Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ VN - Phạm Thế Duyệt: Giám sát, phản biện là vì dân, vì Đảng!

* Thưa Chủ tịch, để công tác giám sát cán bộ, đảng viên ở khu dân cư đạt hiệu quả, không bị hình thức, thì MTTQ phải làm thế nào?

- Ông Phạm Thế Duyệt: Công tác giám sát đang có chiều hướng tốt, được lòng dân trong hơn 10 vạn khu dân cư và hơn 1 vạn xã, phường. Nếu hình thức thì dân người ta không nghe đâu. Trong việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với hai chức danh Chủ tịch HĐND và UBND phường xã, năm ngoái chỉ 30 - 40 tỉnh làm; năm nay có tới 63 tỉnh làm, chỉ mỗi tỉnh Trà Vinh là chưa thực hiện thôi. Kết quả, khoảng 1% số chủ tịch xã đạt dưới 50% phiếu tín nhiệm và khoảng 30% đạt dưới 70% tín nhiệm. Nếu hỏi kết quả đó đã phản ánh đúng chưa, thì tôi nhất trí là chưa, chưa phải thực chất. Nhưng đừng nên vội coi đó là con số không có ý nghĩa.

* Tại TP.HCM trước đây có tình trạng một chủ tịch phường bị dân bỏ phiếu bất tín nhiệm. Khi biết kết quả này, một cán bộ của Quận ủy đã... phàn nàn với MTTQ. Những nơi khác có như vậy không, thưa Chủ tịch?

- Làm như vậy là trái với Nghị định 79/CP. Đã là can thiệp thì nhất định là không trong sáng, không có tinh thần xây dựng. Tôi không nắm được cụ thể, nhưng những trường hợp như thế tôi cho là rất sai trái. Cấp ủy nào còn có chuyện ấy thì cần phải sửa ngay. Nhưng đó chỉ là cá biệt thôi, vì tôi trực tiếp theo dõi 11 tỉnh miền Trung, thấy anh em MTTQ làm việc này quyết liệt, có chất lượng, có trách nhiệm, chưa thấy hiện tượng như kể trên.

* Tại hội nghị lần thứ 4, Ủy ban Trung ương MTTQ VN có nói rằng: Chúng tôi tôn trọng chủ trương, chính sách của Đảng, nhưng đồng thời chúng tôi cũng có “chính kiến” riêng của mình. Có phải Ủy ban Trung ương MTTQ VN đã từng phản biện với Đảng, Chính phủ?

- Trước hết MTTQ là do Đảng lãnh đạo. MTTQ làm gì thì đều là vì dân, vì Đảng. Đảng ta là Đảng lãnh đạo, Đảng cầm quyền; nhưng một mặt Đảng cũng coi mình là một tổ chức thành viên của MTTQ, nên MTTQ không thể để Đảng sai phạm, xa dân, có những quyết sách không hợp lòng dân. Vì vậy MTTQ cần thiết phải có chính kiến, tỏ thái độ với Đảng; phản biện với Đảng, Chính phủ. Ví dụ như việc chuẩn bị Đại hội Đảng X, MTTQ đã trực tiếp nói thẳng những vấn đề Đảng đã làm được và chưa làm được. Chẳng hạn, Nghị quyết của Đảng phù hợp với giai đoạn trước, nhưng không còn phù hợp thời kỳ hội nhập, với chính sách tự do tôn giáo, với thực tế phân hóa giàu nghèo... MTTQ phải tỏ chính kiến để sửa đổi. Vừa ủng hộ, nhưng đồng thời MTTQ cũng vừa phản biện. Đó là hai vế đối lập, nhưng không mâu thuẫn, để làm cho Đảng mạnh, làm cho dân yên tâm.

* Xin Chủ tịch nói cụ thể hơn.

- Ví dụ như chính sách với nông dân, với công nhân, với bà con Việt kiều. Thời gian qua, công nhân nhiều nơi còn đình công thì cần phải xem lại chính sách với công nhân đã đúng chưa. Nông dân còn đi khiếu kiện đông người thì rõ ràng là chưa ổn trong chính sách đền bù giải tỏa. Trong văn kiện Đảng, tuy chỉ là một đôi dòng, nhưng cũng đều có ý kiến của MTTQ vì MTTQ là người tập hợp ý kiến của toàn dân. MTTQ sẽ phản biện với thái độ xây dựng thẳng thắn, ý thức trách nhiệm cao, bản lĩnh chính trị rõ ràng. Tuy nhiên, MTTQ VN còn chờ đợi văn bản hướng dẫn từ phía Đảng, Quốc hội và Chính phủ quy định MTTQ được nói gì, tỏ thái độ gì, phản đối cái gì, cụ thể ra sao thì mới được. Tóm lại, “phản biện” phải được luật hóa, thể chế hóa thành chính sách nhà nước. Theo tôi, có thể đó sẽ là một “Pháp lệnh về phản biện xã hội”.

* Tới đây một nhiệm vụ quan trọng của MTTQ VN là hiệp thương bầu cử đại biểu Quốc hội. Yêu cầu của cuộc bầu cử lần này có gì khác trước, đặc biệt nhất là làm sao để cho Quốc hội mạnh hơn?

- Trước hết, phải nhận thức việc bầu cử cho thật đúng đắn. Trong lúc chưa thay đổi được Luật Bầu cử cho phù hợp với tình hình mới thì phải chấp hành những điều luật đã có. Chúng tôi không ngại vấn đề “Đảng cử, dân bầu”, vì MTTQ có quyền hiệp thương các bước từ cơ cấu, thành phần, là đảng viên, là người ngoài Đảng... Chẳng hạn, có nhất thiết cơ quan hành pháp có mặt đông đảo ở Quốc hội hay không; có nhất thiết phải có nhiều đảng viên không; đồng bào các tôn giáo, dân tộc có nên tăng thêm không,... đều phải cân nhắc kỹ. Tôi muốn nói chất lượng là quan trọng nhất. Đại biểu Quốc hội phải là người thật sự có năng lực đại diện cho dân. Nơi nào cũng có người tốt, miễn là mình tìm cho được.

* Công tác hiệp thương trải qua 3 bước, nhưng thực tế vẫn còn những thành phần cơ hội, tiêu cực lọt được vào Quốc hội?

- Quan trọng nhất là phải làm sao chọn đúng người, trong đó ý kiến người dân ở khu dân cư  là rất quan trọng. Lần trước, 3-4 thứ trưởng được đề cử bầu vào Quốc hội, chúng tôi gạt. Những người này, sau đó lộ ra là những người xấu, phải vào tù. Tóm lại, hiệp thương phải có kinh nghiệm, lắng nghe dân để chọn những người tốt. Nếu chọn được rồi thì đừng do dự. Còn nếu thấy sai thì dứt khoát không đưa vào. Đó là công việc rất quan trọng và cũng là trách nhiệm lớn của MTTQ VN. Đương nhiên, ai cũng mong muốn tìm được người tài đức, chứ không ai đi bầu người không tài, không đức vào Quốc hội. Nhưng nếu không cẩn thận thì nơi này nơi kia vẫn còn để lọt những người không tốt trong danh sách ứng cử.

* Xin cảm ơn chủ tịch!