Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự án Luật Bảo hiểm y tế: Có nên tăng mức đóng BHYT

Hôm nay (27/5), Quốc hội tiếp tục thảo luận tại Hội trường về Dự án Luật Bảo hiểm y tế (BHYT). Về cơ bản, các đại biểu đều cho rằng việc ban hành Luật Bảo hiểm y tế là cần thiết, để thực hiện chính sách bảo hiểm y tế tiến tới mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, tạo nên những thay đổi quan trọng trong cơ chế, chính sách tài chính y tế, góp phần hình thành và hoàn thiện chính sách an sinh xã hội ở nước ta.

Tăng mức BHYT lên 6% liệu có phù hợp?

Trong thời gian qua, khi điều kiện kinh tế nước ta chưa thể áp dụng hình thức bảo hiểm y tế bắt buộc đối với toàn xã hội, nguồn kinh phí từ BHYT đã góp phần đảm bảo kinh phí khám chữa bệnh của các cơ sở y tế. Tuy nhiên, bảo hiểm y tế xã hội là đóng góp theo khả năng kinh tế và quyền lợi theo nhu cầu. Vì vậy mức quy định đóng BHYT mới quy định trong dự thảo là 6% thay vì mức 3% như trước đây đã khiến nhiều đại biểu băn khoăn.

Đại biểu Trịnh Thị Thanh Bình (đoàn Bến Tre) kiến nghị Chính phủ cần có giải trình rõ ràng khi nâng mức đóng lên 6% bởi động thái này không hẳn đã giải quyết được chất lượng khám chữa bệnh. Theo đại biểu này, chất lượng khám chữa bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố: tay nghề của bác sĩ, chất lượng thuốc, vấn đề y đức. Đại biểu cũng cho rằng một trong những nội dung đáng quan tâm nhất hiện nay là vấn đề chất lượng khám chữa bệnh, do vậy trong Dự thảo Luật BHYT cần tập trung mạnh vào các giải pháp để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, làm sao để tăng cường nhận thức của y bác sĩ về vấn đề y đức, để đội ngũ bác sĩ thấy được việc khám chữa bệnh theo BHYT bình đẳng với các hình thức khám chữa bệnh khác.

Đại biểu Lưu Thị Chi Lan (đoàn Vĩnh Phúc) đặt câu hỏi khi tăng mức đóng bảo hiểm y tế lên gấp đôi so với mức hiện nay, Ban Soạn thảo đã tính được khả năng phù hợp với tình hình thực tế hay chưa, và nếu so sánh mức thu của nước ta với các nước trong khu vực và trên thế giới thì là thấp hay cao và khả năng cân đối Quỹ bảo hiểm y tế đến đâu? Đại biểu phân tích, với mức thu 3% hiện nay cùng với một số nguyên nhân khác đã làm cho quỹ bảo hiểm y tế bị mất cân đối nghiêm trọng, mỗi năm bội chi trên 2.000 tỷ đồng, nhưng nếu tiếp tục mở rộng đối tượng đóng bảo hiểm y tế bắt buộc và nâng mức thu lên 6% gấp đôi mức thu hiện tại sẽ giải quyết được vấn đề gì. Đại biểu cho rằng Ban Soạn thảo nên quy định theo mức thu nâng dần để có thể tạm cân đối ngân quỹ hoặc giảm bội chi, chứ không nên nâng gấp đôi mức thu, hoặc có thể đặt ra lộ trình nâng mức thu gắn với nâng dần quyền lợi của người đóng bảo hiểm. Có như vậy BHYT mới giữ được ý nghĩa chăm sóc sức khỏe nhân dân, đảm bảo sự công bằng.

Đại biểu Đinh Thị Phương Lan (đoàn Quảng Ngãi) cũng nghi ngại liệu việc nâng mức đóng bảo hiểm y tế từ 3% lên 6% có phù hợp hay không trong khi thực tế bội chi ngân sách là cho BHYT tự nguyện. Đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo cần cân nhắc lại mức đóng BHYT mới này.

Bảo hiểm y tế bắt buộc toàn dân - Cần một lộ trình

Một số đại biểu đặt vấn đề trong điều kiện nước ta hiện nay, có nên quy định việc tham gia bảo hiểm y tế toàn dân, bắt buộc hay tự nguyện trong bảo hiểm y tế hay không?.

Đại biểu Triệu Sỹ Lầu (đoàn Cao Bằng) phân tích, thực tế nước ta trong năm qua cho thấy mặc dù có quy định bắt buộc, nhưng một số nhóm bắt buộc vẫn không tham gia một cách đầy đủ theo quy định. Một trong những nguyên nhân là do việc tuân thủ pháp luật là chưa nghiêm, tính chất pháp lý của quy định chưa cao. Đại biểu cho rằng chỉ nên mở rộng phạm vi bao phủ của BHYT khi các nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc tăng mạnh, số lượng tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện tăng mạnh.

Đại biểu cho rằng, nếu quy định toàn dân tham gia BHYT bắt buộc ngay trong Luật sẽ gặp khó khăn và khó thực hiện bởi trong điều kiện hiện nay, nguồn kinh phí từ ngân sách chưa đảm bảo hỗ trợ ngay cho một số đối tượng mua BHYT. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang trong giai đoạn tìm mọi nguồn lực để đầu tư nâng cấp cho các cơ sở khám, chữa bệnh, nhất là cơ sở vật chất cũng như đội ngũ y, bác sỹ ở các tuyến huyện và tuyến xã. Trong khi đó, nhận thức của người dân về bảo hiểm y tế còn hạn chế, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. Đại biểu đồng tình với Tờ trình của Chính phủ là thực hiện bảo hiểm y tế bắt buộc toàn dân, có lộ trình đến năm 2010, 2012, 2014. Tùy theo đối tượng nêu trong Tờ trình, trong lúc thực hiện lộ trình vẫn tiếp tục duy trì loại hình bảo hiểm y tế tự nguyện.

Đại biểu Bùi Thị Lệ Phi  (đoàn Cần Thơ) cho rằng khó khăn và hạn chế của BHYT tự nguyện ở Việt Nam hiện nay là tình trạng bội chi. Thực tế này cũng diễn ra ở nhiều nước (Hàn Quốc sau 13 năm thực hiện BHYT tự nguyện, nhưng không thành công và đến năm 1977 Hàn Quốc đã chuyển sang BHYT bắt buộc toàn dân và thành công vào năm 1989; Ở Thái Lan thực hiện BHYT bắt buộc và tự nguyện vào năm 1980, nhưng ngân sách Nhà nước bù chi không nổi phải chuyển sang BHYT bắt buộc toàn dân, thành công vào năm 1997). Đại biểu đề nghị nên tiến tới mục tiêu BHYT toàn dân với vai trò nòng cốt là BHYT bắt buộc, BHYT tự nguyện hiện nay chỉ được coi là bước đệm trong lộ trình tiến tới toàn dân mà không phải là giải pháp chính. Lộ trình tiến tới BHYT toàn dân là một quá trình kéo dài trong nhiều năm, vì vậy nên xác lập những bước đi phù hợp để thực hiện BHYT bắt buộc toàn dân như từng bước mở rộng phạm vi, đối tượng áp dụng, cân đối giữa quyền lợi và nghĩa vụ bảo đảm an toàn về tài chính.

Về cơ chế cùng chi trả được quy định như trong Dự thảo luật, nhiều đại biểu cho rằng trong thời điểm hiện nay quy định như vậy là cần thiết, phải quy định cơ chế cùng chi trả chi phí khám, chữa bệnh theo một tỷ lệ nhất định, nhằm đảm bảo cân đối quỹ BHYT và giảm được những chi phí không cần thiết trong điều trị bệnh, đồng thời hạn chế được tình trạng lạm dụng bảo hiểm y tế đang diễn ra phổ biến hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Thị Sáng (đoàn Tiền Giang) cho rằng ở nhiều nước trên thế giới, kể cả những nước có mức đóng BHYT với tỷ lệ lớn so với thu nhập, cũng thực hiện biện pháp cùng chi trả, ví dụ Trung Quốc cùng chi trả 20%, Nhật Bản 30%, Hàn Quốc 50%, Singapor 20%. Đại biểu đề nghị không đưa các đối tượng người trực tiếp tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước, người thuộc diện gia đình nghèo, người dân tộc thiểu số thuộc hộ gia đình cận nghèo đang sinh sống tại vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn vào diện cùng chi trả mà nên thanh toán 100% cho họ.

Đại biểu Phạm Thị Hải (đoàn Đồng Nai) đề nghị Chính phủ cần làm rõ 3 mức cùng chi trả là là 0%, 5% và 20% để có cơ sở áp dụng.

Cuối giờ chiều nay, Quốc hội đã nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Khoa học, công nghệ, Môi trường về Dự án Luật Công nghệ cao đồng thời cho ý kiến thảo luận về Dự án luật này./.