Tổ Công tác của Đoàn giám sát của Quốc hội do đồng chí Trần Thị Thanh Lam - Ủy viên Thường trực Uỷ ban Xã hội của Quốc hội, Tổ trưởng Tổ Công tác làm Trưởng đoàn. Cùng tham gia Tổ Công tác có Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Cao Thị Xuân; Uỷ viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung; đại diện Thường trực HĐND tỉnh, UBND tỉnh; Lãnh đạo các Sở, ban, ngành tỉnh Nghệ An.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Nghệ An, việc triển khai các nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, từ tỉnh đến cấp huyện đều thành lập Ban chỉ đạo và cấp xã thành lập Ban quản lý theo quy định.
Trên cơ sở các nghị quyết Quốc hội và văn bản, quy định của Trung ương, cùng với thực tiễn địa phương, UBND tỉnh Nghệ An đã tham mưu Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh ban hành các chủ trương, nghị quyết; đồng thời chủ động ban hành nhiều quyết định, kế hoạch, hướng dẫn tổ chức thực hiện.
Công tác phân bổ nguồn vốn ngân sách được thực hiện bài bản, đúng theo quy định và đạt 100% kế hoạch Chính phủ giao với hơn 4.931 tỷ đồng (trừ nguồn bổ sung đang chờ trình HĐND tỉnh thông qua tại kỳ họp tới). Bên cạnh nguồn vốn Trung ương, tỉnh Nghệ An cũng tích cực bố trí nguồn vốn đối ứng từ ngân sách địa phương (riêng Chương trình xây dựng nông thôn mới trong 2 năm 2022 - 2023 hơn 1.648 tỷ đồng) và huy động nguồn lực xã hội hoá từ doanh nghiệp, cộng đồng dân cư tham gia thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.
Gắn với phân bổ vốn, công tác tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn triển khai cho đội ngũ cán bộ trực tiếp triển khai các Chương trình được quan tâm, nhất là cấp huyện và cấp xã; nâng cao trách nhiệm của cộng đồng tham gia thực hiện các Chương trình MTQG.
Thông qua thực hiện 3 Chương trình MTQG, cơ sở hạ tầng khu vực nông thôn, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số và miền núi có nhiều cải thiện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế; lưu giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc; cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.
Về kết quả thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, đại diện UBND tỉnh Nghệ An cho biết, bên cạnh phát triển theo chiều rộng thì ngày càng có chiều sâu, thực chất thông qua đẩy mạnh thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, khu vực nông thôn; phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất, các mô hình sinh kế bền vững, các sản phẩm OCOP; chăm lo cải thiện môi trường sống khu vực nông thôn…. Toàn tỉnh Nghệ An hiện có 309/411 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 75,18%; có 53 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có 7 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Toàn tỉnh có 197 thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới. Tỉnh cũng đang tập trung chỉ đạo xây dựng huyện Nam Đàn trở thành huyện nông thôn kiểu mẫu.
Công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh vừa đảm bảo nhanh và bền vững; mức giảm tỷ lệ hộ nghèo đạt 1-1,5% năm, đúng kế hoạch Trung ương giao. Công tác phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được các cấp trong tỉnh ưu tiên tập trung chỉ đạo, tạo điều kiện rút ngắn khoảng cách về điều kiện và mức sống vùng dân tộc thiểu số và miền núi với vùng đồng bằng.
Nhiều khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện 3 CTMTQG
Đồng chí Bùi Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An
Tại cuộc làm việc, lãnh đạo UBND tỉnh Nghệ An cùng một số Sở, ban, ngành cũng phản ánh, làm rõ nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình chỉ đạo triển khai, tổ chức thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Nổi lên là tỷ lệ giải ngân, nhất là nguồn vốn sự nghiệp còn thấp, nguyên nhân là do hệ thống văn bản của các Bộ, ngành Trung ương chưa bổ sung, điều chỉnh, hướng dẫn kịp thời, tạo cơ sở pháp lý cho địa phương thực hiện. Chẳng hạn tiêu chí để xác định hộ thu nhập hay xác định một số nội dung hỗ trợ giáo dục định hướng, xuất khẩu lao động chưa có, dẫn đến chưa có đối tượng để giải ngân.
Một số quy định yêu cầu địa phương ban hành trong khi không có các văn bản hướng dẫn và thực tế địa phương chưa có tiền lệ triển khai thực hiện như cơ chế quay vòng một phần vốn hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật để luân chuyển trong cộng đồng; cơ chế lồng ghép nguồn vốn giữa các Chương trình mục tiêu quốc gia, giữa các chương trình mục tiêu quốc gia và các Chương trình, dự án khác trên địa bàn.
Bên cạnh đó, theo chia sẻ của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Đình Long, tỉnh Nghệ An xác định, các Chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn lực đầu tư từ các chương trình là nguồn lực quan trọng, đặc biệt nguồn lực tập trung cho các địa bàn khó khăn của tỉnh, nếu triển khai tốt thì sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cũng như từng địa phương.
Tuy nhiên, ông Bùi Đình Long cho rằng, hiện nay, hệ thống văn bản nghị định, thông tư, hướng dẫn của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương để áp dụng triển khai quá nhiều; thậm chí có một số nội dung chưa có cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện.
Cùng với đó, Nghệ An được xem là tỉnh miền núi có huyện đồng bằng với hơn 83% diện tích và có 11 huyện, thị xã miền núi và vùng đồng bào dân tộc; điều kiện kinh tế - xã hội cũng như mức sống của người dân còn nhiều khó khăn, việc huy động sự tham gia của người dân vào các Chương trình còn hạn chế. Mặt khác, trình độ, năng lực quản lý, chỉ đạo, điều hành, triển khai thực hiện các Chương trình, dự án của đội ngũ cán bộ, nhất là cơ sở có những hạn chế nhất định. Việc bố trí nguồn vốn đối ứng thực hiện các dự án, nhất là các huyện, xã vùng dân tộc thiểu số vô cùng khó khăn...
Từ thực tiễn đặt ra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đề nghị Tổ Công tác kiến nghị với Quốc hội, đề xuất với Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương xây dựng quy trình, cách thức triển khai thực hiện các Chương trình MTQG một cách cụ thể trên cơ sở tích hợp các nghị định, thông tư, hướng dẫn, tạo thuận lợi cho các cấp ở địa phương. Đồng chí Bùi Đình Long cũng trả lời một số vấn đề mà Tổ Công tác đặt ra liên quan đến mô hình tổ chức bộ máy thực hiện các CTMTQG; công tác tập huấn, hướng dẫn cho cán bộ các cấp triển khai thực hiện các Chương trình; công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, đồng thời chấn chỉnh các sai phạm (nếu có)…
Nâng cao trách nhiệm của cán bộ triển khai thực hiện 3 CTMTQG
Tổ trưởng Tổ Công tác của Đoàn giám sát, Uỷ viên Thường trực Ủy ban Xã hội của Quốc hội Trần Thị Thanh Lam
Tại cuộc làm việc, thay mặt Tổ Công tác, đồng chí Trần Thị Thanh Lam - Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội của Quốc hội đánh giá cao sự bài bản, kip thời và nỗ lực của tỉnh Nghệ An trong triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia với kết quả đạt được khá tốt.
Tổ trưởng Tổ Công tác của Đoàn giám sát Trần Thị Thanh Lam cũng đề xuất tỉnh rà soát các mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 ở cả 3 Chương trình để đốc thúc chỉ đạo, gắn với đổi mới, triển khai các giải pháp quản lý nhằm hoàn thành mục tiêu đề ra, trong đó ưu tiên các mục tiêu cấp bách liên quan những vấn đề thiết yếu đời sống của người dân. Quan tâm nâng cao trách nhiệm của các thành viên Ban chỉ đạo các cấp; các chủ chương trình, dự án và trách nhiệm của cán bộ triển khai thực hiện 3 CTMTQG, nhất là cấp cơ sở. Đồng thời tỉnh Nghệ An cũng cần chú trọng công tác kiểm tra, thanh tra; chủ động tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, và kịp thời kiến nghị, đề xuất với Trung ương những vấn đề vượt thẩm quyền.
Trước đó, ngày 13/6, Tổ Công tác của Đoàn giám sát của Quốc hội làm việc với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An theo chương trình giám sát về kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết số 25 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Nghệ An; làm việc với Ban Dân tộc tỉnh và Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Nghệ An theo chương trình giám sát 2 Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi của tỉnh.
Ngoài ra, Tổ Công tác của Đoàn giám sát của Quốc hội cũng đã trực tiếp khảo sát tại huyện Quỳ Châu, 1 trong 4 huyện nghèo của tỉnh Nghệ An./.
Một số hình ảnh tại cuộc làm việc:
Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Cao Thị Xuân quan tâm mô hình tổ chức thực hiện 3 CTMTQG.
Các đại biểu tham dự cuộc làm việc.
Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung đề nghị UBND tỉnh và các Sở, ngành liên quan làm rõ vướng mắc trong thực hiện Thông tư 12 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn liên quan đến hỗ trợ diện tích rừng đặc dụng.
Ông Bùi Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An báo cáo với Tổ Công tác của Đoàn giám sát Quốc hội về kết quả và một số khó khăn, vướng mắc đặt ra trong quá trình triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.
Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An Phan Văn Hoan giải trình làm rõ lý do chưa phân bổ nguồn vốn Trung ương bổ sung.
Các đại biểu tham dự cuộc làm việc.