QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ
Cân nhắc kỹ việc xác định cấp độ phòng thủ dân sự căn cứ vào địa giới hành chính
Quan tâm đến điều 21 của Dự thảo luật về cấp độ phòng thủ dân sự, đại biểu Nguyễn Danh Tú – Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang chỉ ra rằng, tại khoản 2 Điều 21 dự thảo luật quy định 4 cấp độ phòng thủ dân sự. Theo đó, cấp độ 1 được áp dụng để ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố trong phạm vi địa bàn cấp huyện, cấp độ 2 là trong phạm vi địa bàn cấp tỉnh, v.v.. Đại biểu nhận thấy, việc quy định cấp độ phòng thủ dân sự là nội dung rất quan trọng. Quy định cấp độ phòng thủ dân sự là cơ sở quy định thẩm quyền ban bố, bãi bỏ và các biện pháp được áp dụng trong từng cấp độ phòng thủ dân sự. Tuy nhiên, khoản 2 Điều 21 dự thảo luật quy định cấp độ phòng thủ dân sự dựa trên cơ sở phạm vi địa giới hành chính, do đó cần được cân nhắc kĩ.
Đại biểu Nguyễn Danh Tú - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang
Đại biểu phân tích, các thảm họa, sự cố cùng tính chất, mức độ nguy hiểm, nghiêm trọng, cùng tính chất, mức độ thiệt hại về người, tài sản, môi trường nhưng có thể được xác định ở các cấp độ phòng thủ dân sự khác nhau. Như trường hợp thảm họa, sự cố xảy ra tại 2 xã nhưng 2 xã này cùng trong phạm vi địa bàn 1 huyện thì được xác định là cấp độ 1 của phòng thủ dân sự. Nhưng trường hợp 2 xã này thuộc 2 huyện trong tỉnh thì lại có thể được xác định là cấp độ 2 của phòng thủ dân sự, mặc dù tính chất, mức độ thảm họa, sự cố trong hai trường hợp này là tương tự. Theo đại biểu như vậy là có điểm chưa phù hợp, hơn nữa việc xác định cấp độ phòng thủ dân sự khác nhau sẽ dẫn đến các biện pháp ứng phó, khắc phục hậu quả được áp dụng trong từng cấp độ phòng thủ dân sự cũng là khác nhau, mặc dù tính chất, mức độ thảm họa, sự cố trong hai trường hợp này là như nhau.
Hơn nữa, cùng một thảm họa, sự cố nhưng có thể được xác định ở các cấp độ phòng thủ dân sự khác nhau, như trường hợp xảy ra thảm họa sự cố ở một xã, căn cứ điểm a khoản 2 Điều 21 thì thảm họa sự cố này xảy ra trong phạm vi địa bàn cấp huyện nên có thể được xác định là cấp độ 1 của phòng thủ dân sự. Bên cạnh đó, thảm họa, sự cố này cũng xảy ra trong địa bàn cấp tỉnh nên cũng có thể được xác định là cấp độ 2 của phòng thủ dân sự. Như vậy, theo đại biểu là chưa phù hợp, trong quá trình triển khai, quy định này có thể dẫn đến thực hiện không thống nhất.
Các đại biểu tại phiên thảo luận
Ngoài ra, theo đại biểu, phòng thủ dân sự cấp độ 2 là cao hơn phòng thủ dân sự cấp độ 1, tuy nhiên không phải mọi trường hợp hậu quả thảm họa, sự cố xảy ra trong địa bàn phạm vi cấp tỉnh cũng lớn hơn hậu quả thảm họa, sự cố xảy ra trong địa bàn phạm vi cấp huyện. Có thể có trường hợp thảm họa, sự cố xảy ra trong phạm vi cấp huyện gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản lớn hơn nhiều so với thiệt hại do thảm họa, sự cố xảy ra trên một khu vực nhất định trong phạm vi địa bàn cấp tỉnh, từ đó đòi hỏi các biện pháp ứng phó, khắc phục hậu quả cũng phải cao hơn. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần cân nhắc kỹ việc xác định cấp độ phòng thủ dân sự căn cứ vào địa giới hành chính quy định tại khoản 2 Điều 21 dự thảo luật. Theo đại biểu, dự thảo luật nên căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm, nghiêm trọng, tính chất, mức độ thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản, môi trường do các thảm họa, sự cố gây ra để xác định cấp độ phòng thủ dân sự, với các biện pháp ứng phó, khắc phục tương ứng với từng cấp độ phòng thủ dân sự.
Đại biểu nhấn mạnh, phòng thủ dân sự là bộ phận quan trọng của phòng thủ đất nước, phòng thủ dân sự với các biện pháp như phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh, thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, nhằm bảo vệ Nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân, sẽ góp phần quan trọng xây dựng thế trận lòng dân, góp phần tạo thế chủ động chiến lược, ngăn chặn, đẩy lùi các nguy cơ, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy.
Đại biểu Vương Quốc Thắng – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam
Nhất trí quan điểm trên, đại biểu Vương Quốc Thắng – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam phân tích thêm, mức độ phòng thủ dân sự được nêu tại Điều 21 được chia theo 4 cấp độ để ứng phó với thảm họa, sự cố theo phạm vi địa giới hành chính, mức độ lây lan trên địa bàn huyện, tỉnh, tương ứng với nó là phân công trách nhiệm ứng phó của chính quyền các cấp. Tuy nhiên, quy định này chưa phù hợp với các luật chuyên ngành như Luật Phòng, chống thiên tai. Với cấp độ rủi ro thiên tai được xác định theo ba tiêu chí, cường độ hoặc mức độ nguy hiểm của thiên tai, phạm vi ảnh hưởng, khả năng gây thiệt hại đến tính mạng, tài sản, công trình hạ tầng và môi trường. Tương ứng với nó là các cấp độ cảnh báo, chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai quy định như dự thảo cũng chưa phù hợp với mức độ sự cố về an ninh mạng, sự cố về năng lượng nguyên tử.
Quy định rõ việc triển khai các biện pháp phòng thủ dân sự ở cấp độ 4
Qua nghiên cứu dự thảo luật và hồ sơ, tài liệu có liên quan, đại biểu Dương Khắc Mai – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông thống nhất cao về sự cần thiết ban hành Luật Phòng thủ dân sự, với các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ.
Góp ý cụ thể về cấp độ phòng thủ dân sự tại khoản 2 Điều 21, đại biểu chỉ rõ, Dự án luật quy định 4 cấp độ phòng thủ dân sự. Tuy nhiên, tại Điều 24 quy định về phân công, phân cấp trách nhiệm phòng thủ dân sự. Dự luật không quy định cấp nào triển khai thực hiện các biện pháp phòng thủ dân sự ở cấp độ 4 để ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố trong tình trạng khẩn cấp. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm khoản 5 Điều 24 của dự thảo luật như sau "Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các biện pháp phòng thủ dân sự cấp độ 3 và phòng thủ dân sự cấp độ 4.
Đại biểu Đoàn Thị Lê An – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng
Cơ bản nhất trí với các báo cáo, tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Phòng thủ dân sự trình tại kỳ họp này, đại biểu Đoàn Thị Lê An – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng cho rằng, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn phòng thủ dân sự cũng như phòng thủ quốc gia, việc xây dựng luật là sự bổ sung hoàn thiện cho hệ thống pháp luật quốc gia, sẽ khắc phục được những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực hiện các hoạt động phòng thủ dân sự, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.
Đối với các của dự án luật quy định về các biện pháp được áp dụng trong phòng thủ dân sự từ cấp độ 1 đến cấp độ 3, đại biểu cho rằng, việc thực hiện, áp dụng các biện pháp giữa các cấp độ chưa có quy định liên kết. Do đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung một điều khoản quy định tính liên kết, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các lực lượng, các tổ chức khi thực hiện các cấp độ phòng thủ từ cấp 1 đến cấp 3.
Ngoài ra, một số đại biểu cũng cho rằng, việc phân loại cấp độ phòng thủ dân sự (gồm 04 cấp độ) là nội dung quan trọng, nhằm phân biệt với các dạng cấp độ thảm họa, sự cố tại các luật chuyên ngành. Trên cơ sở phân loại cấp độ này, để điều chỉnh thống nhất hoạt động của các cấp chính quyền, lực lượng tham gia phòng thủ dân sự và người dân trong ứng phó, khắc phục thảm họa, sự cố. Theo đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát, làm rõ cơ sở lý luận, pháp luật, thực tiễn và khoa học, quy định cả phạm vi xảy ra thảm họa, sự cố và hậu quả thiệt hại do các tình huống này gây ra để xác định cấp độ phòng thủ dân sự cho phù hợp, khi cần thiết sẽ vận hành, kích hoạt được ngay các biện pháp phòng thủ dân sự tương ứng, có tính khả thi.