Đóng góp ý kiến về Dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) tại Kỳ họp bất thường lần thứ 2, đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai nhấn mạnh, đây là dự án luật rất quan trọng, tác động đến mọi người dân liên quan đến nhiều luật khác nhau và phải thể hiện được sự ưu việt của xã hội ta. Đánh giá rất cao cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo đã nỗ lực để có hồ sơ dự án luật trình kỳ họp này, đại biểu nhấn mạnh, việc tiếp thu, hoàn thiện dự án luật rất khó khăn và còn một số nội dung băn khoăn chưa thống nhất.
Cho ý kiến về dự án Luật, đại biểu cho biết, tại lần trình này nhiều chính sách đã được sửa đổi, bổ sung mới nhưng chưa có hồ sơ đánh giá tác động. Như vậy, chưa thực hiện đúng khoản 1 Điều 35 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong đó quy định rõ, "trong quá trình soạn thảo, thẩm định, thẩm tra nếu có chính sách mới được đề xuất thì cơ quan đề xuất chính sách mới đó có trách nhiệm đánh giá tác động của chính sách".
Đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai
Bên cạnh đó, hồ sơ dự án luật chưa thể hiện rõ tính thống nhất, khả thi của văn bản hướng dẫn chi tiết luật. Số điều khoản của dự thảo luật giao Chính phủ quy định chi tiết đã tăng lên. Đến nay dự thảo luật sơ bộ có 40 điều giao Chính phủ quy định chi tiết, chiếm hơn 33% điều luật, không kể nhiều điều luật giao cho Bộ trưởng Bộ Y tế. Đại biểu nhận định, có lẽ đây là luật có điều khoản giao cho Chính phủ quy định chi tiết nhiều nhất và có nhiều chính sách mới bổ sung, sửa đổi, nhưng 5 nghị định kèm theo trình tại kỳ họp thứ 2 chưa cập nhật, sửa đổi, bổ sung nên chưa rõ tính thống nhất, tính khả thi khi triển khai thực hiện luật.
Đại biểu cũng cho biết, dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) liên quan đến nhiều luật nhưng chưa rõ tính tương thích, tính đồng bộ với các luật khác, trong đó liên quan đến 2 luật đang được hoàn thiện để Quốc hội thảo luận thông qua tại Kỳ họp thứ 5, đó là Luật Giá (sửa đổi) và Luật Đấu thầu (sửa đổi). Nếu Luật Khám bệnh, chữa bệnh thông qua trước thì sẽ khó khăn cho việc bảo đảm tính thống nhất giữa các luật. Như hiện nay, Luật Khám bệnh, chữa bệnh có điều khoản quy định về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh chưa tương thích với dự thảo Luật Giá (sửa đổi), vai trò của Bộ trưởng Bộ Tài chính chưa rõ trong quy định ở Luật Khám bệnh, chữa bệnh.
Về một số chính sách đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, đối với nhân viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, đối với người bệnh chưa phù hợp và chưa tháo gỡ được khó khăn trong thực tế. Ví dụ, đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhiều quy định để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tế chưa được giải quyết thấu đáo, như chưa có quy định về xã hội hóa đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập với hình thức liên doanh, liên kết trong thực tế hiện nay. Các điều khoản về tài chính chưa tách khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu và khám bệnh, chữa bệnh bình thường để xác định nguồn thu - chi thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.
Đại biểu cũng nêu rõ, quy định tự chủ của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, nhất là tự chủ về tài chính chưa rõ ràng. Quy định mỗi một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được phân cấp vào một cấp chuyên môn nhưng hồ sơ dự thảo luật chưa đánh giá tính tương thích với Luật Bảo hiểm y tế hoặc sửa đổi điều khoản của Luật Bảo hiểm y tế để bảo tính tương thích, như khoản 1 Điều 26 Luật Bảo hiểm y tế quy định "người tham gia bảo hiểm y tế có quyền đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến xã, tuyến huyện hoặc tương đương, trừ trường hợp được đăng ký tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế". Nếu so sánh với Luật Giám định hay các luật về tố tụng thì cũng có những điểm chênh. Như vậy, những chính sách này nếu có bổ sung sửa đổi cũng cần có thời gian để đánh giá tác động và như vậy không thể báo cáo Quốc hội tại kỳ họp này.
Đối với người bệnh trong quan hệ khám bệnh, chữa bệnh thì thường ở vị trí yếu thế hơn nhưng dự thảo luật còn có điều khoản chưa quan tâm bảo vệ người bệnh. Ví dụ như khoản 2 Điều 9: "Người bệnh được khám bệnh, chữa bệnh bằng phương pháp an toàn, phù hợp với bệnh, tình trạng sức khỏe của mình và điều kiện thực tế phù hợp với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh". Đây là quy định còn định tính và chưa rõ ràng, bản chất và yêu cầu là người bệnh phải được tiếp cận với dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh có chất lượng và họ được quyền bảo đảm an toàn trong suốt quá trình khám bệnh, chữa bệnh chứ không chỉ giới hạn bằng phương pháp an toàn. Quyền về chất lượng khám bệnh, chữa bệnh đòi hỏi các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải đưa ra tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khám, chữa bệnh, chuẩn mực một cách khách quan và có định kỳ xem xét, đánh giá. Do đó, điều khoản này cũng cần phải nghiên cứu điều chỉnh theo hướng người bệnh được khám bệnh, chữa bệnh theo tiêu chuẩn chất lượng an toàn, được cơ quan có thẩm quyền công bố.
Khoản 1 Điều 12 trong dự thảo Luật quy định: "Người bệnh được cung cấp tóm tắt hồ sơ bệnh án theo quy định tại điểm c khoản 4 Điều 69 luật này", tức là khi có yêu cầu bằng văn bản. Mặc dù có giải trình để giữ nguyên như dự thảo nhưng đây là quy định hạn chế quyền công dân, chưa phù hợp với quy định của Hiến pháp. Quy định này thiên về bảo vệ nhân viên y tế và cơ sở y tế, người bệnh không có quyền xem thông tin trong bệnh án và không được sao lục toàn bộ hồ sơ bệnh án dẫn tới: nếu thông tin không chính xác thì người bệnh không biết để yêu cầu chỉnh sửa; không thể tham khảo chuyên gia y khoa khác trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh; không thể lựa chọn được cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khác; khi tai biến, sự cố y khoa thì người bệnh và gia đình người bệnh có tranh chấp với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không đủ cơ sở chứng minh sai sót chuyên môn. Trong khi đó, hội đồng chuyên môn để giải quyết khiếu nại lại do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thành lập. Cho rằng Việt Nam là một trong số ít các nước trên thế giới còn hạn chế quyền này đối với người bệnh, đại biểu cho rằng, điều khoản này cũng cần nghiên cứu, xem xét lại.