Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ

Từ tháng 2-1997, Việt Nam đã đăng ký ứng cử viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ. Từ đó tới nay, Việt Nam đã có nhiều đóng góp vào hoạt động của LHQ. Vị thế của Việt Nam tại LHQ từng bước được cải thiện và nâng cao cả về chiều rộng và chiều sâu. Tháng 10-2006, Nhóm châu Á gồm 54 nước thành viên đã nhất trí thông qua quyết định giới thiệu Việt Nam là ứng cử viên duy nhất của Nhóm châu Á cho ghế ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2008-2009.

Với kết quả bỏ phiếu nói trên của Đại hội đồng LHQ, từ 1-1-2008, Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ thay cho Qatar (hết nhiệm kỳ).

Ðại sứ Lê Lương Minh cho rằng, sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) năm 2006, việc Việt Nam trúng cử vào HÐBA LHQ đã hoàn thành quá trình hội nhập trên cả hai lĩnh vực kinh tế-thương mại và chính trị- an ninh, góp phần tạo đà cho đất nước bước sang giai đoạn phát triển mới.

Nhấn mạnh rằng, đây là dấu mốc quan trọng trong hoạt động đối ngoại của Việt Nam, Ðại sứ Lê Lương Minh nêu rõ: "Ngay sau khi Nhóm nước châu Á nhất trí đề cử Việt Nam làm ứng cử viên duy nhất đại diện cho châu lục vào ghế không thường trực HÐBA LHQ, Việt Nam đã rất tích cực chuẩn bị, và nay chúng ta đã sẵn sàng đảm nhiệm các công việc của cơ quan này". Ðại sứ cho biết, Phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ cũng đã tích cực chuẩn bị để làm tốt trọng trách mới.

Về các công việc chuẩn bị cụ thể, Ðại sứ cho biết Bộ Ngoại giao Việt Nam đã cử một số cán bộ sang tăng cường cho Phái đoàn đại diện tại LHQ để học hỏi kinh nghiệm và tham gia trực tiếp các cuộc họp của HÐBA mà các quan sát viên được phép tham dự. Phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ cũng tích cực tham khảo kinh nghiệm của các nước đã và đang là thành viên của HÐBA và trao đổi ý kiến với Ban Thư ký, đặc biệt là các bộ phận có liên quan trực tiếp đến các công việc của HÐBA; tham khảo kinh nghiệm của các nước từng làm Chủ tịch các ủy ban của HÐBA, hoàn thiện hồ sơ tư liệu về công việc HÐBA.

Theo Ðại sứ Lê Lương Minh, HÐBA làm việc theo nhiều phương thức khác nhau, từ các cuộc tham vấn, thương thảo không chính thức đến các cuộc họp chính thức và các cuộc họp bất thường. Ðây là một khối lượng công việc rất lớn, phức tạp và nặng nề, đòi hỏi trách nhiệm rất cao, đảm đương tốt những công việc này sẽ góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam tranh thủ sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đối với công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước.

Cũng trong đêm nay (theo giờ Việt Nam), ngay trong vòng một cuộc bỏ phiếu kín của Đại hội đồng LHQ, Burkina Faso và Libya (hai nước đại diện cho châu Phi) cũng đã trúng cử thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ với số phiếu ủng hộ lần lượt là 185 và 178. Hai nước này sẽ thay cho Cộng hòa Congo và Ghana hết nhiệm kỳ vào cuối năm nay. Libya từng là thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 1976-1977.

Hai ghế khác, một đại diện cho khu vực Mỹ la-tinh và Caribe và một đại diện cho Đông Âu vẫn chưa được ngã ngũ. Costa Rica (giành được 116 phiếu ủng hộ) và Cộng hòa Dominicana (72 phiếu ủng hộ)), đều không đủ 2/3 số phiếu cần thiết, phải tiếp tục cuộc đua giành ghế duy nhất của Mỹ la-tinh (thay thế Peru hết nhiệm kỳ vào cuối năm nay). Còn Séc (giành được 91 phiếu ủng hộ) phải tiếp tục cạnh tranh với Croatia (95 phiếu ủng hộ) để tranh chiếc ghế đại diện Đông Âu (thay cho Slovakia). Vòng bỏ phiếu thứ hai của Đại hội đồng LHQ đang được tiến hành.

Những cuộc chạy đua tay đôi này thường rất khó khăn và gay cấn. Năm ngoái, cuộc chạy đua giữa hai nước Mỹ la-tinh là Guatemala và Venezuela cũng diễn ra quyết liệt, qua 47 vòng mà bất phân thắng bại, vì không ai giành đủ 2/3 số phiếu, cuối cùng Panama lại được đưa vào danh sách ứng cử và được bầu lên. Nhưng dai dẳng nhất tới nay có lẽ là cuộc chạy đua giữa Cuba và Colombia năm 1979 cùng giành chiếc ghế đại diện Mỹ la-tinh. Việc bỏ phiếu đã kéo dài tới 10 tuần, qua 155 vòng và cuối cùng, ngày 7-1-1980, Mexico lại được bầu vào Hội đồng Bảo an trong một giải pháp thỏa hiệp.

Hiện nay có năm thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an có nhiệm kỳ đến hết năm 2008 là Bỉ và Ý (hai ghế đại diện cho Tây Âu), Nam Phi (đại diện cho châu Phi), Panama (đại diện cho Mỹ la-tinh và Caribe), Indonesia (đại diện cho châu Á)

Hội đồng Bảo an LHQ có 15 thành viên trong đó có năm thành viên thường trực (Mỹ, Nga, Anh, Pháp và Trung Quốc) có quyền phủ quyết và 10 thành viên không thường trực.

10 nước thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ làm việc với nhiệm kỳ hai năm (bắt đầu từ ngày 1-1 mỗi năm; mỗi năm có năm ghế thay đổi) và được bầu chọn theo nguyên tắc nhóm khu vực đề cử và Đại hội đồng bỏ phiếu (vào tháng 10 hàng năm) với tỷ lệ 2/3 phiếu tối thiếu cần thiết (tức từ 125-128 thành viên LHQ) để được trúng cử. Nhóm châu Phi có ba đại diện; nhóm Mỹ La-tinh và Caribe, nhóm châu Á, nhóm Tây Âu mỗi nhóm có hai đại diện; nhóm Đông Âu có một đại diện. Ghế Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ được thay luân phiên mỗi tháng theo thứ tự ABC trong tiếng Anh.

Mỗi thành viên Hội đồng Bảo an LHQ có một phiếu và các nghị quyết thông qua đều cần ít nhất chín phiếu (kể cả phiếu của các nước thành viên thường trực).