Ngày làm việc thứ 21, Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XII: Nghe báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri và trả lời chất vấn của đại biểu QH

17/11/2007 15:00

ND - Chiều 16-11, các đại biểu làm việc tại hội trường, nghe đại diện Đoàn Chủ tịch Ủy ban TƯMTTQ Việt Nam trình bày báo cáo tổng hợp kiến nghị của cử tri; nghe báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri và trả lời chất vấn của các đại biểu QH.

Event:

Kỳ họp thứ hai Quốc hội Khóa XII

Hai tâm trạng của cử tri và nhân dân cả nước

Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước do Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam Huỳnh Ðảm trình bày, bên cạnh việc khẳng định sự phấn khởi, tin tưởng của cử tri và nhân dân cả nước vào sự lãnh đạo đúng đắn của Ðảng, sự điều hành có hiệu quả của Chính phủ, kinh tế tiếp tục tăng trưởng cao, an ninh chính trị, trật tự - an toàn xã hội ổn định, quốc phòng được giữ vững, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ rõ những mặt còn hạn chế, bất cập cần khắc phục kịp thời.

Ðó là kinh tế tăng trưởng cao nhưng còn bộc lộ nhiều yếu tố chưa bền vững. Nhiều nguyên liệu sản xuất và hàng tiêu dùng chủ yếu vẫn là nhập khẩu, nhập siêu so với các năm trước và chưa thấy hướng xử lý; giá cả vật tư thiết yếu cung cấp cho sản xuất và hàng tiêu dùng phục vụ đời sống nhân dân tăng cao so với năm trước, trong khi thu nhập và đời sống thực tế của đại bộ phận nhân dân không được cải thiện, thậm chí còn giảm; nhu cầu việc làm và giải quyết việc làm cho thanh niên ngày càng gay gắt; chênh lệch đời sống nhân dân giữa nông thôn và thành thị ngày càng lớn.

Việc huy động và sử dụng vốn đầu tư hiệu quả chưa cao; nhiều công trình xây dựng tiến độ chậm, chất lượng kém. Giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu đã phải trả giá đắt vì bệnh "thành tích chủ nghĩa". Chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học còn nhiều vấn đề chưa phù hợp yêu cầu thực tiễn nhưng chậm được sửa chữa, khắc phục. Khi làm rõ vấn đề thì mới thấy chất lượng "dạy của thầy", "học của trò" nhiều nơi rất kém, giáo viên đứng nhầm chỗ, học sinh ngồi nhầm lớp và tiêu cực trong giáo dục vẫn còn khá phổ biến.

Việc khám, chữa bệnh cho nhân dân ở bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh chưa được coi trọng, chưa đáp ứng yêu cầu; tình trạng vòi vĩnh gây phiền hà của một số y, bác sĩ khiến người bệnh bất bình; chính sách bảo hiểm y tế còn nhiều bất cập... làm cho người bệnh diện chính sách, bệnh nhân nghèo gặp không ít khó khăn, lo lắng khi đau ốm.

Tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải sinh hoạt, chất thải của các nhà máy, làng nghề, các khu công nghiệp vẫn diễn ra nghiêm trọng. Nhiều dòng sông bị ô nhiễm nặng nề, một số trở thành "dòng sông chết". Tình trạng mất vệ sinh, an toàn thực phẩm; dịch bệnh ở người, ở cây trồng, vật nuôi vẫn diễn biến phức tạp làm ảnh hưởng không nhỏ tới sản xuất, sức khỏe và đời sống của nhân dân...

Báo cáo cũng chỉ rõ những nổi cộm trong lĩnh vực an toàn giao thông; tình trạng tham nhũng, tiêu cực; giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân...

Tại kỳ họp này, Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam đã tập hợp được 1.008 ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước gửi đến Chính phủ; trong đó nhiều vấn đề đã được kiến nghị nhiều lần nhưng chưa được giải quyết đến nơi, đến chốn. - "Kính mong Chính phủ, các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết và sớm trả lời cử tri" - đồng chí Huỳnh Ðảm nhấn mạnh.

Trước khi QH tiến hành chất vấn trực tiếp, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu, trong đó nêu rõ, tại kỳ họp này đã có 230 ý kiến chất vấn của 107 đại biểu QH gửi đến Chính phủ. Tổng hợp lại, các chất vấn này liên quan đến trách nhiệm trả lời và giải quyết của 21 bộ, ngành; trong đó có 31 chất vấn thuộc trách nhiệm của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng cũng đề nghị các đại biểu QH và thành viên Chính phủ thật sự dân chủ, thẳng thắn, cầu thị và có tinh thần trách nhiệm cao trong chất vấn và trả lời chất vấn.

Ðể giáo dục mãi là quốc sách hàng đầu!

Tại kỳ họp này, Bộ trưởng Giáo dục và Ðào tạo Nguyễn Thiện Nhân nhận được 26 chất vấn từ 22 đại biểu QH gửi trước bằng văn bản, trong đó tập trung vào các nhóm vấn đề: Chương trình giáo dục và hệ thống sách giáo khoa; đội ngũ giáo viên và phương pháp giảng dạy; cơ sở vật chất phục vụ dạy và học; chất lượng học sinh đầu vào.

Trả lời về chương trình giáo dục và hệ thống sách giáo khoa, có hay không tình trạng quá tải, quá nặng? Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, hoàn toàn không có chuyện này. Mới đây, bộ đã tiến hành kiểm tra, lớp 5 là 1,8 kg; lớp 1 là 1,2 kg. Tính cả cặp sách khoảng hơn 3 kg. Nếu có trường hợp quá nặng thì đó là vì cặp nặng, đã cân thử có chiếc nặng tới 1,5 kg. Các bậc phụ huynh nên chú ý việc mua cặp, tránh quá tải cho các cháu - Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân đề nghị.

Về chất lượng đội ngũ giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: Ða số đạt chuẩn về bằng cấp, nhưng qua kiểm tra thực tế mới thấy có nhiều vấn đề cần xem xét lại. Có tỉnh chỉ đạt 50% yêu cầu về chất lượng giáo viên. - Giải pháp nào cho vấn đề này? Vận động đi học thêm, nâng cao kiến thức. Với những thầy giáo, cô giáo đã quá tuổi thì sắp xếp lại công việc cho phù hợp. Chính phủ đã có chủ trương rõ ràng về vấn đề này rồi- Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân nói.

Trả lời các câu hỏi về đổi mới phương pháp dạy và học, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân cho biết: Phương châm hành động của ngành là kiên quyết chuyển đọc chép thụ động sang tự học, tự nghiên cứu là chính; giáo viên giữ vai trò là người hướng dẫn, gợi mở để học viên phát huy tính sáng tạo trong học tập; tăng thời lượng cho việc trao đổi, thảo luận và học thực nghiệm. Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn thừa nhận một thực tế, ngành giáo dục và đào tạo đang đứng trước những khó khăn vô cùng lớn về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học. Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân cho biết cả nước hiện còn thiếu khoảng 120 nghìn phòng học. .

Trả lời chất vấn trực tiếp của đại biểu Ðặng Văn Khanh (Hà Nội) về thực trạng đào tạo tiến sĩ ở nước ta hiện nay ra sao và năm 2006 có bao nhiêu luận án tiến sĩ được đem ra áp dụng trong thực tiễn cuộc sống? Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân nói thẳng thắn: - Tôi là nhà giáo, đã nhiều lần ngồi trong Hội đồng chấm luận án tiến sĩ. Thú thật là nhiều lúc thấy cũng buồn! Ta khác với các nước ở chỗ: Luận án tiến sĩ của ta đa phần không có cái mới về khoa học. Không cần có công trình nghiên cứu đăng trên các tạp chí quốc tế. Có luận án dày 100 trang, nhưng không thể viết nổi một trang chỉ rõ cái mới? Có vị lãnh đạo một trường đại học còn thẳng thắn nói với tôi rằng: - Thưa với anh là không có cái mới. Các nước người ta làm hết rồi! Quan điểm của Bộ Giáo dục và Ðào tạo trong những năm tới là phải chấm dứt ngay tình trạng "tầm thường hóa" tiến sĩ. - "Nếu không có cái mới thì xin đừng làm tiến sĩ". Ðó là thông điệp mà Bộ trưởng Giáo dục và Ðào tạo muốn gửi tới toàn xã hội, đặc biệt là những ai đang và có ý định làm tiến sĩ.

Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị), Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: "Hoàn toàn không có chuyện sinh viên ra trường đa số thất nghiệp". Theo thống kê mà Bộ Giáo dục và Ðào tạo có được, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm của ta là hơn 90%. Bộ cũng đang triển khai phương thức mới, nghĩa là đào tạo theo nhu cầu, xác định đây là vấn đề trọng tâm của ngành. Ðã tổ chức nhiều buổi hội thảo, diễn đàn trao đổi ý kiến để tìm ra tiếng nói chung giữa nhà trường với các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. - "Với cách làm này, đến nay đã có hơn 70 hợp đồng được ký kết" - Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân thông báo.

Trả lời các chất vấn của đại biểu QH, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định "cái gốc" của chất lượng giáo dục vẫn là chất lượng của đội ngũ giáo viên, tuy nhiên nơi nào có cơ sở vật chất khá hơn thì chất lượng giáo dục tốt hơn. Vấn đề đạo đức nhà giáo cũng đang là vấn đề bức xúc, báo chí vẫn nêu ra ở nơi này, nơi khác tình trạng giáo viên thiếu đạo đức, tư cách nghề nghiệp là nỗi đau của ngành, dù rằng tỷ lệ đó rất nhỏ. Vấn đề "tâm" và "đức" nhà giáo đang được Bộ Giáo dục và Ðào tạo quan tâm. Gần đây nhất, công đoàn ngành đã phát động phong trào thi đua "mỗi thầy, cô giáo phải là tấm gương về đạo đức trong nhà trường và ngoài xã hội".

Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân cũng thông tin rằng việc thi lần thứ hai tốt nghiệp THPT chỉ là giải pháp tình thế, không kéo dài, chỉ thực hiện một lần nữa ở niên học 2007-2008, gắn liền với việc nâng cao chất lượng giáo dục. Trong năm 2008, và các năm tiếp theo, Bộ Giáo dục và Ðào tạo phối hợp các địa phương quan tâm hơn, thực hiện nghiêm túc việc điều động giáo viên đi công tác ở miền núi có thời hạn, việc cử tuyển, khuyến khích các nhà đầu tư (kể cả tư nhân) tham gia xây dựng trường, lớp ở các bậc học và địa phương.

Tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu Nguyễn Ðình Xuân (Tây Ninh), Bùi Văn Duổi (Hòa Bình) và Ðặng Như Lợi (Cà Mau) chung quanh vấn đề quy chế quản lý học sinh trong nhà trường, vấn đề trường bán công và tư thục, đời sống khó khăn của giáo viên mầm non ở miền núi, chất lượng đầu ra của học sinh, sinh viên sau đào tạo, và vấn đề kiên cố hóa trường học, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, Bộ Giáo dục và Ðào tạo đã ban hành quy chế quản lý học sinh trong nhà trường, một số vụ việc xảy ra gần đây trong nhà trường như học sinh bị bắt bớ, ngược đãi, trước hết thuộc trách nhiệm tập thể Ban giám hiệu, và hiệu trưởng nhà trường; việc chuyển từ trường bán công sang tư thục còn chậm (một số trường hợp phải chuyển trở lại, nhất là ở miền núi) cũng vì nhu cầu học tập của học sinh, vì không phải gia đình nào và ở đâu cũng có thể có đầy đủ kinh phí để học ở trường tư thục. Tuy nhiên, ở khu vực đô thị, ngành giáo dục và đào tạo sẽ chuyển một số trường bán công sang tư thục (theo hướng chất lượng cao, kinh phí cao) đáp ứng nhu cầu xã hội, nhưng vẫn giữ tỷ lệ vừa phải, để con em các gia đình khác còn được học ở trường bán công.

Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân cũng cho rằng, đời sống một bộ phận giáo viên mầm non (nhất là ở miền núi) còn khó khăn, do ngân sách Nhà nước chỉ có thể tập trung đầu tư cho bậc THCS và THPT, chưa bao quát hết các bậc học khác, trong đó có bậc học mầm non. Trong thời gian tới, Bộ sẽ tổ chức Hội nghị xã hội hóa giáo dục, bàn cách quan tâm, phát triển các ngành học, trong đó có ngành học mầm non. Trong việc kiên cố hóa trường học, năm 2008 và những năm tới, Bộ Giáo dục và Ðào tạo phối hợp các địa phương tính toán thực hiện chương trình sao cho hiệu quả hơn, trong đó, địa phương có thẩm quyền quyết định xây dựng trường, lớp theo mô hình nào để bảo đảm chất lượng, tránh lãng phí.

Về chất lượng đầu ra của học sinh, sinh viên, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân thừa nhận, nếu học sinh, sinh viên ra trường mà không làm việc được theo bậc học, ngành nghề đào tạo thì đúng là lãng phí! Vì thế, yêu cầu đặt ra lúc này là phải đào tạo đạt chuẩn và theo nhu cầu xã hội.

Trả lời chất vấn thêm của các đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội), Nguyễn Tấn Trịnh (Quảng Nam), Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân làm rõ hơn các căn cứ và điều kiện để nâng cao chất lượng giáo dục, việc xã hội hóa giáo dục, trong đó ngân sách Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong việc phát triển sự nghiệp giáo dục của đất nước, cố gắng bảo đảm nhu cầu học của nhân dân, đồng thời vận động người dân và cộng đồng xã hội hỗ trợ tinh thần, tham gia quản lý và đóng góp một phần cho sự phát triển của ngành giáo dục nước nhà. Trong đó, cần thực hiện chính sách miễn, giảm học phí cho các hộ nghèo, vùng đặc biệt khó khăn.

Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng nhận xét rằng phần trả lời chất vấn của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Giáo dục và Ðào tạo Nguyễn Thiện Nhân là gọn và rõ, giúp đại biểu QH và cử tri cả nước hiểu rõ hơn về chất lượng giáo dục hiện nay và việc xã hội hóa giáo dục.

Khắc phục tình trạng giải ngân chậm và kiềm chế tăng giá

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh mở đầu phiên chất vấn dành cho mình bằng cách thông tin những việc làm được trong thời gian giữa hai kỳ họp QH. Tại kỳ họp thứ 11, QH khóa XI, đại biểu QH và cử tri kiến nghị xem xét miễn giảm thủy lợi phí cho nông dân, thì bây giờ việc đó đã được thực hiện. Chính phủ đã có Nghị quyết về miễn, giảm thủy lợi phí trong hạn điền đối với nông dân; Thủ tướng Chính phủ cũng có Chỉ thị bãi bỏ các loại phí không nằm trong danh mục của Pháp lệnh về phí và lệ phí. Ðây là một thông tin rất vui cho hàng chục triệu nông dân, thể hiện chủ trương "khoan sức dân" của Ðảng, QH và Chính phủ.

Tại kỳ họp này, Bộ Tài chính nhận được 17 câu hỏi chất vấn của 16 đại biểu QH. Bộ trưởng Vũ Văn Ninh đã báo cáo rõ hơn trước QH hai vấn đề được cử tri và đại biểu QH quan tâm. Ðó là tình trạng giải ngân chậm và chỉ số giá tiêu dùng tăng cao trong thời gian qua.

Bộ trưởng thừa nhận việc giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản chậm do công tác làm kế hoạch và chuẩn bị dự án chưa tốt, khi dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì việc triển khai cũng chậm; giá vật tư đầu vào tăng (điều chỉnh dự án gây chậm); năng lực của một số nhà đầu tư và nhà thầu còn kém, cộng với một số nguyên nhân khác đã làm cho việc giải ngân vốn bị chậm, ảnh hưởng tiến độ và chất lượng của một số công trình, dự án. Trước tình hình đó, Chính phủ chỉ đạo điều hành quyết liệt, Bộ Tài chính thực hiện nhiều giải pháp để khắc phục tình trạng này, nhất là việc tạm ứng vốn cho giải phóng mặt bằng, tách vấn đề giải phóng mặt bằng thành một "tiểu dự án" để giải quyết nhanh hơn; rà soát các văn bản, quy định có gì chưa phù hợp thì sửa đổi; làm nhanh các thủ tục giải ngân... Kết quả là, bước đầu đã khắc phục được tình trạng kể trên, "giải phóng" nguồn vốn đáp ứng nhu cầu cho các chương trình, dự án. Ðồng thời, giải ngân vốn đến đâu, huy động vốn đến đấy, không để "ngậm" vốn, dễ nảy sinh lãng phí, tiêu cực.

Về vấn đề giá cả thị trường tăng cao, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho biết chỉ số giá tiêu dùng mười tháng của năm 2007 tăng 8,12% là khá cao, một phần do giá cả trên thị trường thế giới tăng, kéo giá cả nguyên liệu cho sản xuất tăng; do thiên tai gây thiệt hại; vốn đầu tư nước ngoài tăng, dư nợ tín dụng cũng tăng... góp phần tăng áp lực tăng giá. Chính phủ đã kịp thời áp dụng các biện pháp kiểm soát tiền tệ; yêu cầu các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sản xuất; kiểm soát giá các sản phẩm và dịch vụ; điều chỉnh thuế đối với một số nhóm nguyên liệu đầu vào của sản phẩm; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc niêm yết giá, chống đầu cơ... Kết quả, đến tháng 8-2007, giá cả nhiều mặt hàng có chiều hướng chững lại, một số có giảm, và quan trọng nhất, nhờ các biện pháp và nỗ lực tổng hợp, thị trường đã không xảy ra đột biến về giá ở mặt hàng nào. Tuy nhiên, cũng phải thấy, việc tăng giá lương thực, thực phẩm cũng phần nào mang lại lợi ích cho nông dân.n.

* Trong ngày làm việc này, các đại biểu QH đã tổ chức quyên góp tiền ủng hộ đồng bào bị lũ lụt ở miền trung.

THẾ LÂN, HỒNG THANH và TRẦN ÐÌNH CHÍNH

(http://www.nhandan.com.vn)

Hoạt động của Quốc hội