TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 20/3: CHẤT VẤN VÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN THUỘC LĨNH VỰC KIỂM SÁT
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đề nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kiểm sát
Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Mai Thị Phương Hoa – Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định nêu rõ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần chỉ đạo phải tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế và phòng, chống tham nhũng; kịp thời khắc phục những bất cập để không thể tham nhũng. Qua giải quyết các vụ án tham nhũng lớn, đại biểu Mai Thị Phương Hoa đề nghị Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã có những chỉ đạo, những biện pháp gì để thực hiện chỉ đạo trên. Đồng thời đề nghị cho biết quan điểm và các giải pháp để vừa thực hiện tốt nhiệm vụ, không bỏ lọt tội phạm, xử lý nghiêm tội phạm tham nhũng, đồng thời bảo đảm thực hiện đúng chủ trương của Đảng về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
Trả lời đại biểu, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí nêu rõ, ngành kiểm sát xác định chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm là một chủ trương xuyên suốt của toàn ngành. Đặc biệt trong hai nhiệm kỳ gần đây, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã chỉ đạo toàn ngành xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong công tác nghiệp vụ.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa – Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định đặt câu hỏi chất vấn
Để vừa đấu tranh mạnh mẽ trong phòng chống tội phạm, không để lọt tội phạm vừa chống oan sai là nhiệm vụ khó khăn, thách thức lớn cho các cơ quan tố tụng, trong đó có ngành kiểm sát. Với yêu cầu cao và ngặt nghèo trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tố tụng, thời gian qua, Ban Cán sự đảng và Viện trưởng Viện kiểm sát tối cao yêu cầu toàn ngành phải quán triệt nghiêm túc lời dạy của Bác Hồ đối với kiểm sát viên là “công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí làm rõ, công minh, chính trực là phẩm chất nghề nghiệp mà người kiểm sát viên phải có. Thận trọng là phương pháp công tác để đảm bảo không oan, không lọt. Khiêm tốn là cũng để đảm bảo sức thuyết phục trong thực hiện vụ của mình.
Đặc biệt, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã có một chỉ thị chuyên đề về chống oan sai, chống lọt tội phạm, trong đó đưa ra nhiều giải pháp cụ thể trong công tác chuyên môn nghiệp vụ.
Theo đó, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã yêu cầu kiểm sát viên các cấp thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục và biện pháp trong Bộ luật Tố tụng hình sự quy định, gắn chặt công tố với điều tra ngay từ đầu, nhất là trong thực hiện 7 biện pháp điều tra cơ bản như bắt, khám xét, khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, hỏi cung, đối chất và nhận dạng.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí trả lời chất vấn
Chỉ đạo tập trung làm tốt khâu thụ lý tin báo, tố giác tội phạm để hạn chế oan sai, lọt tội phạm ngay từ đầu. Kiểm sát viên yêu cầu xác minh, điều tra và thu thập chứng cứ theo cả hai hướng buộc tội và gỡ tội, yêu cầu nắm chắc và áp dụng những nội dung nguyên tắc suy đoán vô tội, đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc tội, trọng chứng hơn trọng cung, án tại hồ sơ và không được suy diễn và chứng cứ đến đâu xử lý đến đó. Đi đôi với yêu cầu tấn công tội phạm trong thực hiện nhiệm vụ phải đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội, chú ý không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế và đảm bảo đúng pháp luật.
Đối với những vấn đề mới và phức tạp, yêu cầu phải tìm hiểu sâu trong lĩnh vực chuyên môn, lắng nghe giải trình và yêu cầu kiểm sát viên phải đảm bảo khách quan, toàn diện, lịch sự trong xem xét, đánh giá chứng cứ. Trong xác định tội danh và khung hình phạt phải đảm bảo vừa xử lý nghiêm, vừa khoan hồng, nhân văn, thuyết phục, như chỉ đạo của Tổng Bí thư, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí nêu rõ.
Các đại biểu tham dự phiên chất vấn
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhấn mạnh, một trong những giải pháp quan trọng trong chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm là công tác cán bộ. Do đó, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao yêu cầu Viện trưởng Viện kiểm sát các cấp chịu trách nhiệm nếu để xảy ra trường hợp tòa án tuyên bị cáo không phạm tội hoặc hủy án để điều tra lại, sau đó phải đình chỉ bị can do không phạm tội thì kiểm điểm, xem xét trách nhiệm của cá nhân, tập thể, lãnh đạo đơn vị; đồng thời xem xét cả trách nhiệm của Viện kiểm sát cấp trên nếu có hướng dẫn, chỉ đạo vụ việc, vụ án đó. Đặc biệt, trường hợp để oan sai đã có quy định trong ngành về hình thức xử lý từ khiển trách cho tới buộc thôi việc tùy theo mức độ trách nhiệm dẫn đến oan sai, bỏ lọt đó. Nếu trường hợp nghiêm trọng thì xử lý theo quy định của pháp luật và thực hiện trách nhiệm bồi thường nhà nước.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí nêu rõ, trong công tác cán bộ, ngành kiểm sát tăng cường thanh tra nghiệp vụ để phát hiện oan sai và chống bỏ lọt tội phạm, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, gắn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với công tác xây dựng ngành, đơn vị các cấp kiểm sát và xác định rõ vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết, với những biện pháp trên, thực tế, trong những năm qua, kết quả chống oan sai, chống lọt tội phạm của ngành kiểm sát được kiểm soát kéo giảm.
Các đại biểu tham dự phiên chất vấn
Trả lời câu hỏi về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết cá nhân mình và toàn kiểm sát xác định tiếp tục quyết tâm cao trong việc thực hiện chủ trương của Đảng về việc đấu tranh hiệu quả với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phải xử lý nghiêm các đối tượng cầm đầu, chủ mưu, vụ lợi, chiếm đoạt gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Tuy nhiên, thực tiễn các vụ án cũng cho thấy có những trường hợp rủi ro hoặc có những yếu tố rủi ro, bất cập ngoài dự kiến và đương sự chủ động khắc phục hoàn toàn hậu quả, hợp tác giúp cho các cơ quan chức năng có thể điều tra làm rõ các vụ án. Trường hợp này nếu áp dụng miễn, giảm, tha lại vướng ở quy định hiện hành, không có định lượng. Do đó cần rà soát các điều luật cụ thể để có giải pháp, chủ trương xử lý trong trường hợp lỗi vô ý hay do khối lượng công việc lớn kiểm soát không được và không có chủ đích về chiếm đoạt vụ lợi. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cũng cho rằng về chế tài nên giảm hình phạt tù mà tăng chế tài phạt tiền, xử lý nghiêm đối với chủ mưu, cầm đầu với chiếm đoạt vụ lợi nhưng nhân văn với những người do rủi ro.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhấn mạnh tinh thần phải xử nghiêm để răn đe, giáo dục đồng thời có nhân văn để phát huy được năng động, sáng tạo của cán bộ trong giai đoạn hiện nay.