ĐBQH Trương Minh Hoàng (Cà Mau): Mạnh dạn và quyết liệt thực hiện thu hút nguồn nhân lực thật sự đủ chất, đủ lượng
Tôi đồng tình cao với báo cáo của Chính phủ trong tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, cùng với tình hình trong nước sau sự quyết tâm của hệ thống chính trị, sự điều hành của Chính phủ, sự quyết tâm chính trị của các bộ, ngành trung ương đã vào cuộc quyết liệt đã góp phần vào sự chuyển biến nền kinh tế - xã hội của năm 2014. Song, bên cạnh nhưng kết quả đã đạt được vẫn còn những tồn tại, yếu kém, sự chuyển biến chậm chạp của một số lĩnh vực như báo cáo đã đề cập đến. Nhìn chung, kinh tế vĩ mô chưa vững chắc, năng lực cạnh tranh hạn chế và thủ tục hành chính còn nhiều vướng mắc, tái cơ cấu kinh tế còn quá chậm; tỷ trọng công nghệp, chế biến, chế tạo và tỷ trọng khu vực dịch vụ thấp có nguy cơ ngày càng tụt xa so với các nước trong khu vực. Việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa còn nhiều vướng mắc, chưa thật sự rõ nét về khâu đột phá.
Cơ bản đồng tình với mục tiêu, nhiệm vụ, những nhóm giải pháp kinh tế - xã hội năm 2015, song xuất phát từ những trăn trở của bản thân và nguyện vọng của cử tri, tôi đề xuất một số giải pháp.
Một là, Chính phủ cần nghiên cứu giải pháp tăng hạn hơn nữa tổng vốn đầu tư vào xã hội và xem xét giải pháp tăng nguồn đầu tư từ ngân sách Nhà nước và phát hành trái phiếu Chính phủ trong năm 2015. Đồng thời, kích thích đầu tư tiêu dùng, chấp nhận nới rộng lạm phát cho phép ở chừng mực một con số, trong tầm có thể kiềm chế được. Trong đó, có việc dồn sức đầu tư cho những công trình còn dở dang, bởi nếu những công trình này xong sẽ mang lại hiệu quả lớn cho xã hội và phát triển kinh tế. Cùng với đó, tập trung cho những ngành nghề, lĩnh vực phát triển thể hiện chủ quyền quốc gia, quốc phòng, an ninh, an sinh xã hội, phát triển kinh tế, trong đó có việc sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng đường Hồ Chí Minh.
Hai là, trên tinh thần, cán bộ là cái gốc của công việc, quyết định thành công hay thất bại công việc. Tôi kiến nghị, cần mạnh dạn và quyết liệt thực hiện thu hút nguồn nhân lực thật sự đủ chất, đủ lượng đối với những người đảm nhận những vị trí đứng đầu dù ở bất cứ cương vị nào ở địa phương hay Trung ương. Đây phải thật sự là những người dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì việc chung, vì quyền lợi của đất nước. Đi đôi với đó là việc thay thế, điều chuyển cán bộ, công chức không dám nói, không dám làm...
ĐHQH Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh): Cần giải pháp đồng bộ và quyết liệt để vực dậy khu vực sản xuất trong nước
Nước ta đã đạt được những thành công nổi bật trong 4 năm qua. Cụ thể, kinh tế vĩ mô đang đi vào ổn định, lạm phát từ ở mức cao là 18% năm 2011, đến nay chỉ còn ở mức 5%; cán cân thương mại được cải thiện, từ nhập siêu 10 tỷ USD vào năm 2010 – 2011, đến nay đã cân bằng xuất siêu… góp phần cải thiện cán cân tổng thể, tăng dự trữ ngoại hối, bảo đảm ổn định tỷ giá, ổn định sức mua thị trường. Nhờ vậy lãi suất đã được điều chỉnh giảm sâu, quan trọng hơn là tiền huy động vốn vào hệ thống ngân hàng vẫn tăng bình quân 20%... Về kinh tế - xã hội năm 2015 và những năm tiếp theo, tôi đồng tình với báo cáo của Chính phủ, cũng như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế là chúng ta tăng trưởng ở mức 6,2% và kiểm soát lạm phát ở mức 5%. Tuy nhiên, với tổng vốn đầu tư mà Chính phủ đề nghị chỉ ở mức 30%, tôi cho là rất khó khả thi, vì vậy cần phải tăng tổng vốn đầu tư ít nhất là 32% GDP.
Để đạt mục tiêu này, theo tôi, trước hết, phải có giải pháp đồng bộ và quyết liệt để vực dậy khu vực sản xuất trong nước. Chính phủ cần có một báo cáo chi tiết vì sao trong 4 năm qua, mỗi năm có hơn 50.000 doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, giải thể và phá sản mặc dù có rất nhiều nguyên nhân. Cần có sự hỗ trợ, sự đồng bộ về lãi suất, vốn, thuế, đào tạo, thủ tục hành chính.
Trước mắt, cần có sự hỗ trợ lãi suất để các doanh nghiệp trong nước vay trung, dài hạn, đầu tư mua sắm máy móc thiết hiện đại, tăng năng suất lao động, tạo ra sản phẩm cạnh tranh với hàng ngoại nhập trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay, góp phần giảm độ mở của nền kinh tế.
Thứ hai, phải chú ý đến an dân trong cuộc sống, an tâm trong đầu tư trị bệnh, an toàn trong giao thông, an toàn vệ sinh thực phẩm, an ninh trật tự xã hội, nhất là tập trung giải quyết nhanh tình trạng ma túy đang gia tăng hiện nay.
Thứ ba, cần tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế, cụ thể là Chính phủ cần sớm ban hành các nghị quyết, thông tư hướng dân các luật mà QH đã thông qua.
Thứ tư, tiếp tục tổng kết kinh nghiệm để đẩy nhanh quá trình cải cách hành chính, thủ tục hành chính và đặc biệt là con người hành chính hiện nay.
Thứ năm, cần tập trung ưu tiên các nguồn lực cho các lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ cao, dịch vụ du lịch và công nghiệp hỗ trợ.
Thứ sáu, tập trung đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu toàn diện nền kinh tế. Bên cạnh đó, các cơ quan hành chính, UBND các cấp cần xây dựng một trung tâm dịch vụ hành chính công, tức là hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc làm các thủ tục thành lập doanh nghiệp, mở rộng doanh nghiệp mà không đòi hỏi doanh nghiệp phải đi làm.
ĐBQH Lê Thị Nga (Thái Nguyên): Đề nghị QH tiến hành giám sát ODA
ODA là nguồn hỗ trợ phát triển chính thức, đến nay ngoại trừ một tỷ lệ nhỏ là viện trợ không hoàn lại còn lại phần nhiều là vay ưu đãi có điều kiện. Qua hơn 20 năm thì Việt Nam đã thu hút khoảng 78 tỷ USD, bình quân 3 tỷ USD trong một năm. Chính phủ đã rất nỗ lực và kết quả nguồn vốn này đã đóng góp tích cực vào phát triển KT – XH, nhiều chương trình, dự án đạt chất lượng tốt. Tuy nhiên, thực tế cũng đã phát sinh nhiều bất cập, thậm chí vi phạm và tội phạm thất thoát, lãng phí, tham nhũng trong nhiều dự án đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng công trình, mất uy tín của Việt Nam đối với nhà tài trợ, điển hình như vụ PMU18, Huỳnh Ngọc Sỹ, vụ JTC đường sắt… Đáng lưu ý, tuy có nhiều cơ chế kiểm tra, giám sát nhưng những vụ vi phạm lớn lại chỉ được phát hiện do phía nước ngoài. Rất hoan nghênh việc xử lý khẩn trương của Bộ trưởng Bộ Giao thông, Bộ Công an, Viện Kiểm sát Tối cao của vụ JTC đường sắt vừa qua. Đây cũng là minh chứng cho quan điểm, thái độ nghiêm túc của Nhà nước Việt Nam trong việc xử lý sai phạm về ODA.
Về hành lang pháp lý, ODA chủ yếu được điều chỉnh bởi Nghị định 38 CP/ 2013, Quyết định của Thủ tướng, hướng dẫn của các bộ, ngành, địa phương và quy định của các nhà tài trợ. Các quy định còn phức tạp, phân tán, hiệu lực pháp lý thấp, việc bảo đảm công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong Nghị định 38 mới chỉ mang tính nguyên tắc mà chưa được cụ thể hóa hết vào quy trình ODA dẫn đến chưa ngăn chặn được tình trạng xin- cho, “cò dự án” tiêu cực, tham nhũng. Đáng lưu ý, pháp lý về ODA đã bộc lộ 2 điểm yếu cơ bản nhất là: QH – người chịu trách nhiệm cao nhất về nợ công, và người dân chủ thể phải đóng thuế và là trả nợ cuối cùng dường như đứng ngoài quy trình về ODA. Đề nghị, QH ban hành Luật quản lý, sử dụng ODA. Theo đó, chú trọng quy định chặt chẽ tiêu chí chấp nhận vốn ODA, công khai, minh bạch toàn bộ số vốn, công khai các dự án và quy trình phân bổ, buộc phản biện độc lập trước khi quyết định, quy định về trách nhiệm của QH về quyền của người dân, mặt trận, báo chí và hiệp hội chuyên ngành trong quá trình quyết định và thực thi ODA.
Về giám sát của QH, với tư cách là một phần của đầu tư công và nợ công, lại tác động đến vị thế và uy tín quốc gia nhưng trong những năm qua cả về pháp lý cũng như thực tiễn nhưng trách nhiệm giám sát của QH về ODA đã chưa được coi trọng. Thực tế là trong 20 năm mặc dù đã xảy ra không ít vụ gây chấn động dư luận nhưng QH chưa một lần giám sát tối cao về ODA. Với tư cách là các cơ quan của QH phụ trách về kinh tế, ngân sách nhưng Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính và Ngân sách chưa lần nào giám sát về chuyên đề này. Vào các năm 1999, 2003, Ủy ban Đối ngoại có 2 lần giám sát, năm 2006 khi xảy ra vụ PMU18, Ủy ban Đối ngoại một lần nữa báo cáo lại các kiến nghị báo cáo của lần trước nhưng đáng tiếc là những kiến nghị đúng đắn này cho đến nay vẫn chưa được tiếp thu đầy đủ.
Đây là một nguyên nhân không nhỏ góp phần làm cho những bất cập sai phạm trong dùng ODA chậm được khắc phục, góp phần đẩy nợ công lên sát ngưỡng mất an toàn. Đề nghị QH tiến hành giám sát ODA, chỉ ra những khiếm khuyết trong chính sách, những nhóm lợi ích liên quan đến ở cả trong nước và nước tài trợ, phân tích những mặt lợi và bất lợi của ODA, từ đó đề xuất chiến lược sử dụng có chọn lọc theo lộ trình giảm dần, tiến đến chấm dứt ODA và trở thành nước cung cấp ODA trong tương lai. Bất cứ quốc gia nào, nếu phụ thuộc lâu dài vào ODA thì đó là thất bại của chiến lược phát triển.
ĐBQH Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình): Tái cơ cấu và sắp xếp doanh nghiệp chậm
Kinh tế thế giới và tình hình biển Đông diễn biến phức tạp, kinh tế nước ta khó khăn nhưng chúng ta đã chọn, giải quyết có kết quả trong một số lĩnh vực, trong đó kinh tế vĩ mô ổn định hơn; thị trường vàng, ngoại hối ổn định… Tái cơ cấu được triển khai mạnh hơn, chuyển biến bước đầu có kết quả. Mặc dù trong điều kiện kinh tế khó khăn nhưng chi cho văn hóa, an sinh vẫn bảo đảm… Song nhìn vào dài hạn và yếu tố bền vững thì đang bộc lộ những vấn đề mới. Đó là khâu đột phá của chúng ta chưa chuyển biến và chưa đạt yêu cầu. Thể chế định hướng kinh tế thị trường còn nhiều vướng mắc, vốn đầu tư dài hạn còn nhiều hạn chế, chất lượng giáo dục và đào tạo nghề chưa cao, môi trường đầu tư chưa hoàn thiện, doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, ngân sách vẫn còn bội chi cao, thủ tục hành chính vẫn còn nhiều vướng mắc, tỷ lệ cạnh tranh chưa nâng lên được, năng lực quản trị yếu, kinh tế tư nhân, kinh tế của doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa được khai thác triệt để… Tái cơ cấu chậm, hiệu quả chưa thể hiện rõ nét thể hiện ở một số lĩnh vực: nợ công, nợ xấu, nợ xây dựng cơ bản vẫn ở mức cao, cơ cấu nợ công mới giải quyết được vấn đề tình thế…
Nguyên nhân của tình trạng trên là chúng ta tái cơ cấu và sắp xếp doanh nghiệp chậm. Năng suất lao động và tính cạnh tranh chưa nâng lên. Kỷ cương, kỷ luật điều hành, chấp hành chưa thật sự nghiêm túc. Nếu chúng ta không giải quyết một cách triệt để những tồn tại trong năm 2014 này thì năm 2015 chỉ tiêu tăng trưởng 6,2% và chỉ tiêu lạm phát 5% sẽ khó thực hiện.
