Đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội
Phát biểu tại Kỳ họp bất thường lần thứ năm, đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội đánh giá cao Chính phủ đã đề xuất và chuẩn bị Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Quốc hội đã hết sức trách nhiệm khi kịp thời đưa nội dung thảo luận và biểu quyết Nghị quyết đó vào trong kỳ họp bất thường lần thứ 5 này.
Theo đại biểu, đây là một Nghị quyết rất cần thiết để cụ thể hóa nhiệm vụ Quốc hội giao cho Chính phủ tại các Nghị quyết 100/2023/QH15 và 108/2023/QH15 của Quốc hội khóa XV. Chính phủ đã đề xuất các giải pháp, chính sách đặc thù vượt thẩm quyền nhằm tháo gỡ nhiều nhất các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Quá trình xây dựng dự thảo Nghị quyết là rất nghiêm túc, thận trọng và đúng quy định, từ việc xây dựng hồ sơ dự thảo nghị quyết, lấy ý kiến các địa phương để hoàn thiện hồ sơ, thẩm định hồ sơ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo tiến độ, tiếp tục rà soát, tiếp thu, hoàn thiện theo quy trình rút gọn để hôm nay đưa ra trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Các đại biểu tại Kỳ họp bất thường lần thứ năm
Về cơ chế phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên theo Nghị quyết thì Quốc hội quyết định phân bổ dự toán, Thủ tướng Chính phủ giao dự toán ngân sách trung ương cho địa phương theo tổng kinh phí; Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phân bổ chi thường xuyên đến dự án thành phần. Đi kèm với đó là nội dung: “Trường hợp cần thiết Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định phân cấp cho Hội đồng nhân dân cấp huyện quyết định”. Cho rằng điều này là rất “thoáng” về phân bổ vốn, tuy nhiên đại biểu bày tỏ băn khoăn về năng lực sử dụng vốn, đặc biệt ở cấp huyện để thực hiện các tiểu dự án của chương trình. Qua nhiều cấp, nhiều bước như vậy liệu có mất nhiều thời gian quá không, trong khi các chương trình mục tiêu quốc gia này hiện đang còn triển khai chậm trễ.
Về hiệu lực thi hành, “Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 18/1/2024 cho đến khi có quy định mới”. Đại biểu nhấn mạnh, cần quy định luôn để triển khai, thực hiện, tránh để cán bộ ngần ngại, chờ đợi. Kỳ vọng của Quốc hội là có một “nghị quyết để tháo gỡ một cách triệt để các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình trong thời gian tới”, đại biểu cho rằng, để tháo gỡ “một cách triệt để” thì không nên chờ thêm quy định mới.
Về tên của Nghị quyết, đại biểu bày tỏ nhất trí với tên đề xuất là “Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia”.
Phát biểu tại nghị trường, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Quốc hội, Chính phủ, Ban Quản lý các chương trình sắp xếp kinh phí từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, nhất là từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững để hỗ trợ cho các cháu con gia đình nghèo được đi nhà trẻ, mẫu giáo.
Đại biểu phản ánh, rất nhiều cháu con của gia đình nghèo là công nhân, nông dân, người có công việc không ổn định, thậm chí không tìm được việc để làm thuê, làm mướn, nên thu nhập rất thấp, thậm chí không có thu nhập ổn định. Vì nhà nghèo quá các cháu không được học ở các cơ sở nuôi dạy trẻ đạt tiêu chuẩn, có thể bị ăn đói, bị ngủ rét, thậm chí bị đối xử thô bạo, bị hành hung.
Các chương trình mục tiêu quốc gia thường đã được xây dựng các nội dung khá rõ ràng và vốn đã được phân bổ phù hợp. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, không có việc nuôi con gì bằng nuôi con người, không có việc trồng cây gì bằng trồng người. Các công trình xây dựng là rất cần thiết, nhưng cần hơn và cần nhất vẫn là xây dựng cho được những thế hệ con người khỏe mạnh, sung sức để xây dựng đất nước phát triển lâu dài, bền vững. Từ lý do trên, đại biểu cho rằng nên phân bổ lại kinh phí từ các Chương trình mục tiêu quốc gia để có kinh phí cho các cháu con nhà nghèo được đi nhà trẻ, mẫu giáo.
Đại biểu đề nghị phân bổ kinh phí hỗ trợ cho các cháu dưới 6 tuổi, con hộ nhà nghèo, hỗ trợ để các cháu được đi nhà trẻ, đi mẫu giáo. Hỗ trợ tùy theo mức độ nghèo của gia đình, tùy địa phương và tùy vào mỗi Chương trình mục tiêu quốc gia. Cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả về việc hỗ trợ qua ai, qua trường lớp hay qua gia đình. Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ban, ngành quan tâm vấn đề này, để không còn tình trạng con em người nghèo không được đến nhà trẻ, mẫu giáo.