Đại biểu Quốc hội đề nghị tăng đầu tư cho y tế cơ sở

(VOV)_ Phát biểu tại Hội trường, các đại biểu Quốc hội đều cho rằng chính sách xã hội hóa công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân (CSSKND) là một chủ trương đúng và trong những năm qua công tác này đã đạt một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, các đại biểu cũng cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật xã hội hóa công tác CSSKND, làm cơ sở pháp lý đầy đủ nhằm tạo ra sự chuyển biến đồng bộ của các ngành, các cấp trong việc thực hiện chủ trương và quan điểm của Đảng và Nhà nước về xã hội hóa. Đó là Nhà nước giữ vai trò chủ đạo cùng với sự tham gia của người dân và xã hội, đổi mới cơ chế chi ngân sách cho các lĩnh vực xã hội; củng cố, mở rộng hệ thống an sinh xã hội, đổi mới cơ chế quản lý để đơn vị sự nghiệp công lập tiếp tục thực hiện chế độ tự chủ về tổ chức bộ máy, nhân sự, tài chính. Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư cung ứng dịch vụ công.

Xã hội hóa phải là con số cộng

Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai (đoàn Tây Ninh) nêu ý kiến, xã hội hóa chăm sóc sức khỏe của người dân không phải là bớt đi tiền ngân sách đầu tư vào công tác này của nhà nước, mà là cần có sự tăng cường trách nhiệm nhà nước hơn nữa trong quá trình thực hiện. Nói cách khác, chúng ta đang cộng thêm nguồn lực của toàn xã hội vào vai trò chủ lực của nhà nước để người dân được chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Như vậy vấn đề xã hội hóa phải là con số cộng chứ không phải con số trừ.

Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai nhận định, việc đánh giá vai trò quản lý nhà nước trong Báo cáo tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về công tác xã hội hoá chăm sóc sức khoẻ nhân dân của Chính phủ còn mờ nhạt và chưa đúng mức. Theo đó, vai trò của Chính phủ là triển khai và tổ chức thực hiện công tác xã hội hóa CSSKND nhưng trong báo cáo chỉ nêu Chính phủ có 27 văn bản và các bộ ngành trung ương có 34 văn bản chỉ đạo thực hiện công việc này, mà không nêu được việc thực thi công việc này như thế nào, đâu là mặt tích cực và đâu là vấn đề còn thiếu sót. Trên thực tế, đại biểu cho rằng đây là vấn đề mới, khó, phải có kinh nghiệm thực tiễn mới đi đúng hướng nhưng rõ ràng trách nhiệm nhà nước ở đây còn hạn chế và chưa thể hiện được vai trò của mình trong việc xã hội hóa chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai cũng nêu một thực tế, hiện nay nguồn nhân lực y tế rất thiếu, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Trong khi đó, đội ngũ y, bác sĩ lại đang chuyển dịch từ miền ngược về miền xuôi, từ tỉnh lẻ về trung tâm lớn, từ y tế công sang y tế tư nhân. “Tôi được biết, có tới 60% bác sĩ công đang hoạt động ở phòng khám tư nhân. Vậy có đúng là ta đang thiếu nhân lực không hay là chỉ có sự chuyển dịch không hợp lý?”, đại biểu nói.

Đại biểu Đỗ Mạnh Hùng (đoàn Thái Nguyên) cũng cho rằng, tài chính cho lĩnh vực y tế là vấn đề hết sức quan trọng. Có thể nói mọi quan điểm về chăm sóc sức khoẻ nhân dân dù hay đến đâu cuối cùng cũng thể hiện ở việc huy động và sử dụng nguồn lực cho y tế: "tổ chức và bộ máy như cỗ xe, còn tài chính như là xăng dầu, không có xăng dầu thì xe không chạy được”.

Tuy nhiên tỷ lệ chi ngân sách Nhà nước cho y tế còn thấp (trên dưới 6%), trong khi một nước nghèo như Campuchia cũng chi tới 18,8%, còn Thái Lan 17,1%, Trung Quốc là 10%. Như vậy trong tổng chi cho chăm sóc sức khỏe và chữa bệnh thì người dân phải tự chi phí tới 60%, còn Nhà nước chỉ đảm bảo tới 30%, 10% còn lại là các nguồn khác. Đại biểu Đỗ Mạnh Hùng tán thành với việc nên có một Nghị quyết của Quốc hội về tiếp tục thực hiện xã hội hóa trong y tế, trong đó ghi rõ là cùng với việc huy động các nguồn lực của xã hội, nên ghi từ năm 2009 trở đi bố trí ngân sách cho y tế phải đảm bảo khoảng 10% và có thể tăng vào những năm sau, đặc biệt là đối với những vùng miền núi, vùng cao.

Tăng đầu tư cho hệ thống y tế cơ sở

Đại biểu Võ Thị Dễ (Đoàn Long An) quan tâm nhiều đến vấn đề thụ hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người dân nghèo vùng sâu. Đại biểu này cho rằng, hiện nay vẫn còn nhiều người thu nhập thấp, ở vùng sâu, vùng nông thôn còn gặp nhiều khó khăn trong sử dụng dịch vụ y tế, đặc biệt là việc tiếp cận các kỹ thuật cao. Sự chênh lệch về sử dụng dịch vụ y tế giữa các trung tâm tỉnh, thành phố là rất xa. Ở các vùng xa trung tâm, trạm y tế tại chỗ là nơi tin cậy duy nhất cho việc chữa bệnh của người dân từ nhẹ đến nặng. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều trạm y tế vùng sâu chưa đáp ứng được yêu cầu chăm sóc sức khỏe y tế của nhân dân về cả cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế và danh mục thuốc.

Đại biểu Võ Thị Dễ đề nghị xã hội hóa y tế phải đi đôi với thay đổi phương thức đầu tư ngân sách, không nên dàn đều mà quan tâm tới y tế cơ sở, y tế dự phòng và đầu tư có trọng điểm cho những nơi thực sự có nhu cầu, vùng sâu, hộ nghèo, người tàn tật, người già, trẻ em. Đồng thời cân đối hài hòa 2 vấn đề: quy luật kinh tế thị trường và tính nhân đạo của ngành y tế.

Cụ thể hơn, đại biểu đề nghị phân bổ ngân sách y tế nên tuân theo hướng ưu tiên mạnh hơn cho vùng nông thôn, vùng khó khăn. Theo đó hệ số ưu tiên tối thiểu phải là 3 thay vì 2,4 như hiện nay.

Đại biểu Dễ cũng đề nghị khi đẩy mạnh xã hội hóa y tế, Chính phủ phải sớm có lộ trình hỗ trợ mua bảo hiểm y tế cho những vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là cho nông dân để tạo cơ hội cho người dân vùng sâu có cơ hội khám chữa bệnh tốt hơn và tiếp cận với dịch vụ kỹ thuật cao.

Đại biểu Ly Kiều Vân (đoàn Quảng Trị) nêu một thực tế ở Quảng Trị, chế độ phụ cấp cho cán bộ y tế thôn, bản chỉ có 100.000 đồng/tháng là quá thấp, chưa phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, chưa tạo sự động viên, khuyến khích và giảm được một phần khó khăn cho đội ngũ cán bộ làm công tác y tế thôn bản.

Bên cạnh đó, chế độ khám chữa bệnh cho người nghèo, người dân tộc thiểu số theo Chương trình 139 bình quân theo quy định là 10.000 đồng/người/1 năm cũng là chưa phù hợp với thực tế hiện nay khi giá cả thị trường ngày càng tăng cao.

Chế độ chính sách cho cán bộ y tế công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng hải đảo và các trang thiết bị cho các bệnh viện tuyến huyện cũng chưa phù hợp và chưa đáp ứng với yêu cầu của công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân, do vậy chưa thu hút được cán bộ đến công tác ở những vùng khó khăn, đồng thời chưa hạn chế được sự quá tải ở các bệnh viện tuyến trên.

Đại biểu Ly Kiều Vân kiến nghị, việc xã hội hoá công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân trên cơ sở phát huy mọi nguồn lực, mọi loại hình nhưng phải thống nhất quan điểm là nguồn đầu tư ngân sách Nhà nước giữ vai trò chủ yếu. Vì vậy việc bố trí 10% trong tổng số ngân sách Nhà nước để đầu tư cho công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân là rất cần thiết. Đối với các địa phương, đơn vị khó khăn, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng hải đảo, việc chăm sóc sức khoẻ nhân dân phải được quan tâm hơn về chính sách cán bộ y tế, tăng cường đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, thì mới có thể đẩy mạnh hơn nữa công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Khám 100 bệnh nhân trong 8 giờ đồng hồ

Đại biểu Vũ Thị Diện (đoàn Thái Bình) nêu thực trạng về sự quá tải ở một số bệnh viện tuyến trên. Việc bệnh nhân xếp hàng nhiều giờ liền để đổi được 3-4 phút gặp bác sĩ điều trị; hay trong 8 giờ đồng hồ, một bác sĩ có thể khám tới 100 bệnh nhân đang là tình trạng phổ biến hiện nay. Việc quá tải này đang dần trở thành một gánh nặng cho cả 2 phía. Người bệnh phải chờ đợi trong tình trạng mệt mỏi, ốm yếu; cán bộ y tế vận động liên tục không có thời gian nghỉ ngơi dẫn đến những sai sót trong khám chữa bệnh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Các giải pháp để khắc phục tình trạng quá tải này đã được thể hiện trong Nghị quyết của Đảng, cũng như một số luật, pháp lệnh của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội

Đại biểu Vũ Thị Diện cho rằng nghề y là một nghề đặc biệt trong chế độ đào tạo, đãi ngộ và sử dụng. Đây là nghề có trách nhiệm cao, liên quan trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Tuy nhiên, thời gian qua, thu nhập của cán bộ y tế có sự chênh lệch rất lớn giữa các khu vực thành thị và nông thôn. Hậu quả tất yếu của sự chênh lệch này là sự chuyển dịch cán bộ y tế từ những vùng có thu nhập thấp sang vùng có thu nhập cao. Để thực hiện Nghị quyết của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội một cách hiệu quả, đại biểu đề nghị cần có chính sách đãi ngộ cụ thể, rõ ràng và phù hợp với cán bộ y tế tuyến cơ sở để họ có thể yên tâm công tác cũng như nâng cao trình độ chuyên môn. Nếu chỉ chú trọng đầu tư trang thiết bị, nâng cấp cơ sở y tế mà không chú trọng đầu tư vào đội ngũ cán bộ y tế có trình độ sẽ tạo ra một sự lãng phí rất lớn và sự đầu tư đó là không hiệu quả.

Chia sẻ với quan điểm này, đại biểu Đỗ Mạnh Hùng (đoàn Thái Nguyên) cho rằng nâng cao mức thu nhập chân chính cho người thầy thuốc, cán bộ y tế cũng là một giải pháp hạn chế các cán bộ y tế có hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu, vòi vĩnh.

Chiều nay, Quốc hội tiếp tục làm việc, nghe và thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Cán bộ Công chức./.