Đại biểu Quốc hội Tỉnh Bình Phước Bùi Mạnh Hùng phát biểu ý kiến
Tôi nhất trí với nhận định của tòa án, hiện nay người dân cũng đã bước đầu chủ động trong việc khởi kiện các vụ án hành chính tại tòa. Song, việc các cán bộ hành chính và các cấp đã thực sự tích cực trong việc tiếp nhận thụ lý án hành chính hay chưa cũng là vấn đề phải đặt ra cho các cấp.
Kính thưa Quốc hội, xét xử vụ án hành chính thường rất phức tạp, rất cấn cán bộ tòa án, các thẩm phán phải có một trình độ quản lý hành chính vững vàng, đặc biệt phải có bản lĩnh nhất định trong xét xử. Tôi đề nghị Tòa án nhân dân tối cao cần phải kiểm tra lại để bổ sung việc hướng dẫn, cũng như đào tạo cán bộ để triển khai thực hiện Luật tố tụng hành chính, góp phần cải thiện tình hình trên.
Vấn đề thứ hai, tình trạng thụ lý án kéo dài, quá lâu gây bức xúc trong dư luận. Ví dụ một vụ án ở Bình Phước, vụ án điển hình kéo dài, đó là vụ án vườn mít hay vụ án Lê Bá Mai đã xảy ra tại xã An Khương, huyện Hớn Quản, tỉnh Bình Phước với tội danh hiếp dâm trẻ em và giết người xảy ra năm 2003. Vụ án này đương sự là Lê Bá Mai đã lần lượt nhận các mức án: hai án tử hình, một bản án tuyên vô tội và tha bổng tại tòa, đến nay lại nhận một bản án chung thân vì hành vi hiếp dâm trẻ em và giết người. Dự luận rất bức xúc, quan tâm, theo dõi và đã đặt tên cho vụ này là kỳ án vườn mít. Kỳ án bởi vì kéo dài quá lâu, vì các mức án quá khác biệt, hơn nữa có nhiều tình tiết đưa ra để kết tội chưa thực sự thuyết phục dư luận.
Kính thưa đồng chí Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, với tình hình trên tôi thiết tha đề nghị ông cùng Tòa án nhân dân tối cao xem xét lại bản án trên theo thẩm quyền của mình, với tinh thần không bỏ lọt tội phạm và nhất thiết không để oan sai, đặc biệt không sợ vì bồi thường trách nhiệm mà để oan sai cho người vô tội.
Ví dụ, một vụ án không phức tạp nhưng để quá dài là vụ án tại Ban quản lý chợ tại thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước xảy ra cũng hơn 10 năm nay. Trong khi đương sự đã nhiều lần kêu oan, bị xử lý hành chính là sa thải, bị tòa tuyên phạt 3 năm tù treo, đã nhiều lần đề nghị nhanh chóng giải quyết. Họ đề nghị bởi vì càng để lâu càng gây bức xúc cho đương sự. Bản thân họ đã bị tuyên 3 năm treo, nhưng thực chất đã hơn 10 năm nay treo với tiếng là bị án tù. Thực tế con gái họ công tác trong một cơ quan đảng của tỉnh, cũng không được xem xét kết nạp. Con trai khi học hết lớp 12 xin dự thi tuyến sinh vào Đại học An ninh cũng không được xem xét, bởi cha đang cho rằng có tội. Người dân nôn nóng, trong khi đó tòa án phúc thẩm trả lại điều tra bổ sung tới hơn 10 năm nay. Viện kiểm sát nhân dân thị xã Đồng Xoài cũng trả lời đoàn đại biểu Quốc hội rằng "còn phải chờ ý kiến của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh" và cũng cho biết rằng "Viện kiểm sát nhân dân tỉnh cũng phải thỉnh thị xin ý kiến Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Chúng tôi cũng không biết đến bao giờ việc này mới được xem xét lại", phải chăng đây là biểu hiện của sự thiếu tự tin do năng lực, do bán lĩnh hay do sợ trách nhiệm bồi thường, hay thiếu trách nhiệm, hay sự vô cảm trước sinh mạng chính trị của người dân.
