TỔNG THUẬT SÁNG 01/11: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN (SỬA ĐỔI)
ẤN TƯỢNG PHIÊN THẢO LUẬN TOÀN THỂ VỀ DỰ ÁN LUẬT PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN (SỬA ĐỔI)
Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV
Trước khi tiến hành thảo luận, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Giá (sửa đổi); nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Giá (sửa đổi).
Sau khi kết thúc thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi), Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội – Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
16h58: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận phiên thảo luận
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, sau thời gian làm việc rất khẩn trương, Quốc hội đã thảo luận sôi nổi tâm huyết, trí tuệ và chất lượng cao về Dự thảo Nghị quyết Nội quy Kỳ họp (sửa đổi).
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên thảo luận đã có 18 lượt ý kiến phát biểu, trong đó có 3 lượt ý kiến tranh luận. Còn 3 đại biểu Quốc hội đăng ký phát biểu, nhưng chưa phát biểu do hết thời gian, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu gửi ý kiến bằng văn bản tới Tổng Thư ký Quốc hội để tiếp thu.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao quá trình chuẩn bị dự thảo Nghị quyết Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi), đồng thời cho rằng việc sửa đổi Nội quy Kỳ họp với 31 nhóm vấn đề mới đã cơ bản đáp ứng mục đích, quan điểm đề ra, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tăng tính dân chủ, pháp quyền, tính chuyên nghiệp, chủ động trong hoạt động của Quốc hội.
Các ý kiến đại biểu cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo Nghị quyết Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi), đồng thời đóng góp nhiều ý kiến thiết thực, cụ thể, đề xuất phương án tích cực hoàn thiện, nâng cao hơn nữa chất lượng của dự thảo. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng các vấn đề đại biểu Quốc hội đã phát biểu để tiếp thu tối đa các ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện báo cáo tiếp thu giải trình, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết Nội quy Kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) trình Quốc hội xem xét, quyết định việc thông qua vào cuối Kỳ họp thứ 4.
16h45 Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường – Trưởng Ban soạn thảo giải trình làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường thay mặt Ban soạn thảo cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến sâu sắc, tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội. Qua 135 lượt ý kiến phát biểu tại Tổ và 18 lượt thảo luận và 3 ý kiến tranh luận tại Hội trường cho thấy sự quan tâm của đại biểu Quốc hội nhằm sửa đổi quy trình ngày càng tốt hơn, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Liên quan đến tên gọi, thể thức của văn bản, Tổng Thư ký Quốc hội cho biết tên gọi Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) đang kế thừa những kết quả, những đóng góp của Nghị quyết về Nội quy kỳ họp trong nhiều khóa, tiếp tục phát huy kết quả và những thành tựu, những đóng góp của Nội quy kỳ họp để xem xét để sửa đổi.
Về tài liệu vụ kỳ họp, Tổng Thư ký Quốc hội cho biết vừa qua các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội và các cơ quan hữu quan đã có rất nhiều cố gắng trong việc đảm bảo thời gian gửi tài liệu cho đại biểu Quốc hội. Văn phòng Quốc hội có trách nhiệm đôn đốc, đề nghị với các cơ quan gửi tài liệu đúng thời hạn. Về lâu dài cũng cần phải tiếp tục đề nghị có chế tài, chú tâm hơn trong việc đảm bảo thời gian gửi tài liệu.
Về nội dung xin ý kiến đại biểu, Tổng Thư ký Quốc hội cho biết phiếu ý kiến là căn cứ quan trọng để xem xét quyết định các vấn đề. Trước mắt sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để quy định theo hướng bắt đầu từ kỳ họp này những nội dung cần phải xin ý kiến đại biểu trước khi biểu quyết toàn văn sẽ được gửi đến đại biểu Quốc hội chậm nhất 24 giờ để đại biểu xem xét vấn đề này.
Ngoài ra, Tổng Thư ký Quốc hội cũng đã có giải trình làm rõ nội dung về dự khán, về gơ băng, về thời gian vắng mặt và cách báo cáo của đại biểu, nhấn mạnh việc bảo đảm cho kỳ họp nghiêm túc, kỷ luật, kỷ cương và trách nhiệm ngày càng cao hơn.
16h39: Đại biểu Triệu Thị Huyền - Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái: Đề nghị cân nhắc điều chỉnh lại quy định việc đại biểu Quốc hội vắng mặt phải đồng thời báo cáo với Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội và Tổng Thư ký Quốc hội
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Triệu Thị Huyền – Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái thống nhất sự cần thiết ban hành Nghị quyết Nội quy kỳ bọp Quốc hội (sửa đổi) như đã nêu trong Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật.
Việc sửa đổi, bổ sung Nội quy kỳ họp có ý nghĩa quan trọng nhằm thể chế hóa các quan điểm, chủ trương theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tạo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, đáp ứng được các yêu cầu đổi mới trong công tác tổ chức các kỳ họp Quốc hội ngày càng hiệu quả, chất lượng và phù hợp với tình hình thực tiễn.
Đối với quy định về trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, Điều 3 khoản 2 có quy định về trách nhiệm của đại biểu Quốc hội khi không thể tham dự phiên họp tại kỳ họp. Đại biểu Triệu Thị Huyền kiến nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định lại nội dung này theo hướng đó là đại biểu Quốc hội có trách nhiệm báo cáo Trưởng đoàn hoặc Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội trong trường hợp là đoàn đại biểu chưa có trưởng đoàn hoặc trường hợp trưởng đoàn vắng mặt. Đại biểu cho rằng, việc quy định như trên sẽ phù hợp với các trường hợp đặt ra trong thực tiễn.
Bởi lẽ đến thời điểm hiện nay có những đoàn đại biểu vì những lý do khác nhau thì vẫn còn để khuyết vị trí Trưởng đoàn, chỉ có Phó trưởng đoàn. Do vậy, nếu quy định đại biểu chỉ được báo cáo Trưởng đoàn thì sẽ vô tình phát sinh ra những khó khăn trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.
Đồng thời đại biểu Triệu Thị Huyền cũng đề nghị cân nhắc điều chỉnh lại quy định việc đại biểu Quốc hội vắng mặt phải đồng thời báo cáo với Trưởng đoàn và Tổng thư ký Quốc hội theo hướng là đại biểu vắng mặt chỉ cần báo cáo với Trưởng đoàn hoặc khó trưởng đoàn mà không nhất thiết là phải đồng thời báo cáo Tổng thư ký Quốc hội. Việc quy định là báo cáo Tổng thư ký Quốc hội thuộc về trách nhiệm của Trưởng đoàn và Phó trưởng đoàn thì sẽ phù hợp và hợp lý hơn.
Đối với quy định về người được mời tham dự kỳ họp Quốc hội dự thính tại phiên họp, đại biểu Triệu Thị Huyền kiến nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung thêm đối tượng tham dự kỳ họp Quốc hội là đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp được mời dự thính các phiên họp công khai và Tổng thư ký Quốc hội là người quyết định về số lượng, về danh sách các đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp được mời dự thính các phiên họp công khai của Quốc hội theo đề nghị của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.
Đối với quy định về thảo luận tại phiên họp toàn thể, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thêm quy định là đại biểu không thực hiện việc tranh luận với Ban soạn thảo. Đồng thời đề nghị bổ sung thêm quy định là số lượt mỗi đại biểu được tranh luận tối đa trong một phiên họp. Việc bổ sung quy định nêu trên để tránh trường hợp các đại biểu quá lạm dụng quyền tranh luận, tranh luận qua lại nhiều lần ảnh hưởng đến quyền phát biểu theo thứ tự đăng ký các đại biểu trước đó.
Đối với quy định về chất vấn tại phiên họp toàn thể, đại biểu Triệu Thị Huyền đề nghị Ban soạn thảo rà soát và bổ sung từ ngữ bị thiếu để hoàn chỉnh hơn về mặt ý nghĩa. Bên cạnh đó, đại biểu đnghị Ban soạn thảo xem xét quy định để người trả lời chất vấn sẽ chủ động trong việc phân chia thời gian trả lời các câu hỏi nhưng vẫn đảm bảo không vượt quá tổng thời gian của các câu hỏi được phân bổ cho mỗi câu là 3 phút.
16h32: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Phát biểu phải mang tính trách nhiệm cao
Đại biểu Nguyễn Anh Trí cho biết, hiện nay, ngoài Kỳ họp thường kỳ, Quốc hội còn tổ chức những kỳ họp bất thường. Đánh giá cao Quốc hội đã có những thay đổi linh hoạt trong việc tổ chức Kỳ họp bất thường để theo sát với diễn biến xã hội, giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh. Đại biểu đề xuất Kỳ họp thường lệ kéo dài tối đa 2 tuần, bên cạnh đó có thể tổ chức các Kỳ họp bất thường ngắn.
Về tranh luận trong các Kỳ họp Quốc hội, đại biểu nhấn mạnh, đây là việc rất cần thiết, rất tiến bộ, những ý kiến có thể khác với ý kiến của mình, nhưng cũng mở ra các góc nhìn mới. Tuy nhiên, cần tránh tình trạng “chen luận”. Đây là vấn đề về văn hóa nghị trường. Đại biểu đề nghị cần quy định số lần tranh luận tối đa của mỗi đại biểu trong một phiên họp.
Về vấn đề phát biểu tại hội trường, đại biểu cho rằng, dù phát biểu dựa trên văn bản hay không, vấn đề mấu chốt vẫn là phát biểu phải hay, phải tốt, mang tính xây dựng cao, trách nhiệm cao. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị cần nâng cấp trang thiết bị điện tử cho các đại biểu Quốc hội đảm bảo hiện đại, hiện quả, tiện dụng.
16h25: Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Quy định rõ về việc lấy ý kiến các nội dung còn khác nhau
Tham gia thảo luận, đại biểu Dương Văn Phước đánh giá cao Ban soạn thảo rất cầu thị, tiếp thu khá nhiều nội dung mà các đại biểu Quốc hội góp ý; đồng thời tán thành nhiều nội dung của Dự thảo Nghị quyết sửa đổi lần này. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện thêm một số nội dung trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua.
Về việc lấy ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu xin ý kiến, được quyết định tại Điều 10 Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Dương Văn Phước cho rằng đây là nội dung quan trọng, thể hiện tính dân chủ khi xem xét, quyết định theo đa số. Thực tiễn những năm qua, nhiều nội dung cụ thể lấy ý kiến đã mang lại hiệu quả, tạo sự đồng thuận cao trước khi thông qua toàn văn dự thảo, thể hiện tính công khai, dân chủ. Đại biểu đề nghị Quốc hội tiếp tục phát huy phương thức này ở các nội dung còn có ý kiến khác nhau.
Về vấn đề phát biểu trùng lặp nội dung, hoặc nhiều nội dung còn ý kiến khác nhau, đại biểu đề nghị Nội quy Kỳ họp cần quy định cụ thể, chi tiết, khả thi hơn, phù hợp với thực tiễn. Theo đó, khi một vấn đề cụ thể có nhiều đại biểu phát biểu với nhiều quan điểm hoặc ý kiến, cần tiến hành xin ý kiến Quốc hội để lấy ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu. Nếu có ít nhất 20% tổng số đại biểu đồng ý thì tiến hành lấy phiếu xin ý kiến về vấn đề đó.
Đại biểu cũng cho rằng, khi đại biểu Quốc hội vắng mặt, quy trình đăng ký vắng mặt cần được thực hiện thông qua app Quốc hội, việc thông báo thông tin đến Tổng Thư ký Quốc hội, lãnh đạo Quốc hội, việc cho ý kiến chấp thuận cũng nên được thực hiện thông qua app để đảm bảo tiết kiệm, nhanh chóng.
16h18: Đại biểu Lý Tiết Hạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Đánh giá thêm hiệu quả hình thức họp trực tuyến
Đại biểu Lý Tiết Hạnh thống nhất cao quy định hình thức họp trực tuyến hoặc kết hợp giữa họp trực tuyến và trực tiếp, tuy nhiên trong dự thảo hiện nay quy định nội dung này còn rất chung chung. Đại biểu đề nghị cần đánh giá rút kinh nghiệm việc tổ chức hình thức họp trực tuyến thời gian qua, bởi họp trực tuyến trong bối cảnh đặc biệt, nhân rộng ra sẽ như thế nào, đây là hình thức rất hiệu quả và được cử tri đánh giá cao, vì vậy cần quy định cụ thể hơn.
Để thuận lợi cho việc tiếp thu, tổng hợp, giải trình, đại biểu Lý Tiết Hạnh đề nghị nghiên cứu việc ghi biên bản sử dụng chức năng chuyển ngữ ý kiến đại biểu phát biểu. Đại biểu cho rằng, việc áp dụng công nghệ thông tin rất cần nhưng cần có phương pháp thực hiện mang lại hiệu quả.
Về trình tự Quốc hội xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng về kinh tế xã hội, dự thảo quy định trước khi thảo luận tại phiên họp toàn thể, đại biểu Quốc hội có thể thảo luận tại tổ đại biểu Quốc hội, tại Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội. Theo đại biểu quy định này một mặt không làm rõ việc mà tổ chức các phiên họp trên có phải là một hoạt động chính thức trong quy trình Quốc hội xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng hay không, chưa tường minh trách nhiệm của đại biểu khi tham gia hoặc không tham gia.
Bên cạnh đó, tại các phiên họp về kinh tế xã hội nhiều đại biểu đăng ký phát biểu, không đủ thời gian được phát biểu, chủ tọa phải nhiều lần điều chỉnh thời gian, đôi lúc việc điều chỉnh này gây nên bị động cho các đại biểu. Đại biểu kiến nghị để chuẩn bị cho phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế xã hội cần có bước tổng hợp các ý kiến, kiến nghị đã được gửi đến qua các kênh.
Đại biểu đề nghị thực hiện nguyên tắc các ý kiến thảo luận ở tổ hoặc ở hội trường đều cần được tôn trọng và được sử dụng một cách hiệu quả nhất. Cần tổng hợp các nhóm ý kiến thành các nhóm ý kiến lớn gửi trước cho đại biểu có điều kiện để tiếp tục nghiên cứu sâu hơn và tập trung hơn những vấn đề lớn được nhiều cử tri và đại biểu quan tâm; có thể đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành liên quan giải trình bằng văn bản kèm theo. Như vậy bước vào phiên thảo luận tại hội trường đại biểu hoàn toàn tự tin và có đầy đủ thông tin và tập trung vào những vấn đề thảo luận tại hội trường.
Ngoài ra, đại biểu Lý Tiết Hạnh cũng đề nghị có quy định rõ hơn về việc tiếp thu, giải trình đối với trường hợp đại biểu tham gia ý kiến bằng văn bản; có quy định về nội dung hoạt động giám sát trong kỳ họp, theo đó Quốc hội cần thường xuyên lắng nghe, theo dõi việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội và các kiến nghị từ các cuộc giám sát của Quốc hội…
16h15: Đại biểu Lê Thanh Vân - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau phát biểu tranh luận
Đại biểu Lê Thanh Vân nêu rõ, việc nâng cao hiệu quả phiên họp tổ, phiên họp tại Đoàn sẽ mang đến 3 tác dụng, đó là thúc đẩy quá trình chuyển đổi Quốc hội từ tham luận sang tranh luận; nâng cao chất lượng quyết định của Quốc hội; rèn luyện kỹ năng tranh luận, hùng biện của đại biểu Quốc hội.
Đại biểu cũng cho rằng, việc tăng cường chất lượng hoạt động của Quốc hội đồng nghĩa với việc lựa chọn những nhân sự xứng đáng giới thiệu ra Quốc hội. Đại biểu cho rằng đây là vấn đề quan trọng, liên hệ mật thiết đến chất lượng nhân sự của Quốc hội, cần lưu ý để chuẩn bị tốt nhân sự cho Quốc hội các khóa sau.
16h08 Đại biểu Thạch Phước Bình – Đoàn ĐBQH Trà Vinh phát biểu tại phiên họp
Về những quy định chung trong Nội quy kỳ họp, nhằm đảm bảo kĩ thuật lập pháp, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị bổ sung một điều quy định về phạm vi, đối tượng điều chỉnh, phạm vi và đối tượng áp dụng áp dụng.
Theo đó, nội dung điều này sẽ quy định theo hướng khái niệm nội quy, kỳ họp, phạm vi điều chỉnh hay phạm vi và đối tượng áp dụng, bao gồm các quy định về trách nhiệm, quyền hạn của Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, đại biểu Quốc hội và các cá nhân, tổ chức khác có liên quan đến kỳ họp Quốc hội chuẩn bị kỳ họp Quốc hội, phiên họp; các cuộc họp tại kỳ họp Quốc hội, quyết định cơ cấu tổ chức nhân sự.
Về tổng kết kỳ họp Quốc hội, để tổng hợp được đầy đủ và nhanh nhất ý kiến của đại biểu Quốc hội về đánh giá tổng kết kỳ họp, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu để bổ sung quy định trước khi kết thúc kỳ họp 3 ngày Tổng Thư ký Quốc hội sẽ xin ý kiến của đại biểu Quốc hội về đánh giá kết quả kỳ họp bằng phiếu khảo sát theo mức độ đồng ý và có thể áp dụng phương pháp thống kê về mức độ.
Đại biểu cho rằng mức độ kết quả khảo sát không chỉ phản ánh đầy đủ thực chất khách quan, kết quả, chất lượng kỳ họp.
Tại phiên họp toàn thể, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị bổ sung thẩm quyền của Chủ tịch Quốc hội hoặc Phó Chủ tịch Quốc hội được phân công điều hành được tạm dừng, hoãn, tạm hoãn hoặc dừng phiên họp kỳ họp trong tình huống có sự cố bất khả kháng hoặc xét thấy nếu tiếp tục phiên họp kỳ họp có thể không đảm bảo ảnh hưởng đến sự an toàn về tính mạng, sức khỏe, tinh thần của đại biểu Quốc hội, của tổ chức, cá nhân có liên quan, đồng thời bổ sung một khoản quét là trường hợp có tiếp tục họp hay không do Quốc hội quyết định trong từng trường hợp cụ thể. Điều này cũng phù hợp với dự thảo Luật Phòng thủ dân sự đang được Quốc hội cho ý kiến.
Phân tích một số tồn tại trong tổ chức phiên chất vấn, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm những quy định có tính ràng buộc nhằm hạn chế, khắc phục những bất cập nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả của hoạt động chất vấn.
16h06: Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Cần lộ trình cho những thay đổi
Phát biểu tranh luận tại phiên họp, Đại biểu Dương Văn Phước cho rằng, việc học tập công tác lập pháp của nước ngoài, của các nước tiên tiến là cần thiết, nhưng trong áp dụng thì cần có chọn lọc, đề phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của đất nước.
Đồng tình là các đại biểu Quốc hội đang nặng về tham luận hơn tranh luận, đại biểu Dương Văn Phước cho rằng, để hướng đến những thay đổi tích cực, cần có lộ trình, các văn bản quy định của pháp luật phải có hướng dẫn cụ thể, để đảm bảo làm tốt được việc tổ chức thảo luận.
Đại biểu cho rằng, cần có thay đổi trong khâu tổ chức, theo đó, để hướng tới Quốc hội tranh luận, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về công tác nhân sự, chuẩn bị kỹ từ khâu ứng cử đại biểu Quốc hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác đào tạo, tổ chức, để hoạt động của Quốc hội đạt được những kỳ vọng lớn đã đặt ra.
16h03: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương tranh luận
Tranh luận với đại biểu Lê Thanh Vân – Đoàn Cà Mau, đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương đồng tình với ý kiến của đại biểu về nâng cao chất lượng của Kỳ họp quốc hội. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, để nâng cao chất lượng Kỳ họp Quốc hội thì cần một lộ trình phát triển. Đại biểu Lê Thanh Vân có nêu yêu cầu về hùng biện, tuy vấn đề này rất tốt nhưng đại biểu Nguyễn Quang Huân nhận thấy, các đại biểu đại diện cho các vùng miền khác nhau, trình độ khác nhau, văn hóa khác nhau và nghề nghiệp khác nhau.
Do vậy, có những đại biểu tham gia Quốc hội nhiều, có kỹ năng nói tốt hoặc đã được đào tạo kỹ năng thuyết trình trước công chúng. Nhưng có những đại biểu lần đầu tham gia nên có khi đến đây, có khi chỉ phản ánh tiếng nói trung thực với cử tri để lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Quốc hội biết.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân nhận thấy, yêu cầu không dùng giấy và không được đọc thì khó. Vì nếu không quy định rõ vấn đề này thì có những đại biểu lần đầu tham gia sẽ e ngại trong quá trình phát biểu.
Về thảo luận vấn đề kinh tế - xã hội, theo đại biểu Nguyễn Quang Huân, lĩnh vực kinh tế - xã hội rất rộng và quan trọng. Nếu bây giờ chúng ta lựa chọn chỉ một, hai vấn đề để đưa ra tranh luận với nhau, đại biểu cho rằng, như vậy thì chỉ có một, hai chủ đề cần tập trung. Còn Quốc hội chúng ta hiện vừa thảo luận vừa tranh luận. Nếu khống chế thì các cử tri sẽ không được nêu lên tiếng nói của mình.
“Vấn đề kinh tế - xã hội phải dành tới 2 ngày thảo luận, vì quan trọng cho nên Quốc hội mới cho truyền hình trực tiếp để đồng bào cả nước cùng theo dõi, một số đại biểu phát biểu vô tình trùng nhau chứ không phải người ta thích lên tivi”, đại biểu Nguyễn Quang Huân nêu rõ.
15h56: Đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh: Thiết kế thành Nghị quyết quy định chi tiết thi hành Luật Tổ chức Quốc hội
Góp ý vào dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi), đại biểu Trương Trọng Nghĩa đồng tình với nhiều quy định chi tiết, tuy nhiên sử dụng tên gọi dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) là chưa phù hợp.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa phân tích, về ngữ nghĩa, nội quy là quy định nội bộ sẽ ràng buộc đại biểu Quốc hội và những người tham gia các kỳ họp Quốc hội. Nhưng nhiều nội dung trong dự thảo Nghị quyết không thuộc nội quy mà là trình tự, thủ tục, thể thức để Quốc hội và các đại biểu Quốc hội tiến hành các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội và bầu cử các chức danh quan trọng nhất của Nhà nước.
Nhiều quy định trong dự thảo Nghị quyết chính là chi tiết hóa Luật Tổ chức Quốc hội. Trong đó, nội quy kỳ họp chỉ có một chương, nhưng nhiều quy định trong dự thảo đề cập đến các nội dung khác. Ví dụ quy định Đoàn đại biểu Quốc hội, thủ tục chất vấn, người trả lời chất vấn…
Đại biểu cho rằng, nếu thiết kế không khéo sẽ xung đột với các quy định của Luật Tổ chức Quốc hội. Đại biểu đề nghị nên thiết kế những nội dung này thành một nghị quyết hoặc pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết thi hành Luật Tổ chức Quốc hội. Như vậy nghị quyết này sẽ trở thành văn bản quy phạm pháp luật và không vướng cụm “nội quy”.
15h50: Đại biểu Hà Sỹ Đồng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị: Cần chọn vấn đề trọng tâm cho các phiên thảo luận
Phát biểu góp ý về dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) tại hội trường, đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng bày tỏ nhất trí với sự cần thiết của dự thảo Nghị quyết nhằm tiết kiệm thời gian và nâng cao chất lượng Kỳ họp.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng, tại các phiên thảo toàn thể tại hội trường, nhất là các phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, cách thảo luận như hiện nay sẽ có nhiều đại biểu Quốc hội được thảo luận và được lắng nghe ý kiến ở tất cả các Đoàn, đề cập được nhiều vấn đề cử tri quan tâm, nhưng lại quá dàn trải.
Đại biểu đề nghị nên có quy định đổi mới theo hướng sau khi thảo luận tại tổ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nên chọn một số vấn đề lớn được đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận và còn nhiều quan điểm khác nhau để thảo luận ở hội trường, dành thời gian bàn thảo, tranh luận cho sáng tỏ. Từ đó có thể đưa ra các quyết sách đúng tầm, và thông báo trước cho đại biểu Quốc hội vài ngày để các đại biểu cái thời gian nghiên cứu và chuẩn bị và tiến hành thảo luận theo cái thứ tự ưu tiên.
Theo đại biểu, với cách thức này, những ai nắm chắc, nắm sâu vấn đề gì thì sẽ bấm nút để đăng ký tham gia, không cần nhường nhau để mỗi Đoàn đều có đại diện được phát biểu như hiện nay, nhưng quan trọng hơn là sẽ tránh được những thông tin trùng lắp, dàn trải...
Việc chọn những vấn đề trọng tâm để thảo luận cũng giúp cho các đại biểu dù không tham gia tranh luận cũng sẽ yên tâm hơn khi đưa ra các quyết định của mình vì đã được nghe các ý kiến trao đi, đổi lại, nghe phân tích ở nhiều khía cạnh khác nhau…
15h28: Quốc hội nghỉ giải lao
15h20: Đại biểu Lê Thanh Vân, Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Đổi mới căn bản nhất là đổi mới phương thức thảo luận
Nhấn mạnh việc sửa đổi Nội quy Kỳ họp vào thời điểm này là kịp thời, đại biểu Lê Thanh Vân nhấn mạnh, nếu Kỳ họp là trung tâm trong hoạt động của Quốc hội, thì thảo luận là trung tâm trong hoạt động của Kỳ họp. Cho rằng hoạt động thảo luận của Quốc hội hiện nay còn phần nhiều là tham luận, đại biểu cho rằng, đổi mới căn bản nhất là đổi mới phương thức thảo luận của các đại biểu Quốc hội.
Đại biểu đề nghị cần định nghĩa rõ hai hình thức thảo luận, là thảo luận ở Tổ, ở Đoàn, để làm rõ, đây là bước để sàng lọc vấn đề, để khi thảo luận tại Hội trường, Quốc hội chỉ tập trung vào các vấn đề quan trọng, có ý kiến khác nhau. Đại biểu cho rằng, khi làm được điều này, sẽ giúp tăng tính minh bạch, rạch ròi cho những vấn đề đã thống nhất khi thảo luận ở Đoàn, ở Tổ, khi thảo luận tại Hội trường sẽ hướng đến phân tích những vấn đề lớn hơn, phức tạp hơn.
Đại biểu cũng cho rằng, việc đổi mới phương thức thảo luận sẽ nâng cao năng lực tranh luận, tranh biện của đại biểu Quốc hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Đại biểu đề nghị cần thay đổi phương thức thảo luận tại tổ, chuyển đổi mạnh mẽ từ tham luận sang tương tác, biện luận trực tiếp, cụ thể, cần có thay đổi trong thủ tục tiến hành thảo luận tại tổ, thủ tục thảo luận tại các phiên họp toàn thể, quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của chủ tọa phiên họp, đảm bảo phiên họp diễn ra với hiệu quả cao, đạt được kết quả thực chất.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị, với những phiên họp có quá nhiều đại biểu Quốc hội đăng ký phát biểu, cần rút ngắn thời lượng phát biểu của các đại biểu ngay từ đầu phiên họp, tránh tình huống rút ngắn thời gian của các đại biểu phát biểu sau, không đảm bảo tính bình đẳng trong tổ chức phiên họp.
15h18 Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Mở rộng đối tượng chất vấn
Góp ý về nội dung chất vấn của dự thảo Nội quy kỳ họp, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân cho rằng nhằm nâng cao hiệu quả của phiên chất vấn, nhất là đối với việc thực hiện thí điểm các chính sách đặc thù của Quốc hội thực hiện các công trình trọng điểm quốc gia và các vấn đề mang tính quan trọng, chiến lược khác do Quốc hội quyết định, kiến nghị Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015. Trong đó, mở rộng chủ thể được chất vấn là các cơ quan, tổ chức có liên quan và chính quyền địa phương nơi trực tiếp thực hiện hoặc chịu tác động trực tiếp việc thực hiện Nghị quyết.
Về lựa chọn nội dung chất vấn để tránh trùng lặp, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân đề nghị Nội quy kỳ họp cần quy định một số nguyên tắc lựa chọn vấn đề chất vấn như số lượng vấn đề chất vấn phải phù hợp với thời lượng dành cho một chức danh được chất vấn, các vấn đề lựa chọn chất vấn có mối liên quan hệ trực tiếp với nhau, những vấn đề bức xúc nhất hiện tại hoặc tồn đọng lâu dài không được giải quyết, những vấn đề cử tri đặc biệt quan tâm.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân cũng đề nghị Quốc hội sớm thiết kế cơ sở dữ liệu trực tuyến, định hướng rõ các vấn đề trọng tâm, quy trình, cách thức cho ý kiến và bố trí thời gian hợp lý để đại biểu nghiên cứu cho ý kiến. Đồng thời thống kê, đánh giá kết quả, tỷ lệ đại biểu Quốc hội cho ý kiến đối với từng vấn đề.
15h14: Đại biểu Lê Hoàng Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai: Quy định rõ việc xác nhận ý kiến bằng văn bản của đại biểu Quốc hội
Bày tỏ tán thành với nội dung dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi), đại biểu, Lê Hoàng Hải đánh giá rất cao tinh thần cầu thị của Ban soạn thảo đã tiếp thu giải trình nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội.
Về việc kéo dài thời gian phiên họp để đảm bảo tất cả các đại biểu Quốc hội đều được phát biểu, đại biểu Lê Hoàng Hải cho biết, bên cạnh việc phát biểu trực tiếp tại Hội trường còn một kênh góp ý khác, mà các đại biểu Quốc hội còn ít sử dụng, đó là gửi ý kiến bằng văn bản đến Tổng Thư ký Quốc hội để tổng hợp. Phương pháp này đã được quy định rõ trong Nội quy Kỳ họp hiện hành, ý kiến bằng văn bản của các đại biểu cũng có tầm quan trọng tương đương, và cũng được nghiên cứu để tiếp thu, giải trình như ý kiến phát biểu hội trường.
Đại biểu cho rằng, đây là giải pháp tốt, không cần kéo dài thời gian kỳ họp, đồng thời đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội quy định trình tự, thủ tục để xác nhận ý kiến bằng văn bản của đại biểu Quốc hội, và thủ tục để đại biểu Quốc hội gửi văn bản đến Tổng Thư ký Quốc hội để tổng hợp.
Về biểu quyết tại Phiên họp toàn thể, điểm a, khoản 2, Điều 20 dự thảo Nội quy (sửa đổi) quy định, biểu quyết bằng hệ thống biểu quyết điện tử cố định tại hội trường hoặc biểu quyết bằng hệ thống biểu quyết điện tử trên thiết bị di động. Đại biểu cho rằng quy định chi tiết như vậy là thừa, chỉ cần quy định như Nội quy hiện hành, là biểu quyết bằng hệ thống biểu quyết điện tử là đã đủ bao quát đủ hai trường hợp nêu trên.
15h07: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Cần có chế tài nhắc nhở đối với trường hợp gửi văn bản chậm cho đại biểu nghiên cứu
Đại biểu Phạm Văn Hòa tán thành sự cần thiết ban hành Nội quy kỳ họp lần này để sửa đổi, bổ sung những bất cập, hạn chế thiếu sót của Nội quy kỳ họp hiện hành mà chúng ta chưa tổ chức thực hiện được. Quốc hội khóa XV đã có nhiều đổi mới, áp dụng công nghệ từ cuộc cách mạng 4.0, chuyển file văn bản qua điện tử thay vì gửi giấy như trước đây.
Trách nhiệm của đại biểu đã được thống nhất trong nội quy như tham dự đầy đủ 2 kỳ họp, ngoài ra còn có kỳ họp bất thường hoặc kỳ họp của các Ủy ban của Quốc hội mà bản thân là thành viên thì cũng phải tham gia. Nếu không tham gia thì phải có lý do để báo cáo với chủ trì hoặc báo cáo cho các cơ quan triệu tập họp. Do đó, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị cần quy định cụ thể không chỉ riêng 2 kỳ họp mà trách nhiệm của đại biểu còn tham gia kỳ họp của các Ủy ban của Quốc hội, nếu vắng mặt thì phải báo cáo cho Tổng Thư ký Quốc hội hoặc Chủ tịch Quốc hội biết.
Liên quan đến vấn đề tài liệu, đại biểu Phạm Văn Hòa đồng tình với các đại biểu đã phát biểu trước và thống nhất theo dự thảo Nội quy kỳ họp nhưng đề nghị đối với tài liệu mật cần gửi bằng văn bản giấy, còn các tài liệu khác thì gửi qua file điện tử. Tuy nhiên, với tài liệu về dự thảo luật và báo cáo thẩm tra, nếu đại biểu có yêu cầu cần văn bản giấy thì Văn phòng Quốc hội in phục vụ. Do đó, đại biểu đề nghị Văn phòng Quốc hội có quy định cụ thể cho vấn đề này cho thuận lợi.
Ngoài ra, đại biểu Phạm Văn Hòa đồng tình cần có chế tài nhắc nhở đối với trường hợp gửi văn bản chậm cho đại biểu nghiên cứu như các cơ quan, đơn vị thuộc Chính phủ, Ủy ban thẩm tra của Quốc hội.
Đề cập đến vai trò của Chủ tọa trong điều hành phiên thảo luận, tranh luận, chất vấn, đại biểu đề nghị Chủ tọa không nên kéo dài thời gian. Thời gian tham gia thảo luận của mỗi đại biểu như dự thảo Nội quy là hợp lý, tuy nhiên đại biểu cho rằng, nếu các thành viên Chính phủ giải trình chỉ có 10 phút thì quy định thời gian như vậy là ít, cần quy định thành viên Chính phủ giải trình với thời gian 15 phút trở lên thì mới đảm bảo và hợp lý hơn.
15h02: Đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Quy định rõ phiên họp công dân được dự thính
Góp ý về một số vấn đề chung, đại biểu Trần Thị Thu Hằng cho biết, qua đối chiếu với các văn bản có liên quan như Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước... đại biểu nhận thấy có nhiều nội dung trong nội quy này quy định lại những nội dung đã có trong văn bản luật nêu trên. Vì vậy, đại biểu kiến nghị rà sát loại bỏ những nội dung này trong nội quy, nếu có chỉ quy định cụ thể, chi tiết hơn những nội dung chưa rõ để triển khai thực hiện.
Về một số vấn đề cụ thể, tại khoản 2, Điều 3 dự thảo quy định về việc đại biểu Quốc hội có trách nhiệm báo cáo trong trường hợp không thể tham dự phiên họp tại kỳ họp, đại biểu cho rằng với quy định trên sẽ không linh hoạt. Bên cạnh đó, đại biểu có thể phát sinh những công việc đột xuất nên đại biểu cũng không thể biết trước sẽ vắng mặt tổng số buổi là bao nhiêu. Do đó, để đảm bảo sự linh hoạt, thuận lợi trong điều hành của Chủ tịch Quốc hội, cần chỉnh sửa lại quy định trên theo hướng chỉ trong trường hợp đại biểu Quốc hội vắng mặt hai ngày liên tục trở lên tại kỳ họp mới do Chủ tịch Quốc hội quyết định.
Đồng thời, bổ sung quy định cụ thể về thời hạn đại biểu gửi văn bản đến Trưởng đoàn và Tổng Thư ký Quốc hội để Chủ tịch Quốc hội có thời gian quyết định cho phép hoặc không cho phép vắng mặt trong thời hạn nhằm đảm bảo đại biểu có trách nhiệm tham gia đầy đủ các kỳ họp.
Đối với quy định về người được mời tham dự kỳ họp dự tính tại phiên họp Quốc hội tại Điều 5, đại biểu đề nghị quy định rõ về những phiên họp mà công dân được dự thính, số lượng và thành phần được mời. Đây cũng là dịp để Nhân dân giám sát trực tiếp hoạt động của Quốc hội, của đại biểu Quốc hội; đồng thời đề nghị giao Tổng Thư ký Quốc hội quy định về việc khách đến tham quan Nhà Quốc hội trong thời gian Quốc hội đang họp để đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn kỳ họp Quốc hội.
Về tài liệu phục vụ kỳ họp tại Điều 7, đại biểu Trần Thị Thu Hằng đề nghị cần có quy định cụ thể về thời gian, chế tài cụ thể, mạnh mẽ hơn để tài liệu phải được gửi đến đại biểu Quốc hội đúng thời hạn. Trừ các trường hợp đặc biệt, cấp bách, kiên quyết không tiến hành thẩm dự án, dự thảo khi chưa đủ các tài liệu trong hồ sơ hoặc hồ sơ gửi không đúng thời hạn; không bố trí vào chương trình phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Kỳ họp Quốc hội với những dự án, dự thảo được đề nghị bổ sung sát phiên họp, kỳ họp. Đồng thời đề nghị các tài liệu về dự án luật, tờ trình và dự thảo luật gần cần gửi tới đại biểu Quốc hội bản giấy theo đúng quy định của văn bản của Luật ban hành văn bản. Đối với tài liệu mật, cần tách nội dung mật để thuận lợi cho việc phát biểu của đại biểu được công khai.
Về thảo luận tại phiên họp toàn thể quy định tại Điều 18, để đảm bảo cơ hội được phát biểu bình đẳng giữa các đại biểu, đại biểu đề nghị quy định rõ việc này chỉ thực hiện đối với các nội dung thảo luận cần nắm bắt ý kiến rộng rãi các địa phương trong cả nước, như thảo luận về kinh tế xã hội, dự toán ngân sách, giám sát tối cao, chất vấn và việc này phải được xin ý kiến của Quốc hội ngay từ đầu phiên thảo luận…
14h57: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Quy định rõ các nội dung liên quan đến tài liệu kỳ họp
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thu Dung bày tỏ nhất trí với các nội dung của dự thảo Nghị quyết, cho rằng các bất cập tại các kỳ họp trước đã cơ bản được khắc phục.
Đề cập đến nội dung liên quan đến tài liệu kỳ họp, đại biểu tỉnh Thái Bình cho rằng, dự thảo Nghị quyết đã quy định danh sách tên các cơ quan tổ chức, cá nhân gửi chậm, lý do gửi chậm sẽ được công khai đến các đại biểu quốc hội. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, dự thảo Nghị quyết cần phải quy định rõ loại tài liệu nào thì được gửi chậm, tài liệu nào thì không được gửi chậm.
Bên cạnh đó, để phát biểu của các đại biểu Quốc hội chất lượng hơn, đại biểu đề nghị quy định thêm trong dự thảo Nghị quyết một khoản về việc cung cấp tài liệu tham khảo cho đại biểu quốc hội.
14h51: Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Quy định rõ thành phần khách mời khi tổ chức Kỳ họp theo hình thức trực tuyến
Đánh giá cao quá trình sửa đổi Nội quy Kỳ họp được tiến hành bài bản, kỹ lưỡng, khoa học, tham khảo ý kiến các chuyên gia, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cơ bản tán thành các nội dung của dự thảo Nghị quyết, đồng thời bày tỏ hy vọng những sửa đổi bổ sung này sẽ góp phần tăng cường tính dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp cho hoạt động của Quốc hội.
Tham gia đóng góp ý kiến về thành phần mời tham dự Kỳ họp Quốc hội, đại biểu cho biết, dự thảo mới chỉ quy định thành phần được mời tham dự trong trường hợp Kỳ họp được tổ chức theo hình thức trực tiếp, chưa quy định thành phần mời tham dự trong trường hợp Kỳ họp được tổ chức theo hình thức trực tuyến.
Thực tế, chúng ta đã tổ chức các Kỳ họp theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, giao các Đoàn ĐBQH địa phương mời đại diện sở, ngành địa phương tham dự. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định về thành phần mời tham dự trong trường hợp Kỳ họp được tổ chức theo hình thức trực tuyến, giao Trưởng Đoàn ĐBQH các tỉnh quyết định thành phần mời tham dự để phù hợp nội dung phiên họp.
Về những tài liệu lưu hành tại Kỳ họp, Điều 7 của dự thảo quy định, những tài liệu thuộc về bí mật nhà nước sẽ lưu hành văn bản giấy. Tán thành phương thức lưu hành này, đại biểu cho biết, có những văn bản chỉ có vài chi tiết là bí mật nhà nước, nhưng lại đóng dấu mật toàn bộ tài liệu, gây khó khăn cho các đại biểu trong nghiên cứu, khai thác, sử dụng.
Đại biểu kiến nghị bổ sung một khoản giao Tổng Thư ký Quốc hội chủ trì phối hợp với các cơ quan rà soát, trong trường hợp văn bản chỉ có một vài thông tin mật, đề nghị tách riêng các thông tin này để lưu hành theo chế độ mật, không đóng dấu toàn bộ văn bản, để tạo điều kiện cho đại biểu trong quá trình nghiên cứu, khai thác, sử dụng.
14h45 Đại biểu Nguyễn Tạo – Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Bảo đảm tính đầy đủ của các quy trình, thủ tục để tiến hành Kỳ họp
Bày tỏ nhất trí với mục tiêu, quan điểm sửa đổi Nội quy kỳ họp Quốc hội, đại biểu Nguyễn Tạo cho rằng dự thảo lần này đã thể hiện rõ quan điểm chỉ đạo là bảo đảm tính đầy đủ của các quy trình, thủ tục để tiến hành kỳ họp Quốc hội, mở rộng dân chủ, tăng tính pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, công khai, minh bạch, khoa học hợp lý, hiệu quả và thích ứng linh hoạt với tình hình thực tế. Đồng thời, phân định rõ ràng, trách nhiệm cơ chế phối hợp của các cơ quan hữu quan tham gia vào kỳ họp.
Đại biểu ghi nhận việc thiết kế nội dung các điều khoản trong dự thảo đã bảo đảm bám sát định hướng, đổi mới phương thức tổ chức và hoạt động của Quốc hội, nhất là về mở rộng quyền nâng cao trách nhiệm của đại biểu Quốc hội. Cải tiến cách thức điều hành tiếp tục chuyển biến hoạt động của Quốc hội từ tham luận sang thảo luận và tranh luận, áp dụng công nghệ thông tin xây dựng một Quốc hội điện tử trong tương lai.
Đại biểu ghi nhận việc thiết kế nội dung các điều khoản trong dự thảo đã bảo đảm bám sát định hướng, đổi mới phương thức tổ chức và hoạt động của Quốc hội, nhất là về mở rộng quyền nâng cao trách nhiệm của đại biểu Quốc hội. Cải tiến cách thức điều hành tiếp tục chuyển biến hoạt động của Quốc hội từ tham luận sang thảo luận và tranh luận, áp dụng công nghệ thông tin xây dựng một Quốc hội điện tử trong tương lai.
Về phạm vi sửa đổi, đại biểu Nguyễn Tạo cho rằng ngoài các quy định cơ bản trong các văn bản pháp luật như Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội vào Hội đồng nhân dân thì Nội quy kỳ họp sẽ tập trung quy định bổ sung, hướng dẫn cụ thể chi tiết hơn về quy trình, thủ tục, cách thức tiến hành một kì họp. Đồng thời, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật phù hợp với quy định của các luật có liên quan, không quy định các kỳ hạn, trách nhiệm mới của các chủ thể vượt ra ngoài các quy định hiện hành.
Về nội dung chất vấn tại phiên họp toàn thể, đại biểu Nguyễn Tạo cho rằng thảo đã chỉnh sửa quy định linh hoạt hơn theo hướng việc tranh luận không giới hạn, chỉ có đại biểu đặt câu hỏi mới có quyền tranh luận, nhưng để bảo đảm công bằng thì đại biểu nào đặt câu hỏi thì có quyền ưu tiên được tranh luận trước. Đồng thời, quy định thêm các đại biểu không được phép lạm dụng quyền tranh luận của mình để hỏi các vấn đề khác.
Đại biểu đề nghị cần làm rõ sự khác nhau trong hoạt động tranh luận tại phiên thảo luận toàn thể với tranh luận tại phiên chất vấn; tiếp tục rà soát, sử dụng phù hợp các cụm từ như thảo luận, tranh luận, chất vấn lại trong dự thảo.
14h43: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu điều hành nội dung thảo luận dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi)
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, ngày 20/10/2022, Quốc hội đã nghe trình bày Tờ trình và báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi). Sau đó, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ về nội dung này vào chiều ngày 24/12/2022.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, qua tổng hợp có 135 đại biểu phát biểu ý kiến. Tổng Thư ký Quốc hội đã tổng hợp đầy đủ ý kiến thảo luận và có báo cáo tổng hợp số 1657 gửi đến các đại biểu Quốc hội. Cơ quan soạn thảo đã phối hợp cùng các cơ quan hữu quan để ra Báo cáo số 2672/BC-VPQH của Văn phòng Quốc hội dự kiến tiếp thu, giải trình ý kiến tại Tổ đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi).
Tại phiên thảo luận này, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến về các vấn đề trọng tâm mà các đại biểu quan tâm.
14h25: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Giá (sửa đổi)
Đảm bảo tính thống nhất, cụ thể, bao quát của dự thảo Luật
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Giá (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh sự cần thiết ban hành Luật Giá (sửa đổi) và chỉ rõ, sau gần 10 năm thực hiện, Luật Giá năm 2012 đã bộc lộ một số hạn chế cần kịp thời sửa đổi.
Cụ thể là: (1) Vai trò, phạm vi quản lý, điều tiết giá của Nhà nước trong vận hành kinh tế cần được nghiên cứu, hoàn chỉnh; (2) Nhiều vấn đề mới phát sinh trên thực tế chưa được quy định đầy đủ, rõ ràng đã và đang cản trở hoạt động trong một số lĩnh vực; (3) Tính thống nhất, đồng bộ của Luật Giá với một số đạo luật liên quan đến quản lý giá trong một số trường hợp chưa bảo đảm. Do đó, Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với đề xuất sửa đổi Luật nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
Về phạm vi sửa đổi, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường đề nghị Ban soạn thảo xác định rõ: Giới hạn phạm vi điều chỉnh của Luật này; Mối quan hệ với các đạo luật liên quan theo hướng không trùng lắp, mâu thuẫn dẫn đến xung đột pháp luật. Việc quản lý giá trong một số lĩnh vực đặc thù như đất đai, y tế… ngoài việc tuân thủ Luật này, cũng sẽ được điều chỉnh bởi các luật khác như Luật Đất đai, Luật Khám bệnh, chữa bệnh… Vì vậy, cần dẫn chiếu cụ thể để tạo căn cứ áp dụng, minh bạch, dễ tiếp cận.
Bên cạnh đó, để đảm bảo tính thống nhất, cụ thể, bao quát của dự thảo Luật, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị: (1) Các luật khác có thể quy định những vấn đề đặc thù, cụ thể thuộc lĩnh vực chuyên ngành liên quan đến quản lý giá, song cần tuân thủ các nguyên tắc chung được quy định tại Luật này. (2) Đề nghị Chính phủ rà soát các luật liên quan để bảo đảm không mâu thuẫn, chồng chéo. (3) Cần rà soát, bảo đảm sự thống nhất giữa các quy định trong chính Luật Giá.
Dự thảo Luật đã bổ sung 01 chương để quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan. Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị đối với việc thay đổi thẩm quyền so với Luật hiện hành cần được đánh giá kỹ tác động, đặc biệt, cần làm rõ lý do, cơ sở lý luận, thực tiễn, tính tích cực và cả mặt tiêu cực của phương án thay đổi.
Cần đánh giá kỹ, toàn diện cả lý luận và thực tiễn việc quy định Quỹ bình ổn giá
Về nguyên tắc bình ổn giá, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị việc áp dụng bình ổn giá phải bảo đảm: (1) Bình ổn trên cơ sở điều tiết thông qua các biện pháp kinh tế như điều hòa cung-cầu; (2) Đối với một số mặt hàng cần có khung giá phù hợp; kiểm soát tốt biến động giá từ đó kiềm chế lạm phát hoặc giảm phát; hạn chế tối đa can thiệp bằng mệnh lệnh hành chính, trái quy luật thị trường; (3) Hạn chế áp dụng biện pháp hỗ trợ về giá thông qua trực tiếp sử dụng ngân sách nhà nước để bù giá, bù lỗ.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách nêu rõ, việc quy định về Quỹ bình ổn giá cần đánh giá kỹ, toàn diện cả lý luận và thực tiễn, làm rõ ưu điểm, nhược điểm; xác định rõ trường hợp thành lập, điều kiện thành lập; việc thành lập Quỹ cần có mục tiêu, thời hạn và giải thể Quỹ khi hoàn thành mục tiêu.
Đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, đa số ý kiến của Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị cần phải đổi mới theo hướng: Việc duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu nên có thời hạn và thời điểm, tiến tới phải vận hành theo thị trường; Việc điều hành Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đòi hỏi linh hoạt, hiệu quả, kịp thời hơn nữa; Cần tăng cường trách nhiệm quản lý, đề cao tính công khai, minh bạch trước người dân. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Về danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, so với quy định của Luật hiện hành, Dự thảo Luật bổ sung nhiều hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá. Tuy nhiên đề nghị rà soát, để một mặt bảo đảm vai trò quản lý nhà nước song phải tôn trọng yếu tố thị trường. Đồng thời bổ sung các tiêu chí để bảo đảm tính cụ thể, tránh áp dụng tùy tiện, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng. Đối với một số lĩnh vực đặc thù cần đánh giá kỹ thực tiễn để có quy định khắc phục những bất cập phát sinh thời gian qua.
Đối với giá sách giáo khoa, đây là mặt hàng thiết yếu và giá sách giáo khoa có phạm vi ảnh hưởng rất rộng, tác động trực tiếp đến người dân, trong đó có người thu nhập thấp. Vì vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Phú Cường đề nghị cần thiết phải kiểm soát, khống chế mặt bằng giá để bảo đảm không tác động tiêu cực đến người tiêu dùng, để tạo công cụ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân, nhất là người nghèo.
Về kiểm tra yếu tố hình thành giá, dự thảo Luật sửa đổi nhiều so với quy định hiện hành về kiểm tra yếu tố hình thành giá. Tuy nhiên Tờ trình của Chính phủ chưa báo cáo về các nội dung sửa đổi. Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị báo cáo cụ thể về những nội dung này; ngoài ra, một số nội dung tại Dự thảo Luật chưa hợp lý.
Về thẩm định giá của Nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Phú Cường đề nghị quy định rõ giá trị pháp lý của Kết quả thẩm định giá của Hội đồng thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá của doanh nghiệp và cần rà soát kỹ từng điều khoản của Luật để đảm bảo rõ ràng, minh bạch, khả thi khi áp dụng, đảm bảo tính thống nhất của các điều khoản trong Dự thảo Luật.
14h01: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình về dự án Luật Giá (sửa đổi)
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Giá (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Luật giá số 11/2012/QH13 được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIII, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013 thay thế Pháp lệnh giá năm 2002. Sau 9 năm thực hiện, Luật giá đã đi vào cuộc sống, đạt được nhiều kết quả tích cực; đồng thời cũng phát sinh tồn tại, hạn chế, nhất là tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật giá và các Luật chuyên ngành khác có quy định về giá.
Cụ thể hóa 9 nhóm chính sách đề nghị xây dựng Dự án Luật giá (sửa đổi)
Về quan điểm chỉ đạo xây dựng Dự án Luật tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chủ trương của Đảng về nguyên tắc quản lý giá theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước; nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, hướng đến thực hiện các mục tiêu hài hòa lợi ích của doanh nghiệp sản xuất, người dân và nhà nước, góp phần kiểm soát lạm phát mục tiêu, ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển bền vững và tăng trưởng xanh.
Kế thừa, phát huy và hoàn thiện những quy định tại Luật giá và các Luật chuyên ngành có quy định về giá còn phù hợp với thực tiễn. Đồng thời sửa đổi, bổ sung những quy định chưa rõ, còn bất cập, chưa thống nhất. Loại bỏ những quy định không còn phù hợp, chồng chéo, vướng mắc; đồng thời Luật hóa một số quy định tại các văn bản dưới Luật đã ổn định.
Về bố cục và nội dung cơ bản của dự thảo Luật giá (sửa đổi) gồm 8 chương, 72 điều, so với Luật hiện hành đã bổ sung 3 chương về (i) Chương III về nội dung quản lý nhà nước về giá, thẩm định giá và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước (ii) Chương V về công tác tổng hợp, phân tích, dự báo giá thị trường và (iii) Chương VII về kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, thẩm định giá nhằm củng cố cơ sở pháp lý cho việc triển khai nhiệm vụ này trong thực tiễn.
Nội dung dự thảo Luật giá (sửa đổi) đã bám sát mục đích, quan điểm chỉ đạo và cụ thể hóa 9 nhóm chính sách đề nghị xây dựng Dự án Luật, gồm: Những quy định chung; Chính sách về danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá; Chính sách về phương pháp định giá; Chính sách về bình ổn giá; Chính sách về hiệp thương giá; Chính sách về kê khai giá; chính sách tổng hợp, phân tích, dự báo; các chính sách về nội dung thẩm định giá và Doanh nghiệp thẩm định giá; Chính sách về thẩm định giá của Nhà nước.
Đề xuất đưa ra khỏi Danh mục 14 hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, qua rà soát, đề xuất đưa ra khỏi Danh mục 14 hàng hóa, dịch vụ không phù hợp với 4 tiêu chí xác định hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá đã đề ra tại Luật và thực hiện theo cơ chế giá thị trường, gồm: Dịch vụ hỗ trợ bảo đảm hoạt động bay, dịch vụ soi chiếu an ninh; Một số nội dung của thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; Dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán do các tổ chức cung ứng dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán cung cấp; Thuốc lá điếu sản xuất trong nước; Thù lao dịch vụ đấu giá; Dịch vụ quy hoạch; Thù lao môi giới, dịch vụ đưa người lao động đi nước ngoài làm việc; Thù lao công chứng; Cho thuê, chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản nhà nước là công trình kết cấu hạ tầng; Nước ngầm; Dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại chợ; Nhà ở xã hội do cá nhân, hộ gia đình đầu tư, xây dựng; Mặt nước; Dịch vụ sử dụng khu vực biển.
Bên cạnh đó, Chính phủ đề nghị bổ sung 2 mặt hàng vào Danh mục hàng hóa dịch vụ do Nhà nước định giá là sách giáo khoa và Hàng hóa, dịch vụ phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh thực hiện đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các đơn vị, doanh nghiệp quốc phòng, an ninh. Như vậy, Danh mục hàng hóa dịch vụ do Nhà nước định giá là 40 nhóm hàng hóa, dịch vụ.
Chính phủ đề nghị tiếp tục giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu
Đối với chính sách về bình ổn giá, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định, dự thảo Luật chỉ quy định nguyên tắc xác định danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá và giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính linh hoạt trong thực hiện. Các biện pháp bình ổn giá cơ bản được kế thừa như Luật hiện hành, tuy nhiên có điều chỉnh theo nội dung chính sách. Bên cạnh đó, mặc dù tại dự thảo Luật giá sửa đổi không quy định điều chỉnh trực tiếp đối với Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, tuy nhiên do những quy định về lập quỹ bình ổn giá tại Luật cũng sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến tính pháp lý của quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Theo đó, Quỹ bình ổn giá xăng dầu là quỹ đặc thù, được thành lập trước khi có các quy định về quỹ bình ổn giá tại Luật giá. Khác với các Quỹ tài chính khác, Quỹ bình ổn giá xăng dầu được hình thành và quản lý nhằm mục đích duy nhất là góp phần bình ổn giá xăng dầu; không phát sinh tổ chức bộ máy và không quản lý tập trung. Tổng mức trích lập hàng năm phụ thuộc vào sản lượng tiêu thụ xăng dầu trong nước; tổng mức sử dụng phụ thuộc vào diễn biến thị trường, mục tiêu kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô từng thời kỳ và từng thời điểm điều hành giá. Thực tế việc quy định tại Luật giá chỉ có sự ảnh hưởng nhất định, theo hướng tăng cường cơ sở pháp lý của Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Đến nay cũng có rất nhiều ý kiến khác nhau về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Tại Báo cáo số 463-ĐGS ngày 22/10/2019 của Đoàn Giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Quỹ tài chính ngoài Ngân sách Nhà nước, tuy chưa kiến nghị bỏ Quỹ nhưng cũng có nêu về Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã không còn phù hợp. Việc thu trước của người tiêu dùng 300 đồng/lít để tạo Quỹ là nguyên nhân gây ra lạm phát thực tế và định kỳ điều chỉnh giá là nguyên nhân gây ra lạm phát kỳ vọng.
Về dư luận xã hội thông qua phản ánh từ báo chí, các chuyên gia thì cũng có nêu các cơ quan quản lý cần xem xét, nghiên cứu xóa bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu để tăng tính chủ động, linh hoạt trong điều chỉnh giá, để giá xăng dầu trong nước vận hành theo giá thế giới. Trên cơ sở đó, tại dự thảo gửi lấy ý kiến rộng rãi các đối tượng, có đề nghị rà soát đánh giá để xem xét sự cần thiết của Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Trong suốt thời gian qua, Quỹ bình ổn giá xăng dầu được sử dụng nhất quán cho mục tiêu bình ổn giá xăng dầu theo đúng quy định của pháp luật. Việc sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã phát huy tác dụng tích cực và hiệu quả trong việc tạo nên một “bước đệm” nhằm góp phần bình ổn giá trong trường hợp cần thiết, linh hoạt trong việc bình ổn giá nhằm ổn định giá xăng dầu trong một thời kỳ hoặc không cho giá xăng dầu trong nước tăng sốc, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng và ổn định an sinh xã hội.
Trên cơ sở đánh giá kỹ cho thấy thời gian qua diễn biến giá mặt hàng này phức tạp, khó dự báo nên công cụ Quỹ bình ổn giá vẫn cần thiết. Vì vậy, Chính phủ đã thống nhất đề xuất trước mắt chưa bỏ công cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu đồng thời củng cố các cơ chế trong triển khai, tổ chức thực hiện nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch trong việc sử dụng Quỹ.
14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu mở đầu phiên họp
Phát biểu điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, trong chiều nay 02/11, Quốc hội sẽ nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Giá (sửa đổi). Sau đó, Quốc hội sẽ thảo luận ở Hội trường về dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi).
Tiếp đến, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Giá (sửa đổi).