NỮ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI – NHỮNG NGƯỜI PHỤ NỮ ƯU TÚ ĐẠI DIỆN CHO NHÂN DÂN

21/10/2023

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” và cho biết đây là kết quả của cả một quá trình quyết tâm, nỗ lực, cố gắng phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò to lớn, quan trọng của Quốc hội nói chung và các nữ đại biểu Quốc hội nói riêng. Trong suốt thời gian qua, với sứ mệnh và trọng trách cử tri giao phó, các nữ đại biểu Quốc hội đã và đang đóng góp rất tích cực quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước.

TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG GẶP MẶT CÁC NỮ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI KHÓA XV

NHỮNG "BÔNG HOA" NƠI NGHỊ TRƯỜNG QUỐC HỘI

Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong việc đảm bảo bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ cũng như các nỗ lực nhằm tăng cường sự tham gia lãnh đạo chính trị của phụ nữ. Theo Báo cáo khoảng cách giới toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (tháng 6 năm 2023), Việt Nam đã tăng 11 bậc về bình đẳng giới so với năm 2022, từ thứ hạng 83 lên 72 trong số 146 nước tham gia bảng xếp hạng. Đặc biệt, trong lĩnh vực chính trị, Việt Nam xếp từ thứ hạng 106 năm 2022 lên thứ hạng 89 năm 2023 (tăng 27 bậc), trong đó tỷ lệ nữ trong nghị viện xếp hạng 53.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gặp mặt các nữ đại biểu Quốc hội khóa XV (tháng 6/2023)

Tạo điều kiện để phụ nữ phát triển và được bình đẳng là quan điểm xuyên suốt của Đảng ta từ ngày thành lập tới nay. Quyền của phụ nữ đã được đề cập ngay trong bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946, khẳng định tại Điều 9, đó là: "Đàn bà ngang quyền với đàn ông về mọi phương diện". Chủ trương của Đảng về công tác phụ nữ và bình đẳng giới được đặc biệt quan tâm và thể hiện trong nhiều Nghị quyết của Đại hội Đảng, các nghị quyết và chỉ thị của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư... Nhất là Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước với quan điểm: "Phát huy vai trò, tiềm năng to lớn của phụ nữ trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao địa vị phụ nữ, thực hiện bình đẳng giới trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội là một trong những nhiệm vụ và mục tiêu quan trọng của cách mạng Việt Nam trong thời kỳ mới"; và mục tiêu: "Phấn đấu để nước ta là một trong các quốc gia có thành tựu bình đẳng giới tiến bộ nhất của khu vực". Sau khi tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 11, ngày 20/01/2018, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 21 về tiếp tục đẩy mạnh công tác phụ nữ trong tình hình mới, tiếp tục giữ nguyên những mục tiêu đã đặt ra, thể hiện quyết tâm cao của Đảng, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức đảng trong thực hiện Nghị quyết.

Thể chế hóa chủ trương của Đảng, Quốc hội đã thông qua nhiều đạo luật quan trọng như Luật Bình đẳng giới, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân…nhằm bảo vệ và thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ, khuyến khích phụ nữ tham gia vào các hoạt động kinh tế - chính trị - xã hội. Các dự án luật trình Quốc hội xem xét, thông qua đều phải có đánh giá tác động về giới.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng các nữ đại biểu Quốc hội bên lề Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV

Luật Bình đẳng giới nêu rõ: Mục tiêu bình đẳng giới là xóa bỏ phân biệt đối xử về giới, tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển kinh tế - xã hội và phát triển nguồn nhân lực, tiến tới bình đẳng giới thực chất giữa nam, nữ và thiết lập, củng cố quan hệ hợp tác, hỗ trợ giữa nam, nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình.

Một trong những nội dung của bình đẳng giới là sự bình đẳng trong lĩnh vực chính trị, cụ thể: Nam, nữ bình đẳng trong tham gia quản lý nhà nước, tham gia hoạt động xã hội; trong tham gia xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng hoặc quy định, quy chế của cơ quan, tổ chức; trong việc tự ứng cử và được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; tự ứng cử và được giới thiệu ứng cử vào cơ quan lãnh đạo của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp…

Là cơ quan thường trực của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có những chỉ đạo sát sao về tăng cường các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng cho các ứng cử viên nữ tham gia vận động bầu cử, cũng như các nữ đại biểu Quốc hội khi đã trúng cử; tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cử tri và Nhân dân về vai trò của phụ nữ tham gia Quốc hội.

Trong các nhiệm kỳ Quốc hội gần đây, tuy số lượng nữ đại biểu chiếm tỷ lệ ít hơn nam đại biểu, song hoạt động của nữ đại biểu Quốc hội đều được đánh giá cao. Dù đảm nhiệm nhiều cương vị khác nhau nhưng đại đa số nữ đại biểu Quốc hội đều giữ vững phẩm chất là người đại biểu nhân dân, là nữ lãnh đạo gắn bó với cử tri, phản ánh được tâm tư nguyện vọng của cử tri đến với Quốc hội, các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Bản thân các nữ đại biểu đã vươn lên trong công tác. Nhiều nữ đại biểu đã phát huy trí tuệ, kinh nghiệm công tác, dành nhiều thời gian, công sức nghiên cứu, đóng góp vào thành công chung của Quốc hội, tích cực tham gia ý kiến trên các lĩnh vực y tế, an ninh quốc phòng, đối ngoại…, nhất là vấn đề bình đẳng giới, bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Nhiều đại biểu Quốc hội nữ để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng cử tri và có nhiều đóng góp tích cực cho hoạt động chung của Quốc hội.

Từ những năm tháng đầu tiên, tại cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, qua từng nhiệm kỳ Quốc hội, các nữ đại biểu Quốc hội luôn tỏ rõ bản lĩnh, trí tuệ, tài năng, tâm huyết của mình, xứng đáng là những phụ nữ ưu tú, đại biểu của Nhân dân. Số lượng, chất lượng các nữ đại biểu Quốc hội ngày càng được nâng cao. Từ chỗ chỉ có 10 nữ đại biểu trong Quốc hội khoá I, đến nay số nữ đại biểu Quốc hội khoá XV của chúng ta đã có 151 đồng chí, chiếm tỉ lệ là 30,26%, cùng với tỉ lệ nữ đại biểu Quốc hội khoá V, là 2 nhiệm kỳ có tỉ lệ đại biểu nữ cao nhất trong 77 năm qua. Không chỉ tăng về số lượng mà chất lượng, trình độ, học vấn, chuyên môn, kinh nghiệm hoạt động của các nữ đại biểu cũng không ngừng được nâng lên; tỷ lệ phát biểu, tham gia tại các kỳ họp luôn ở mức cao. Nhiều ý kiến được tiếp thu, có sức thuyết phục.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng các Lãnh đạo Quốc hội, nguyên lãnh đạo Quốc hội gặp mặt Nhóm Nữ đại biểu Quốc hội khóa XV.

Nghiên cứu vai trò của nữ đại biểu Quốc hội trong sự phát triển của Việt Nam giai đoạn 2016-2021 do trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam và các đối tác đồng thực hiện cho thấy, nam đại biểu Quốc hội chủ động hơn trong việc tiếp xúc với cử tri, song các nữ đại biểu lại tiếp xúc cử tri qua mạng xã hội thường xuyên hơn. Trong kế hoạch hành động, nữ đại biểu quan tâm hơn so với nam giới về các lĩnh vực về giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao và du lịch, dân tộc, lao động - thương binh và xã hội, tôn giáo và tín ngưỡng. Không có sự khác biệt đáng kể giữa nam và nữ đại biểu về thời gian dành cho các hoạt động với tư cách đại biểu Quốc hội cũng như trong việc giải quyết các đơn, thư khiếu nại, kiến nghị của cử tri.

Khóa Quốc hội nào cũng có những gương mặt nữ nổi trội, tích cực tham gia phát biểu, thảo luận sôi nổi, chất vấn thẳng thắn, đi đến cùng, giải quyết đến cùng sự việc. Hoạt động tích cực của đại biểu trong nhiệm kỳ nào cũng để lại những dấu ấn với Quốc hội và với cử tri. Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh: “Các nữ đại biểu tham gia ngày càng tích cực trong các hoạt động của Quốc hội, tiếp tục khẳng định bản lĩnh và trí tuệ của người đại biểu Nhân dân. Có hàng trăm lượt ý kiến phát biểu của nữ đại biểu góp ý vào các báo cáo trình Quốc hội (khóa XIV), các dự án luật trong các phiên thảo luận, chất vấn được tổ chức tại kỳ họp Quốc hội và các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Lần đầu tiên có nữ đại biểu Quốc hội thực hiện quyền sáng kiến lập pháp”.

Gặp mặt các nữ đại biểu Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vui mừng nhận thấy các nữ đại biểu Quốc hội đã và đang đóng góp rất tích cực quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước.

Qua các nhiệm kỳ Quốc hội, nhiều đồng chí nữ lãnh đạo, đại biểu Quốc hội nữ được tín nhiệm, giao các trọng trách lớn hơn, được tiếp tục tái cử đại biểu Quốc hội. Điều này ghi nhận sự nỗ lực phấn đấu, sự cống hiến của các nữ đại biểu Quốc hội trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Quốc hội, góp phần thực hiện công cuộc đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam...Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay". Đây là kết quả của cả một quá trình quyết tâm, nỗ lực, cố gắng phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò to lớn, quan trọng của Quốc hội nói chung và các nữ đại biểu Quốc hội nói riêng.

Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, có 151 nữ đại biểu Quốc hội, chiếm 30,26%. Tất cả nữ đại biểu Quốc hội có trình độ đại học trở lên, trong đó có 79,5% nữ đại biểu có trình độ trên đại học; 30 đại biểu dưới 40 tuổi (chiếm 19,86%). Các nữ đại biểu Quốc hội có điều kiện hoạt động rất khác nhau, ở các cấp, các ngành, lĩnh vực, nhưng đều giữ vững phẩm chất người đại biểu nhân dân, gần gũi gắn bó với cử tri, nhiệt tình, tâm huyết trong công tác, nỗ lực học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, luật pháp...

Sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới đang đặt ra yêu cầu rất cao đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn hệ thống chính trị, trong đó có vai trò và trách nhiệm lớn lao của Quốc hội cũng như các đại biểu Quốc hội, trong đó có các đại biểu nữ.

Các đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết bằng hệ thống điện tử

Quốc hội khóa XV bắt đầu trong bối cảnh tình hình khu vực, thế giới diễn biến phức tạp, khó lường. Đại dịch COVID-19 bùng phát, lây lan nhanh ở nhiều tỉnh, thành, diễn biến phức tạp. Kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XV diễn ra khi  cả nước thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp giãn cách xã hội do dịch COVID-19, hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ và tổn thất nặng nề, các chuỗi cung ứng bị đứt gãy, lao động, việc làm, đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn. Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, nhiều vấn đề mới phát sinh, nhưng Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan và chính mỗi đại biểu Quốc hội trong đó có các nữ đại biểu đã bám sát thực tiễn, quyết liệt chỉ đạo, chủ động, linh hoạt, có nhiều cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả, đề cao trách nhiệm với tinh thần chủ động, vào cuộc “từ sớm, từ xa”, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Càng trong khó khăn, thử thách thì tinh thần đoàn kết, ý chí tự cường và khát vọng vươn lên của đất nước ta, Nhân dân ta càng trở nên mãnh liệt hơn bao giờ hết. Quốc hội – hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc càng phải chủ động, trí tuệ, đoàn kết, đổi mới và trách nhiệm hơn nữa để thực hiện hiệu quả các chức năng hiến định, cùng với toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.

Bên cạnh các hoạt động đối nội, các nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam đã phát huy vai trò của mình, để lại dấu ấn trong các hoạt động giao lưu hữu nghị, hợp tác quốc tế, tích cực tham gia các hội nghị, hội thảo, diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là về thúc đẩy bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, đói nghèo và biến đổi khí hậu,... nâng cao hơn nữa vị thế và uy tín của nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế.

Các nữ đại biểu Quốc hội tham dự Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 tại Hà Nội

Tại Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 do Quốc hội Việt Nam đăng cai tổ chức tại Hà Nội vào tháng 9/2023, các nữ đại biểu Quốc hội trẻ của Việt Nam đã để lại ấn tượng sâu sắc với bạn bè quốc tế cũng như với dư luận, cử tri trong nước. Đó là hình ảnh của nữ đại biểu Quốc hội khóa XV Hà Ánh Phượng đã cùng Chủ tịch Diễn đàn Nghị sĩ trẻ IPU, Nghị sĩ Vương quốc Anh Dan Carden trình bày dự thảo Tuyên bố Hội nghị - bản tuyên bố hội nghị đầu tiên trong lịch sử của hội nghị này. Đại biểu Hà Ánh Phượng chia sẻ Tuyên bố Hội nghị như một cam kết với những quyết định quan trọng mà cá nhân mình là đại diện cho các nghị sĩ trẻ trong tương lai được tiếp thêm động lực để nỗ lực, cố gắng trong việc thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Hay hình ảnh của đại biểu đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng trên diễn đàn của Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu đã lên tiếng khẳng định, Việt Nam vẫn luôn là một trong những nước đi đầu trong việc thực hiện và hiện thực hóa các cam kết quốc tế suốt quá trình phát triển của mình. Những kết quả nổi bật trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) là kết quả của sự nỗ lực, quyết tâm mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị với sự đóng góp, tham gia tích cực và đồng lòng của toàn xã hội trong quá trình thực hiện các SDGs, đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Trong đó, Quốc hội Việt Nam là cơ quan đóng vai trò trung tâm.

Đại biểu Quốc hội khóa XV Hà Ánh Phượng cùng Chủ tịch Diễn đàn Nghị sĩ trẻ IPU, Nghị sĩ Vương quốc Anh Dan Carden trình bày dự thảo Tuyên bố Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9

Là một trong những nữ đại biểu Quốc hội trẻ Việt Nam tham dự sự kiện, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy – Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh chia sẻ sẵn sàng trở thành những người đồng hành cùng các bạn trẻ đem sứ mệnh khai thác sức mạnh công nghệ và đổi mới phục vụ các mục tiêu phát triển bền vững. Tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào công tác lập pháp, nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật giúp thu hẹp khoảng cách số và đảm bảo khả năng tiếp cận cho tất cả mọi người, đảm bảo môi trường mạng an toàn, lành mạnh và phát triển bền vững.

Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã đi được nửa chặng đượng, phía trước là thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, đòi hỏi những yêu cầu đổi mới tích cực hơn để xứng đáng với vị trí là cơ quan đại biểu cao nhất của cử tri, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Điều đó đòi hỏi mỗi đại biểu Quốc hội cần phát huy tối đa năng lực bản thân để đóng góp vào trí tuệ tập thể và nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam sẽ không ngừng phát huy truyền thống anh hùng, vẻ vang của phụ nữ Việt Nam, hết lòng, hết sức vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, vì cuộc sống hạnh phúc Nhân dân; làm tốt hơn nữa vai trò là người đại biểu của Nhân dân; phát huy tinh thần trách nhiệm cao trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước trong hoạt động của Quốc hội.

Bảo Yến