuất. Khi cho phép một đơn vị sản xuất mặt hàng gì đều phải đăng ký mẫu mã, chất lượng. Tôi nghĩ rằng Bộ Khoa học công nghệ cũng cần vào cuộc cùng với Bộ Công thương và chính quyền các địa phương để quản lý chặt chẽ vấn đề này.
Bà Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khóa XIII
Nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của Bộ Công thương, đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội đề nghị Bộ Công thương cần tập trung giải pháp kiểm tra, giám sát đối với các ngành có nguy cơ cao, đặc biệt là các ngành hàng đang phát triển quá nóng, trong đó cần lưu ý hàng loạt nhóm sản phẩm xuất khẩu sang EU, Mỹ... Theo đó, cần phải thành lập tổ công tác để theo dõi, đảm bảo cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành tổ chức để tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động tạm nhập tái xuất, vốn là lĩnh vực diễn ra nhiều hoạt động gian lận thương mại, vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Ngoài ra, cần rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ; các cơ quan chức năng liên quan xử lý nghiêm các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa.
Mới đây, Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ” được Chính phủ ban hành. Đề án đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp như: Tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, đầu tư nước ngoài; Nâng cao nhận thức, hiệu quả thực thi quy định pháp luật về phòng vệ thương mại, xuất xứ, hải quan, chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại; Rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ; Ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa….
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung diễn ra chưa có dấu hiệu hạ nhiệt thì các vụ việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam vẫn có xu hướng tăng. Bởi nhiều sản phẩm được làm từ nước khác và chỉ gia công một phần rất nhỏ ở Việt Nam nhưng lại được ghi “Made in Việt Nam” để tránh bị áp thuế.
Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, hiện nay cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung đánh thuế vào các hàng hóa của Trung Quốc ngày càng tăng lên vì vậy có thể thấy nhiều doanh nghiệp Trung Quốc chuyển sang Việt Nam. Đầu tư từ Trung Quốc vào Việt Nam đã tăng vọt và 8 tháng năm 2019 Trung Quốc là nước đầu tư nước ngoài cao nhất vào Việt Nam. Điều này chúng ta phải xem xét cẩn trọng vì nếu chỉ lắp ráp, sau đó dán nhãn Việt Nam để tránh nộp thuế 25%. Thực tế các nước họ đã phân biệt sản xuất tại Việt Nam, đóng gói tại Việt Nam, sở hữu trí tuệ tại Việt Nam, phát minh sáng chế tại Việt Nam. Vậy thì chúng ta cần xem xét, nếu cứ nói là Made in Viet Nam, sản xuất ở Việt Nam thì giá trị gia tăng ở Việt Nam là bao nhiêu?.
Trong bối cảnh Việt Nam đang tham gia ngày càng nhiều hiệp định thương mại tự do, việc xuất hiện xu hướng hàng hóa nước ngoài giả xuất xứ Việt Nam để hưởng lợi từ các hiệp định này; hoặc lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại của nước nhập khẩu là điều khó tránh khỏi. Vì vậy, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp đã có câu hỏi chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh về tình hình sản xuất hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc vẫn diễn biến phức tạp gây tâm lý lo lắng cho nhân dân. Đặc biệt thời gian gần đây hàng hóa Trung Quốc được gắn nhãn mác Việt Nam để xuất khẩu và tiêu dùng diễn ra ở nhiều nơi; trong khi đó, sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU, Hoa Kỳ đang có nguy cơ gian lận xuất xứ, trốn thuế.
Sau khi đại biểu Phạm Văn Hòa chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã giải trình trước Quốc hội về vấn đề đại biểu nêu. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết: Liên quan đến câu chuyện hàng hóa từ Trung Quốc và các nước khác lợi dụng xuất xứ của Việt Nam để lợi dụng ưu đãi thuế quan, thời gian qua, Chính phủ đã rất chủ động để xây dựng những dự án lớn về phòng vệ thương mại và chống gian lận xuất xứ; cũng như chống truyền tải bất hợp pháp trong các hoạt động xuất, nhập khẩu và đầu tư tại Việt Nam. Trong đó, Chính phủ đã đưa ra 05 nhóm nhiệm vụ cụ thể và phân công cho các bộ ngành thực hiện. Để triển khai chỉ đạo này, Bộ Công Thương đã chủ động có các cơ chế, chính sách để thông báo kịp thời cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng như các tỉnh để quản lý chặt chẽ hơn và khuyến nghị kiểm soát hoạt động đầu tư. Bộ Công thương cũng có cảnh báo sớm về các nguy cơ gian lận thương mại trong một số mặt hàng. Ví dụ, hiện nay có tới năm 25 mặt hàng của chúng ta xuất khẩu đi Hoa Kỳ và các nước khác đang có nguy cơ bị lợi dụng trong đó có những mặt hàng rất cao như là điện tử, gỗ dán, dệt may, da giày, v.v..
Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn đại biểu tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV
Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Bộ Công thương vừa báo cáo và Thủ tướng Chính phủ đã cho phép xây dựng thông tư cho tạm dừng việc nhập khẩu và tạm nhập khẩu cũng như truyền tải xuất khẩu các mặt hàng của gỗ dán đi Hoa Kỳ. Vì đây là mặt hàng có tăng trưởng lên tới hơn 400% trong thời gian qua và gây nguy cơ lớn cho câu chuyện gian lận thương mại và xuất xứ địa Hoa Kỳ.
Mặt khác, Bộ Công thương đang tiếp tục phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng tổ chức khuyến nghị cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời cảnh báo về những nguy cơ bị gọi là trừng phạt thương mại cũng như bị áp thuế trong các mặt hàng khác. Bởi vì có rất nhiều sản phẩm của các nước khác bị áp thuế của Hoa Kỳ, của EU và nhiều nước cả về thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp. Chính vì vậy, họ tìm cách lợi dụng những sản phẩm có xuất xứ của Việt Nam xuất khẩu đi những quốc gia này và tránh những vùng đó. Chính vì vậy, việc cảnh báo, cung cấp thông tin kịp thời cho Hiệp hội ngành hàng là những nội dung rất cần thiết mà Bộ Công Thương đang triển khai trong thời gian qua.
Tháng 7 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 824 ban hành Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ”. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nếu những biện pháp chống gian lận thương mại không sớm được triển khai đồng bộ thì sẽ làm giảm uy tín và tính cạnh tranh của hàng sản xuất tại Việt Nam trên thị trường quốc tế. Cần làm gì để ngăn chặn hành vi gian lận xuất xứ hàng hóa đang có chiều hướng gia tăng?
Thực hiện Nghị quyết đổi mới hoạt động Quốc hội, đồng thời nâng cao vai trò giám sát của đại biểu Quốc hội trong hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, Phóng viên Cổng Thông tin điện tử Quốc hội đã phỏng vấn đại biểu Phạm Văn Hòa về nội dung chất vấn và đánh giá những giải pháp mà Bộ Công thương nêu ra nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa Made in Viet Nam.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp
Phóng viên: Cảm ơn đại biểu đã dành thời gian trả lời phỏng vấn của Truyền hình Quốc hội Việt Nam. Thưa đại biểu, được biết tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, đại biểu đã có văn bản chất vấn trực tiếp đối với Bộ Công thương. Vậy, cụ thể nội dung đại biểu chất vấn được tập trung vào khía cạnh nào?
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: Tôi chất vấn nội dung mà được nhiều cử tri quan tâm đó là thời gian gần đây, tình trạng hang gian, hang giả, hang kém chất lượng diễn biến phức tạp, mặc dù Bộ Công thương cũng như ngành chức năng đã tăng cường kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên thị trường hàng hóa, hàng nông sản, trong đó có hàng Trung Quốc nhập về Việt Nam nhưng dán nhãn Việt Nam, đây là tình trạng gian lận về xuất xứ hàng hóa. Bên cạnh đó có tình trạng hàng nhập qua Việt Nam sau đó xuất qua thị trường EU và Hoa Kỳ không rõ nguồn gốc xuất xứ, có dấu hiệu trốn thuế, cho nên, trách nhiệm, vai trò của Bộ Công thương như thế nào trong việc ngăn chặn, phòng ngừa tình trạng này như thế nào.
Phóng viên: Xuất phát từ lý do hay thực trạng nào đại biểu chất vấn Bộ Công thương về nội dung nêu trên?
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: Hàng hóa của Trung Quốc nhập qua Việt Nam, mang nhãn hiệu Made in Việt Nam để xuất đi các nước khác, đây là hệ quả hết sức nguy hiểm, tình trạng trốn lậu thuế của một số đối tượng, nhất là trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, hàng hóa của Trung Quốc nhập qua Việt Nam rồi dán nhãn Made in Việt Nam. Mới đây vụ việc hàng hóa Trung Quốc dán nhãn Made in Việt Nam của Công ty Khải Silk là hành động không thể chấp nhận được.
Phóng viên: Sau khi nhận được văn bản chất vấn, Bộ Công thương đã có phần trả lời chất vấn trước nghị trường Quốc hội. Vậy, đại biểu có đồng tình với nội dung trả lời của Bộ trưởng?
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: Tôi cho rằng, Bộ trưởng Bộ Công thương trả lời câu hỏi chất vấn, Bộ trưởng đã thừa nhận những khó khăn, vướng mắc trong công tác chống hàng gian, hàng lậu. Bản thân tôi cũng cho rằng vấn đề này còn nhiều khó khăn, vì các đối tượng đã dung nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt để qua mắt cơ quan chức năng. Lực lượng quản lý thị trường, hải quan được giao chức trách nhưng đôi khi khó phát hiện ra do đối tượng sử dụng mọi biện pháp để đạt mục đích.
Tới đây, Bộ trưởng cũng có những giải pháp căn cơ, kiên quyết ngăn chặn từ đầu vào, từ cửa khẩu với nhiệm vụ của cơ quan hải quan. Còn trách nhiệm của lực lượng quản lý thị trường là kiểm tra xem xét các hàng hóa tiêu thụ ở thị trường trong nước. Ngoài ra, đối với mặt hàng xuất khẩu, giao trách nhiệm cho lực lượng hải quan, cùng phối hợp với Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế kiểm tra nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa trước khi xuất sang nước thứ ba.
Tôi nghĩ, với những biện pháp này sẽ giảm tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa. Bộ trưởng Bộ Công thương cũng thừa nhận trách nhiệm cương quyết xử lý thích đáng những ai bao che, dung túng, sân sau, nếu đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì đề nghị cơ quan công an vào cuộc. Đồng thời xử lý nghiêm về mặt hành chính hoặc buộc thôi việc đối với những cán bộ chưa làm tròn trách nhiệm, nếu để xảy ra vi phạm trong quá trình công tác.
Phóng viên: Việc hàng hóa Trung Quốc được gắn mác Việt Nam để xuất khẩu tiêu dùng diễn ra nhiều nơi, gây ra những hệ lụy như thế nào thưa đại biểu?
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: Tôi cho rằng, hệ lụy của vấn đề này là cạnh tranh không lành mạnh vì vi phạm nguồn gốc xuất xứ. Hàng hóa Việt Nam phải được xuất khẩu và tạo công ăn việc làm cho người lao động, mang về ngoại tệ cho đất nước. Nhưng hàng hóa sản xuất ở Trung Quốc nhưng nhập vào Việt Nam chỉ là điểm trung gian để xuất khẩu thì chúng ta bị thất thu thuế và không giải quyết việc làm cho người lao động. Vấn đề quan trọng nữa là một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam được giảm hoặc miễn thuế xuất khẩu. Do vậy, nếu không giải quyết vấn đề này sẽ gây thất thoát rất lớn cho nền kinh tế. Vì vậy, Bộ Công thương đã nhìn nhận ra vấn đề này và đang có nhiều giải pháp cương quyết ngăn chặn hiệu quả.
Phóng viên: Thời gian gần đây, hàng hóa Trung Quốc được gắn mác Việt Nam để xuất khẩu tiêu dùng diễn ra nhiều nơi, hàng hóa đó đi vào bằng con dường nào mà nhập vào Việt Nam để làm giả. Mặt khác, sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU, Hoa Kỳ đang có nguy cơ gian lận xuất xứ trốn thuế, trách nhiệm của Bộ trưởng cần được nhìn nhận như thế nào?
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: Bộ trưởng Bộ công thương Trần Tuấn Anh đã thấy được vấn đề này và cũng nhìn nhận những thiếu sót này và có những giải pháp chấn chỉnh lại công tác quản lý nhà nước, nhất là các mặt hàng xuất khẩu của các nước sang Việt Nam hoặc đi nước thứ ba, sẽ kiểm tra gắt gao về nguồn gốc xuất xứ. Một vấn đề nữa là Bộ Tài chính cũng có trách nhiệm chỉ đạo Tổng cục Thuế kiểm tra, truy thu thuế đối với mặt hàng không phải sản xuất tại Việt Nam.
Tôi cho rằng công tác phối hợp giữa Bộ Công thương và Bộ Tài chính rất cần thiết thì tình hình trên sẽ hạn chế và bớt đi. Tất nhiên sẽ khắc phục được phần nào thực trạng này, nếu nói khắc phục hoàn toàn thì khó, nhưng với quan điểm xử lý nghiêm và không có vùng cấm thì tôi tin tình hình trên sẽ chuyển biến tốt hơn trong thời gian tới.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đại biểu!
Cơ bản đồng tình với nội dung trả lời và giải pháp mà Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh nêu ra, tuy nhiên đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu, đặc biệt đang thực hiện các Hiệp định FTA thế hệ mới, bên cạnh cần tiếp tục tạo môi trường đầu tư, sản xuất thông thoáng nhằm nắm bắt cơ hội từ các luồng đầu tư mới, nâng cao năng lực sản xuất trong nước, khuyến khích xuất khẩu, đặc biệt đối với các ngành, lĩnh vực mà ta có lợi thế so sánh, có chủ trương khuyến khích đầu tư. Mặt khác, cần tăng cường các biện pháp quản lý nhằm dự báo, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ để phát triển bền vững sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu. Yêu cầu này ngày càng trở nên cấp thiết khi xu thế bảo hộ tiếp tục có xu hướng gia tăng tại nhiều nước trên thế giới, xung đột thương mại Mỹ-Trung diễn biến phức tạp./.