PGS.TS PHẠM DUY ĐỨC: PHÁT HUY HIỆU QUẢ VAI TRÒ CỦA THIẾT CHẾ VĂN HÓA, THỂ THAO TRONG XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA Ở CƠ SỞ

11/07/2024

Xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Trong đó, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao có vai trò đặc biệt quan trọng. Theo PGS.TS Phạm Duy Đức- Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để tiếp tục phát huy hiệu quả vai trò của hệ thống thiết chế này trong thời gian tới.

HỘI THẢO VĂN HÓA 2024 - DIỄN ĐÀN THAM VẤN, ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH, KHƠI THÔNG NGUỒN LỰC PHÁT TRIỂN THIẾT CHẾ VĂN HÓA, THỂ THAO

QUY HOẠCH THIẾT CHẾ VĂN HOÁ, THỂ THAO CẦN PHÙ HỢP VỚI QUY HOẠCH TỔNG THỂ QUỐC GIA, ĐẢM BẢO BÀI BẢN, KHOA HỌC

GS.TS. TỪ THỊ LOAN: CẦN CÓ GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ, TOÀN DIỆN, CĂN CỐT ĐỂ HỆ THỐNG NHÀ HÁT VIỆT NAM THỰC SỰ CHUYỂN MÌNH

PGS.TS Phạm Duy Đức- Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở có vị trí, vai trò quan trọng trong tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đồng thời là nơi tổ chức hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, vừa giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Làm sao để phát huy hiệu quả vai trò của hệ thống thiết chế này trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở cũng là nội dung được đề cập nhiều lần tại Hội thảo Văn hóa 2024 về “Chính sách và nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao” do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và tỉnh Quảng Ninh tổ chức vào 12/05 vừa qua.

Phóng viên: Các thiết chế văn hóa, thể thao có chức năng, vai trò như thế nào trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, thưa ông?

PGS.TS Phạm Duy Đức- Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh: Đặc điểm của các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở là được đặt ở địa điểm gần khu dân cư, tạo điều kiện thuận lợi nhất để cộng đồng dân cư có thể tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao một cách chủ động, thường xuyên trong thời gian rỗi.

Chức năng cơ bản của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao là chức năng giáo dục ngoài nhà trường về phương diện văn hóa, thể thao, nhằm nâng cao dân trí và năng lực thực hành các hoạt động văn hóa, thể thao, đáp ứng nhu cầu văn hóa, thể thao của các tầng lớp nhân dân. Thiết chế văn hóa, thể thao là một thiết chế đa chức năng, tiêu biểu là chức năng nhận thức, chức năng giáo dục, chức năng thẩm mỹ, chức năng giải trí, chức năng kinh tế. Các chức năng này có mối quan hệ mật thiết với nhau và tùy vào mục đích, yêu cầu của các chủ thể khác nhau để nhấn mạnh chức năng này hay chức năng khác.

Thiết chế văn hóa, thể thao có thể là nơi giới thiệu các tri thức mới về kinh tế, chính trị, xã hội cho cộng đồng, có thể là nơi tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất, tổ chức các sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật, bồi dưỡng năng khiếu về văn hóa, nghệ thuật; luyện tập thể dục, thể thao, quảng bá các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật; giao lưu văn hóa, thể thao giữa các đơn vị. Vì vậy, tính chất tổng hợp và đa chức năng của các thiết chế văn hóa, thể thao có ý nghĩa rất quan trọng và cần thiết đối với xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở hiện nay.

Nhìn chung, tôi thấy rằng, trong đời sống văn hóa ở cơ sở, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao có một số vai trò quan trọng chủ yếu sau đây:

Thứ nhất là tạo nền tảng cho sinh hoạt văn hóa, thể thao cộng đồng. Thiết chế văn hóa, thể thao là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao một cách có chủ đích, có hệ thống, thường xuyên và trực tiếp của cộng đồng dân cư ở cơ sở nhằm đáp ứng nhu cầu sáng tạo, hoạt động, rèn luyện và thụ hưởng các giá trị văn hóa, thể thao của cộng đồng dân cư ở cơ sở. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao như Nhà văn hóa, thể thao, Trung tâm văn hóa, thể thao là “cốt vật chất tối thiểu”, tạo “chỗ chơi”, “sân chơi” để thu hút cộng đồng cư dân tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao.

Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao có vai trò quan trọng trọng việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của cộng đồng, duy trì, tạo lập truyền thống văn hóa, nghệ thuật, thể thao và lối sống, nếp sống của mỗi địa phương; phát huy lợi thế của cộng đồng trong duy trì và phát huy bản sắc địa phương; các sự kiện và các hoạt động văn hóa, thể thao có thể đánh thức và thúc đẩy sự quan tâm của cộng đồng đối với nhiều loại hình nghệ thuật, các sinh hoạt văn hóa truyền thống và các hoạt động thể thao.

Thứ hai, thúc đẩy sự tương tác và đoàn kết cộng đồng. Trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thời gian của mỗi thành viên dành cho tương tác cộng đồng trên địa bàn cư dân giảm đi rất nhiều vì lý do sinh kế khác nhau. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở là nơi tạo ra cơ hội để cộng đồng tham gia hoạt động văn hóa, thể thao. Các hoạt động văn hóa, thể thao tạo điều kiện thuận lợi cho sự tương tác và đoàn kết cộng đồng, tăng cường tinh thần đồng đội và sự liên kết xã hội, nhất là thông qua hoạt động của các câu lạc bộ dân ca, dân vũ, câu lạc bộ văn hóa, thể thao. Các hoạt động văn hóa, thể thao cuốn hút cộng đồng vào sinh hoạt tập thể, tăng cường chia sẻ, hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau, giao lưu tình cảm, hỗ trợ nhau cả trong hoạt động văn hóa, thể thao và mở rộng hơn trong quan hệ xã hội, tăng cường đoàn kết xã hội nhằm thực hiện mục tiêu chung của cộng đồng.

Thứ ba, nâng cao năng lực cho cộng đồng về hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, mở rộng cơ hội cho cộng đồng tiếp cận các hoạt động văn hóa, thể thao. Các chương trình và các hoạt động văn hóa, thể thao tại các thiết chế văn hóa, thể thao có thể phát triển các kỹ năng và năng lực của từng thành viên. Đồng thời, giúp phát triển kỹ năng hoạt động trong các lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, thể thao, xây dựng ý thức tự tin, đồng thuận xã hội.

Thứ tư, giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng đạo đức, lối sống, nếp sống lành mạnh trong cộng đồng; cổ vũ nhân dân tham gia vào các hoạt động, các phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở như xây dựng gia đình văn hóa, xây dựng thôn, tổ, cụm dân cư, đơn vị, cơ quan văn hóa, phong trào xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh … Đồng thời hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cũng tham gia vào quá trình bồi dưỡng các kiến thức, kỹ năng về các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao trình độ văn hóa chung của cộng đồng, đáp ứng nhu cầu đa dạng và thiết thực của người dân ở cơ sở. Cùng với đó, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao còn chịu trách nhiệm giáo dục cộng đồng về giá trị truyền thống, lịch sử và văn hóa địa phương, duy trì và đảm bảo sự nhất quán về chuẩn mực văn hóa ứng xử trong cộng đồng.

Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao có vai trò quan trọng trong xây dựng đời sống văn hóa đa dạng, tích cực và bền vững ở cấp độ cộng đồng

Thứ năm, giáo dục thanh thiếu niên, bồi dưỡng và phát hiện tài năng về văn hóa, thể thao từ cơ sở. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở là “sân chơi” bổ ích của thanh thiếu niên, có vai trò tích cực trong giáo dục truyền thống, xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh thông qua các hoạt động văn hóa, thể thao. Nơi đây có thể là trung tâm rèn luyện thể chất thông qua các câu lạc bộ thể thao, giáo dục thẩm mỹ. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao là nơi “ươm mầm” các tài năng về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, nơi phát hiện sớm các tài năng trong các lĩnh vực này để tiếp tục bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ nhân tài cho cộng đồng, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.

Thứ sáu, tạo nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, các thiết chế văn hóa, thể thao được coi là một trong những nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội. Các sự kiện văn hóa và thể thao tại các thiết chế văn hóa – thể thao có thể thu hút đông đảo du khách tham dự, tạo nên nguồn thu nhập từ ngành du lịch và giải trí, đóng góp tạo việc làm và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đây là một lợi thế mà hiện nay nhiều địa phương đang tìm cách phát huy để nâng cao sinh kế của người dân, nhất là ở vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu bằng văn hóa. Đây cũng là điều kiện thu hút doanh nghiệp liên quan đến văn hóa, thể thao tham gia đầu tư vào lĩnh vực này.

Thứ bảy, ứng phó với những thách thức xã hội. Hoạt động văn hóa, thể thao có thể được sử dụng để ứng phó với các thách thức xã hội như tăng cường giao tiếp cộng đồng, thúc đẩy sự công bằng và tham gia bảo vệ môi trường sinh thái, phòng chống các tiêu cực xã hội và các tệ nạn xã hội, hóa giải những mâu thuẫn xã hội trong cộng đồng.

Thứ tám, là nơi tổ chức giao lưu các sự kiện văn hóa, thể thao, qua đó thúc đẩy sự trao đổi kinh nghiệm và quảng bá các sản phẩm văn hóa, các hoạt động văn hóa, thể thao của địa phương này tới các địa phương khác trong cả nước và quốc tế.

Thứ chín, tạo cơ hội tham gia nghệ thuật và thể thao cho người khuyết tật. Các chương trình hỗ trợ và tạo cơ hội cho người khuyết tật tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao tại các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở sẽ giúp người khuyết tật và các đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội có cơ hội và điều kiện thực hiện quyền văn hóa của mình, thực hiện quyền bình đẳng trong việc tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao và thụ hưởng các lợi ích mà thiết chế văn hóa, thể thao mang lại, đảm bảo “không ai bị để lại phía sau” trong hoạt động văn hóa, thể thao.

Như vậy, nhìn một cách tổng thể, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao có vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng và duy trì một đời sống văn hóa đa dạng, tích cực và bền vững ở cấp độ cộng đồng.

Phóng viên: Ông có đánh giá thế nào về thực trạng của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở hiện nay ở nước ta?

PGS.TS Phạm Duy Đức- Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh: Tôi thấy rằng, trong 40 năm đổi mới vừa qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến nhiệm vụ xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở và xác định xây dựng và hoàn thiện thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở là giải pháp quan trọng để tạo điều kiện cho người dân tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao, đáp ứng nhu cầu văn hóa cơ bản của cộng đồng ngay từ đơn vị cơ sở.

Triển khai thực hiện các nghị quyết quan trọng của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nhất là Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII (1998) và Nghị quyết số 33 – NQ/TW của Hội nghị Trung ương 9 khóa XI (2014), Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 và Quy hoạch tổng thể thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013 – 2020, định hướng đến năm 2030, trong đó xác định rõ về phát triển mạng lưới thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở trong trung hạn và dài hạn. Đây là định hướng và cơ sở pháp lý quan trọng để các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai tổ chức, hướng dẫn xây dựng và phát triển mạng lưới thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở trên địa bàn cả nước.

Khu vực quần thể Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận được đầu tư, nâng cấp khang trang đáp ứng nhu cầu tham quan, vui chơi giải trí của người dân

Theo số liệu thống kê, tổng hợp của Cục văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), đến nay đã có 42 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy hoạch xong quỹ đất dành cho xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao. Nhiều địa phương đã đầu tư xây dựng, sữa chữa, nâng cấp các thiết chế văn hóa, thể thao theo hướng khang trang, to đẹp, hiện đại, chuyển đổi phương thức hoạt động hiệu quả gắn liền với cơ chế thị trường.

Hiện cả nước đã thực hiện xây dựng và đưa vào hoạt động hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quản lý bao gồm: 63/63 địa phương cấp tỉnh có Trung tâm văn hóa hoặc Trung tâm văn hóa nghệ thuật, Trung tâm văn hóa điện ảnh, Trung tâm triển lãm; 674/704 địa phương cấp huyện có Trung tâm văn hóa – thể thao hoặc Nhà văn hóa, đạt tỷ lệ 96%; 8217/10599 địa phương cấp xã, phường có Trung tâm văn hóa – thể thao, đạt tỷ lệ 77,6% (trong đó 68,9% đạt chuẩn); 77380/98455 làng, thôn, ấp, bản có Nhà văn hóa, đạt tỷ lệ 78% (trong đó 58% đạt chuẩn)

Trong lĩnh vực thể thao có gần 600 công trình đủ tiêu chuẩn thi đấu cấp quốc gia và quốc tế; 371 sân vận động có khán đài; 222 nhà thi đấu có khán đài đủ tiêu chuẩn quốc gia; 11923 cụm sân thể thao các loại. Ở cấp tỉnh, huyện có 627 sân điền kinh, 10101 nhà tập, 4110 sân bóng đá, 3270 sân vận động không có khán đài, hơn 2000 bể bơi các loại, 29012 sân cầu lông và đá cầu. Hầu hết các môn thể thao đều có cơ sở để luyện tập và thi đấu ở các mức độ khác nhau trên phạm vi cả nước.

Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao đã đóng vai trò rất quan trọng vào quá trình xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở nước ta, góp phần nâng cao sức sáng tạo và thụ hưởng các giá trị văn hóa của người dân, đảm bảo ổn định trật tự, an toàn xã hội, phòng chống các tiêu cực xã hội, tệ nạn xã hội, duy trì truyền thống văn hóa và bản sắc của mỗi địa phương, mỗi vùng miền, bảo vệ sự đa dạng văn hóa, đáp ứng quyền văn hóa của nhân dân.

Tuy nhiên, tôi nhận thấy rằng, thực trạng hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở vẫn còn gặp nhiều bất cập, khó khăn. Cụ thể:

Thứ nhất là về nhận thức của một số tổ chức Đảng và chính quyền các cấp chưa thực sự quan tâm đúng mức đến vai trò, vị trí của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao đối với xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở; chưa coi đây là nhiệm vụ vừa cơ bản, lâu dài, vừa có ý nghĩa cấp bách để phát huy vai trò của văn hóa nói chung, của các thiết chế văn hóa, thể thao trong việc xây dựng đời sống văn hóa cộng đồng và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nói riêng; chưa đưa nhiệm vụ này vào chương trình phát triển kinh tế xã hội hằng năm để triển khai.

Thứ hai là vẫn còn sự vướng mắc về quỹ đất xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao. Đến nay, Chính phủ đã có quy hoạch, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có tiêu chí hướng dẫn quy hoạch, nhưng nhiều địa phương, nhất là ở khu vực đô thị, khu vực miền núi, việc dành quỹ đất đúng tiêu chuẩn gặp nhiều khó khăn vì nhiều lý do khác nhau. Thậm chí, nhiều vị trí đắc địa phù hợp cho hoạt động văn hóa, thể thao cộng đồng bị chiếm dụng, thay đổi mục đích sử dụng, gây bức xúc cho xã hội.

Thực trạng hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở vẫn còn có nhiều bất cập, khó khăn

Thứ ba là chất lượng của các thiết chế văn hóa, thể thao được đầu tư xây dựng trong thời gian qua còn hạn chế. Nhiều nơi xây dựng trung tâm văn hóa, thể thao không hợp lý, địa điểm xa dân cư, không thuận lợi cho hoạt động văn hóa, thể thao của cộng đồng. Khi xây dựng các công trình văn hóa, thể thao chưa quan tâm đến nhu cầu và nguyện vọng của người dân tại cơ sở. Kinh phí đầu tư xây dựng, nâng cấp, sữa chữa, bảo trì còn hạn chế. Tình trạng xuống cấp của các thiết chế văn hóa, thể thao vẫn đang diễn ra phức tạp.

Thứ tư, công tác quản lý các thiết văn hóa, thể thao ở cơ sở còn nhiều bất cập. Đội ngũ cán bộ quản lý còn thiếu về yếu về năng lực và trách nhiệm, chính sách đãi ngộ đối với cán bộ quản lý còn thiếu. Sự tham gia của cộng đồng dân cư vào quản lý các thiết chế văn hóa, thể thao chưa đáp ứng được yêu cầu. Chưa khai thác hết công năng của các thiết chế văn hóa, thể thao phục vụ nhu cầu văn hóa của cộng đồng.

Một thực tế nữa là việc chia tách, sát nhập các xã, phường, quận, huyện, cũng đang gây ra xáo trộn trong việc quy hoạch lại hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở…

Phóng viên: Trước những khó khăn như vậy, cần có những giải pháp như thế nào để phát huy hiệu quả hơn vai trò của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở trong thời gian tới, thưa ông?

PGS.TS Phạm Duy Đức- Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh: Để phát huy vai trò của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở trong thời gian tới, tôi cho rằng, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Theo đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp về vai trò, vị trí việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao đối với xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đồng thời, cần phải đưa vấn đề xây dựng và hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở trở thành một nhiệm vụ được quan tâm thường xuyên trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các cấp, các ngành để triển khai thực hiện.

Cùng với đó, Ban Bí thư, Bộ Chính trị nên cho tiến hành tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 33 – NQ/TW về xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận để bổ sung, xây dựng Nghị quyết mới về phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới, trong đó nhấn mạnh đến vai trò của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở đối với xây dựng đời sống văn hóa cộng đồng trong bối cảnh mới.

Đối với Quốc hội, tôi cho rằng, Quốc hội cần tiến hành rà soát, xem xét, điều chỉnh các luật về văn hóa, chú trọng tới đảm bảo quyền văn hóa công dân, chú ý tới vai trò của các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở đối với thực hiện quyền văn hóa của công dân. Bên cạnh đó, xem xét quyết định các chính sách hỗ trợ xây dựng và hoàn thiện thiết chế văn hóa, thể thao ở vùng gặp khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng rủi ro do thiên nhiên. Đặc biệt, sớm thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2026 – 2030, tầm nhìn đến 2045 để triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, tăng cường vai trò kiểm soát và giám sát theo chuyên đề của Quốc hội để đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm và tuân thủ pháp luật pháp luật về xây dựng và hoàn thiện thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở với cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương.

Hội đồng nhân dân các cấp cần thực hiện chính sách và các quyết định được giao tại cấp địa phương; điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch và chủ trương đầu tư nâng cấp, xây dựng, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa ở cơ sở phù hợp với thực tế của từng khu vực, vùng miền và đặc điểm văn hóa, lịch sử và truyền thống của địa phương; tăng cường kiểm soát cơ quan hành chính địa phương, giám sát hoạt động của chính quyền và các cơ quan địa phương; tham gia vào quá trình xây dựng ngân sách địa phương và kiểm soát ngân sách chi cho các thiết chế văn hóa, thể thao theo quy định.

Đồng thời, lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân về lĩnh vực xây dựng, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở; chăm sóc và bảo vệ lợi ích của công dân, đảm bảo quyền văn hóa của công dân khi tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao; chú ý tới đối tượng là người khuyết tật, tham gia giải quyết các vấn đề đặt ra của cộng đồng tại địa phương; phát huy vai trò của các đoàn thể chính trị và sự tham gia của người dân trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở; có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào đầu tư, quản lý để nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa, thể thao thích ứng với cơ chế thị trường.

Các bộ, ngành liên quan cần rà soát lại cơ chế, chính sách và các quy định liên quan trong lĩnh vực đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các thiết chế phù hợp với nhu cầu của cộng đồng dân cư, khắc phục áp đặt mô hình một chiều, duy ý chí.

Đặc biệt, tôi cho rằng, cần phải  đổi mới công tác quản lý, vận hành các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở; đa dạng hóa công tác quản lý, phát huy tính tự quản của cộng đồng; chú ý tạo nguồn thu hợp lý từ các thiết chế văn hóa, thể thao; cần thử nghiệm mô hình đối tác công – tư trong quản lý các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở để có kết luận và triển khai ở những nơi đủ điều kiện.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!

Thu Phương

Các bài viết khác