Góp ý về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa- ĐBQH tỉnh Đồng Tháp bày tỏ sự đánh giá cao dự án Luật Đất đai (sửa đổi); đồng thời cho rằng việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đã được nghiên cứu, tổng hợp, tiếp thu và giải trình nghiêm túc. So với dự thảo luật trình ra trong Kỳ họp thứ 4 thì nội dung của các điều luật trong dự án lần này đã có điều chỉnh rất nhiều.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa cũng đồng tình với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, đồng thời nêu ra 4 vấn đề góp ý vào dự thảo luật:
Thứ nhất, về đất thương mại dịch vụ. Tại Điều 10 về phân loại đất có đề cập tới một nhóm đất, đó là đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, trong đó có đất dịch vụ, thương mại. Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa, đất thương mại, dịch vụ có một vai trò rất lớn, đáp ứng nhu cầu về phát triển các cơ sở thương mại, dịch vụ mới của nền kinh tế và khi thực hiện các dự án đầu tư tạo ra các sản phẩm bất động sản mới đang thu hút nhu cầu lớn trong cả nước và quốc tế, như là bất động sản du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng, bất động sản văn phòng hoặc là văn phòng kết hợp với nơi ở.
Thứ hai, đất thương mại dịch vụ góp phần nâng cao giá trị sử dụng đất và tăng thu cho ngân sách nhà nước. Đây cũng là một nguồn thu khá ổn định của các địa phương hiện nay.
Thứ ba, đất thương mại dịch vụ tạo điều kiện giải quyết việc làm cho người dân. Qua một số nghiên cứu và thống kê thì tại Việt Nam hiện nay, khoảng 25% lực lượng lao động làm việc trong ngành ăn, uống và các ngành liên quan tới lưu trú. Đây chính là cơ hội để chúng ta giải quyết vấn đề an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo và điều tiết khoảng cách giàu, nghèo một cách hiệu quả nhất.
Thứ tư, việc sử dụng đất thương mại dịch vụ sẽ thúc đẩy phát triển các ngành kinh tế khác.
Vì 4 lý do đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa bày tỏ sự băn khoăn khi so sánh thể chế về đất ở cũng như một số các loại đất khác, chính sách pháp luật về đất thương mại dịch vụ trong Luật Đất đai 2013 cũng như dự thảo luật sửa đổi lần này còn mờ nhạt và đề nghị:
Thứ nhất, cần phải chế định cụ thể đối với đất thương mại, dịch vụ trong Luật Đất đai (sửa đổi) lần này để bảo đảm tính đồng bộ, khả thi với các dự án luật khác khi triển khai. Cụ thể, sửa đổi Điều 47 Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) về điều kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hằng năm. Trong Điều 47, điều kiện bán công trình xây dựng trên đất thuê trả tiền hằng năm là phải hoàn thành việc xây dựng theo đúng quy hoạch xây dựng chi tiết và dự án đầu tư đã được phê duyệt.
Với quy định này các chủ đầu tư dự án bất động sản du lịch không thể kinh doanh bất động sản du lịch hình thành trong tương lai và điều này đi ngược lại với các quy định về việc bán bất động sản hình thành trong tương lai trong Luật Kinh doanh bất động sản hiện hành và sẽ gây ra một số những vướng mắc nhất định cho các doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh bất động sản. Vì vậy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa đề xuất sửa đổi Điều 47, tức là không nhất thiết phải hoàn thành việc xây dựng theo đúng quy hoạch đối với những hạng mục có thể hình thành trong tương lai.
Thứ hai, ở điểm a khoản 1 Điều 157 vấn đề miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Ở trong nội dung của điều khoản này có trừ một số trường hợp, trong đó trừ trường hợp sử dụng đất thương mại, dịch vụ. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa đề nghị với những phân tích trên và với vai trò của đất thương mại, dịch vụ thì không trừ trường hợp sử dụng đất thương mại, dịch vụ trong các điều khoản liên quan tới miễn, giảm tiền sử dụng đất ở Điều 157 này.
Tại Điều 204 đề cập trực tiếp tới đất thương mại dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa đề nghị làm rõ cơ sở kinh doanh thương mại dịch vụ là gì và trong đó phải làm rõ vai trò của đất thương mại, dịch vụ trong phát triển kinh tế hiện nay để chúng ta có những chính sách phù hợp.
Đối với Điều 216 đất sử dụng đa mục đích, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa đề nghị bổ sung vào khoản 2: "Điểm c khoản 2, đất xây dựng công trình sự nghiệp kết hợp sử dụng vào mục đích công cộng và dịch vụ. Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa,việc bổ sung loại đất đa mục đích này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc thí điểm thực hiện chính sách hợp tác công tư trong các lĩnh vực sự nghiệp giáo dục và đào tạo, văn hóa, thể thao, y tế, khoa học và công nghệ. Ở khoản 3 dự thảo luật quy định yêu cầu việc sử dụng đất đa mục đích phải bảo đảm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định, đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể rõ hơn.
Thứ ba, về Điều 12 những hành vi bị nghiêm cấm, nội dung dự thảo trình lần này so với dự thảo luật lấy ý kiến nhân dân đã sửa đổi rất nhiều, trong đó đặc biệt đã hình thành khoản 1 là các hành vi của cơ quan quản lý nhà nước, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa phân tích: "Đối với Điều 12 những hành vi bị nghiêm cấm thì hành vi là những hành động về cách cư xử, biểu hiện của ý chí của các chủ thể và biến các hành vi diễn ra trên thực tế, đó là những biểu hiện tồn tại ở dạng hành động hoặc không hành động, nếu vi phạm thì có thể sẽ bị xử lý. Vậy, các hành vi của cơ quan quản lý nhà nước được đưa vào trong khoản 1 này là không phù hợp và ở đây chỉ có thể là một số những hành vi của những cá nhân thực hiện nhiệm vụ ở các cơ quan quản lý nhà nước thì được. Ví dụ như là trong điểm a khoản 1 là không kịp thời tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch kế hoạch mà chúng ta đưa vào hành vi cấm là không đúng. Hoặc là điểm d khoản 1 là không thực hiện đúng quy định về tổ chức lấy ý kiến đối với phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư...
Những quy định như thế này trong Điều 1 rất nhiều, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa nghị rà soát tất cả những quy định trong khoản 1 và trả lại cách thức trình bày giống như trong dự thảo luật trình ra lấy ý kiến Nhân dân thì sẽ phù hợp hơn./.