Trình bày Báo cáo tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, ngày 17/6/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo gửi xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”. Tính đến 17h00 ngày 17/6/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhận được 314 văn bản ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội; trong đó, 291 đại biểu đồng ý hoàn toàn với dự thảo Nghị quyết, 23 đại biểu có ý kiến cụ thể.
Về việc tiếp thu, giải trình ý kiến các vị đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết thành lập Đoàn giám sát, Tổng Thư ký Quốc hội - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết:
Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường
Đối với ý kiến đề nghị chỉnh lý tên gọi của Nghị quyết thành “Nghị quyết về triển khai giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”: Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, tại khoản 1 Điều 16 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân và Điều 23 của Quy chế Tổ chức một số hoạt động giám sát của Quốc hội đều quy định: Căn cứ chương trình giám sát, Quốc hội ra nghị quyết thành lập Đoàn giám sát chuyên đề theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Do đó, xác định đây là Nghị quyết thành lập Đoàn giám sát chuyên đề là phù hợp và được đa số các vị đại biểu Quốc hội đồng ý.
Đối với ý kiến đề nghị bổ sung việc phân công đồng chí Trưởng Ban Dân nguyện làm Phó Trưởng Đoàn giám sát: Việc phân công các đồng chí thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội được xác định trên cơ sở quy định tại khoản 1 Điều 16 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, khoản 2 Điều 23 của Quy chế Tổ chức một số hoạt động giám sát của Quốc hội. Đồng thời, căn cứ vào chức năng và tình hình thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan của Quốc hội, trên cơ sở cân nhắc nhiều mặt, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất phân công. Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai các hoạt động của Đoàn giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ đề nghị Thường trực các cơ quan của Quốc hội, các Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham gia ý kiến về các nội dung có liên quan và tích cực phối hợp với Đoàn giám sát để kết quả giám sát chuyên đề đạt chất lượng, hiệu quả.
Về một số ý kiến đề nghị cần xác định cụ thể hơn phạm vi về thời gian giám sát để yêu cầu các cơ quan báo cáo thống nhất về số liệu: Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và thể hiện phạm vi giám sát tại khoản 2 Điều 2 dự thảo Nghị quyết theo hướng “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/12/2024”.
Các vị đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp
Về một số ý kiến cho rằng, giới hạn nội dung giám sát tại dự thảo Nghị quyết quá hẹp so với phạm vi của Luật Bảo vệ môi trường, đề nghị bổ sung nội dung giám sát để phù hợp với tính chất chuyên đề giám sát của Quốc hội. Ý kiến khác đề nghị không giới hạn nội dung giám sát tại Nghị quyết này, trọng tâm giám sát do Đoàn giám sát xác định và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi xây dựng kế hoạch giám sát chi tiết và các đề cương báo cáo: Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, tại khoản 2 và khoản 4 Điều 2 dự thảo Nghị quyết không giới hạn nội dung giám sát cụ thể về hoạt động kiểm soát ô nhiễm, quản lý chất thải sinh hoạt. Tuy nhiên, để bảo đảm giám sát có trọng tâm, trọng điểm, căn cứ tình hình thực tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Đoàn giám sát xây dựng kế hoạch giám sát chi tiết với các nội dung cụ thể về mục tiêu, phạm vi, nội dung, phương thức giám sát và các đề cương báo cáo cho phù hợp.
Đối với ý kiến đề nghị cân nhắc bỏ nội dung “quyết định việc điều chỉnh thành phần Đoàn giám sát trong thời gian Quốc hội không họp và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất” tại khoản 1 Điều 3 dự thảo Nghị quyết: Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, tại khoản 3 Điều 23 của Quy chế Tổ chức một số hoạt động giám sát của Quốc hội đã quy định cụ thể thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc điều chỉnh thành viên Đoàn giám sát do yêu cầu giám sát hoặc do yêu cầu khách quan nhưng phải bảo đảm thành phần theo quy định và trên cơ sở đề nghị của Trưởng Đoàn giám sát.
Ngoài ra, về một số ý kiến đề nghị tại các tỉnh, thành phố mà Đoàn giám sát của Quốc hội dự kiến tiến hành giám sát trực tiếp thì Đoàn đại biểu Quốc hội không tổ chức giám sát mà cử đại diện tham gia Đoàn giám sát; đối với các tỉnh, thành phố khác thì Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức giám sát và gửi báo cáo kết quả về Đoàn giám sát của Quốc hội.
Toàn cảnh phiên họp
Về ý kiến này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, từ kinh nghiệm triển khai các chuyên đề giám sát từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay và tại Kỳ họp này, qua phiên chất vấn và các phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri, có thể thấy nội dung chuyên đề về bảo vệ môi trường nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri, Nhân dân và các vị đại biểu Quốc hội. Báo cáo kết quả giám sát của 63 Đoàn đại biểu Quốc hội và báo cáo của các cơ quan là căn cứ quan trọng để Đoàn giám sát lựa chọn các cơ quan, địa phương đến giám sát trực tiếp. Do đó, để hoạt động giám sát chuyên đề này được triển khai toàn diện, sát với thực tiễn, sự tham gia giám sát của tất cả các Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là cần thiết.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cũng cho biết, có một số ý kiến góp ý cụ thể về câu chữ, thể thức, kỹ thuật văn bản, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghiên cứu tiếp thu và thể hiện như dự thảo./.