Toàn cảnh buổi làm việc
Cùng dự có các Ủy viên Thường trực và chuyên trách của Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, các thành viên Đoàn giám sát, đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; các thành viên thuộc Tổ giúp việc của Tổ Công tác, các Vụ, đơn vị thuộc Văn phòng Quốc hội.
Năm 2022 cả nước có 73,08% xã đạt chuẩn nông thôn mới, tăng 4,4 điểm phần trăm so với năm 2021
Báo cáo việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 25/2002/QH15 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, cả nước có 6.001/8.211 xã (chiếm 73,08%) đạt chuẩn nông thôn mới (tăng 4,4 điểm phần trăm so với cuối năm 2021). Số xã dưới 10 tiêu chí của cả nước còn 624 xã (chiếm 7,6%), trong đó 72,7% tập trung ở vùng Trung du miền núi phía Bắc. Đây là nhóm xã cần thúc đẩy mạnh trong những năm tới để phấn đấu đạt mục tiêu cả nước không còn xã dưới 15 tiêu chí nông thôn mới (NTM) vào năm 2025.
Ngoài ra, 18 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 100% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 05 tỉnh (Nam Định, Đồng Nai, Hà Nam, Hưng Yên và Hải Dương) đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ, hệ thống cơ chế, chính sách và văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình của Trung ương đã cơ bản đầy đủ; kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được cấp có thẩm quyền giao cụ thể cho các địa phương. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng giúp các bộ, ngành trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuận lợi hơn trong tổ chức triển khai, thực hiện, cũng như có căn cứ để xây dựng, ban hành những cơ chế, chính sách phù hợp với điều kiện thực tế trên địa bàn theo quy định.
Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 tiếp tục được duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí hướng tới NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Kết quả sau 2 năm triển khai thực hiện, hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được đầu tư cải tạo, nâng cấp và làm mới tương đối đồng bộ; nhiều mô hình phát triển sản xuất có hiệu quả được nhân rộng; giáo dục và đào tạo phát triển ổn định vững chắc; hoạt động văn hóa thể dục, thể thao ngày càng phát triển cả về số lượng cũng như chất lượng; chính sách an sinh, phúc lợi xã hội được đảm bảo và kịp thời chăm lo cho đối tượng chính sách, người nghèo; thu nhập của người dân được nâng lên; môi trường nông thôn được cải thiện theo hướng sáng - xanh - sạch - đẹp; hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; an toàn, an ninh, trật tự an toàn xã hội ở nông thôn luôn được ổn định.
Tiến độ giải ngân kế hoạch vốn ngân sách trung ương được giao năm 2022 còn chậm
Bên cạnh những mặt đạt được, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng đã chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện như hệ thống văn bản pháp lý, văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình ở cấp Trung ương chậm được ban hành so với kế hoạch, nên cũng ảnh hưởng đến tiến độ trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án phân bổ kế hoạch, giao vốn ngân sách trung ương năm 2022 và giai đoạn 2021-2025. Một số địa phương chưa chủ động thực hiện công tác rà soát, xây dựng nhu cầu vốn đầu tư và các thủ tục chuẩn bị đầu tư ngay từ đầu năm nên mất nhiều thời gian hoàn thiện thủ tục phê duyệt dự án đầu tư theo quy định. Do vậy, tiến độ giải ngân kế hoạch vốn ngân sách trung ương được giao năm 2022 còn chậm, chưa thực hiện việc giải ngân ngay sau khi hoàn thành công tác giao kế hoạch vốn. Kết quả đạt chuẩn xã NTM của một số vùng vẫn còn khoảng cách chênh lệch lớn…
Các thành viên của Tổ Công tác của Đoàn giám sát tham dự cuộc làm việc
Một số địa phương còn chậm ban hành các văn bản cụ thể hóa Bộ tiêu chí quốc gia về NTM giai đoạn 2021-2025 theo phân cấp; ban hành Đề án/Kế hoạch triển khai Chương trình chuyên đề. Cá biệt, còn một số địa phương đến nay mới ban hành được 01/05 Kế hoạch triển khai các chương trình chuyên đề.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đã phân tích nguyên nhân của những vướng mắc nêu trên, đề xuất kiến nghị, giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện Chương trình, trong đó tập trung vào giải pháp trọng tâm sau: Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, thống nhất nhận thức, thay đổi tư duy cho cán bộ và người dân về thực hiện xây dựng NTM gắn với xây dựng “Nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”, đặc biệt là phát triển kinh tế nông thôn theo hướng chuyển từ đơn giá trị sang đa giá trị.
Đồng thời nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng NTM nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho địa phương, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế để đẩy nhanh tiến độ, hiệu quả Chương trình.
Nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp giữa các bộ, ngành trung ương và với địa phương trong công tác tham mưu cho Ban Chỉ đạo Trung ương, Tổ công tác trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, triển khai thực hiện Chương trình.
Đề nghị Bộ NN&PTNT sớm bổ sung Báo cáo một cách toàn diện, hoàn thiện và gửi Tổ Công tác trong thời gian sớm nhất
Tổ trưởng Tổ Công tác, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Đoàn Thị Thanh Mai
Qua thảo luận, đa số ý kiến của Tổ Công tác của Đoàn giám sát đánh giá cao Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho rằng Báo cáo đầy đủ, nhiều thông tin. Tuy nhiên, Tổ Công tác của Đoàn giám sát của Quốc hội cho rằng, một số văn bản sau khi ban hành đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập cần được tháo gỡ, điều chỉnh kịp thời để phù hợp hơn với điều kiện thực tế và tạo điều kiện cho các địa phương chủ động, linh hoạt hơn trong triển khai thực hiện các CTMTQG. Đồng thời chỉ rõ một số địa phương chưa tích cực chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện duy trì, nâng cao chất lượng các chỉ tiêu, tiêu chí NTM và chưa thực sự phát huy hết nội lực trong nhân dân.
Một số khó khăn chính ở các địa phương là kinh phí cho công tác lập các đồ án quy hoạch là rất lớn, nhất là đối với các xã trong việc lập quy hoạch chung xây dựng xã và quy hoạch chi tiết các điểm dân cư nông thôn để đáp ứng yêu cầu thực hiện tiêu chí NTM theo quy định của Trung ương. Ngoài ra, việc thực hiện tiêu chí môi trường ở nhiều nơi chưa thực chất, làm chiếu lệ, làm cho xong; nhiều nơi chú trọng đến tăng trưởng kinh tế mà chưa quan tâm đến phát triển bền vững, dẫn đến ô nhiễm môi trường.
Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cùng đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương cũng giải trình làm rõ một số vấn đề mà các thành viên của Tổ Công tác Đoàn giám sát của Quốc hội quan tâm.
Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Đoàn Thị Thanh Mai, Tổ trưởng Tổ Công tác cảm ơn ý kiến của các đại biểu trao đổi thẳng thắn, nhiệt tình, sâu sắc về Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 25/2021/QH15 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Đồng thời cảm ơn các bộ ngành đã giải trình làm rõ các ý kiến của Tổ Công tác thuộc Đoàn giám sát.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Đoàn Thị Thanh Mai đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có báo cáo đầy đủ và toàn diện hơn, hoàn thiện và sớm gửi lại Báo cáo cho Tổ Công tác để phục vụ cho Đoàn giám sát, qua đó tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia. Đồng thời đề nghị Bộ cũng báo cáo thêm về vấn đề nông thôn mới của các Dự án thành phần, báo cáo cụ thể hơn về Chương trình giảm nghèo bền vững và Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi./.
Một số hình ảnh tại buổi làm việc:
Toàn cảnh buổi làm việc
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến báo cáo việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 25/2002/QH15 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025,
Thành viên của Tổ Công tác thuộc Đoàn giám sát nghiên cứu tài liệu, Báo cáo của Bộ NN&PTNT.
Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Vương Quốc Thắng góp ý vào Báo cáo của Bộ NNPTNT.
Đại diện các bộ, ngành tham dự cuộc làm việc
Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu tham gia đóng góp ý kiến tại buổi làm việc.
Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Đinh Ngọc Minh góp ý vào Báo cáo.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Phạm Phú Bình
Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Vũ Xuân Hùng đánh giá cao trách nhiệm và tính cầu thị của Bộ NN&PTNT, cho rằng Báo cáo đầy đặn, nhiều thông tin. Đề nghị Bộ NN&PTNT nên nghiên cứu và có quy định về cơ chế, nguyên tắc lồng ghép do địa phương còn gặp nhiều lúng túng trong vấn đề này.
Đại diện Bộ Kế hoạch và đầu tư giải trình làm rõ một số vấn đề mà thành viên Tổ Công tác quan tâm.
Đại diện Vụ Tài chính - Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm rõ về vấn đề lồng ghép.
Chánh Văn phòng Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương Ngô Trường Sơn giải trình làm rõ một số nội dung mà các thành viên của Tổ Công tác thuộc Đoàn giám sát quan tâm.