Công ty Mía Đường Sơn Dương- hạt nhân phát triển kinh tế vùng

Tiền thân là nông trường 26/3 (ra đời năm 1972), được thành lập ngày 5/8/1997, trực thuộc Tổng công ty Mía Đường 1 Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hơn 10 năm qua, hàng năm công ty Mía Đường Sơn Dương (nằm ở huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) duy trì mức sản xuất 20.000 tấn đường cung cấp cho nhu cầu tiêu dùng của xã hội, giải quyết công ăn việc làm, tham gia tích xóa đói giảm nghèo cho nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Công ty đã được trao tặng nhiều phần thưởng. Đặc biệt, năm 2006 nhận Cúp vàng và giấy chứng nhận Hàng Nông Lâm Sản Việt Nam chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn ISO 9001-2000 do tổ chức TUVCERT (CHLB Đức) cấp.

Những ngày đầu mới thành lập, Công ty Mía Đường Sơn Dương gặp không ít khó khăn. Đóng trên vùng có địa hình nhiều đồi núi, lại là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc ít người vốn có trình độ hiểu biết, canh tác lạc hậu… “Vì thế, để xây dựng vùng mía nguyên liệu cho nhà máy, chúng tôi phải thường xuyên vào tận từng bản làng để vận động bà con tham gia trồng mía. Có khi về muộn phải qua đêm ở đó”- ông Đàm Xuân Lộc - tổ trưởng một đội sản xuất chia sẻ.

Để thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh hiệu quả, điều quan trọng là phải có vùng nguyên liệu ổn định. Xác định được điều đó, ban lãnh đạo Công ty đã tiến hành xây dựng vùng nguyên liệu trên diện tích quy hoạch là 3.400 ha thuộc địa bàn 13 xã trong vùng (giai đoạn 1998-2005). Giai đoạn 2005 -2010, vùng nguyên liệu được mở rộng lên 5.000 ha, trong đó hiện đã đạt 4.200 ha trên 26 xã. Việc xây dựng vùng nguyên liệu đồng thời nhằm góp phần giải quyết công ăn việc làm, tận dụng lao động dư thừa cho người dân địa phương.

Công ty đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi đồng thời tạo mối liên hệ sản xuất qua lại với nông dân như đầu tư vốn ban đầu, giống, kỹ thuật, phân bón… ngoài ra còn thường xuyên cử cán bộ tham gia giám sát, hướng dẫn quá trình chăm sóc, thu hoặch…

Trải qua 10 năm, công ty mía đường Sơn Dương đã không ngừng phát triển tạo động lực phát triển kinh tế của vùng. Đời sống nhân dân trong vùng nguyên liệu ổn định, thu nhập đầu người tăng. Cây mía đã chiếm ưu thế và được xác định là một trong 3 cây trồng xoá đói giảm nghèo nằm trong chương trình phát triển kinh tế nông thôn của Tỉnh Tuyên Quang.

Phú Lương một xã nằm trong vùng nguyên liệu mía. Theo số liệu so sánh từ năm 2005, bình quân thu nhập đầu người đã tăng đáng kể: từ 4.365000đ/người/năm (2005) lên 5.400000đ/người/năm (năm 2007); tỷ lệ hộ nghèo từ 40,9% năm 2005 đã giảm xuống còn 25,8% năm 2007.

Thôn Phú Nhiêu 100% đồng bào dân tộc cư trú, kinh tế chủ yếu là độc canh lúa và dựa vào đi rừng, nay tất cả các hộ gia đình đã chuyển đổi sang trồng mía. Chỉ sau ít năm, nay ở thôn không còn hộ đói, nhiều gia đình xây được nhà kiên cố, con em được tới trường tới lớp. Ông Trần Văn Bình, dân tộc Cao Lan cho biết: “Nhờ cây mía mà gia đình tôi thoát nghèo, sắm được ti vi, có tiền mua xe máy”.

Còn anh Đàm Quang Hào ở thôn Hào Phú, làm dịch vụ vận chuyển cho biết: mỗi vụ mía, ngoài vận chuyển hàng hoá khác anh cũng thu được trên chục triệu đồng nhờ chở mía.

Hộ anh Tạ Quang Sơn lại cho biết đang tiến hành chuyển đổi nốt 3ha đồi bạch đàn sang trồng mía vì trồng bạch đàn sau 5 năm mới bắt đầu cho thu hoặch, hiệu quả lại không cao bằng cây mía. Cứ tính trung bình mỗi ha mía bình quân cho thu hoặch 50- 60 tấn, trừ chi phí cũng thu được từ 30- 40 triệu đồng, mà mỗi năm lại thu hoặch một lần.

Nhờ cây mía mà cũng có nhiều chuyện vui nơi thôn bản. Ông Bùi Hưng Thịnh Phó Giám đốc Công ty kể: Gia đình nọ không đủ tiền mua xe máy, nhờ trưởng thôn đứng ra bảo lãnh để mua chịu. Trưởng thôn nói với chủ cửa hàng bán xe: “Cho nhà nó mua chịu, mấy hôm nữa bán mía nó trả” vậy là hai bên ưng thuận.

Thời gian gần đây thực hiện nghị quyết 32 của Chính phủ cấm lưu hành xe công nông đầu ngang, Công ty Sơn Dương đã cho nông dân vay vốn với lãi suất ưu đãi 0,9% để mua xe tải. Như vậy vừa không làm ảnh hưởng đến sản xuất, vận tải của công ty do thiếu hụt đầu xe mà còn tạo thêm cơ hội phát triển cho nông dân.

Đời sống kinh tế ngày càng ổn định, thể hiện thông qua báo cáo thống kê về số hộ nghèo của huyện Sơn Dương: năm 1997 số hộ nghèo là 3.480 hộ chiếm 11,6%, năm 2008 chỉ còn 1.082 hộ chiếm 2,5%.