GS.TS Vương Đình Huệ dự Diễn đàn giáo dục Việt Nam - ANh
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Vũ Hải Hà
Phóng viên: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Hungary cùng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland. Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa và kết quả của chuyến thăm, thưa ông?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Vũ Hải Hà: Chuyến thăm chính thức Hungary của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ diễn ra trong bối cảnh hai nước vừa kỷ niệm 72 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, tiến tới kỷ niệm 5 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm Hungary vào năm 2018 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Hai nước đã có truyền thống hợp tác từ rất lâu. Hungary dành cho Việt Nam sự ủng hộ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, hai nước vẫn luôn dành cho nhau sự hợp tác chặt chẽ. Hungary là đối tác toàn diện đầu tiên của chúng ta ở khu vực Trung và Đông Âu và ủng hộ Việt Nam rất tích cực tại các diễn đàn đa phương cũng như trong quan hệ với Liên minh châu Âu (EU), là nước đầu tiên phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do với EU (EVFTA) cũng như Hiệp định Bảo hộ đầu tư với EU (EVIPA).
Chủ tịch Quốc hội Hungary László Kövér chủ trì Lễ đón chính thức Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Nhà Quốc hội Hungary, Thủ đô Budapest
Vì vậy, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội có ý nghĩa rất quan trọng để tăng cường và thúc đẩy quan hệ hai nước, làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa Việt Nam và Hungary cũng như tăng cường quan hệ của chúng ta với các nước ở khu vực châu Âu, đặc biệt là khu vực Trung và Đông Âu.
Các cuộc hội đàm, hội kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ với các nhà lãnh đạo cao nhất của Quốc hội và Chính phủ Hungary đều diễn ra trong không khí chân thành, cởi mở và tin cậy. Chủ tịch Quốc hội Hungary László Kövér, Thủ tướng Hungary Viktor Orban đều nhấn mạnh, Việt Nam là đối tác đặc biệt quan trọng của Hungary ở Đông Nam Á. Tuy xa cách về địa lý, nhưng hai nước đã có bề dày hữu nghị và hợp tác, được nhiều thế hệ gìn giữ, vun đắp và được khẳng định ngay cả trong lúc khó khăn như dịch bệnh Covid-19 vừa qua. Đặc biệt, trong chuyến thăm lần này, Chủ tịch Quốc hội hai nước đã ký lại Thỏa thuận hợp tác trong giai đoạn mới để đưa quan hệ giữa hai Quốc hội thành quan hệ kiểu mẫu, đóng vai trò trụ cột trong tổng thể quan hệ của hai nước.
Với Anh, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội diễn ra trong bối cảnh hai nước đang chuẩn bị kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973 - 2023), thực hiện Tuyên bố chung về Quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Vương quốc Anh và định hướng phát triển trong 10 năm tới. Quan hệ Việt Nam - Anh thời gian qua phát triển rất mạnh mẽ. Vào thời điểm Anh có những khó khăn nhất định khi thực hiện chính sách Brexit, chúng ta đã có sự hợp tác rất chặt chẽ với Anh, đặc biệt là việc chúng ta đã nhanh chóng ký với Anh Hiệp định Thương mại tự do (UKVFTA), có thể nói đây là Hiệp định Thương mại tự do được ký sớm nhất với Anh sau Brexit, tạo điều kiện để Anh duy trì và phát triển quan hệ thương mại, đầu tư với Việt Nam - một đối tác rất quan trọng của Anh trong ASEAN và khu vực Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương. Việt Nam cũng ủng hộ và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với Anh trong việc đàm phán gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương.
Chủ tịch Hạ viện Anh Lindsay Hoyle chào đón Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Trong bối cảnh đó, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội đã tiếp tục khẳng định sự coi trọng của Việt Nam trong quan hệ hợp tác với Anh. Các nhà lãnh đạo Anh đều đánh giá rất cao vai trò, vị thế của Việt Nam trong các mối quan hệ quốc tế khu vực cũng như trên toàn cầu. Trên tinh thần hữu nghị, tin cậy và chân thành, hai bên đã trao đổi, chia sẻ các biện pháp nhằm thúc đẩy và tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Anh, khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng của Anh trong khu vực không chỉ với vai trò một đối tác song phương mà còn là một thành viên của Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương mà Anh đang đàm phán để gia nhập. Chủ tịch Hạ viện Linsay Hoyle và Chủ tịch Thượng viện John Mcfall đều nhấn mạnh vai trò quan trọng của Quốc hội hai nước trong việc thúc đẩy mối quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Anh ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn nữa.
Đặc biệt, về vấn đề thích ứng và ứng phó với biến đổi khí hậu, Hungary và Anh đều đánh giá cao Việt Nam đã có những cam kết hết sức mạnh mẽ tại COP26. Chúng ta cũng khẳng định đây là quyết tâm chính trị rất lớn của Việt Nam khi cam kết đưa phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đây là cam kết rất mạnh mẽ, cao hơn so với các nước có cùng trình độ phát triển, thậm chí là tương đương với các nước phát triển, nhưng để đạt được mục tiêu này thì chúng ta cũng đề nghị bạn có sự chia sẻ, phối hợp trong việc tư vấn và triển khai chính sách, cung cấp các nguồn vốn tài chính xanh, kỹ thuật, tư vấn về chính sách, tham vấn trao đổi với chúng ta từng bước đi cụ thể, những quy định như thế nào để bảo đảm cân bằng chi phí cũng như lợi ích của người dân, doanh nghiệp và bảo đảm sự công bằng giữa các quốc gia khi thực hiện các chính sách chuyển đổi năng lượng trong thời gian tới. Phía bạn cũng rất ủng hộ các đề xuất này.
Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội cũng cảm ơn Hungary và Anh đã dành cho Việt Nam sự hỗ trợ quý báu về vaccine và nguồn lực phòng, chống dịch Covid -19.
Nhìn tổng thể, chuyến thăm đã đạt được những kết quả rất thành công, hai bên chia sẻ nhiều quan điểm từ hợp tác nghị viện, kinh tế, thương mại, đầu tư, phát triển bền vững đến an ninh, quốc phòng, giáo dục, đào tạo... Qua chuyến thăm không chỉ tăng cường sự tin cậy với Hungary và Anh mà còn mở ra các hướng hợp tác sâu rộng hơn nữa trong thời gian tới.
Phóng viên: Một trọng tâm trong chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội là thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư. Ông chia sẻ thêm những kết quả cụ thể trong lĩnh vực này?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Vũ Hải Hà: Cùng với việc tăng cường và làm tốt đẹp hơn nữa quan hệ chính trị, ngoại giao, tại các cuộc hội đàm, hội kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các nhà lãnh đạo Hungary thống nhất rất cao hai Quốc hội sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác của Chính phủ, Quốc hội để nâng cao hiệu quả hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục đào tạo, lao động, khoa học và công nghệ cũng như các lĩnh vực hợp tác khác mà hai nước còn rất nhiều tiềm năng và dư địa. Trong đó, tiếp tục thúc đẩy hợp tác thương mại theo hướng cân bằng, bền vững trên cơ sở khai thác các thế mạnh và thị trường của hai nước; tạo điều kiện để hàng hóa tiếp cận thị trường của nhau, khuyến khích doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác đầu tư, vì lợi ích thiết thực của người dân hai nước; tăng cường hợp tác địa phương, hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế xanh, sạch, bao trùm, nông nghiệp chất lượng cao và an ninh lương thực, dược phẩm; mở rộng hợp tác về khoa học kỹ thuật trong các lĩnh vực bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu...
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự Tọa đàm Kinh tế, Thương mại, Đầu tư Việt Nam – Hungary
Chủ tịch Quốc hội cũng đã tham dự Diễn đàn kinh tế, thương mại, đầu tư Việt Nam - Hungary để thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với bạn. Kim ngạch thương mại hai nước mặc dù đã có bước phát triển mạnh mẽ nhưng còn ở mức độ khiêm tốn, mới đạt 1,1 tỷ USD theo số liệu của Việt Nam (và 1,3 tỷ USD theo số liệu của bạn) trong năm 2021, mặc dù tiềm năng của hai bên còn rất to lớn. Đặc biệt Hungary có thế mạnh trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội cũng đã đến thăm 1 công ty gia đình chuyên về thực phẩm đông lạnh, đạt tiêu chuẩn rất cao. Đây cũng là điều mà bạn và chúng ta cùng mong muốn hợp tác để gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp mặc dù chúng ta xuất khẩu hàng nông nghiệp có giá trị khoảng 48 tỷ USD vào năm 2021, nhưng nếu chúng ta có chế biến sâu hơn thì sẽ đạt giá trị cao hơn. Hungary có kỹ thuật rất tiên tiến trong lĩnh vực tưới tiêu, chăm bón đất, cây trồng… Do đó, chúng ta có thể phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ của bạn trong quá trình phát triển nông nghiệp xanh, sạch và bền vững.
Với Anh, tại các cuộc hội đàm, tiếp xúc của Chủ tịch Quốc hội, Lãnh đạo Quốc hội và nhiều thành viên Chính phủ đều khẳng định mong muốn mở rộng hợp tác đầu tư thương mại với Việt Nam. Hiện kim ngạch thương mại song phương mới chỉ ở mức 6,8 tỷ USD, đầu tư của Anh vào Việt Nam còn rất khiêm tốn, mới chỉ đạt 4 tỷ USD, do vậy, tiềm năng của hai bên vẫn còn nhiều.
Các nhà lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ Anh cũng hy vọng các ngành công nghiệp xanh của Anh như năng lượng gió, đặc biệt là điện gió ngoài khơi sẽ đóng vai trò lớn hơn trong việc hỗ trợ Việt Nam trên chặng đường hướng tới một tương lai năng lượng sạch. Các doanh nghiệp tài chính xanh hàng đầu thế giới của Anh cũng đang bắt đầu vào cuộc. Các doanh nghiệp và thị trường vốn của Anh có thể cung cấp nguồn vốn vào Việt Nam để thực hiện các cam kết tại COP26. Anh sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong kế hoạch phát triển thành phố Hồ Chí Minh thành một trung tâm tài chính đầy đủ, thông qua những cải cách tài chính, cải cách thị trường; hợp tác về việc thiết kế cơ sở hạ tầng số; nâng cao xếp hạng tín dụng doanh nghiệp và các công ty...
Tại Hungary và Anh, Chủ tịch Quốc hội đã dành thời gian tiếp lãnh đạo các doanh nghiệp, tập đoàn hàng đầu của hai nước và châu Âu hoạt động trong những lĩnh vực mà Việt Nam đang muốn thu hút đầu tư như tài chính, ngân hàng, năng lượng sạch, dầu khí, dược phẩm, giáo dục... Điều quan trọng là các doanh nghiệp này đều khẳng định sẽ tiếp tục hoạt động lâu dài, ổn định tại Việt Nam.
Thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác giáo dục, phát triển nguồn nhân lực
Phóng viên: Hợp tác giáo dục cũng là một điểm nhấn quan trọng của chuyến thăm lần này, thưa ông?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Vũ Hải Hà: Đúng vậy. Ở cả hai nước chúng ta đều tổ chức Toạ đàm/diễn đàn về hợp tác giáo dục. Đây là thế mạnh của cả Hungary và Anh, cũng là lĩnh vực hợp tác rất hiệu quả giữa Việt Nam với hai nước thời gian qua. Đối với Hungary, từ khi hai nước còn trong khối XHCN đã có rất nhiều cán bộ, sinh viên Việt Nam được Hungary đào tạo. Các cán bộ này đã phát huy được thế mạnh và tích cực đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Trong thời gian gần đây, Chính phủ Hungary đã cung cấp cho Việt Nam 200 suất học bổng mỗi năm. Chúng ta đã sử dụng hiệu quả các suất học bổng này. Hungary đánh giá rất cao hợp tác giáo dục giữa hai nước. Bên cạnh những sinh viên được cấp học bổng, có nhiều sinh viên sang du học tự túc. Như vậy sẽ hình thành đội ngũ trí thức đóng góp vào sự nghiệp phát triển của đất nước cũng như đóng góp cho mối quan hệ Hungary và Việt Nam.
Đối với Anh, hợp tác giáo dục là một trong những trọng tâm của Việt Nam thời gian qua. Hiện có khoảng 12 nghìn sinh viên Việt Nam đang theo học tại Anh với nhiều ngành, lĩnh vực quan trọng, do đó sẽ có đóng góp quan trọng vào thực hiện đột phá chiến lược về nguồn nhân lực, phục vụ cho phát triển đất nước.
GS.TS Vương Đình Huệ - Chủ tịch Quốc hội phát biểu tại Diễn đàn hợp tác giáo dục Việt Nam - Vương quốc Anh
Trong khuôn khổ chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội đã có 9 thỏa thuận hợp tác, biên bản ghi nhớ trong lĩnh vực giáo dục được ký tại Hungary, tại Anh là 10 biên bản ghi nhớ hợp tác giữa các trường đại học, tổ chức giáo dục nhằm đa dạng hóa nguồn lực đầu tư cho giáo dục. Bạn có thể mở các phân hiệu ở Việt Nam hoặc chúng ta có các chương trình đào tạo, trao đổi về sinh viên, giáo viên hoặc các chương trình nghiên cứu. Với số lượng biên bản ghi nhớ như vậy và tiềm năng vẫn còn rất lớn, chúng ta cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác giáo dục với Hungary và Anh, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Phóng viên: Với các lĩnh vực hợp tác khác thì thế nào, thưa ông?
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Vũ Hải Hà: Trong khuôn khổ chuyến thăm Hungary và Anh, Chủ tịch Quốc hội và các nhà lãnh đạo của hai nước cũng đã chia sẻ, trao đổi cởi mở về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực. Hungary có những cách tiếp cận với các vấn đề của châu Âu và cũng có những vấn đề chưa hoàn toàn đồng nhất thì cũng chia sẻ với chúng ta, thể hiện sự tin cậy giữa hai bên. Đối với vấn đề chống biến đổi khí hậu và giảm khí thải nhà kính, Hungary đã chia sẻ với chúng ta những kinh nghiệm về vấn đề này. Bạn tuân thủ những quy định chung, cam kết chung nhưng cũng chia sẻ làm thế nào để vừa đạt được cam kết vừa không làm gia tăng gánh nặng lên người dân và nền kinh tế. Từ chia sẻ của Hungary, chúng ta cũng có thêm những bài học kinh nghiệm để xử lý các vấn đề trong quá trình thực hiện các cam kết tới đây.
Đối với Anh, trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội đã chứng kiến lễ ký kết thỏa thuận hợp tác, biên bản ghi nhớ hợp tác trong các lĩnh vực khác như: hợp tác về phòng, chống rửa tiền nhằm bảo đảm minh bạch trong cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm rửa tiền; đối thoại về quốc phòng với hai nước; ký biên bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp; chia sẻ một số vấn đề quốc tế mà hai bên cùng quan tâm. Bạn ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN trong vấn đề Biển Đông và cũng chia sẻ với chúng ta những suy nghĩ, những vấn đề về cuộc xung đột hiện nay của Nga - Ukraine, những tác động của cuộc xung đột và đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế thế giới và nền kinh tế của từng nước để có sự phối hợp chặt chẽ, cùng nhau vượt qua khó khăn, thách thức.
Như vậy, có thể khẳng định rằng, những kết quả tốt đẹp đạt được trong chuyến thăm chính thức Hungary và Vương quốc Anh của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là dấu mốc rất quan trọng để chúng ta tăng cường phát triển quan hệ Đối tác toàn diện với Hungary và Đối tác chiến lược với Vương quốc Anh trong thời gian tới.
Phóng viên: Xin cảm ơn ông!