Quốc hội thảo luận dự án Luật Quốc tịch (sửa đổi) và nghe tờ trình dự án Luật bảo hiểm y tế: Cần quy định chính sách hỗ trợ nông dân tham gia BHYT

(VOV)_ Chiều ngày 26/5, Quốc hội họp phiên toàn thể tại Hội trường, nghe và thảo luận dự án Luật Bảo hiểm Y tế (BHYT). Với 11 chương, 59 điều, dự thảo luật hướng tới quy định cụ thể về chế độ, chính sách BHYT: đối tượng, mức đóng, trách nhiệm đóng BHYT; thẻ BHYT; quyền lợi và nghĩa vụ của người tham gia BHYT; tổ chức khám bệnh, chữa bệnh cho người có thẻ BHYT; thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT; Quỹ BHYT; quyền và trách nhiệm của các bên liên quan đến BHYT; thanh tra, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về BHYT…

Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban các vấn đề xã hội đánh giá, trong những năm qua, BHYT đã có bước phát triển và đóng góp vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khoẻ nhân dân, nhưng cũng bộc lộ nhiều khó khăn và vướng mắc trong quá trình mở rộng diện bao phủ. Việc trình dự án Luật Bảo hiểm Y tế tuy có chậm so với tiến độ, nhưng cũng là cố gắng lớn của Chính phủ trong việc thúc đẩy xây dựng dự án Luật cũng như tiếp thu, chỉnh lý nội dung theo ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội.

Thảo luận tại Hội trường, các Đại biểu Quốc hội cũng đều nhất trí về sự cần thiết phải ban hành Luật Bảo hiểm Y tế, nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý cao nhất trong chính sách BHYT, đẩy mạnh xã hội hóa chăm sóc sức khỏe nhân dân; mặt khác khắc phục những hạn chế, yếu kém trong hệ thống văn bản pháp luật hiện hành về BHYT hiện nay.

Những vấn đề được các đại biểu quan tâm thảo luận là loại hình bảo hiểm y tế, mức đóng bảo hiểm y tế, quy định về thực hiện cùng chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh; tổ chức hệ thống bảo hiểm y tế. 

Người dân không thiết tha với BHYT

Nhiều đại biểu Quốc hội nêu một thực trạng Quỹ BHYT thu không đủ chi dẫn đến tình trạng các cơ sở y tế không thiết tha khám chữa bệnh cho bệnh nhân có bảo hiểm. Ngược lại, dịch vụ khám chữa bệnh theo bảo hiểm không được thuận lợi nên người dân cũng không thiết tha với chuyện đóng bảo hiểm tự nguyện. Nhiều doanh nghiệp sử dụng lao động cũng trốn đóng bảo hiểm y tế bắt buộc khiến nguồn thu cho BHYT càng khó khăn. Mặt khác, cũng có những cơ sở y tế, để trục lợi từ quỹ bảo hiểm, đã lạm dụng xét nghiệm, cấp phát thuốc khiến cho quĩ BHYT đã thiếu lại càng thiếu hơn.

Đại biểu Nguyễn Văn Sơn (đoàn Tuyên Quang) nêu rõ, yếu kém lớn nhất của BHYT hiện nay là Quỹ BHYT luôn kêu trời vì thủng, người dân than phiền về thủ tục khám chữa bệnh rườm rà, chất lượng khám chữa bệnh chưa cao, bác sĩ phàn nàn khung giá dịch vụ kỹ thuật khám chữa bệnh không hợp lý. Như vậy hiện tại cả 3 bên tham gia nhiệm vụ BHYT đều không ý thức được đầy đủ trách nhiệm của mình; Dự thảo luật trình Quốc hội cũng chưa làm rõ được vấn đề này để khắc phục những yếu kém, tồn tại.

Đề cập tới tình trạng Quỹ BHYT luôn ở trong tình trạng bội chi, đại biểu Nguyễn Văn Sơn cho rằng, Luật có tên là Luật BHYT, nhưng nội dung lại chỉ đề cập đến điều trị, bỏ hẳn phần dự phòng. Tuy nhiên, trên thực tế nếu thực hiện công tác dự phòng tốt, người dân ít ốm đau thì quỹ BHYT sẽ không tốn kém, dẫn đến thủng quỹ như hiện nay. Xu hướng hiện nay trên thế giới, thay chỉ vì bảo hiểm bệnh tật thì các công ty chuyển dần sang bảo hiểm sức khỏe, đẩy mạnh y tế dự phòng thông qua truyền thông, khám sức khỏe định kỳ, khuyến khích người dân tự bảo vệ sức khỏe... Ban soạn thảo cần tiếp thu, tham khảo hướng đi này để ban hành Luật.

Về mức đóng BHYT, theo quy định hiện hành là 3% mức tiền lương, tiền công hoặc mức lương tối thiểu chung, Dự thảo Luật BHYT quy định nâng lên 6%. Đại biểu Nguyễn Thị Sáng (đoàn Tiền Giang) cho rằng nên nghiên cứu lại quy định này vì hiện nay thu nhập của người lao động và cán bộ, viên chức hiện đang còn rất nhiều khó khăn.

Đại biểu đề xuất mức đóng của đối tượng do ngân sách Nhà nước đảm bảo bằng 3% mức lương tối thiểu chung. Các đối tượng còn lại bằng 5% mức tiền lương, tiền công và chủ sử dụng lao động đóng 3%, người lao động đóng 2%. Riêng đối với bảo hiểm y tế tự nguyện, đại biểu đề nghị cần đa dạng hóa, tức là song song với việc quy định chế độ bảo hiểm y tế tự nguyện hiện hành, cần nghiên cứu, triển khai quy định các chế độ bảo hiểm bổ sung hướng đến nhóm đối tượng có thu nhập cao muốn tham gia bảo hiểm để hưởng các dịch vụ y tế cao hơn so với gói quyền lợi cơ bản.

Cần hỗ trợ nông dân, người nghèo tham gia BHYT

BHYT cho nông dân cũng là lĩnh vực được nhiều đại biểu quan tâm thảo luận. Theo báo cáo thẩm tra dự án Luật BHYT của Ủy ban các vấn đề xã hội, thực tiễn nhiều năm thí điểm BHYT cho thấy, khó khăn nhất vẫn là BHYT cho nông dân. Mặc dù ngân sách Nhà nước đã hỗ trợ cho người nghèo, người cận nghèo, người có công, trẻ em dưới 6 tuổi, đối tượng bảo trợ xã hội, một bộ phận người cao tuổi... song vẫn còn hàng chục triệu nông dân chưa tham gia BHYT.

Hiện nông dân chiếm 56% dân số cả nước, trong đó có khoảng gần 60% đã được nhà nước mua BHYT (hộ nghèo, hộ cận nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi và người già; dân số ở vùng 135 và vùng Tây Nguyên, Tây Nam Bộ…, còn 40% nông dân (khoảng 15 triệu nông dân) chưa có BHYT.

Theo quy định của dự thảo Luật, người nông dân nếu không thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo chỉ có cơ hội tham gia BHYT tự nguyện với mức đóng hiện nay khoảng 250.000 đ/thẻ/người/năm, mức đóng này là khá cao so với khả năng của mỗi hộ gia đình.

Liên quan đến vấn đề này, nhiều đại biểu đề nghị Nhà nước hỗ trợ một phần để người nông dân tham gia BHYT, nhằm thực hiện chính sách tam nông và phúc lợi xã hội.

Tại Dự thảo Nghị định của Chính phủ đã nêu sẽ hỗ trợ 30% mức đóng cho người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, ngư nghiệp, lâm nghiệp có mức sống trung bình. Đại biểu Nguyễn Thị Sáng (đoàn Tiền Giang) đề nghị, Ban Soạn thảo nghiên cứu để quy định thẳng vào Luật nội dung này, chứ không chỉ quy định trong Nghị định của Chính phủ. Đồng thời xác định rõ tiêu chí mức sống trung bình là như thế nào. Bởi vì người thuộc hộ cận nghèo hiện nay Nhà nước đã hỗ trợ 50% mức đóng. Nếu Nhà nước hỗ trợ 30% cho hộ nông dân có mức sống trung bình, thì cần phải làm rõ tiêu chí của đối tượng được hỗ trợ để thuận lợi cho việc triển khai thực hiện sau này.

Về quy định thủ tục đăng ký, chuyển tuyến khám chữa bệnh BHYT, nhiều đại biểu cho rằng, hệ thống BHYT hiện nay vẫn theo đơn vị hành chính, không theo địa bàn dân cư, tạo ra tình trạng khám chữa bệnh theo tuyến và nếu trái tuyến lại phải trả tiền. Các dịch vụ y tế vẫn tập trung chủ yếu cho thành phố và các khu đô thị, người dân nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa ít có điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế đầy đủ, hiện đại.

Về vấn đề này, đại biểu Huỳnh Minh Hiếu (đoàn Cà Mau) đề nghị, cần có quy định người dân tham gia BHYT có thể được khám, chữa bệnh ở nơi nào thuận lợi cho họ, có chất lượng dịch vụ y tế cao hơn, tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các cơ sở y tế. Nhất là khi công nghệ thông tin phát triển, cơ quan bảo hiểm y tế có thể nối mạng Internet với tất cả các cơ sở khám chữa bệnh và có thể kiểm tra thông tin của người cầm Thẻ Bảo hiểm y tế. Cơ quan bảo hiểm y tế có trách nhiệm chuyển, trả phí dịch vụ cho người đóng bảo hiểm y tế qua ngân hàng theo chứng từ của cơ sở y tế và xác nhận của bệnh nhân chủ Thẻ Bảo hiểm y tế.

Ngày 27/5, Quốc hội tiếp tục thảo luận về dự án Luật BHYT./.