Hệ thống hạ tầng đường sắt được quan tâm đầu tư
Tại Phiên chất vấn, Bộ Giao thông vận tải cho biết, mạng lưới đường bộ cao tốc bước đầu được hình thành với 29 tuyến/đoạn tuyến cao tốc, tổng chiều dài 1.729km góp phần tăng cường năng lực vận tải trên các hành lang kinh tế quan trọng; đang tiếp tục triển khai thi công khoảng 1.071km; hoàn thiện thủ tục để khởi công các đường vành đai 4 vùng thủ đô Hà Nội, vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, các tuyến cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Tuyên Quang - Hà Giang, Đồng Đăng - Trà Lĩnh... để hoàn thành thêm khoảng 344km, phấn đấu đến năm 2025 cả nước có trên 3.000km đường bộ cao tốc; đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục đầu tư các tuyến cao tốc hướng tâm vào Thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh .
Các địa phương được giao là cơ quan chủ quản, cơ quan có thẩm quyền đang tích cực triển khai dự án theo hình thức đầu tư công và hình thức BOT. Hệ thống quốc lộ đã và đang được đầu tư theo quy hoạch như: QL.1, đường Hồ Chí Minh, các quốc lộ trọng yếu, nhiều công trình cầu, hầm lớn đã được đầu tư xây dựng góp phần xóa bỏ các điểm nghẽn hạ tầng trong khu vực.
Toàn cảnh phiên chất vấn
Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng đường sắt được quan tâm đầu tư nâng cấp, cải tạo, trong đó đã hoàn thành 04 dự án đường sắt quan trọng, cấp bách trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh góp phần rút ngắn thời gian chạy tàu, nâng cao an toàn; đang triển khai 04 dự án cải tạo, nâng cấp các đoạn còn lại, hoàn thành năm 2025; đưa vào khai thác tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông và đang đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn: Nhổn - Ga Hà Nội, Bến Thành - Suối Tiên, Bến Thành - Tham Lương; tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo ý kiến của Hội đồng thẩm định nhà nước và các tuyến đường sắt khác như: Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Ngọc Hồi - Thạch Lỗi, TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ, Biên Hòa - Vũng Tàu, Thủ Thiêm - Long Thành... làm cơ sở định hướng kêu gọi đầu tư.
Hệ thống cảng biển đến nay cũng đạt được những kết quả đáng ghi nhận, đã đầu tư, đưa vào khai thác 286 bến cảng (thuộc 36 cảng biển cả nước) cơ bản đáp ứng năng lực vận tải, xuất khẩu hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước, luồng hàng hải được đầu tư đồng bộ với các bến cảng biển. Cụ thể, đang triển khai thi công luồng cho tàu biển tải trọng lớn vào sông Hậu (giai đoạn 2); nâng cấp tuyến kênh Chợ Gạo (giai đoạn 2); xây dựng các bến số 3, 4, 5, 6 khu bến cảng Lạch Huyện; nâng cấp tuyến luồng Cái Mép - Thị Vải từ phao số “0” vào khu bến cảng công ten nơ Cái Mép, luồng Thọ Quang (Đà Nẵng), luồng Quy Nhơn (Bình Định), luồng Nam Nghi Sơn (Thanh Hóa). Các cảng, cụm cảng được đầu tư tương đối đồng bộ, từng bước hiện đại hóa trong hoạt động quản lý, vận hành cảng.
Đường thủy nội địa đã cải tạo, đưa vào khai thác 17 tuyến vận tải, cơ bản từng bước đáp ứng nhu cầu vận tải thủy. Để nâng cao năng lực vận tải, giải tỏa những điểm nghẽn trên các tuyến vận tải thủy trọng yếu, ngoài việc tiếp tục nạo vét duy tu, hiện nay đang đầu tư nâng cao tĩnh không cầu Đuống khu vực phía Bắc và các cầu trên các tuyến đường thủy khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Các đại biểu tại phiên chất vấn
Hệ thống cảng hàng không đã cải tạo và đưa vào khai thác 22 cảng cơ bản đáp ứng nhu cầu hành khách, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, hội nhập quốc tế. Thời gian quan, đã hoàn thành nâng cấp, cải tạo đường cất hạ cánh, đường lăn, nhà ga Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất; đã khởi công xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (giai đoạn 1), Nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, cải tạo, mở rộng một số cảng hàng không: Điện Biên, Cát Bi, Phú Bài.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả trên, vẫn còn những hạn chế, tồn tại trong việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông. Theo đó, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông vẫn còn những điểm nghẽn, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Một số quy định pháp luật chưa đồng bộ dẫn đến thủ tục đầu tư còn phức tạp, kéo dài; việc kêu gọi xã hội hóa đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông còn hạn chế; công tác quản lý, điều hành tại một số dự án chưa bắt kịp yêu cầu, chậm đổi mới; việc phối hợp với các bộ, ngành, địa phương có lúc, có nơi còn chưa chặt chẽ, chưa kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc tại một số dự án.
Khẩn trương đầu tư các tuyến đường sắt còn dang dở
Quan tâm đến giao thông đường sắt, đại biểu Trần Thị Vân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh đưa ra vấn đề, Dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Cái Lân được triển khai từ năm 2005, hiện nay đang bị dừng theo Nghị quyết 11 năm 2011 của Chính phủ sau 18 năm với gần 60% kinh phí đã được thực hiện. Dự án đang rơi vào tình trạng cầu chờ đường và đường thì chờ đổ đá lắp ray gây lãng phí rất lớn, đặc biệt là hàng ngàn hộ dân các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương và Quảng Ninh nơi mà dự án đi qua bị ảnh hưởng vì nằm trong quy hoạch hành lang của đường sắt.
Đại biểu Trần Thị Vân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết dự án có tiếp tục được thực hiện hay không? Nếu có thì thời gian nào sẽ khởi động lại và với trách nhiệm của mình thì Bộ có giải pháp gì để tham mưu với Quốc hội, Chính phủ giải quyết những dự án tồn đọng kéo dài nêu trên?
Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng cho biết, Dự án này trước đây chúng ta đã phê duyệt và cho triển khai từ năm 2005, nhưng do khó khăn về kinh tế, ngân sách năm 2011 chúng ta dừng lại theo Nghị quyết 11 của Chính phủ. Hiện nay dự án này đang triển khai dở dang.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng
Vừa qua, khi tham mưu cho Ban Cán sự đảng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển đường sắt thì Bộ Giao thông vận tải cũng đã nghiên cứu và tính toán rất kỹ lưỡng trên cơ sở ý kiến của tư vấn và thấy rằng tuyến này vẫn rất cấp thiết, vì thế đã tham mưu cho Ban Cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị. Trong Kết luận 49 của Bộ Chính trị đã yêu cầu tuyến đường sắt này phải được triển khai trước năm 2030.
Về phía Bộ Giao thông vận tải, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cùng với các bộ, ngành; khó khăn nhất là nguồn vốn. Bộ tiếp tục tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ tính toán xem sẽ bố trí nguồn vốn như thế nào cho tuyến này; cơ bản về Bộ rất ủng hộ việc tiếp tục đầu tư hoàn thiện dự án đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân theo Kết luận 49 của Bộ Chính trị mới ban hành.