Dáng vóc công trình thế kỷ

Công trường thuỷ điện Sơn La những ngày cuối cùng của năm 2006 này nhộn nhịp, hối hả trong sắc nắng hanh vàng quện cùng màu xanh non của núi rừng Tây Bắc. Tiếng ầm ào của máy nổ, bụi khói mù mịt cuộn theo từng chiếc ô tô thoắt ẩn hiện trong khe núi, những tia lửa hàn phun nhẹ theo gió... Nhà máy thủy điện lớn nhất nước và cũng lớn nhất khu vực đang dần định hình diện mạo giữa lòng con sông Đà, tại xã Ít Ong, huyện Mường La.

Những người thợ Việt Nam đã xây dựng gần 100km đường giao thông bên ngoài và trong công trường để phục vụ cho việc xây dựng nhà máy, cũng như cho việc xây dựng các cơ sở phụ trợ trên mặt bằng của công trường. Giờ đây, con đường tỉnh lộ đi từ thị xã Sơn La vào công trình thủy điện khá đẹp, chỉ mất khoảng hơn 40 phút chạy xe ô tô, nhanh nhiều lắm so với hơn 3 năm trước đây khi chúng tôi phải mất tới hơn 5 tiếng đồng hồ để hành trình qua một quãng đường gập ghềnh khủng khiếp. Khung cảnh nơi đây cũng thay đổi đến mức khó nhận ra và nhiều nhà dân đã mọc ngay hai bên đường. Có thể nói con đường này đã làm thay đổi diện mạo và cuộc sống của bà con dân tộc nơi đây: Có đường, có điện, trường học, bệnh viện được xây dựng…

Tòa nhà Ban quản lý dự án nằm chênh vênh bên sườn núi, từ nơi đây có thể nhìn bao quát toàn bộ công trường. Kỹ sư trẻ Vũ Văn Tùng - Phòng kỹ thuật (Ban quản lý dự án Thuỷ điện Sơn La), 30 tuổi, người Nam Định, tốt nghiệp trường Giao thông-Vận tải và đã có gần 2 năm gắn bó với công trình này, đưa chúng tôi ra sân tòa nhà Ban quản lý, đứng sát mép lan can bảo vệ rồi khoát tay một vòng nói: ''Đây, công trình thế kỷ của đất nước đó các anh. Bao nhiêu công sức, tiền của đổ vào đây mới hiện ra như thế này đấy. Em đi theo cũng nhiều công trình rồi, khắp miền Đông Nam bộ, nhưng với một công trình cỡ này thì từ trước đến giờ đối với lứa trẻ như bọn em ít dám tưởng tượng ra. Đứng trên này nhìn xuống, thấy lúc nào cũng như quen thuộc, nhưng nó chuyển động hằng ngày. Mỗi ngày như đã có thêm da, thêm thịt, thú vị lắm!''.

Kỹ sư Tùng cho biết: Công trình chính của thuỷ điện Sơn La gồm các hạng mục là phần đập dâng, đập tràn và phần nhà máy. Khâu thi công các hạng mục, đường giao thông phụ trợ cho công trình thuỷ điện đã được tiến hành từ cuối năm 2003, đầu năm 2004 và trong năm 2004 đã thực hiện phần đào hệ thống kênh dẫn dòng, trong đó có việc xây dựng kè của kênh dẫn dòng với hàng vài trăm mét khối bê-tông. Đến giờ, con kè này nằm sững sững bên tả ngạn, chắn một phần hố móng nhà máy. Trong các hạng mục hiện đã hoàn thành, việc thi công hệ thống dẫn dòng, đắp các đê quai để bảo vệ hố móng là khâu rất quan trọng. Đầu tháng 4 vừa rồi, các đơn vị thi công đã tiến hành bơm nước và đào hố móng của nhà máy. Hố móng - nơi sẽ mọc lên nhà máy thủy điện với 6 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 400 MW, có chiều ngang tới 250m, chiều dài gần 300m. Theo kỹ sư Tùng, thành công nhất trong giai đoạn 2 là đắp 2 đê quai bảo vệ hố móng, xử lý khoan phun chống thấm.

Theo thiết kế, công trình chính của dự án là con đập chắn ngăn sông, đã được đổ phần bê-tông đầu tiên vào giữa tháng 11, với hơn 4.500 mét khối bê-tông. Tổng cộng chiều dài của mặt đập nối hai bờ sông sẽ có chiều dài 996m, chiều cao lớn nhất của đập, tính từ đáy đến cao trình đỉnh đập là 138m. Tổng khối lượng bê-tông để đổ xây dựng đập là khoảng 572 triệu mét khối. Đây là một khối lượng không nhỏ và để phục vụ cho việc đổ bê-tông công trình này, sẽ có 3 cơ sở xay, nghiền đá và trộn bê-tông bằng chuyền được xây dựng nằm ở phía hạ lưu.

Dự án Thủy điện Sơn La cũng được biết đến như một ví dụ điển hình trong việc áp dụng công nghệ mới của những kỹ sư, công nhân xây dựng Việt Nam. Đặc điểm trong thi công xây dựng thuỷ điện này là việc ứng dụng công nghệ thi công đầm lăn - giúp đẩy nhanh tiến độ thi công công trình. Hiện có khoảng hơn 6.000 kỹ sư, công nhân đang ngày đêm thi công các hạng mục. Họ đến từ liên danh gồm 13 nhà thầu chính, trong đó có Tổng công ty Xây dựng Sông Đà, Tổng công ty xây dựng phát triển hạ tầng LICOGI, Tổng công ty xây dựng Trường Sơn, Tổng công ty lắp máy Việt Nam LILAMA, CIENCO…

Công ty cổ phần Sông Đà 604 là đơn vị đang thực hiện phần dọn nền, tạo phẳng để các đơn vị bạn đổ bê-tông phần hố móng nhà máy. Theo ông Nguyễn Anh Tuấn - đội trưởng Đội xây lắp 4 của công ty, hơn 60 công nhân của đơn vị đã thực hiện công việc này từ tháng 4 với phạm vi khoảng 700 mét vuông. Đây là phần việc khá tỷ mỷ và đòi hỏi sự tập trung cao, vì chất lượng của mặt bằng hố móng khi đổ bê-tông có được đảm bảo đúng chất lượng hay không là tùy thuộc một phần vào công việc này. Anh em kỹ sư, công nhân đều phấn đấu đến hết tháng 12 này sẽ hoàn thành công việc, đảm bảo đúng tiến độ đề ra.

Dự kiến, thuỷ điện Sơn La sẽ tích nước và phát điện tổ máy số 1 vào cuối năm 2010 và sẽ hoàn thành vào cuối năm 2012, mỗi năm sẽ sản xuất khoảng 10 tỷ Kwh điện./.