Toàn cảnh Quốc hội nghe báo cáo thẩm tra dự án Luật Đường bộ
Tạo cơ sở pháp lý đầy đủ về hoạt động giao thông vận tải đường bộ
Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Đường bộ nhằm tiếp tục thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng; cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013; nội luật hóa các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên; khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật Giao thông đường bộ năm 2008, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ về hoạt động giao thông vận tải đường bộ, thúc đẩy sự phát triển giao thông đường bộ (GTĐB) và bảo đảm tốt hơn quyền tự do đi lại của công dân; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm thuận lợi, thông thoáng về thủ tục, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đường bộ và trật tự, an toàn GTĐB.
Dự thảo Luật cơ bản phù hợp với chủ trương của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên và bảo đảm tính khả thi. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đề nghị tiếp tục rà soát một số quy định cụ thể của dự thảo Luật để bảo đảm tính thống nhất với quy định trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn GTĐB và quy định của pháp luật có liên quan; tương thích với điều ước quốc tế; bổ sung đánh giá tác động đối với một số quy định mới được bổ sung trong dự thảo Luật để bảo đảm tính khả thi.
Hồ sơ dự án Luật đã được Chính phủ chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, bảo đảm chặt chẽ, đầy đủ theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đủ điều kiện để trình Quốc hội cho ý kiến.
Về phạm vi điều chỉnh, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản tán thành phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật nhằm tập trung quy định chuyên sâu về kết cấu hạ tầng đường bộ và hoạt động vận tải đường bộ. Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu, tiếp tục làm rõ về phạm vi điều chỉnh cũng như một số nội dung của dự thảo Luật với dự thảo Luật Trật tự, an toàn GTĐB cho phù hợp, tránh chồng chéo, bảo đảm tính thống nhất và khả thi.
Bổ sung nguyên tắc quản lý hoạt động giao thông công khai, minh bạch, hiện đại
Về nguyên tắc hoạt động đường bộ (Điều 4), Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí quy định của dự thảo Luật. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị sửa tên Điều này và chỉnh sửa nội dung theo hướng quy định nguyên tắc phát triển, quản lý kết cấu hạ tầng đường bộ và vận tải đường bộ. Có ý kiến đề nghị bổ sung nguyên tắc quản lý hoạt động giao thông công khai, minh bạch, hiện đại; bổ sung quy định về các phương tiện giao thông đặc thù tham gia giao thông như xe quân sự thực hiện diễn tập, nhằm bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ; bổ sung nguyên tắc bảo đảm bình đẳng giới trong hoạt động đường bộ để làm cơ sở xây dựng các quy định về bình đẳng giới trong Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới
Liên quan đến chính sách phát triển đối với hoạt động đường bộ (Điều 5), một số ý kiến đề nghị bổ sung nội dung phát triển kết cấu hạ tầng đường bộ hiện đại đồng bộ với phát triển phương tiện giao thông đường bộ. Có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng gắn với lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại các đô thị lớn tại khoản 2 cho phù hợp với chủ trương của Đảng và yêu cầu thực tiễn.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý dự thảo Luật cho đầy đủ, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với thực tiễn và các văn bản chỉ đạo của Đảng.
Về quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ (Điều 15), Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị tiếp tục xem xét, đánh giá thực trạng áp dụng quy định về tỷ lệ quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng giao thông đô thị trong thời gian qua để quy định bảo đảm tính khả thi và giao Chính phủ quy định, hướng dẫn thực hiện tỷ lệ quỹ đất đường bộ đô thị theo từng khu vực trong đô thị để bảo đảm việc bố trí quỹ đất hài hòa trong toàn đô thị.
Đề cập về xây dựng, lắp đặt biển quảng cáo (Điều 22) và xây dựng, lắp đặt công trình hạ tầng trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ (Điều 23), Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhận thấy, việc quy định về hoạt động quảng cáo trong dự thảo Luật là cần thiết vì liên quan trực tiếp đến hoạt động đường bộ. Do đó, đề nghị quy định chặt chẽ, cụ thể về hoạt động này trong dự thảo Luật.
Về đầu tư xây dựng công trình đường bộ (Điều 32), Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, một số quy định tại Điều này chưa bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về đầu tư, xây dựng và chưa bảo đảm tính khả thi, do đó đề nghị nghiên cứu các ý kiến nêu trên để tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật.
Xây dựng các trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh tránh chồng chéo, lãng phí
Đối với Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh (Điều 43), có ý kiến đề nghị làm rõ chức năng, nhiệm vụ và các thông tin cần thu thập, lưu trữ, phân tích, xử lý dữ liệu của hai Trung tâm này để tránh trùng lặp, chồng chéo về nhiệm vụ và lãng phí về nguồn lực, bảo đảm tính thống nhất giữa hai dự thảo Luật. Có ý kiến đề nghị quy định một trung tâm quản lý điều hành giao thông cấp quốc gia và cấp tỉnh, còn chức năng khác thì bổ sung để dùng chung, liên thông, tích hợp, chia sẻ dữ liệu, tránh lãng phí và cần có lộ trình thực hiện, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trước khi đầu tư.
Vì vậy, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị nghiên cứu các ý kiến để xây dựng các trung tâm quản lý, trung tâm chỉ huy giao thông tránh chồng chéo, lãng phí.
Liên quan đến nguồn tài chính để đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ (Điều 45), Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, việc thu phí, quản lý, sử dụng phí phải đúng nguyên tắc, quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, vừa tạo nguồn lực để phát triển, duy trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, vừa khuyến khích phát triển, thúc đẩy hoạt động vận tải đường bộ và góp phần điều tiết kinh tế vĩ mô. Do đó, đề nghị xem xét, đánh giá kỹ sự cần thiết, tính khả thi và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Về Chương III (Đường bộ cao tốc), có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định tại điểm b khoản 8 Điều 50 để bảo đảm tính thống nhất với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP), vì mục đích sử dụng vốn nhà nước trong dự án PPP đã được quy định rõ tại Điều 69 của Luật PPP; việc sử dụng vốn cho từng mục đích đã được quy định tại các điều từ 70 đến 73 của Luật PPP. Do đó, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị nghiên cứu các ý kiến, chỉnh lý dự thảo Luật bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật và phù hợp với thực tiễn.
Liên quan đến hoạt động vận tải đường bộ (Điều 61), Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị nghiên cứu, xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng chủ thể để có các tiêu chí, điều kiện hoạt động và cơ chế quản lý phù hợp đối với các chủ thể tham gia vào hoạt động vận tải đường bộ, bảo đảm công bằng giữa các loại hình kinh doanh phù hợp với công tác quản lý, tình hình thực tiễn và chủ trương của Đảng về phát triển công nghệ thông tin./.