THỂ CHẾ HÓA ĐẦY ĐỦ CÁC CHỦ TRƯƠNG, ĐƯỜNG LỐI CỦA ĐẢNG VỀ XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN THỦ ĐÔ HÀ NỘI

DỰ THẢO LUẬT THỦ ĐÔ (SỬA ĐỔI): NHIỀU NỘI DUNG MANG TÍNH ĐỘT PHÁ, ĐẶC THÙ

Toàn cảnh Phiên họp

Tham dự phiên họp có: Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh; Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long; đại diện các bộ, ngành có liên quan như: Bộ Tài chính, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Xây dựng, Bộ Công an,….

Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Luật Thủ đô được Quốc hội thông qua ngày 21/11/2012 và có hiệu lực từ ngày 01/7/2013. Bên cạnh những kết quả đạt được, sau hơn 10 năm triển khai thực hiện, Luật Thủ đô đã bộc lộ những bất cập, hạn chế; một số quy định không phù hợp với tình hình thực tiễn và chưa phát huy được hiệu quả. Vì vậy, để kịp thời thể chế hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển của Hà Nội theo các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Hà Nội đã chủ động phối hợp với các bộ ngành Trung ương chuẩn bị nghiên cứu và đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Thủ đô.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định 

Nhấn mạnh, dự án luật đã được nghiên cứu trong nhiều năm, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, trong quá trình này, Đảng đoàn Quốc hội dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Bí thư Đảng đoàn Quốc hội đã 02 lần làm việc trực tiếp với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về nhiều nội dung trọng tâm, mang tính nguyên tắc của dự luật.

Gợi ý nội dung tập trung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, các đại biểu cho ý kiến vào các vấn đề lớn, mang tính nguyên tắc của dự án luật. Cụ thể: Về hồ sơ, trình tự, thủ tục sửa đổi Luật Thủ đô đặc biệt là vấn đề phạm vi điều chỉnh, mục đích; Vấn đề áp dụng Luật Thủ đô; Các cơ chế, chính sách đặc thù trong xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô;…

Thảo luận tại phiên họp, đa số ý kiến các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều tán thành sự cần thiết phải sửa đổi Luật Thủ đô nhằm kịp thời thể chế hóa các quan điểm, định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội được đặt ra trong các nghị quyết của Bộ Chính trị, tạo cơ chế đột phá, huy động mọi nguồn lực, khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô, đưa Thủ đô tiếp tục phát triển nhanh, bền vững.

Cơ bản tán thành với Báo cáo thẩm tra sơ bộ, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội góp ý vào nhiều nội dung cụ thể nhằm tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) trước khi trình Quốc hội cho ý kiến đạt chất lượng, mục tiêu đề ra.

Đánh giá cao hồ sơ, tài liệu của dự án Luật Thủ đô sửa đổi đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường lưu ý, về thời gian gửi hồ sơ tài liệu cần đáp ứng yêu cầu theo quy định.

Tán thành phạm vi điều chỉnh, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, việc mở rộng phạm vi điều chỉnh như đề xuất là cơ sở pháp lý quan trọng cho xây dựng và phát triển chính quyền đô thị, trung tâm của cả nước và hệ thống đô thị vệ tinh lân cận. Từ đó, giúp Thủ đô Hà Nội vận hành linh hoạt, nhanh nhạy, có những cơ chế, chính sách đặc thù riêng để có thể huy động nguồn lực đầu tư, tăng tính hội nhập, tạo sự bứt phá …

Đặc biệt quan tâm đến các quy định liên quan đến việc xây dựng, phát triển quản lý và bảo vệ Thủ đô, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, thông qua các quy định của dự thảo Luật, có thể hình dung được hình hài phát triển của Thủ đô Hà Nội trong thời gian tới và trong tương lai. Nhất trí với nhiều với nhiều nội dung tại báo cáo thẩm tra, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường lưu ý, hồ sơ dự án luật chưa có dự thảo quyết định về biện pháp và lộ trình di dời. Đây là một dạng văn bản quy định chi tiết mà theo quy định tại Điều 11 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải được chuẩn bị và trình đồng thời với dự án luật.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường

Tham gia thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, nhiều quy định trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được thể hiện trong văn bản Luật chuyên ngành như: Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Giá, Luật Bảo hiểm y tế,…. Trong khi đó, các quy định của dự thảo luật chỉ đưa ra quy phạm mà chưa dẫn chiếu các luật chuyên ngành.

Bày tỏ nhất trí với quan điểm Thủ đô cần có các chính sách đặc thù vượt trội để đem lại những kết quả đột phá, tạo tiền đề cho sự phát triển nhanh, bền vững của Thủ đô và góp phần tạo ra động lực dẫn dắt các địa phương khác trong vùng và cả nước, tuy nhiên Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị, các quy định đặc thù cần được đặt trong tổng thể chung để bảo đảm sự thống nhất về chủ trương và nguyên tắc điều chỉnh đối với từng lĩnh vực cụ thể của hệ thống pháp luật.

Liên quan đến lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cũng đề nghị, cần có những quy định thúc đẩy bình đẳng giới để phụ nữ tham gia nhiều hơn trong các lĩnh vực ngành nghề luôn là ưu thế của nam giới.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cũng nêu rõ và phân tích nhiều quy định cần rà soát, hoàn thiện liên quan đến quy định về chính sách phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân; giá dịch vụ y tế;…

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh

Cho ý kiến tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cần làm rõ đầu tư cơ sở hạ tầng như thế nào để Hà Nội ngang tầm với các thành phố trên thế giới?; thành phố Hà Nội quyết định phân cấp, phân quyền cụ thể ra sao?

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cơ chế chính sách, đặc thù phải đồng bộ toàn diện, khắc phục ngay những khó khăn, vướng mắc, bất cập đang cản trở sự phát triển của Thủ đô. Đồng thời, tiếp tục rà soát, bổ sung cơ chế chính sách đặc thù song cần rõ cơ chế, rõ trách nhiệm rõ cơ chế kiểm soát quyền lực.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị, nghiên cứu bổ sung chính sách phát triển thành phố theo hướng là thông minh thành phố xanh. Chỉ ra kinh nghiệm của các quốc gia, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị cần nhận diện rõ, có dự kiến phát triển không gian ngầm, có cơ chế chính sách đầu tư thuận lợi,…

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, hiện nay nội dung dự thảo luật không còn nhiều vấn đề lớn có ý kiến khác biệt, chủ yếu là góp ý để hoàn thiện thêm quy định tại dự thảo.

Nhấn mạnh, mặc dù quy mô dự án luật không lớn, gồm 7 chương, 59 điều nhưng Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đây là dự án luật khó, tính chất quan trọng, có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển của Thủ đô trong thời gian tới.

Để tiếp tục hoàn thiện dự án luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu, cần tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 …

Đồng thời, cần tiếp tục rà soát các quy định liên quan đến quản trị đô thị, đặc biệt thể chế hóa được vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ đô. Trong đó, cần lưu ý và hướng tới giải quyết được một số yêu cầu cơ bản về: phân cấp, phân quyền; các chính sách đặc thù phải trọng tâm, trọng điểm, có tính đột phá; đảm bảo tính đồng bộ với nguyên tắc là tuân thủ hiến pháp và hệ thống pháp luật;..

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Liên quan đến điều khoản về đổi mới sáng tạo, Chủ tịch Quốc hội đặc biệt lưu ý, Hà Nội được Unesco vinh danh là thành phố sáng tạo trong mạng lưới thành phố sáng tạo thế giới. Trong khi đó, thành phố sáng tạo chủ yếu là liên quan đến vấn đề thiết kế sáng tạo và thiết kế sáng tạo lại dựa chủ yếu trên cơ sở làng nghề. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu, rà soát để có quy định phù hợp, có thể chế để phát triển làng nghề và làng có nghề.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, rà soát để nghiên cứu bổ sung hoặc điều chỉnh một số các quy định liên quan đến xây dựng phát triển Thủ đô hành chính như quy hoạch khu vực hành chính cho các cơ quan Trung ương; về bảo đảm các điều kiện cần thiết về đất đai, quản lý xây dựng điều kiện bảo đảm cơ sở hạ tầng cho hoạt động vận hành của các cơ quan Trung ương trên địa bàn Hà Nội;..

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội đặc biệt lưu ý, cần rà soát lại dự án Luật Nhà ở, dứt khoát không để hợp thức hóa chung cư mini đai trong Luật Nhà ở; rà soát quy định về bảo vệ môi trường; quản lý, sử dụng đất đai; thu hút đầu tư, tài chính – ngân sách;…

 Cũng tại phiên thảo luận, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã có phát biểu tiếp thu, giải trình làm rõ các nội dung được nêu tại phiên thảo luận.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận phiên họp

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Thủ đô và đánh giá cao quá trình chuẩn bị của Chính phủ, thành phố Hà Nội và các bộ, đặc biệt là Bộ Tư pháp. Cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra - Ủy ban Pháp luật, các cơ quan phối hợp thẩm tra (Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội) cũng đã phối hợp rất chặt chẽ trong việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hồ sơ dự thảo luật, đảm bảo đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đúng tiến độ của chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đã được Quốc hội thông qua.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản tán thành với Hồ sơ và các nội dung cơ bản đã trình tại Phiên họp. Đồng thời lưu ý, đây là một đạo luật đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, khó về các nội dung chuyên môn và khó cả về kỹ thuật lập pháp, vì vậy cần phải tiếp tục phối hợp để hoàn thiện tốt hơn trong thời gian tới.

Về nhiệm vụ và các yêu cầu đặt ra để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, cần phải bám sát cơ sở chính trị, cơ sở chính trị pháp lý và yêu cầu thực tế. Cụ thể là, các nghị quyết, văn kiện của Đảng có liên quan, nhất là Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng với đó, cơ sở pháp lý là Hiến pháp 2013 và hệ thống pháp luật, cơ sở thực tế và yêu cầu phát triển của Thành phố, của Thủ đô Hà Nội - Thủ đô hành chính của cả nước và là đô thị đặc biệt.

Nhấn mạnh đây là đạo luật riêng quy định cho Thủ đô Hà Nội, vừa là Thủ đô hành chính của cả nước, vừa là một đô thị đặc biệt của cả nước, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, quy định các cơ chế riêng, ưu đãi đặc thù, đặc biệt vượt trội so với hệ thống pháp luật hiện hành. Đồng thời, cũng là các quy định giao trách nhiệm lớn cho Hà Nội trong xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô. Luật Thủ đô (sửa đổi) vẫn phải đặt trong tổng thể hệ thống pháp luật có liên quan. Ngoài Luật Thủ đô, Hà Nội vẫn phải thực hiện toàn bộ các quy định có liên quan của hệ thống pháp luật.

Về áp dụng Luật Thủ đô, lưu ý cần có quy định điều khoản cụ thể, phù hợp, thuận tiện cho việc áp dụng Luật Thủ đô trong hệ thống pháp luật nhưng vẫn phải bảo đảm đúng các nguyên tắc cơ bản trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng lưu ý, cần phải tiếp tục rà soát để hoàn thiện các nội dung cơ bản về: các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, ưu tiên đối với Hà Nội trong vấn đề phân quyền, phân cấp, ưu tiên và trách nhiệm. Đồng thời, xác định mỗi cơ chế, chính sách thì có phân quyền, có phân cấp, có ưu tiên nhưng đồng thời phải có trách nhiệm; Rõ cơ chế đặc thù về tổ chức bộ máy, cán bộ, biên chế, chuyên gia, tiền lương giao cho Hà Nội; Bổ sung thêm các nội dung cụ thể trong yêu cầu phát triển về trung tâm thiết kế, sáng tạo làng nghề; làng có nghề; công nghiệp văn hóa; khoa học, công nghệ kỹ thuật; quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo; quy hoạch sông Hồng;…

Một số hình ảnh tại Phiên họp: