Doanh nghiệp dân doanh: Bức xúc vốn, mặt bằng

“Chúng tôi muốn mở rộng sản xuất, kinh doanh cần đất đai, mặt bằng thì rất khó khăn. Có DN phải chạy tới chạy lui hàng năm trời mới có thể xin được chủ trương cho thuê đất để phát triển sản xuất, kinh doanh.

Thế nhưng, từ khi có chủ trương đến khi thuê được đất thì cũng mất chừng ấy thời gian nữa. Vì thế, nhiều dự án  khi triển khai đã lạc hậu…”- Bà Mượt phản ánh.

Cùng chung bức xúc đó, ông Vũ Duy Thái - Hội DN nhỏ và vừa Hà Nội chia sẻ: “Không có đất đai, mặt bằng thì DN không thể phát triển sản xuất, kinh doanh được. Đối với các DNDD, chủ yếu là các DN quy mô nhỏ nên mặt bằng càng có vị trí quan trọng trong sự phát triển của DN”.

Ông Chủ tịch Hiệp hội cà phê Việt Nam đã thực sự hâm nóng hội trường khi cho biết: Hiện cả nước có khoảng nửa triệu ha cà phê, mỗi năm xuất khẩu khoảng 1,5 tỷ USD.

So với tiềm lực đất đai, lao động, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của nước ta còn có thể lớn hơn nữa.

Hiện cả nước có khoảng 230.000 DNDD, với số vốn đăng ký hơn 30 tỷ USD.

Dự tính, trong năm 2007 sẽ có khoảng 51.000 DN đăng ký mới với số vốn khoảng 11,4 tỷ USD.

Ngoài ra còn có khoảng 3 triệu hộ kinh doanh cá thể, gần 20.000 HTX và hàng chục ngàn chi nhánh, văn phòng đại diện.

DNDD hiện đang sử dụng gần 3 triệu lao động, đóng góp hơn 40% GDP và 29% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Khu vực DNDD luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng trên 18%/năm, đóng góp khoảng 14,8% tổng thu ngân sách Nhà nước.

Nguồn: Bộ KH&ĐT

Thế nhưng, việc quy hoạch đất đai thiếu đồng bộ, cùng đó hơn 90% diện tích hiện nay là của các hộ nông dân nhỏ lẻ, việc đầu tư nâng cao sản lượng và chất lượng là rất khó.

Ông Vũ Quốc Tuấn - Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam đề xuất hướng tháo gỡ:  “Biện pháp quan trọng là phải khuyến khích việc dồn điền đổi thửa để tạo thuận lợi hình thành các vùng chuyên canh lớn, gắn với công nghiệp chế biến. Đó là cách giải quyết mặt bằng cho các DN ở làng nghề”.

Khó khăn này của các DNDD cũng đã được đại diện chính quyền các địa phương chia sẻ.

Ông Phí Thái Bình, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết tuy thành phố đã đầu tư 18 khu, cụm công nghiệp vừa và nhỏ với diện tích khoảng 700 ha và một số làng nghề.

Đã có 247 DN được chấp thuận về nguyên tắc thuê đất xây dựng nhà xưởng. “Tuy nhiên, đất đai vẫn là khó khăn của nhiều DNDD” - Ông Bình khẳng định.

Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), qua điều tra 6.700 DNDD, hơn 65% cho biết sẽ mở rộng kinh doanh nếu dễ dàng tiếp cận đất đai. Có tới 22,47% DN đánh giá tính ổn định của mặt bằng kinh doanh là rất thấp.

“Các DN nhận xét: Cơ chế định giá đất hiện chưa phù hợp, thủ tục còn phiền hà và tốn kém. Thời gian để các DN nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lên đến 131,8 ngày” - Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI nói.

Bên cạnh đó, ông Vũ Duy Thái cũng nói rằng tình trạng chung của nhiều DNDD là thiếu vốn. Điều đó đã cản trở không nhỏ hoạt động của DN. Ông Cao Sỹ Kiêm - Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam thẳng thắn nói: “Làm DN mà thiếu vốn thì khó mà thành công”.

Nhưng không chỉ thiếu đất và vốn

Ông Cao Sỹ Kiêm cũng đã chỉ ra những điểm yếu của DNDD Việt Nam bên cạnh việc khó khăn về đất và vốn. “Số  DNDD nước ta thành công và vươn ra thị trường thế giới, khẳng định thương hiệu như Cà phê Trung Nguyên,  Tập đoàn Bảo Long, FPT… còn ít.

Phần lớn DNDD đang còn rất yếu kém, khó có thể cạnh tranh ngay cả trong nước chứ đừng nói gì đến chuyện vươn ra biển lớn”- Ông Kiêm nói.

Theo phân tích của ông Kiêm, DNDD có nhiều ông chủ là người “đánh quả” thắng mà thành. Hoặc có những người bán đất được ít tiền cũng thành lập DN, trong khi chẳng có kiến thức về quản trị DN.

“Bên cạnh đó, vấn đề văn hóa doanh nhân, văn hóa DN cũng là rào cản cho sự hội nhập của DN. So với thế giới cũng như so với truyền thống, văn hóa của DNDD còn quá thấp, phần đông còn chưa nhận thức được khái niệm văn hóa doanh nhân, văn hóa DN” - Ông Kiêm chỉ rõ.

Một điểm yếu của DNDD nữa là khả năng liên kết, phối hợp. “Hà Nội có hơn 52.000 DN, trong đó chủ yếu là DNDD. Thế nhưng, sự liên kết của các DN này rất kém, mặc dù đã tập hợp nhau trong tổ chức Hiệp hội. Như thế thì khó hội nhập lắm” - Ông Vũ Duy Thái bổ sung.

Phát biểu với các DN, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng một lần nữa nêu bật vai trò quan trọng của DNDD trong sự phát triển của đất nước.

“Sức mạnh của nó là vô cùng to lớn, vì sản xuất ra tới một nửa của cải của đất nước (GDP), tạo công ăn việc làm cho đại bộ phận người lao động. Hội nghị này là cơ hội để các DN học tập kinh nghiệm lẫn nhau.

Quan trọng hơn, đây là lần đầu tiên, Chính phủ và DN cùng ngồi với nhau bàn kế sách phát triển DNDD. Chính phủ và các DN có trách nhiệm cùng nhau làm mọi biện pháp để phát triển DN” - Phó Thủ tướng nói.

Cũng theo Phó Thủ tướng, Chính phủ sẽ có biện pháp giúp các DN tiếp cận nguồn lực tài chính, đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh để phát triển và hội nhập.