Đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội
Thời gian qua, thị trường vốn của Việt Nam phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu; quy mô, sản phẩm, thanh khoản tăng mạnh, góp phần huy động nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế, hỗ trợ và bổ sung cho kênh cung ứng vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng. Thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, tình hình tăng trưởng nhanh của thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu thời gian gầy đây đã phát sinh những rủi ro tiềm ẩn. Trong đó có hiện tượng một số tổ chức, cá nhân thao túng thị trường, làm giá và thao túng giá cổ phiếu; huy động trái phiếu sử dụng sai mục đích; vi phạm quy định pháp luật khi tham gia thị trường...
Quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội cho biết, quả thực thời gian qua, thị trường vốn ở Việt Nam tốc độ phát triển có nhanh hơn, tuy nhiên, thị trường vốn trên thế giới cũng có xu hướng tăng lên trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đây là quy luật bình thường. Quy mô vốn ở Việt Nam còn nhỏ, nền kinh tế nước ta đang bước vào giai đoạn phục hồi, có nhu cầu vốn rất lớn, nên tiềm năng phát triển thị trường được đánh giá cao. Đây chính là cơ sở đặt ra để nhà đầu tư nước ngoài có niềm tin vào nhu cầu vốn ở Việt Nam.
Nhấn mạnh nhu cầu đầu tư cá nhân của người Việt Nam rất cao, đặc biệt tiền cá nhân lớn, thể hiện tiềm năng để tiếp cận đầu tư, đại biểu Hoàng Văn Cường cũng cho biết, nhà đầu tư cá nhân ở Việt Nam có đặc điểm rất khác biệt so với nhà đầu tư quốc tế. Cụ thể, có đến 80% số nhà đầu tư cá nhân Việt Nam là nhà đầu tư cá nhân trực tiếp, còn ở nước ngoài, 80% nhà đầu tư sẽ tham gia đầu tư thông qua những nhà đầu tư chuyên nghiệp. Đây là biểu hiện cho thấy thị trường Việt Nam chưa đạt đến trình độ chuyên nghiệp như của thế giới, nên dễ xảy ra tình trạng nhà đầu tư tư nhân bị dẫn dắt.
Về thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng quy mô thị trường này còn nhỏ, trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm trên 90% lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành, trong khi các trái phiếu phát hành riêng lẻ là trái phiếu có thể gây ra những rủi ro cho những nhà đầu tư chưa được kiểm định trên thị trường chứng khoán. Chính vì vậy, những nhà đầu tư này cần phải là những tổ chức hoặc những nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, theo đại biểu Hoàng Văn Cường, trên thực tế hiện nay, phần đông những người bỏ tiền ra mua những trái phiếu này cũng là những nhà đầu tư tư nhân. Tính đến thời điểm này, chưa xảy ra doanh nghiệp phát hành trái phiếu mà chưa thanh khoản được, kể cả những doanh nghiệp vừa có khủng hoảng trong năm vừa qua.
Đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị, về mặt quy định, cần tính đến việc chấp nhận cho nhà đầu tư cá nhân tham gia vào thị trường trái phiếu này. Về mặt nguyên lý, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu này cần xếp hạng tín dụng, cần tăng cường các tổ chức xếp hạng doanh nghiệp. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay chỉ có 2 tổ chức xếp hạng, trong đó các tổ chức tham gia xếp hạng lại là doanh nghiệp không phát hành trái phiếu, những doanh nghiệp phát hành trái phiếu lại không tham gia xếp hạng. Do đó, một mặt cần đẩy mạnh xếp hạng tín dụng doanh nghiệp, cần nêu trách nhiệm của các tổ chức đứng ra làm trung gian môi giới để kiểm soát thông tin, bảo đảm các thông tin đó tuân thủ pháp luật, tránh những rủi ro; đồng thời chính là những cơ quan cảnh báo về khả năng của các doanh nghiệp, nhà đầu tư cá nhân.
Đại biểu Hoàng Văn Cường cũng cho rằng, để thực hiện các giải pháp giúp cho thị trường phát triển nhanh và bền vững, cần phải ngăn chặn việc lũng đoạn thị trường, các cơ quan quản lý Nhà nước cần lường trước những vụ việc này và nghiêm túc thực hiện vai trò trách nhiệm trong quản lý, kiểm soát của mình.
Ngoài ra, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng cần có hệ thống công cụ kiểm soát không dùng tiền mặt hiện đại, thông qua hệ thống ngân hàng để biết được toàn bộ đồng tiền đi đâu, kể cả đồng tiền trái phiếu hay đồng tiền tín dụng…, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý thị trường vốn, giúp thị trường này lành mạnh, hiệu quả và minh bạch./.
