Sáng ngày 30/3, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến về đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Tham dự Hội thảo có Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu; Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Đậu Anh Tuấn; Phó Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam Lê Xuân Hòa cùng nhiều chuyên gia, doanh nghiệp dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến.
Toàn cảnh Hội thảo.
Đề cập một trong những nội dung mới của dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), ông Nguyễn Minh Đức - Ban Pháp chế của VCCI cho biết, hiện nay, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến của những đối tượng chịu tác động về việc lập đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Một trong những điểm mới của dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) được Bộ Tài chính soạn thảo là đề nghị đưa dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, loại hình kinh doanh game hiện nay là mặt hàng có doanh thu lớn, mức lợi nhuận cao so với các loại hình kinh doanh khác, thu hút mọi độ tuổi tầng lớp dân cư, đặc biệt là giới trẻ tham gia. Nhằm góp phần định hướng sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng và góp phần tăng cường quản lý hoạt động này, Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu bổ sung loại hình “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng” vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất hợp lý để đảm bảo hạn chế dịch vụ này.
Ông Nguyễn Minh Đức - Ban Pháp chế của VCCI.
Tránh việc người dùng dịch chuyển sang các trò chơi không phép dẫn tới thất thu thuế
Tại Hội thảo, nhiều doanh nghiệp, hiệp hội đề xuất trò chơi trực tuyến như game online sẽ không bị đưa vào danh mục đối tượng chịu thuế thu nhập đặc biệt và đề nghị cơ quan Nhà nước tạo điều kiện cho việc kinh doanh trò chơi có phép, tránh việc người dùng dịch chuyển sang các trò chơi không phép dẫn tới thất thu thuế.
Ông Lã Xuân Thắng - Giám đốc phát hành trò chơi trực tuyến, Công ty cổ phần VNG cho biết, theo thống kê của Data.ai, đơn vị cung cấp dữ liệu hàng đầu thế giới, trong số 10 tựa game có số lượng người chơi lớn nhất tại Việt Nam thì có hơn một nửa số này được cung cấp bởi nhà phát hành có trụ sở nước ngoài, tức là không phát sinh bất cứ nghĩa vụ nào, bao gồm nghĩa vụ trả thuế với Việt Nam. Số liệu từ Cục Phát thanh truyền hình tại Hội nghị ngày 23/3/2023 cũng nêu rõ, hiện có hơn 220 doanh nghiệp kinh doanh game được cấp phép kinh doanh tại Việt Nam, nhưng số còn thực sự hoạt động, cung cấp game ra thị trường chỉ còn 30 đơn vị. Còn lại là gần như không còn hoạt động vì không thể cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài.
Về các chính sách liên quan đến thuế, các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực game trong nước đang phải chịu đầy đủ các khoản thuế mà không có bất cứ một ưu đãi nào (ví dụ như so sánh với ưu đãi của các doanh nghiệp và người lao động ngành phần mềm). Thêm vào đó, sau đại dịch Covid-19, với tình hình kinh tế khó khăn, hầu hết người tiêu dùng đều thắt chặt chi tiêu, đặc biệt cho lĩnh vực giải trí nên số lượng người dùng của các công ty game giảm và doanh thu cũng sụt giảm mạnh theo.
Ông Lã Xuân Thắng - Giám đốc phát hành trò chơi trực tuyến, Công ty cổ phần VNG.
Trong trường hợp bị áp thêm thuế tiêu thụ đặc biệt thì những game do các công ty trong nước cung cấp sẽ bị đội giá lên cao. Người chơi sẽ chuyển sang chơi game do các công ty có trụ sở ở nước ngoài cung cấp vì có giá rẻ hơn hẳn. Việc này sẽ có 2 hệ luỵ: Thứ nhất là không đạt được mục đích khi áp thuế là hạn chế người chơi game; và thứ hai là doanh thu/lợi nhuận của doanh nghiệp trong nước, hoạt động phù hợp với pháp luật Việt Nam sẽ bị giảm mạnh từ 30-50%, thuế thu được cho ngân sách Nhà nước cũng giảm mạnh tương ứng.
Khi chịu “thuế chồng thuế” thì năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp game trong nước tất yếu sẽ mất đi. Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ rơi vào nguy cơ thua trắng và bị xoá sổ ngay trên chính sân nhà, không thể đóng góp được cho nền kinh tế số và ngành công nghiệp phần mềm công nghệ cao của Việt Nam như kỳ vọng của Chính phủ. Và có thể dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp Việt sẽ chuyển hướng thành lập công ty tại các quốc gia khác (ví dụ như Singapore) để phát triển và phát hành game, nhằm hưởng các chính sách hỗ trợ, tài trợ, khuyến khích, đặc biệt là về thuế cho doanh nghiệp game.
Theo ông Lã Xuân Thắng, trên thế giới hiện nay không có bất kỳ quốc gia nào áp thuế tiêu thụ đặc biệt cho trò chơi điện tử trực tuyến, trái lại, nhiều nước đang có các chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển cho ngành này. Với những lý do như đã phân tích ở trên, ông Lã Xuân Thắng đề xuất trò chơi trực tuyến sẽ không bị đưa vào danh mục đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Các đại biểu tham dự Hội thảo.
Đồng thuận với quan điểm trên, bà Nguyễn Thùy Dung- Giám đốc Công ty Soha Game cho rằng, hiện nay, pháp luật đã có các quy định quản lý trò chơi điện tử thông qua Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15/07/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng; Nghị định 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng; quản lý việc thu nộp thuế thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế giá trị gia tăng, Thông tư 103/2014/TT-BTC ngày 06/08/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện nghĩa vụ thuế áp dụng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập tại Việt Nam…
Bà Nguyễn Thùy Dung khẳng định, các doanh nghiệp kinh doanh trò chơi có phép đang tuân thủ đầy đủ các quy định nói trên, đặc biệt trong việc quản lý người chơi, tuân thủ nghĩa vụ thuế của mình và khấu trừ thuế nhà thầu đối với các đối tác nước ngoài để nộp vào ngân sách Việt Nam. Trong khi đó, do cung cấp dịch vụ qua biên giới, nhà nước chưa thể quản lý và thu thuế đối với khu vực trò chơi không phép. Vì vậy, doanh nghiệp đề nghị cơ quan Nhà nước tạo điều kiện cho việc kinh doanh trò chơi có phép, tránh việc người dùng dịch chuyển sang các trò chơi không phép dẫn tới thất thu thuế.
Cần có sự đánh giá tác động và ban hành quy chế đối với việc chơi game online
Nhìn ở góc độ đánh giá tác động của game online, ông Cấn Văn Lực – chuyên gia kinh tế nêu quan điểm: Ở trong khu vực ASEAN, ngành Game của Việt Nam không phải là phát triển mạnh nên thực sự việc thu thuế từ các công ty game không phải là lớn. Vì vậy, cơ quan quản lý cần cân nhắc đến việc đề nghị đưa dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Điều quan trọng mà các cơ quan, doanh nghiệp, hiệp hội cần phải xem xét kịp thời là đánh giá tác động của game online đến người sử dụng. Theo đó, ông Cấn Văn Lực đề nghị các cơ quan, doanh nghiệp cần có hướng dẫn, quản lý hoạt động chơi game online để từ đó tạo lập được văn hóa cho người sử dụng khi chơi game; tránh rủi ro về sức khỏe, tâm lý, hành vi cho người chơi.
Đóng góp ý kiến vào nội dung trên, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu nêu quan điểm: Khi đưa ra quy định mới về đưa dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cần nhìn nhận là liệu mục tiêu đặt ra có đạt được hay không. Đặc biệt là với sự phát triển của ngành Game Việt Nam thì liệu có thu được từ thuế hay không và có kiểm soát được game truyền lậu vào Việt Nam được không?
Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu.
Theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu, thách thức lớn nhất hiện nay là kiểm soát game từ nước ngoài vào Việt Nam thông qua dịch vụ xuyên biên giới. Do đó, cơ quan soạn thảo có thể nghiên cứu đánh thuế đối với các công ty, doanh nghiệp nước ngoài sản xuất, phát hành game xuyên biên giới vào Việt Nam. Ngoài ra, cần đánh giá về tác động, sự độc hại của việc chơi game cũng như kiểm soát nội dung của các loại game. Để kiểm soát việc chơi game của người sử dụng, các cơ quan, Bộ ngành cần Ban hành quy chế nội bộ không chơi game trong giờ làm việc; có sự quản lý của gia đình, nhà trường đối với học sinh, sinh viên và thanh niên trong việc tham gia vào các trò chơi trực tuyến, trong đó có game online...
Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Đậu Anh Tuấn.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Đậu Anh Tuấn đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia, doanh nghiệp, hiệp hội đối với đề nghị đưa dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Những ý kiến, đề xuất sẽ được Liên đoàn VCCI tập hợp để trình lên cơ quan soạn thảo và thẩm tra xem xét, cân nhắc trong quá trình hoàn thiện dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi)./.