Toàn cảnh tọa đàm
Khoản 1, Điều 101 Luật Thi đua khen thưởng quy định: “Nhà nước tiếp tục xem xét và thực hiện việc khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến cho những cá nhân, gia đình, địa phương và cơ sở có công lao, thành tích. Chính phủ hướng dẫn thể thức và thời hạn kết thúc việc khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến”.
Cho biết tình hình chung việc thực hiện Khoản 1, Điều 101, đại diện Ban Thi đua- Khen thưởng, Bộ Nội vụ chỉ ra rằng, công tác khen thưởng thành tích kháng chiến đã được triển khai trên phạt vi cả nước và được thực hiện đối với tất cả các đối tượng có thành tích, song chính sách khen thưởng thành tích kháng chiến được triển khai trong thời kỳ đất nước còn rất khó khăn, Đảng và Nhà nước chủ trương khen thưởng động viên tinh thần là chính, về cơ bản chưa có chế độ tru đãi vật chất kèm theo nên có một bộ phận cán bộ, nhân dân chưa tích cực kê khai khen thưởng. Mặt khác, do thành tích tham gia kháng chiến, giúp đỡ cách mạng giai đoạn từ những năm 1930-1975 đến nay nhiều trường hợp không còn đủ căn cứ, tư liệu để thẩm định, xác minh đúng sai dẫn tới việc khen thưởng thành tích kháng chiến vẫn chưa hoàn thành.
Để tiếp tục triển khai, giải quyết dứt điểm việc khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến, tại Khoản 1 Điều 101 Luật Thi đua, khen thưởng được Quốc hội thông qua ngày 26/11/2003 quy định rõ hơn, là cơ sở pháp lý để Nhà nước, các bộ ngành, địa phương tập trung giải quyết dứt điểm khen thưởng thành tích kháng chiến, góp phần thực hiện chính sách người có công với cách mạng
Ngày 24/11/2003 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 24/11/2003 Thủ tướng Chính phủ ban hình Chỉ thị số 26/2003/CT-TTg về việc hoàn thành giải quyết tồn đọng công tác khen thưởng tổng kết kháng chiến, trong đó: “Giao Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan Trung ương và các đoàn thể, trong trong phạm vi quyền hạn trách nhiệm của mình tiếp thực tổ chức rà soát, thẩm định hồ sơ trình Nhà nước khen thưởng, bao đảm không để sót người có đủ điều kiện, tiêu chuẩn khen thưởng, cũng không để khen sai, khen nhầm khen trùng. Xử lý nghiêm những người cố tính khai báo, xác nhận sai sự thật.
Thực hiện Chỉ thị 26/2003/CT-TTg ngày 24/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ, Viện Thi đua - Khen thưởng Nhà nước đã ban hành Hướng dẫn 117/TĐKT ngày 19/02/2004 hướng dẫn thực hiện Chỉ thị 26/2003/CT-TTg ngày 24/11/2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc hoàn thành giải quyết tồn đọng công tác khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến, trong đó quán triệt tinh thần Chỉ thị số 26/2003/CT-TTg và hướng dẫn một số điểm cụ thể để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện.
Trưởng Ban Thi đua- Khen thưởng Phạm Huy Giang báo cáo
Đồng thời, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã phối hợp, đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương tiến hành rà soát, thẩm định kỹ để không bỏ sót những trường hợp có đủ căn cứ, điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định. Trao đổi, giải thích cho những trường hợp đã khai báo nhưng không đủ căn cứ, điều kiện, tiêu chuẩn khen thưởng các mức hạng Huân, Huy chương, Bằng khen Chính phủ để khắc phục tình trạng thắc mắc, khiếu kiện vượt cấp kéo dài. Nhiều trường hợp cơ hội, cố tình khai báo, xác nhận sai sự thật gây khó khăn cho việc thực hiện chính sách đã bị phát hiện, xử lý nghiêm theo quy định, đồng thời chỉ rõ cách giải quyết những trường hợp vướng mắc do lịch sử để lại.
Bên cạnh đó, thực hiện Quyết định số 98/2006/QĐ-TTg ngày 05/5/2006 của Thủ tướng Chính phủ, đối với đối tượng là cán bộ, nhân dân có thành tích trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ nhưng chưa đủ tiêu chuẩn tặng thưởng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 26/2003/CT-TTg ngày 05/5/2006 về việc tặng Bằng khen của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cho các đối tượng có thành tích tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Để triển khai thực hiện Quyết định trên, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung tương đã ban hành hướng dẫn sổ 802/HD-ĐKT-VIII ngày 07/6/2006 hướng dẫn thực hiện Quyết định số 98/2006/QĐ-TTg ngày 15/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn về đối tượng, tiêu chuẩn, thủ tục, hồ sơ khen thưởng. Qua đó giúp các bộ, ngành, địa phương tập trung, triển khai thực hiện.
Đến nay, việc khen thưởng Bằng khen của Bộ trưởng, Thủ trưởng Cơ quan ngan Bộ thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cho các đối tượng có thành tích tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ theo Quyết định số 98/2006/QĐ-TTg ngày 05/5/2006 của Thủ tướng Chính phủ cơ bản hoàn thành.
Tuy nhiên, tại tọa đàm, đại diện Bộ Nội vụ cũng cho biết, công tác khen thưởng thành tích kháng chiến vẫn còn tồn tại, hạn chế, đó là đối với khen thưởng thành tích kháng chiến chống Pháp thực hiện từ năm 1961 đến nay đã gần 60 năm; thành tích trong cuộc kháng chiến kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thực hiện từ năm 1981 đến nay đã gần 40 năm nên nhiều trường hợp không còn đủ căn cứ, tài liệu để thẩm định, xác minh đúng sai. Do hoàn ảnh chiến tranh, do chính sách khen thưởng và đãi ngộ không ban hành đồng bộ, do nhận thức của nhân dân về công tác khen thưởng này và do một số nơi thiếu tích cực giải quyết nên còn tồn đọng một số trường hợp.
Ngoài ra, đã có không ít trường hợp xác nhận sai gây khó khăn cho việc xét duyệt hồ sơ trình khen thưởng. Qua rà soát ở các địa phương hiện còn nhiều hồ sơ khen thưởng kháng chiến, “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, phần lớn các hồ sơ đề nghị khen thưởng còn tồn đọng là hồ sơ không đủ điều kiện, tiêu chuẩn đã trả đi, trả lại nhiều lần không có căn cứ xét đề nghị khen thưởng theo quy định hiện hành.
Trên cơ sở chỉ ra những tồn tại hạn chế, đại diện Bộ Nội vụ cũng đưa ra những giải pháp để tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tập trung, chỉ đạo rà soát, giải quyết dứt điểm việc khen thưởng thành tích kháng chiến, đảm bảo các tập thể, cá nhân có thành tích trong kháng chiến, đủ tiêu chuẩn đều được khen thưởng theo quy định, không bỏ sót trường hợp đủ điều kiện, tiêu chuẩn chưa được khen thưởng trong thời gian tới./.