Theo đó, dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) là một trong số 10 dự án Luật được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5. Ngay sau khi Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể ở hội trường, Bộ trưởng Bộ Xây dựng sẽ giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành nội dung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, trong đợt 2 của Kỳ họp thứ 5, Quốc hội sẽ tiến hành họp liên tục từ ngày Thứ hai (19/6) đến hết ngày Thứ bảy (24/6). Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận về 10 dự án luật, xem xét, biểu quyết thông qua 8 luật, 11 Nghị quyết.
Sáng nay, theo chương trình, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). Phiên họp được truyền hình trực tiếp trên Truyền hình Quốc hội Việt Nam.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, sáng 5/6, Quốc hội đã nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án luật này, sau đó, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án luật này. Tổng Thư ký Quốc hội đã gửi báo cáo tổng hợp ý kiến tới các đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Xây dựng đã có báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình gửi tới các đại biểu Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đây là dự án luật có nhiều nội dung phức tạp, có liên quan chặt chẽ với nhiều dự án luật khác về đất đai, đầu tư, đấu thầu… tác động trực tiếp đến quyền lợi của người dân, chính sách an sinh xã hội của Nhà nước. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội cho ý kiến về các vấn đề trọng tâm trong dự án luật cũng như các vấn đề các đại biểu quan tâm.
8h05: Đại biểu Lưu Bá Mạc - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn: Cân nhắc thời gian bảo hành nhà chung cư và công trình cấp đặc biệt
Góp ý vào dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), đại biểu Lưu Bá Mạc – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi luật như Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội. Góp ý về bảo hành nhà chung cư, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo điều chỉnh sự khác biệt và hợp lý đối với thời gian bảo hành nhà chung cư và công trình cấp đặc biệt và cấp 1.
Cụ thể, tại điểm b, khoản 2, Điều 7 của dự thảo luật, đại biểu Lưu Bá Mạc đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc điều chỉnh sự khác biệt một cách phù hợp và hợp lý đối với thời gian bảo hành tối thiểu là 60 tháng đối với nhà chung cư và thời gian bảo hành tối thiểu 24 tháng đối với các công trình hoặc hạng mục công trình cấp đặc biệt, cấp một.
Đại biểu cho biết, tại Điểm b, khoản 2, Điều 7 dự thảo luật quy định về việc bảo hành nhà chung cư kể từ khi hoàn thành việc xây dựng và nghiệm thu đưa vào sử dụng có thời hạn tối thiểu là 60 tháng. Trong khi đó, tại điểm a, khoản 2, Điều 35 Nghị định số 46 năm 2015 quy định thời gian bảo hành tối thiểu 24 tháng đối với các công trình, hạng mục công trình cấp đặc biệt và cấp một. Trong đó, công trình cấp đặc biệt được phân loại theo thông tư số 06 năm 2021 của Bộ Xây dựng, bao gồm có Nhà Quốc hội, Phủ Chủ tịch, trụ sở Chính phủ, trụ sở Trung ương Đảng, các công trình đặc biệt quan trọng khác hoặc bệnh viện đa khoa, bệnh viện chuyên khoa trung ương đến địa phương có tổng số giường trên 1.000 giường, thời gian tối thiểu bảo hành trong hai loại trường hợp trên có sự khác biệt đáng kể, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc thêm về sự khác biệt này.
Về Ban quản trị nhà chung cư quy định tại Điều 144, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung làm rõ, làm rõ thêm quy định có liên quan đến Ban quản trị nhà chung cư bao gồm như mô hình Ban quản trị nhà chung cư; yêu cầu đối với thành viên Ban quản trị nhà chung cư hoặc công nhận Ban quản trị chung cư…
Tại khoản 4, Điều 144, đại biểu đề nghị quan soạn thảo cân nhắc sửa cụm từ “khuyến khích” thành cụm từ “tiêu chuẩn lựa chọn” và đề xuất sửa thành tiêu chuẩn lựa chọn người tham gia ban quản trị nhà chung cư là những người có kinh nghiệm, kiến thức về xây dựng, kiến trúc, tài chính, pháp luật cháy chữa cháy…
8h09: Đại biểu Nguyễn Hải Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Tiết giảm thủ tục với chương trình phát triển nhà ở địa phương
Phát biểu ý kiến về chương trình phát triển nhà ở, đại biểu cho biết, Điều 31 trong dự thảo luật quy định: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức xây dựng chương trình phát triển nhà ở và gửi lấy ý kiến góp ý của Bộ Xây dựng về các nội dung tại các điểm c, d, đ và điểm e khoản 1 Điều 29 của Luật này trước khi trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua. Sau khi được Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm phê duyệt và triển khai thực hiện chương trình.
Đại biểu cho rằng cần xem xét, rà soát, nghiên cứu kỹ xem các quy định này có thỏa mãn được yêu cầu phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho địa phương hay không. Bên cạnh đó, chương trình phát triển nhà ở địa phương cũng được căn cứ vào chiến lược phát triển nhà ở quốc gia do Bộ Xây dựng chủ trì. Vì vậy, đại biểu cho rằng cần tiết giảm thủ tục đối với nội dung này, tránh cồng kềnh trong các thủ tục, gây mất thời gian, chậm triển khai ở các địa phương.
Khoản 1 Điều 51 trong dự thảo luật có quy định: “nhà ở được tái định cư phải bảo đảm có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.” Cho rằng khái niệm “nơi ở” có nội hàm, phạm vi rộng hơn “nhà ở”, và khái niệm “điều kiện” còn rất chung chung, đại biểu đề nghị luật quy định so sánh những yếu tố có thể đối chiếu được, cụ thể về chất lượng công trình, diện tích nhà ở, để đảm bảo tính rõ ràng, cụ thể của văn bản luật.
8h14: Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh: Quy định về vi phạm trong việc tính sai diện tích nhà ở
Đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã tiếp thu nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đại biểu cho rằng, tại khoản 19 Điều 3 có đề cập đến khái niệm thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở. Theo đó, thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung, cùng thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở trên diện tích đất thuộc quyền sử dụng chung hoặc trên đất thuê, đất mượn và cùng tham gia quản lý, sử dụng nhà ở đó.
Tuy nhiên, trong các quy định của dự thảo luật thì không đề cập đến khái niệm này, đại biểu đề nghị xem xét tính cần thiết của việc quy định khái niệm này tại Điều 3 về giải thích từ ngữ.
Về hành vi nghiêm cấm, tại Điều 5 của dự thảo luật có quy định về việc áp dụng cách tính sai diện tích nhà ở. Tuy nhiên, dự thảo chưa đề cập, quy định đến cách tính diện tích nhà ở, đồng thời, nếu xác định đây là hành vi vi phạm, cần làm rõ ý thức chủ quan, yếu tố lỗi trong việc áp dụng cách tính sai diện tích để làm cơ sở xác định đây là hành vi bị nghiêm cấm.
Về công nhận quyền sở hữu nhà ở, đại biểu đề nghị rà soát lại quy định để đảm bảo thống nhất, không mâu thuẫn, xác định rõ tổ chức, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì được cấp loại giấy chứng nhận gì. Đại biểu cho rằng nên thống nhất lại theo quy định tại Điều 22 là phù hợp.
8h18: Đại biểu Nguyễn Văn Hiển - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Chính sách về nhà ở xã hội cần có mục tiêu và định hướng rõ ràng hơn.
Đại biểu Nguyễn Văn Hiển cho rằng, chính sách về nhà ở xã hội là một trong 8 nhóm chính sách quan trọng trong lần sửa đổi luật lần này. Chính sách trên được thể hiện trong các quy định chung và Chương 6 của dự thảo luật. Qua nghiên cứu, đại biểu nhận thấy chính sách này được thể hiện trong dự thảo chưa thực sự trúng và xử lý đúng vướng mắc từ thực tiễn.
Đại biểu Nguyễn Văn Hiển đề nghị chính sách về nhà ở xã hội cần hướng tới các mục tiêu rõ ràng và khả thi hơn, cụ thể cần tập trung vào mục tiêu cốt yếu của phát triển nhà ở xã hội đáp ứng nhu cầu có nơi ở phù hợp cho người dân, không phải là đáp ứng nhu cầu sở hữu nhà ở.
Với định hướng đó, nhà ở xã hội phải được điều chỉnh theo hướng tăng nhà ở cho thuê, nguồn hỗ trợ của ngân sách nhà nước được phân chia phù hợp cho cả ba bên: chủ đầu tư, cơ quan quản lý vận hành và người dân.
Bên cạnh đó, cần tách bạch giữa chính sách phát triển nhà ở xã hội với chính sách quản lý vận hành xã hội, tách bạch giữa đầu tư nhà giá rẻ để bán, để thuê mua với đầu tư nhà ở xã hội để cho thuê. Cần tách bạch giữa đầu tư và vận hành nhà ở xã hội, trong đó Nhà nước sớm hoàn thiện các quy định liên quan đến nhà ở xã hội cho thuê, tạo cơ sở pháp lý cho việc bố trí các nguồn vốn hỗ trợ phù hợp, đặc biệt là nguồn vốn ngân sách; cũng như thiết lập các tổ chức chuyên biệt quản lý và vận hành nhà ở xã hội.
Cùng với đó, chính sách của Nhà nước cần đặt mục tiêu, lộ trình rất cụ thể để có một số lượng nhà ở xã hội đủ lớn để đáp ứng nhu cầu của người dân. Đồng thời, nên sửa đổi lại khái niệm về nhà ở xã hội trong dự thảo luật. Theo đó, nhà ở xã hội chỉ áp dụng hình thức cho thuê, không phải quy định là hình thức mua, cho thuê mua.
Nếu quy định nhà ở xã hội chỉ dành cho thuê như kinh nghiệm của các nước hả sẽ không xảy ra tình trạng người có thu nhập cao tranh mua, thuê nhà ở xã hội với người có thu nhập thấp, không tạo ra sự bất bình đẳng xã hội. Nên chăng có quy định tách riêng về nhà giá rẻ với nhà ở xã hội sẽ hợp lý, vì nhà giá rẻ có thể mua và cho thuê và bản chất là nhà thương mại, quan hệ xã hội thì chỉ nên để cho thuê. Có như vậy thì người dân, nhất là người có thu nhập thấp ở đô thị mới có hy vọng được tiếp cận, nhà ở xã hội.
8h24: Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Bảo đảm quy định phù hợp với Hiến pháp, thống nhất với Bộ luật Dân sự và pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công
Cho ý kiến về nhà hà ở thuộc sở hữu nhà nước, Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cho biết pháp luật không quy định chế độ sở hữu nhà nước mà quy định sở hữu toàn dân. Trong khi đó, dự thảo Luật lại quy định nhà ở thuộc sở hữu nhà nước trong nhóm quy định về sở hữu nhà ở, quản lý sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nước. Như vậy về mặt khái niệm sở hữu nhà nước hay sở hữu toàn dân quy định của dự thảo luật chưa phù hợp với quy định của Hiến pháp và Bộ luật dân sự. Hiến pháp quy định rõ nhà ở được hình thành từ ngân sách nhà nước là tài sản công. Do đó, đại biểu đề nghị quy định rõ ràng hơn tài sản được hình thành từ ngân sách nhà nước là tài sản công, phải thực hiện việc quản lý sử dụng theo quy định của pháp luật về tài sản công.
8h30: Đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên: Xác định rõ, thống nhất nội hàm nhà ở xã hội
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Lâm Thành đánh giá cao dự thảo Luật được trình tại Kỳ họp. Góp ý cụ thể về giải thích từ ngữ, đại biểu đề nghị bổ sung khái niệm căn hộ, bởi dự thảo mới chỉ giải thích khái niệm chung cư, trong chung cư có nhiều căn hộ nên phải giải thích khái niệm căn hộ là một đơn vị nhà ở đảm bảo diện tích tối thiểu và các điều kiện phục vụ sinh hoạt cơ bản cho cá nhân, hộ gia đình...
Tại khoản 7, đại biểu đề nghị bổ sung đối tượng hộ gia đình vào trong nhóm cá nhân và hộ gia đình. Bên cạnh đó, tại khoản 8, đại biểu đề nghị sửa lại khái niệm nhà ở xã hội là nhà ở dành cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước về nhà ở theo quy định pháp luật.
Tại Điều 6 về chính sách phát triển quản lý, sử dụng nhà ở và Điều 7 yêu cầu chung về phát triển quản lý sử dụng nhà ở, đồng quan điểm với đại biểu Nguyễn Văn Hiển, đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho biết, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021-2030 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2021-2025 đã nêu rõ, phát triển và mở rộng các loại hình nhà ở, đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho thuê, nhà ở giá rẻ, nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp, tạo điều kiện khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở theo cơ chế thị trường cho các đối tượng chính sách xã hội.
Do vậy, dự thảo luật cần làm rõ, sâu sắc hơn về nội dung chính sách cho từng loại hình đối tượng, đáp ứng yêu cầu chung phát triển kinh tế - xã hội, trong đó cần xác định rõ và đúng, thống nhất nội hàm nhà ở xã hội. Đại biểu đề nghị mở rộng hơn khái niệm về nhà ở xã hội, cần tránh quan điểm bất thành văn nhà ở xã hội là nhà ở cho đối tượng loại 2, giá rẻ đi cùng với chất lượng kém, không đảm bảo các điều kiện sử dụng cho người dân cũng như đã tồn tại ở một số dự án thời gian qua, nhất là vấn đề nhà ở tái định cư gây bức xúc trong dư luận.
Theo đại biểu, quyền có chỗ ở an toàn tốt hơn luôn là nhu cầu chính đáng của mọi tầng lớp trong xã hội. Do đó, nên chăng đưa khái niệm nhà giá thấp thay cho nhà giá rẻ trong tiếp cận, xây dựng chính sách để thúc đẩy phát triển thị trường nhà ở, cả nhà ở xã hội và nhà ở thương mại. Trong đó, Nhà nước sử dụng các công cụ thuế, tín dụng, hỗ trợ đầu tư từ ngân sách, chính sách đất đai để bù vào giá trị cần đầu tư tăng thêm trên nguyên tắc kinh tế thị trường để giảm giá bán, giá thuê nhà cho các đối tượng chính sách và coi đây là nguồn vốn đầu tư cho an sinh xã hội.
8h37: Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Đà Nẵng: Giải trình, đánh giá tác động rõ ràng hơn các quy định liên quan đến yếu tố nước ngoài
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Đà Nẵng bày tỏ thống nhất với dự thảo và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật; cho rằng dự thảo Luật đã cơ bản khắc phục được những bất cập, khó khăn của Luật hiện hành…
Liên quan đến vấn đề về tổ chức, cá nhân người nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam tại Điều19, Điều 20 và Điều 22 của dự thảo Luật, đại biểu Cường cho rằng, dự Luật chưa quy định rõ việc tổ chức, cá nhân nước ngoài có quyền sở hữu nhà gắn liền với quyền sử dụng đất hay không. Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng nội dung này chưa được làm rõ và có thể chưa phù hợp với Điều 5 của dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) và Khoản 1, Điều 14 của dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).
Cùng với đó, liên quan đến nội dung này, tại Điểm c, khoản 1, Điều 19 quy định cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam là đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam và Khoản 3, Điều 21 quy định về điều kiện được sở hữu nhà ở đối với cá nhân người nước ngoài. Tuy nhiên, đại biểu Cường cho rằng, quy định như vậy cần phải nghiên cứu, cân nhắc. Đặc biệt lưu ý đến việc người nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam với mục đích đi du lịch thì có quyền được sở hữu nhà ở hay không? Việc quy định như dự thảo Luật có xung đột với các quy định của pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam hay không?
Theo đại biểu, để đảm bảo tính khả thi, nội dung này cần phải được giải trình cụ thể, đánh giá tác động rõ ràng hơn trên cơ sở bảo đảm chặt chẽ, phù hợp với chủ trương của Đảng quy định tại Nghị quyết số 18 và thống nhất, đồng bộ các quy định về chính sách đất đai, bất động sản, nhà ở đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam.
8h42: Đại biểu Phạm Hùng Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Rà soát các quy định về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh.
Về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh, đại biểu Phạm Hùng Thắng cơ bản đồng tình với Tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát quy định nội dung này đảm bảo tránh chồng chéo, trùng lặp, phát sinh các thủ tục hành chính.
Đại biểu cho biết, tại điểm a, khoản 1, Điều 31 dự thảo luật quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức xây dựng Chương trình phát triển và phải lấy ý kiến góp ý của Bộ Xây dựng trước khi trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét kỹ nội dung này, bởi việc gửi lấy ý kiến của Bộ Xây dựng là quy định mới được bổ sung trong dự án Luật sửa đổi lần này. Trong khi đó, luật hiện hành không quy định nội dung này mà chỉ quy định đối với thành phố trực thuộc trung ương. Đại biểu cho rằng ,việc bổ sung quy định này chắc chắn sẽ làm các thủ tục hành chính cho địa phương. Do vậy, đại biểu đề nghị bỏ quy định gửi lấy ý kiến góp ý của Bộ sử dụng về Chương trình phát triển nhà ở cấp tỉnh trong dự thảo luật.
Về đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về phát triển tại khoản 6, Điều 13 dự thảo luật quy định: Công dân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp là đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội; đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu mở rộng thêm các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội; đồng thời xem xét lại quy định về điều kiện đối tượng được hưởng hỗ trợ về nhà ở xã hội.
Tại điểm a, khoản 1, Điều 64 quy định giá bán được xác định trên cơ sở các chi phí để thu hồi vốn đầu tư xây dựng nhà ở, ao, hồ, trong đó có chi phí hợp lý để kiểm soát chặt chẽ giá bán trên cơ sở hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư và người mua, đại biểu đề nghị nghiên cứu làm rõ những chi phí hợp lý khác được tính vào giá bán là chi phí gì.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị rà soát quy định về nhà ở lưu trú của công nhân của dự thảo luật thống nhất với Luật Đầu tư hiện hành.
8h49: Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Rà soát quy định về truy cứu trách nhiệm hình sự Ban quản trị nhà chung cư
Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội nêu rõ, đây là dự án luật khó, phức tạp, ảnh hưởng đến quyền lợi của đông đảo người dân, nhận được nhiều sự quan tâm của cử tri cả nước. Cho ý kiến hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu cho biết, khoản 3, Điều 146 quy định: Các quyết định của Ban quản trị nhà chung cư nếu vượt quá quyền hạn quy định tại Điều này và Quy chế hoạt động của Ban quản trị thì không có giá trị pháp lý; trường hợp vi phạm thì tùy theo mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường cho bên bị thiệt hại.
Đại biểu cho rằng, quy định này chưa thống nhất với quy định của Bộ luật Hình sự, còn bỏ sót hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ. Hơn nữa, theo Bộ luật Hình sự, chỉ pháp nhân thương mại mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ban quản trị nhà chung cư không phải là pháp nhân thương mại, nên không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đại biểu đề nghị sửa khoản 3 Điều 146 theo hướng bổ sung cụm từ “thành viên” vào trước cụm từ “Ban quản trị nhà chung cư”; bổ sung cụm từ “lợi dụng chức vụ, quyền hạn” vào trước cụm từ “vượt quá quyền hạn.
Đoạn 2 khoản 3 Điều 152 dự thảo luật quy định: Trong quá trình thực hiện cưỡng chế bàn giao kinh phí bảo trì, nếu phát hiện chủ đầu tư có hành vi vi phạm pháp luật hình sự thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh yêu cầu cơ quan có thẩm quyền điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Đại biểu cho rằng, quy định này chưa phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, không thống nhất với đoạn 2 khoản 1 Điều 5 và khoản 3 Điều 144 Bộ luật tố tụng hình sự. Đại biểu đề nghị sửa đổi, bổ sung đoạn 2 khoản 3 Điều 152 thành: Trong quá trình thực hiện cưỡng chế bàn giao kinh phí bảo trì, nếu phát hiện vụ việc có dấu hiệu tội phạm thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh kiến nghị bằng văn bản và gửi kèm theo chứng cứ, tài liệu liên quan cho cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát có thẩm quyền xem xét, xử lý vụ việc này.
8h56: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Đảm bảo thống nhất giữa Luật Nhà ở (sửa đổi) với Luật Đất đai (sửa đổi)
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông quan tâm tới tính thống nhất của thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở, tại khoản 19, Điều 3 của dự thảo luật và hộ gia đình sử dụng đất tại khoản 28 Điều 3 của dự thảo luật Đất đai (sửa đổi).
Cụ thể, theo dự thảo luật Đất đai (sửa đổi), hộ gia đình sử dụng đất gồm những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, có quyền sử dụng đất chung trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành. Tuy nhiên, theo dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi, thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung, cùng thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở trên diện tích đất thuộc quyền sử dụng chung hoặc trên đất thuê, đất mượn và cùng tham gia quản lý, sử dụng nhà ở đó.
Pháp luật quy định nhà ở là tài sản gắn liền với đất, do đó, các quy định về nhà ở, đất đai phải có sự thống nhất. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng hơn các vấn đề về hộ gia đình trong dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) và dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Về việc lấy ý kiến góp ý của Bộ Xây dựng trong việc xây dựng chương trình phát triển nhà ở địa phương, đại biểu đề nghị, khi xây dựng, phê duyệt chương trình phát triển nhà ở, cấp tỉnh giao hoàn toàn trách nhiệm cho UBND, HĐND cấp tỉnh, nên bỏ quy định về việc lấy ý kiến của Bộ Xây dựng để tạo tính chủ động, tự chịu trách nhiệm trong việc thực hiện chức năng của chính quyền địa phương, giảm bớt chi phí, thời gian, không làm tăng thời gian giải quyết công việc của các cơ quan trung ương.
9h03: Đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Hoàng Văn Cường đánh giá cao dự thảo Luật đã hướng tới khắc phục những tồn tại, hạn chế hiện nay về phát triển nhà ở, đầu tư, nhà ở xã hội, về quản lý nhà ở, đặc biệt là vấn đề cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Đồng thời bày tỏ đồng tình với nhiều điểm trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật về nhiều điểm cần phải hoàn thiện, sửa đổi.
Quan tâm tới quy định về kế hoạch phát triển nhà ở, đại biểu cho rằng phải nâng kế hoạch lên 5 năm chứ không phải hàng năm. Bởi, một dự án đầu tư nhà ở có chu kỳ từ 3 đến 5 năm, nếu quy định hàng năm sẽ không có sự thay đổi phù hợp. Hơn nữa, kế hoạch phát triển 5 năm cũng phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, khi kinh tế xã hội phát triển đến đâu thì đưa kế hoạch phát triển nhà ở phù hợp đến đấy...
Đại biểu cũng bày tỏ đồng tình với việc quy định kế hoạch phát triển ở thuộc thẩm quyền quyết định của Hội đồng nhân dân địa phương. Tuy nhiên, nhiều nhà ở mang tính liên vùng, có sự di chuyển về người sử dụng. Do đó, đôi khi một địa phương quyết định độc lập có thể không đầy đủ thông tin, nên cần phải có thông tin ở tầm rộng hơn, có liên ngành, liên quan đến nhiều vùng, nhiều địa phương khác. Từ phân tích trên, đại biểu cho rằng, trước khi được địa phương ra quyết định thì nên tham khảo ý kiến của một cơ quan có tầm bao quát lớn hơn. Đại biểu cho rằng, nên tham khảo ý kiến của Bộ Xây dựng là cần thiết. Đại biểu nhấn mạnh, đây chỉ là tham khảo chứ không phải một điều kiện bắt buộc.
9h10: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Cân nhắc thận trọng các quy định liên quan đến yếu tố nước ngoài
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng, các quy định liên quan đến cá nhân người nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam là vấn đề nhạy cảm, cần cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng…
Bên cạnh đó, về quy định cá nhân, người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam đã được phép mua nhà đất, đại biểu Hòa cho rằng, quy định như dự thảo Luật là chưa rõ ràng, vì người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam hàng năm số lượng rất nhiều, do vậy đề cần phải cân nhắc một cách thận trọng. Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, nên chăng chỉ quy định tổ chức, cá nhân người nước ngoài có vốn đầu tư vào Việt Nam, người nước ngoài có quốc tịch Việt Nam được sở hữu nhà, đất tại Việt Nam.
Đại biểu cũng cho biết, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất không bao gồm cá nhân người nước ngoài. Thời gian qua, dư luận rất phản ứng đối với việc không ít người nước ngoài núp bóng cá nhân, tổ chức của Việt Nam thu mua nhiều đất đai. Đại biểu cho rằng, chúng ta nên có giới hạn về thời hạn sử dụng…Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị dự thảo Luật cần rà soát các quy định để tránh trùng lặp, chồng chéo với các quy định của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.
9h17: Đại biểu Dương Tấn Quân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Bổ sung quy định về quyền quyết định chuyển đổi công năng sử dụng miễn, giảm tiền thuê nhà.
Cơ bản đồng tình với nội dung dự thảo luật do Chính phủ trình, đại biểu Dương Tấn Quân đề nghị sửa đổi Điều 17. Theo đó, nghiên cứu các điểm từ điểm a đến điểm e, khoản 1, Điều 17 dự thảo luật, đại biểu nhận thấy điều luật này chưa quy định quyền được chuyển đổi công năng sử dụng miễn, giảm tiền thuê nhà. Bên cạnh đó, giao thêm quyền hạn về miễn, giảm tiền thuê nhà khi các đối tượng được hưởng chính sách đủ các điều kiện theo quy định hiện hành. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung vào Điều 17 một khoản quy định về quyền quyết định chuyển đổi công năng sử dụng, miễn, giảm tiền thuê nhà.
Tại khoản 3, Điều 17 dự thảo luật chưa có nội dung quy định về quyền và trách nhiệm của đơn vị quản lý vận hành nhà ở đối với đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn, định mức hỗ trợ tái định cư bằng nhà ở. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung khoản 3, Điều 7 như sau: Chính phủ quy định cụ thể quyền, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà ở; đơn vị quản lý vận hành nhà ở trong việc thực hiện quản lý nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn, định mức hỗ trợ tái định cư bằng nhà ở.
Về đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội tại Điều 73, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội đối với hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, người cao tuổi, neo đơn, tàn tật; học sinh, sinh viên là người dân tộc thiểu số rất ít người vì đây là nhóm đối tượng luôn bị tụt hậu trong việc tiếp cận các nguồn lực…
Ngoài ra, để đảm bảo phù hợp với tình hình quản lý trong thực tiễn đối với các khu tập thể có nhiều chủ sở hữu không thuộc sở hữu nhà nước, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung: Đối với khu nhà ở tập thể có nhiều tầng, nhiều hộ có quyền sở hữu nhà ở thì thực hiện theo pháp luật về nhà ở chung cư cải tạo, xây dựng lại nhà ở chung cư thuộc sở hữu của nhà nước.
9h23: Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Nhà ở di động giải pháp khả thi để người dân có ngay chỗ ở mới, tiết kiệm và hiệu quả
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh cho biết, dự thảo Luật chưa có quy định về nhà ở di động trong khi đây là loại nhà được nhiều nước trên thế giới đưa vào sử dụng từ lâu. Tại Việt Nam hiện cũng đã bắt đầu sử dụng loại hình nhà di động nhưng chủ yếu phục vụ cho nhu cầu du lịch, nhà vườn, cắm trại. Đại biểu cho biết, tại Mỹ, nhiều khu phố cũng đã được hình thành nhanh chóng nhờ vào việc sử dụng nhà ở di động đã được lắp đặt sẵn cho những khu dân cư mới hoặc những khu đất được cho thuê mua.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh chỉ rõ thực trạng hiện nay, việc tái định cư cho người dân để triển khai các dự án thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gặp khó khăn là làm sao để người dân nhanh chóng có chỗ ổn định. Một vấn đề cấp bách hiện nay nữa là việc chuyển dân cư ở các khu chung cư cũ không đảm bảo an toàn để sống tạm ở một khu vực khác trong thời gian chung cư cũ được cải tạo hay xây mới.
Do đó theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh, nhà ở di động là một giải pháp khả thi để giúp cho người dân có ngay một chỗ ở mới với thời gian nhanh hơn rất nhiều so với việc xây dựng nhà tạm hay nhà kiên cố. Điều kiện ăn ở, sinh hoạt của nhà ở di động cũng được bảo đảm không khác gì với nhà ở thông thường. Nhà ở di động có thể được sử dụng nhiều lần. Nhà nước, nhà đầu tư có thể mua, thuê lại đảm bảo chi phí hợp lý, không bất tiện, lãng phí như việc làm nhà tạm cho người dân sinh sống trong thời gian dài.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh nhấn mạnh, việc luật hóa nhà ở di động giúp người dân có thêm lựa chọn cho nơi sinh sống của mình phù hợp với tài chính, phù hợp với cuộc sống năng động của người trẻ. Người dân cũng có thêm nhiều lựa chọn cho việc mua đất gắn liền với nhà ở, thuê đất và mua nhà ở di động đặt vào để sinh sống và sau này khi chuyển nơi khác thì cũng có thể chuyển nhà ở di động đến nơi ở mới. Mặt khác, loại nhà này mới cũng phù hợp với việc phục vụ cho phòng chống thiên tai, thảm họa hay dịch bệnh để các đội ngũ y tế cứu hộ an ninh, tình nguyện viên cũng có thể phục vụ thời gian dài.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh phân tích thêm, nếu như nhà ở di động được chấp nhận đưa vào Luật thì cần có quy định khu vực dành cho loại nhà này thường là khu ngoại ô, đất thương mại được thiết kế cho mục đích ở; đối với trường hợp bố trí cư dân ở các khu chung cư ở tạm để xây lại thì cũng cho phép lập khu vực này ở trên đất công ích của địa phương. Bên cạnh đó, cũng phải có tiêu chuẩn về nhà ở di động.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh cũng góp ý vào chính sách phát triển và quản lý sử dụng nhà ở, đề nghị tại khoản 5 Điều 6 quy định chính sách khuyến khích việc nghiên cứu và ban hành các mẫu thiết kế thiết kế điển hình đối với loại nhà ở phù hợp với từng khu vực, từng vùng miền; cần bổ sung thêm một nội dung Nhà nước có chính sách khuyến khích nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật trong xây dựng các chuỗi nhà truyền thống ở nông thôn theo từng vùng miền, bảo đảm duy trì nét văn hóa truyền thống, bảo đảm điều kiện sống hướng đến văn minh. Đại biểu nhấn mạnh, cần quy định cụ thể để tránh trường hợp bê tông hóa các kiểu nhà ở nông thôn, đưa nhà đô thị về nông thôn mà phải dựa trên truyền thống của nông thôn để phát triển.
Liên quan đến các hành vi bị cấm trong quản lý, sử dụng nhà chung cư, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề nghị bổ sung quy định về việc hạn chế vật nuôi trong chung cư sẽ được quy định tại Hội nghị nhà chung cư. Việc cho phép nuôi vật nuôi trong chung cư phải tuân thủ theo pháp luật về thú y và quy định của Hội nghị nhà chung cư.
9h51: Đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Cần bổ sung quy định về bất động sản du lịch
Đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho biết, hiện nay, Luật Nhà ở (sửa đổi) chưa có định danh rõ ràng về các loại hình bất động sản nghỉ dưỡng, loại hình văn phòng kết hợp với nhà ở, các quy định về bất động sản này nằm rải rác ở các văn bản pháp luật khác nhau, nội dung không đồng bộ, chi tiết, chưa quy định cụ thể về cơ chế quản lý sử dụng đất vào mục đích hỗn hợp và việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất đối với loại hình bất động sản này.
Đại biểu cho biết, các dự án liên quan đến bất động sản du lịch cần tuân thủ pháp luật hiện hành về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, đầu tư, quy hoạch đô thị, xây dựng, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch. Tuy nhiên, chưa có quy định và định danh về bất động sản du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng, văn phòng kết hợp với nhà ở, nhà phố thương mại, và các quy định trong Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản hay các văn bản pháp luật liên quan chưa đề cập đầy đủ đến loại hình bất động sản này.
địa phương lúng túng trong quản lý giao dịch, thực hiện thủ tục hành chính, giải quyết tranh chấp phát sinh. Các chủ đầu tư thì gặp nhiều khó khăn trong thuyết phục khách hàng, tiếp cận nguồn vốn tín dụng.
Đại biểu đề nghị cần có những quy định pháp luật cụ thể về định danh bất động sản du lịch và các loại hình sản phẩm bất động sản du lịch, văn phòng kết hợp với nhà ở, làm rõ đặc tính, mục đích phát triển du lịch, quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, quản lý, vận hành đối với mỗi loại hình, bổ sung vào Luật Nhà ở quy định về loại hình bất động sản nghỉ dưỡng phù hợp với quy định của Luật Du lịch và các chính sách ưu đãi đầu tư du lịch.
9h58: Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Cần quy định rõ ràng chính sách nhà ở xã hội cho công nhân lao động
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương nhất trí cao với dự thảo Luật. Góp ý về nội dung liên quan đến hành vi bị nghiêm cấm, cụ thể về việc sử dụng sai nguồn vốn huy động…
Tuy nhiên, dự thảo hiện chưa quy định cơ chế kiểm soát sử dụng nguồn vốn của chủ đầu tư, vì trên thực tế nhiều trường hợp chủ đầu tư sử dụng nguồn vốn dự án này để phát triển dự án khác hoặc xử lý các vấn đề nội tại của công ty mà không trực tiếp phát triển chính dự án mà người mua đã ký kết hợp đồng, vốn góp vốn trước đó. Đây cũng là một trong các nguyên nhân gây chậm tiến độ và các vụ việc khiếu nại, khiếu kiện đông người kéo dài của người dân.
Do đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung cụ thể cơ chế kiểm soát các chủ đầu tư, việc sử dụng nguồn vốn huy động, chủ đầu tư phải cam kết và có báo cáo định kỳ cơ quan chức năng việc huy động và sử dụng vốn từng dự án đầu tư để cơ quan có chức năng biết, giám sát, có biện pháp can thiệp, xử lý kịp thời khi có dấu hiệu sai phạm, nhằm tránh tối đa việc các chủ đầu tư lợi dụng, lạm dụng việc huy động vốn để chiếm đoạt và sử dụng sai mục đích huy động.
Quan tâm đến phát triển nhà ở xã hội cho công nhân lao động, đại biểu cho biết, hiện nay số công nhân ngoại tỉnh làm việc tại các khu công nghiệp tập trung trên cả nước chưa có nhà phải nhà thuê chỉ còn khá lớn. Hiện nay, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã quy định tại Khoản 3, Điều 77 là Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, đồng thời là chủ thể đầu tư xây dựng nhà lưu trú cho công nhân và các thiết chế công đoàn tại khu công nghiệp theo hướng Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chủ trì, phối hợp với doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp hoặc doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản để đầu tư xây dựng nhà lưu trú, công nhân và các công trình phục vụ nhu cầu nhà ở công nhân. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, nội dung này mới được quy định trong dự thảo Luật nên còn khá nhiều vấn đề cần phải quy định rõ ràng, thống nhất hơn.
10h04: Đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh phát biểu tranh luận
Tranh luận về vấn đề sở hữu chung cư có thời hạn, đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, chung cư tuổi thọ càng cao thì hiệu quả kinh tế đối với xã hội càng lớn. Bên cạnh đó, một nơi ở dài hạn qua nhiều thế hệ có ý nghĩa lớn với các gia đình, củng cố quan hệ và tinh thần của gia đình, có thể làm nên hồn cốt văn hóa đô thị.
Đại biểu cho rằng, cần duy trì loại chung cư sở hữu dài hạn, để người dân được lựa chọn giữa chung cư có thời hạn và dài hạn. Về vấn đề đảm bảo an toàn, đại biểu cho rằng cần quy định rõ, với chung cư sở hữu dài hạn, cần tuân thủ các quy chuẩn về an toàn, an ninh. Ở Singapore, khi thời hạn an toàn không bảo đảm nữa, các công ty bất động sản sẽ thương thảo với người dân mua lại nhà cũ để duy tu, sửa chữa, xây mới.
Về vấn đề nuôi thú cưng trong chung cư, đại biểu cho rằng đó là nhu cầu chính đáng, có tính chất bồi đắp tình yêu thiên nhiên với tinh thần nhân văn. Tham khảo kinh nghiệm nước ngoài, đại biểu cho rằng không nên hạn chế việc này.
10h07: Đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Trần Nhật Minh bày tỏ đồng tình với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).
Đóng góp ý kiến cụ thể về điều kiện của các đơn vị quản lý, vận hành nhà chung cư, đại biểu cho biết, dự thảo Luật quy định chi tiết các điều kiện tại điểm b khoản 1 và khoản 2 Điều 148 là không cần thiết, chưa phù hợp.
Việc quy định quá chi tiết như dự thảo Luật có thể dẫn đến vừa thiếu hoặc vừa thừa, gây khó khăn cho đơn vị quản lý vận hành trong quá trình thực hiện. Theo dự thảo Luật, các đơn vị này hoạt động theo Luật Doanh nghiệp hoặc Luật Hợp tác xã nên về cơ cấu tổ chức bên trong gồm các phòng, ban chuyên môn. Việc sử dụng lao động gồm tiêu chuẩn, trình độ của cán bộ, nhân viên nên giao cho đơn vị tự chủ sắp xếp, bố trí theo yêu cầu chức năng, nhiệm vụ...
Thực tiễn hiện nay, Công ty Dịch vụ quản lý vận hành chung cư khó có thể đáp ứng được yêu cầu vừa quản lý vận hành, vừa cung cấp dịch vụ bảo vệ vệ sinh môi trường. Hầu hết, các đơn vị quản lý vận hành phải thuê lại từ các đơn vị cung cấp những dịch vụ này, đặc biệt là các lĩnh vực đặc thù cần có đơn vị chuyên môn vận hành. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu chỉ quy định các nguyên tắc chung về điều kiện của đơn vị quản lý vận hành chung cư nhằm đáp ứng được chức năng quản lý vận hành nhà chung cư. Còn các điều kiện cụ thể khác nên giao quyền tự chủ cho các đơn vị có chức năng này hoặc giao cho Bộ Xây dựng quy định chi tiết đối với loại hình đơn vị sự nghiệp công lập.
Về đội ngũ nhân viên trực tiếp tham gia công tác quản lý, vận hành của đơn vị, dự thảo luật cần quy định phải hoàn thành và có giấy chứng nhận khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý vận hành nhà chung cư do các cơ sở đào tạo có điều kiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.
10h12: Đại biểu Lê Thị Song An - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Điều chỉnh quy định về hạ tầng xã hội phù hợp với từng địa phương và từng khu vực.
Về các hình thức phát triển nhà, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) chỉ quy định hai hình thức, đại biểu Lê Thị Song An cho rằng chưa phù hợp với phần giải thích từ ngữ; đề nghị bổ sung mở động đối tượng phát triển nhà ở.
Đại biểu Lê Thị Song An đề nghị mở rộng các tổ chức cùng tham gia phát triển nhà ở riêng lẻ nhằm đáp ứng các yêu cầu về nhà ở của người dân thời gian tới.
Góp ý về quy định về các yêu cầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở tại Điều 35 và Điều 41 của dự thảo luật, đại biểu cho rằng các quy định là cần thiết để đảm bảo cho dự án được đầu tư hoàn chỉnh, tránh được tình trạng chủ đầu tư chỉ chạy theo lợi nhuận. Tuy nhiên, quy định này trong thực tế vẫn còn một số bất cập, gây khó khăn cho nhà đầu tư, cụ thể là dự án xây dựng nhà ở với mục đích phải có người vào với tỷ lệ nhất định, khi đó hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội mới có thể vận hành hoàn chỉnh. Đối với dự án chưa có người vào ở, việc đầu tư hoàn chỉnh sẽ gây lãng phí, làm cho các dự án bị chậm tiến độ, tạo nút thắt trong giao dịch mua bán, cấp giấy chứng nhận quyền sở ủy quyền lợi của người mua nhà không đảm bảo; phát sinh tranh chấp, khiếu kiện trong thời gian qua.
Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc điều chỉnh khoản 2, khoản 3, Điều 35 và Khoản 3, Điều 41 của dự thảo luật sát hơn với thực tế, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh từ các quy định của luật hiện hành.
Đặc biệt, hạ tầng xã hội, chỉ yêu cầu đầu tư tại các khu vực có quy hoạch, các khu vực còn lại nên giao cho Nhà nước để có quỹ đất đầu tư phù hợp với quy hoạch tại từng địa phương và từng khu vực.
Về quyền của chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, đại biểu đề nghị dự thảo luật cần quy định rõ trách nhiệm trong quản lý và nguồn kinh phí huy động từ các cơ sở nào, vì các dự án nhà ở thương mại hiện nay gần như không có cơ sở pháp lý nào về vấn đề này.
Đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về quy chế quản lý vận hành cho dự án khu nhà giống mô hình quản lý chung cư sẽ phù hợp hơn và có căn cứ pháp lý để thực hiện.
10h17: Đại biểu Ngô Trung Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk phát biểu tranh luận: Cần có quy định về chính sách đối với nhà ở cho thuê do hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng
Trước ý kiến đề xuất phát triển nhà ở xã hội theo hướng chỉ để cho thuê, đại biểu Ngô Trung Thành cho rằng giải pháp này hợp lý, nhưng để thực hiện được thì nhà nước phải bỏ ra một nguồn lực rất lớn. Điều này vượt quá khả năng thực tế. Mặt khác, đối với nhà đầu tư thì việc bỏ tiền chẵn ra rồi thu tiền lẻ về thì cũng rất khó thu hút được đầu tư như tình trạng đã xẩy ra thời gian qua.
Đại biểu Ngô Trung Thành chỉ rõ, hiện nay đang có một nghịch lý là trong khi nhà ở xã hội có rất nhiều ưu đãi nhưng không phát triển được nhiều thì nhà ở cho thuê do hộ gia đình, cá nhân đầu tư mặc dù không có bất kỳ sự ưu đãi, hỗ trợ nào nhưng lại phát triển rất nhanh đã và đang bảo đảm cung ứng chỗ ở cho phần lớn người lao động. Tuy nhiên, do chính sách, quy định của pháp luật hiện hành chưa quan tâm đến lĩnh vực loại hình nhà ở này nên dẫn đến các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê đều là tự phát, không được quản lý, không có quy định về tiêu chuẩn, điều kiện riêng phù hợp. Dẫn đến người thuê nhà vừa phải chịu những rủi ro về bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường, vừa phải chịu những chi phí đắt đỏ hơn bình thường như các chi phí về điện, nước.
Do đó, đại biểu Ngô Trung Thành cho rằng, để tạo điều kiện để mọi người dân đều có chỗ ở như quy định của Hiến pháp thì bên cạnh chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ, nhà lưu trú cho công nhân thì trong sửa đổi Luật Nhà ở lần này cần quy định rõ ràng cụ thể chính sách phát triển nhà ở cho thuê do hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng để tương xứng với vai trò đóng góp của loại hình này trong bảo đảm chỗ ở cho người dân.
Đại biểu Ngô Trung Thành đề nghị trong luật cần có mục riêng quy định về chính sách phát triển hình thức nhà ở này. Trong đó, quy định rõ việc khuyến khích xây dựng điều kiện, tiêu chuẩn, chất lượng việc quản lý đối với nhà ở cho thuê; chính sách ưu đãi đối với hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở để cho thuê chính sách hỗ trợ đối với người thuê nhà rất là về giá điện, nước để người lao động, người dân vừa bảo đảm được về chỗ ở, vừa góp phần giảm bớt các khó khăn, nâng cao đời sống cho người lao động và người dân.
10h20: Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Đảm bảo Luật Nhà ở (sửa đổi) thống nhất với các luật liên quan
Đánh giá về sự đồng bộ của dự thảo Luật Nhà ở với các luật khác có liên quan, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai tán thành nhiều nội dung trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật, đồng thời cho biết, hiện nay, nhiều nội dung của dự án luật còn dễ chồng chéo với nhiều luật khác có liên quan.
Cụ thể, các quy định về hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại tại Điều 38, về quỹ đất thực hiện dự án xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư tại Điều 52, về nhà ở xã hội tại Điều 80, về chính sách miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư tại khoản 1 Điều 66… đều còn chồng chéo. Đại biểu cho rằng những vấn đề này cần được quy định tập trung tại dự án Luật Đất đai (sửa đổi) để đảm bảo phù hợp về phạm vi điều chỉnh giữa hai dự án luật.
Về chính sách nhà ở xã hội, đại biểu cho rằng, tại Điều 73 và Điều 74, dự thảo Luật quy định 12 nhóm đối tượng gắn với các điều kiện cụ thể để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, trong đó, đối với nhóm người thu nhập thấp tại khu vực đô thị, công nhân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp… phải thuộc diện không nộp thuế thu nhập với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Đại biểu cho rằng quy định căn cứ vào nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân để xác định điều kiện thụ hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội là chưa thỏa đáng. Đại biểu đề nghị rà soát, quy định rõ ràng hơn, bảo đảm điều kiện tiên quyết của chính sách nhà ở xã hội là hướng đến người có thu nhập thấp, người nghèo, đồng thời cần tiếp tục cụ thể hóa các tiêu chí với từng nhóm đối tượng cụ thể, bảo đảm chính sách bao quát, công bằng.
10h25 : Đại biểu Bế Minh Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng: Cần tách quy định quyền sở hữu của tổ chức và cá nhân
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Bế Minh Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng bày tỏ nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và nội dung thẩm tra của Ủy ban Pháp luật, cũng như các ý kiến đại biểu đã phát biểu góp ý trước…
Đại biểu Đức cho rằng, quy định của dự thảo Luật hiện tại chưa phù hợp với pháp luật về lưu trú của công dân và cũng không phù hợp với thực tế. Bên cạnh đó, liên quan đến quy định về số lượng nhà ở mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu tại Việt Nam. Theo đó, cá nhân, người nước ngoài được mua, thuê, nhận, tặng, thừa kế và sở hữu 30 % số lượng căn hộ trong một tòa nhà chung cư. Theo đại biểu, quy định số lượng như vậy là quá lớn, có thể dẫn đến việc tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài có điều kiện kinh tế đầu cơ, tích tụ nhà ở tại Việt Nam, lũng loạn thị trường về giá trong khi người Việt Nam thực sự có nhu cầu, khó tiếp cận nhà ở.
Để đảm bảo phù hợp hơn, đại biểu Bế Minh Đức đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu tách quyền sở hữu, số lượng sở hữu của nhà thầu, của tổ chức, số lượng sở hữu nhà của cá nhân vì nhu cầu của tổ chức và cá nhân khác nhau. Đồng thời đối với cá nhân, đại biểu cho rằng, cần phải đánh giá, xem xét nhu cầu thực sự.
10h30: Đại biểu Nguyễn Đại Thắng- Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Quy định rõ thời hạn tối đa hoàn thiện việc lập, phê duyệt kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư
Góp ý về các nội dung cụ thể của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Đại Thắng cho rằng, tại Điều 36 dự thảo luật đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu chỉ quy định những nội dung mang tính nguyên tắc, còn các giai đoạn chuẩn bị đầu tư dự án quy định tại khoản 1, Điều 36 của dự thảo luật không cần quy định chi tiết và viện dẫn tuân theo các quy định liên quan.
Về xây dựng lại nhà chung cư quy định tại Điều 60, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo quy định rõ thời hạn tối đa, cơ quan chức năng hoàn thiện việc lập, phê duyệt kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư và việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư. Quy định rõ hơn về thẩm quyền, trình tự, biện pháp cưỡng chế, thời gian bắt buộc người dân phải di dời ra khỏi chung cư khi có kết luận của cơ quan có thẩm quyền trong việc đánh giá nhà chung cư xuống cấp nghiêm trọng, không còn giá trị sử dụng.
Về đối tượng được được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, đại biểu Nguyễn Đại Thắng cho rằng, việc hỗ trợ nhà ở không chỉ áp dụng đối với công nhân trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cần áp dụng cả với công nhân ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Vì vậy, đại biểu cho rằng cần có nhiều cơ chế, giải pháp để hỗ trợ cho công nhân, người lao động mua nhà, hoặc cho thuê mua, hỗ trợ thuê nhà với giá rẻ, tùy điều kiện mỗi địa phương có thể hỗ trợ không thu tiền nhà ở. Đồng thời, Luật cũng cần có quy định phân cấp mạnh hơn, có cơ chế ưu đãi nhiều hơn nữa trong việc tạo điều kiện xây dựng nhà ở cho người lao động.
Về quy định tại Điều 144 về Ban quản trị nhà chung cư, đại biểu cũng đề nghị quy định để khuyến khích người có kinh nghiệm, kiến thức về xây dựng, kiến trúc, tài chính, pháp luật phòng cháy, chữa cháy.
10h35: Đại biểu Phạm Thị Minh Huệ - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng
Đóng góp ý kiến tại phiên họp, đại biểu Phạm Thị Minh Huệ bày tỏ tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Nhà ở năm 2014. Quan tâm tới quy định về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh, đại biểu đồng tình với quy định trong dự thảo, tuy nhiên, đại biểu cho rằng không nên lấy ý kiến Bộ Xây dựng về các nội dung tại các điểm c, d, đ, e khoản 1 Điều 29 của luật này trước khi trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua nhằm bảo đảm phân cấp, phân quyền, rành mạch, đúng chủ trương của Đảng về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Đối với giải thích từ ngữ nhà ở để phục vụ tái định cư, đại biểu cho biết, quy định tại khoản 7 Điều 3 dự thảo Luật chưa thống nhất khoản 49 Điều 3 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Đồng thời, tại khoản 4 Điều 110 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định, hộ gia đình, cá nhân có đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo quy định tại Điều 94 của luật này, di chuyển chỗ ở thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư.
Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét điều chỉnh khoảng 7 Điều 3 dự thảo Luật theo hướng, nhà ở phục vụ tái định cư là nhà ở để bố trí cho người có đất bị thu hồi thuộc diện được tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở bị giải tỏa nhà ở theo quy định của pháp luật.
10h41: Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Rà soát quy định liên quan đến yêu cầu chung về phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở
Cơ bản đồng tình với nhiều nội dung trong dự thảo luật và đánh giá cao tinh thần tiếp thu của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra, đại biểu Dương Văn Phước cho rằng, về yêu cầu chung về phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở, khoản 5, Điều 7 trong dự thảo Luật có quy định: Tại các khu vực của phường, quận, thành phố thuộc đô thị loại đặc biệt, tại các đô thị loại I, loại II và đô thị loại III, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở phải xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua.
Cũng theo quy định tại khoản này, đối với các khu vực còn lại, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện cụ thể để xác định các khu vực chủ đầu tư dự án phải xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua hoặc được chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo hình thức phân lô bán nền để người dân tự xây dựng nhà ở; trường hợp chủ đầu tư được chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người dân tự xây dựng nhà ở thì thực hiện theo pháp luật về kinh doanh bất động sản và pháp luật về đất đai.
Đại biểu cho rằng, quy định này chưa phù hợp, không khả thi, do điều kiện phát triển các dự án bất động sản hiện nay đang gặp nhiều khó khăn. Đại biểu đề nghị chỉ quy định các yêu cầu này với các đô thị đặc biệt, không quy định đối vói các đô thị loại II, loại III.
10h46: Đại biểu Trần Hoàng Ngân- Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh tranh luận: Cần bổ sung quy định về chính sách hỗ trợ và chuẩn hóa tiêu chuẩn về nhà trọ
Phát biểu tranh luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng nên phát triển nhà cho thuê và cho rằng nếu chỉ tập trung xây dựng nhà ở xã hội thì thực tiễn thời gian vừa qua cho thấy người lao động không có khả năng tài chính để mua. Vì vậy, Nhà nước cần đầu tư nhà ở xã hội để cho thuê. Trước ý kiến cho rằng Nhà nước không đủ nguồn lực thực hiện, đại biểu Trần Hoàng Ngân làm rõ, qua rà soát cho thấy hiện có nhiều đất công, tài sản công để hoang phí mà nếu tiến hành rà soát, giám sát thì đây sẽ là nguồn lực tài chính rất lớn để đầu tư xây dựng nhà cho công nhân thuê.
Bên cạnh đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng cho rằng cần bổ sung quy định về quản lý nhà trọ. Theo đại biểu, để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người lao động và đặc biệt là tại các đô thị lớn thì những chủ nhà trọ lại giữ vai trò rất là quan trọng hơn là các chủ đầu tư các dự án kinh doanh bất động sản. Chủ các nhà trọ đã chia sẻ với người lao động. Do đó cần có những quy định chuẩn hóa khu nhà trọ này. Trong thời gian khi mà công nhân không thuê nhà trọ thì lại là cơ hội để Nhà nước hỗ trợ cho các chủ nhà trọ nâng cấp.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu rõ, Chính phủ trình với Quốc hội để có một gói hỗ trợ cho các chủ nhà trọ với lãi suất “0 đồng” để nâng cấp hệ thống nhà cho thuê, nhà trọ hiện nay và đảm bảo được chuẩn hóa, đảm bảo được những tiêu chuẩn do Luật quy định. Đại biểu nhấn mạnh, có như vậy mới vừa đảm bảo được an sinh xã hội, vừa huy động được toàn bộ nguồn lực xã hội cho công tác chăm lo chỗ ở cho người lao động.
10h49: Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình: Bổ sung chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Góp ý về Chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở quy định tại Điều 6 của dự thảo luật, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị, ngoài 7 nhóm chính sách phát triển và quản lý sử dụng nhà quy định như dự thảo luật, cơ quan soạn thảo nghiên cứu quyết định bổ sung thêm chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số miền núi để phù hợp với mục tiêu, chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở cho người dân đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được xác định trong Nghị quyết số 88 của Quốc hội khóa 14. Cùng với đó, ban soạn thảo cần nghiên cứu xem xét vấn đề bảo đảm quyền có nơi ở đối với người vô gia cư.
Về Chương trình phát triển nhà cấp tỉnh, đại biểu đề nghị sau khi Chương trình, kế hoạch được phê duyệt phải thực hiện công khai, công bố rộng rãi, cũng như quy định cụ thể các phương thức công khai để người dân, doanh nghiệp biết thực hiện.
Về vấn đề phát triển nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp là nhu cầu bức thiết hiện nay. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, quy định loại hình nhà lưu trú công nhân cho khu công nghiệp như dự thảo luật trình Quốc hội là không phù hợp, không đảm bảo tính chặt chẽ, khoa học…
Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát lại nội dung quy định này để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về chính sách đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, đảm bảo đáp ứng nhu cầu ăn ở, sinh hoạt ổn định của công nhân, phải tính thống nhất, đồng bộ với quy định của pháp luật có liên quan.
Đại biểu đề xuất quy định vấn đề này theo hướng UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xác định nhu cầu xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng phục vụ đời sống người lao động làm việc trong khu công nghiệp để tích hợp vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị nông thôn thống nhất với quy định tại dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
10h54: Đại biểu Cầm Hà Chung - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ: Đảm bảo quy định về nhà lưu trú công nhân thống nhất với các quy định của pháp luật
Tham gia phát biểu tại phiên họp, đại biểu Cầm Hà Chung cho biết, khoản 9 Điều 3 của dự thảo Luật quy định: Nhà lưu trú công nhân là công trình xây dựng được đầu tư xây dựng trên phần diện tích đất dịch vụ thuộc phạm vi khu công nghiệp theo quy định của pháp luật về quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế để bố trí cho công nhân, người lao động thuê lưu trú trong thời gian làm việc tại khu công nghiệp đó theo quy định của Luật này.
Trong khi đó, khoản 6, Điều 2 Luật Cư trú năm 2020 quy định: Lưu trú là việc công dân ở lại một địa điểm không phải nơi thường trú hoặc nơi tạm trú trong thời gian ít hơn 30 ngày. Khi so sánh hai khái niệm về khu lưu trú cho công nhân, đại biểu cho rằng, việc quy định loại hình cư trú cho công nhân trong khu công nghiệp như trong dự thảo luật là chưa đảm bảo tính chặt chẽ, khoa học.
Đại biểu nhấn mạnh, về nguyên tắc, nhà ở xã hội hay bất kỳ loại nhà ở nào đều phải xây dựng trên đất ở, trong khi công trình trên đất dịch vụ nằm trên khu công nghiệp không thể coi là nhà ở. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, khắc phục mâu thuẫn, chồng chéo trong các quy định về nội dung này, nhất là phù hợp với quy định về đất đai, xây dựng.
Về thời hạn sử dụng nhà chung cư, đại biểu cho rằng vấn đề này cần nghiên cứu kỹ, quy định của dự thảo luật là chưa phù hợp, cần bổ sung, làm rõ khi thời hạn sử dụng nhà chung cư đã hết, nhà chung cư buộc phải tháo gỡ để đảm bảo an toàn cho cư dân, thì quyền sử dụng chung cư của chủ sở hữu vẫn được pháp luật bảo hộ thông qua việc xác lập quyền sở hữu phần diện tích tương tự tại nhà chung cư được sửa, xây dựng lại, hoặc nơi khác do các bên thỏa thuận.
10h58: Đại biểu Vũ Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ: Cân nhắc quy định về sở hữu nhà ở riêng lẻ của người nước ngoài
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Vũ Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ cho rằng, quy định về sở hữu nhà ở riêng lẻ của ng nước ngoài tại dự thảo Luật có thể hiểu người nước ngoài có quyền sử dụng đất lâu dài và thời gian gia hạn chưa được quy định giới hạn tối đa…
Theo đại biểu Vũ Tuấn Anh, nội dung này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để tránh việc lợi dụng, gây tác động xấu đến phát triển kinh tế- xã hội, quốc phòng, an ninh. Đại biểu đề có thể quy định thí điểm trong một phạm vi nhỏ, sau đó đánh giá tổng kết.
Bên cạnh đó, đại biểu Vũ Tuấn Anh cũng đề nghị, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) cần nghiên cứu các quy định về sở hữu, cải tạo nhà chung cư để đảm bảo tính khả thi, đồng thời nghiên cứu cơ chế đảm bảo nguồn để cải tạo chung cư, theo hướng có thể tạo một Quỹ để cải tạo nhà chung cư, trong đó bắt buộc các chủ đầu tư nhà chung cư phải nộp một khoản bắt buộc vào quỹ này, đồng thời huy động thêm một phần để các chủ sở hữu chung cư sau này có nguồn thực hiện cải tạo chung cư.
11h03: Đại biểu Lâm Văn Đoan - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng phát biểu tranh luận
Phát biểu tranh luận về khái niệm nhà lưu trú công nhân, đại biểu Lâm Văn Đoan cho biết, khái niệm này không dễ dàng để xác định về mặt pháp lý, đặc biệt là việc xác định khái niệm công nhân trong bối cảnh cuộc cách mạng tri thức, cách mạng 4.0 là điều không dễ dàng về lý luân. Trong pháp lý cũng không có sự xác định rõ ràng về khái niệm công nhân. Do đó, nếu cứ mặc nhiên sử dụng khái niệm nhà lưu trú công nhân, đặc biệt là khái niệm công nhân không được xác định rõ sẽ rất dễ dẫn đến sự lạm dụng.
Về chính sách, đại biểu cho rằng, khái niệm công nhân đang được sử dụng lẫn lộn với khái niệm người lao động. Tuy tên gọi là nhà lưu trú công nhân, nhưng thực chất là mở rộng cho tất cả những người lao động làm việc trong doanh nghiệp.
Theo Bộ luật Lao động, người lao động trong doanh nghiệp được xác định là tất cả những người làm việc theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động. Có thể thấy, quy định trên bao gồm rất rộng từ những người lao động có tay nghề, những người lao động phổ thông làm việc trực tiếp cho người sử dụng lao động, những người quản lý ở cấp trung gian trong doanh nghiệp và cả những chuyên gia trong nước, nước ngoài.
Đại biểu nêu rõ, nếu không xác định rõ khái niệm công nhân thì chính sách nhà lưu trú công nhân có thể sẽ rơi vào những đối tượng, những người quản lý mà có thu nhập cao từ trung bình trở lên, những chuyên gia có thu nhập cao và kể cả chuyên gia nước ngoài. Do đó, đại biểu cho rằng, dự thảo Luật cần giải thích từ ngữ, định nghĩa, khái niệm rất rõ ràng về khái niệm công nhân.
11h06: Đại biểu Phạm Đức Ấn – Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Cần quy định rõ hơn về công tác quy hoạch, xây dựng các dự án nhà ở tại đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD)
Đại biểu Phạm Đức Ấn cho rằng, dự thảo Luật cần thể hiện rõ hơn về công tác quy hoạch, xây dựng các dự án nhà ở tại đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD). Đây là nội dung được thể hiện trong dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách để phát triển thành phố Hồ Chí Minh, cũng như lợi ích công cộng. Theo đó, trong dự thảo Luật này và cũng như Luật Đất đai phải xác định rõ về trách nhiệm của các tỉnh, thành phố trong việc quy hoạch và xây dựng các khu đô thị; xác định rõ các phân khu chức năng và đặc biệt là yêu cầu rõ về sức chứa dân cư ở trong từng khu dự án; phải thể hiện được các khu đô thị gồm cơ sở hạ tầng, cơ sở xã hội thiết yếu.
Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Phạm Đức Ấn đề nghị cần có những quy định tiền thu được sau đấu thầu sau khi trừ các chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng và các chi phí liên quan thì có thể dùng một tỷ lệ nhất định để hỗ trợ trở lại cho người bị thu hồi đất và phần còn lại thì nộp vào ngân sách. Theo đại biểu, nếu làm được này sẽ bảo đảm hài hòa lợi ích của người bị thu hồi đất, lợi ích của Nhà nước và lợi ích của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản
Mặt khác, thực hiện TOD sẽ giảm thiểu sự manh mún trong phát triển nhà ở tại đô thị, đặc biệt là tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; giảm thiểu được tình trạng mà doanh nghiệp bất động sản phải đi đường vòng, vay tiền ngân hàng để mua nhà để thực hiện chuyển nhượng quyền từng thửa đất một rồi sau đó mới gom lại.
Từ những phân tích trên, đại biểu Phạm Đức Ấn cho rằng vai trò, trách nhiệm trong vấn đề giao các tỉnh, thành phố để triển khai để giải tỏa các mặt bằng để thực hiện các dự án đầu tư là rất cần thiết để bảo đảm các dự án được thực hiện được nhanh chóng, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thuận tiện trong giao thông.
Bên cạnh đó, đại biểu Phạm Đức Ấn cũng cho biết, thực hiện điều này khó khăn về kinh phí, do đó phải giao quyền phát hành trái phiếu để phục vụ phát triển nhà ở và đặc biệt là thành lập Quỹ phát triển nhà ở để trong giai đoạn đầu thì nợ ngân sách địa phương có thể tăng lên do đền bù giải phóng mặt bằng. Nhưng sau này khi có các dự án gối đầu thì rõ ràng những nội dung này sẽ nó sẽ phát huy tác dụng.
11h11: Đại biểu Cầm Thị Mẫn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Rà soát, nghiên cứu kỹ quy định về phạm vi điều chỉnh của luật
Đại biểu Cầm Thị Mẫn cho biết, về phạm vi điều chỉnh, Điều 1 của dự thảo luật quy định, Luật này quy định về sở hữu, phát triển, quản lý vận hành, sử dụng nhà ở, giao dịch về nhà ở và quản lý nhà nước về nhà ở tại Việt Nam. Như vậy, Điều 1 của dự thảo luật không quy định về những vấn đề, nhóm quy định pháp luật không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này như Luật Nhà ở hiện hành.
Theo đại biểu, quy định về những vấn đề, nhóm quy định pháp luật không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này được quy định tại Điều 4 của dự thảo luật, tuy nhiên, khoản 1 Điều 4 tiếp tục quy định lại, trùng lặp nội dung đã quy định tại Điều 1. Đặc biệt, khoản 1 quy định, trường hợp Luật khác ban hành sau ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà có quy định các nội dung của Luật Nhà ở thì phải xác định rõ các nội dung cần thực hiện khác với quy định của Luật này.
Đại biểu cho rằng, cơ quan soạn thảo chưa dự trù trường hợp các vấn đề đã được luật khác quy định, ban hành trước hoặc ban hành cùng thời điểm với Luật Nhà ở (sửa đổi), thì xử lý như thế nào. Đại biểu cho rằng, về kỹ thuật lập pháp, cần xem xét, điều chỉnh lại nội dung khoản 1 Điều 4 cho phù hợp.
Khoản 2 Điều 4 quy định: Đối với giao dịch mua bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở thương mại của các doanh nghiệp, hợp tác xã có chức năng kinh doanh bất động sản, giao dịch chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thì thực hiện theo quy định của pháp luật kinh doanh bất động sản.
Đại biểu cho rằng, việc dẫn chiếu áp dụng ở đây chỉ dẫn chiếu tới pháp luật về kinh doanh bất động sản, trong khi thực tế cho thấy, liên quan đến vấn đề nhà ở có sự tham gia điều chỉnh của nhóm quan hệ pháp luật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như: dân sự, đất đai, quy hoạch, đấu thầu... Đại biểu đề nghị cần sửa đổi theo hướng Luật Nhà ở chỉ quy định những vấn đề đặc thù về nhà ở, trường hợp cần thiết thì viện dẫn ngay ở các điều luật cụ thể các quy định có liên quan trong hệ thống pháp luật.
11h16: Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị tiếp thu, giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Giải trình vấn đề đại biểu quan tâm, thay mặt cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cảm ơn các ý kiến góp ý thẳng thắng, trách nhiệm của đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận tổ và hội trường và tiếp thu đầy đủ để hoàn thiện dự thảo luật.
Về phạm vi điều chỉnh, Bộ trưởng cho biết, mặc dù phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) cũng đề cập tới loại công trình có mục đích sử dụng hỗn hợp nhưng Luật Nhà ở (sửa đổi) chỉ điều chỉnh các vấn đề liên quan đến việc quản lý, sử dụng công trình có mục đích sử dụng hỗn hợp, có phần diện tích nhà ở. Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), điều chỉnh các nội dung liên quan đến các hoạt động kinh doanh bất động sản, trong đó có cả nhà ở và các công trình khác. Do đó, phạm vi điều chỉnh của hai dự thảo luật không có sự chồng lấn.
Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) chỉ điều chỉnh các chính sách phát triển nhà ở nói chung và phát triển các loại nhà ở như nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, nhà ở tái định cư. Đối với nội dung liên quan đến hoạt động xây dựng đã dẫn chiếu sang pháp luật về xây dựng. Do đó, trên thực tế việc áp dụng Luật nhà ở và Luật Xây dựng không có sự trộn lẫn.
Tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo, bảo đảm phạm vi điều chỉnh dự thảo luật rõ ràng, không chồng chéo với các pháp luật khác có liên quan.
Về chính sách sở hữu nhà ở, Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn phương án có quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật sửa đổi. Tại thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định đây là vấn đề có tính nhạy cảm cao, tác động lớn đến xã hội và còn có những ý kiến chưa thống nhất. Do vậy, cơ quan chủ trì soạn thảo đã trình, đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) trình Quốc hội cho ý kiến.
Tuy nhiên, dự thảo luật đã có bổ sung làm rõ thêm các nội dung về thời hạn sử dụng nhà chung cư, các trường hợp phá vỡ và chung cư, quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc di dời, phá dỡ và đóng góp kinh phí để xây lại nhà chung cư; làm rõ trách nhiệm của các chủ thể có liên quan khi phá vỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để có cơ sở xử lý, giải quyết, tháo gỡ các trường hợp đang gặp khó khăn, vướng mắc trên thực tế hiện nay. Cơ quan trụ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xin ý kiến Quốc hội.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng giải trình ý kiến đề nghị xem xét quy định điều kiện, số lượng, loại nhà ở người nước ngoài được sở hữu, tránh ảnh hưởng đến nhu cầu mua nhà ở công dân trong nước cũng như đảm bảo an ninh, quốc phòng. Theo đó, cơ quan trụ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu kỹ, thể hiện rõ, đảm bảo phù hợp với chủ trương của Đảng, thống nhất với các quy định của pháp luật có liên quan.
Về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nêu rõ, quy định về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) không phải là quy định mới mà được kế thừa từ Luật nhà ở năm 2005, Luật Nhà ở năm 2014 và nay tiếp tục được quy định tại dự thảo luật theo hướng bố cục lại thành một chương riêng.
Việc quy định về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trong dự thảo là cần thiết, phù hợp với tình hình thực tiễn để góp phần khắc phục tình trạng phát triển nhợ là pha cung cầu. Quy định này không chồng chéo, trùng lặp với các quy hoạch khác. Bởi các nội dung được quy định trong kế hoạch phát triển nhở như diện tích đất phát triển nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở để phục vụ tái định cư, nhà ở công vụ… là các nội dung không được quy định chi tiết trong hệ thống quy hoạch, kế hoạch theo quy định của Luật Đất đai và Luật Quy hoạch…
Tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp tục rà soát quy định này để đảm bảo quy định rõ hơn, tránh chồng chéo, trùng lặp, đảm bảo thuận lợi, thông thoáng, phân cấp, tạo tính chủ động cho địa phương; đồng thời đảm bảo công tác quản lý nhà nước như tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Chính phủ.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cũng giải trình vấn đề đại biểu nêu liên quan đến quy định về hình thức sử dụng đất để phát triển nhà ở thương mại. Cơ quan chủ trì soạn thảo dự kiến sẽ báo cáo của Chính phủ để tiếp thu ý kiến của đại biểu và tiếp tục nghiên cứu hoàn chỉnh lại quy định này đảm bảo thống nhất với Luật đất đai (sửa đổi).
Về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ báo cáo của Chính phủ để tiếp tục rà soát, bổ sung làm rõ hơn các nội dung có liên quan như ý kiến của đại biểu Quốc hội để đảm bảo tính khả thi, thúc đẩy nhanh việc thực hiện các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Đối với chính sách phát triển nhà ở xã hội, việc để UBND cấp tỉnh quyết định tỷ lệ trích từ nguồn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn là phù hợp với thực tế cũng như pháp luật có liên quan. Tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo dự kiến báo cáo Chính phủ tiếp thu và sẽ bổ sung trong quá trình hoàn thiện dự thảo luật theo hướng chỉ quy định tỷ lệ nhất định trong ngân sách địa phương; không quy định tỷ lệ tiền thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị.
Việc quy định dành quỹ đất 20 % tại luật hiện hành có nhiều bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn, Dự thảo Luật sửa đổi nội dung quy định này là phù hợp, nhằm tháo gỡ những bất cập hiện hành…
11h30: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định kết luận nội dung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, trong phiên họp sáng nay đã có 28 ý kiến đại biểu phát biểu, 4 đại biểu tranh luận, còn 33 đại biểu đăng ký nhưng chưa phát biểu, đề nghị gửi ý kiến bằng văn bản tới Ban thư ký để tổng hợp đầy đủ. Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã báo cáo giải trình, làm rõ thêm một số vấn đề các đại biểu quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, đa số ý kiến của các đại biểu Quốc hội thể hiện đồng thuận cao với nhiều nội dung trong dự thảo luật, đồng thời góp ý về nhiều vấn đề cụ thể, thẳng thắn, tâm huyết về nhiều nội dung trong dự án luật, phân tích đánh giá sâu sắc nhiều tồn tại vướng mắc và đưa ra nhiều kiến nghị để hoàn thiện dự thảo luật.
Sau phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan hữu quan tổng hợp đầy đủ ý kiến, nghiên cứu tiếp thu, giải trình, tiếp tục tổ chức các hội nghị, hội thảo lấy ý kiến, tổ chức hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật.