ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA: NGHIÊN CỨU, LÀM RÕ ĐỐI VỚI CHÍNH SÁCH THỨ 4 VÀ 5
8 NHÓM CHÍNH SÁCH ĐẶC THÙ ĐỂ ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA
Thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tập trung triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Tuy nhiên, kết quả triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia còn hạn chế, tiến độ giải ngân vốn ngân sách trung ương được giao còn rất chậm. Những khó khăn trong việc chậm giải ngân vốn ngân sách trung ương để thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia cũng vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc cho ý kiến tại Phiên họp thứ 29 khi đề cập dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Phiên họp thứ 29 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Liên quan đến phạm vi áp dụng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Chính phủ trình những chính sách, cơ chế đặc thù là để tháo gỡ những vướng mắc hiện nay đối với 3 Chương trình mục tiêu quốc gia đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương, tức là các chương trình hiện tại. Tờ trình của Chính phủ thì Ủy ban Pháp luật cũng đã nghiên cứu đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến và có kết luận về vấn đề này. Đây là những vướng mắc của việc triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia ở giai đoạn này, cho nên trước tiên mục tiêu trực diện của những chính sách này là để tháo gỡ những vướng mắc của 3 chương trình mục tiêu quốc gia mà Quốc hội đã quyết định chủ trương đầu tư, tức là 2 chương trình giai đoạn 2021-2025, còn chương trình đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là chương trình 2021-2030 thì tập trung tháo gỡ những vướng mắc đó.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, trên cơ sở thực hiện Nghị quyết, qua tổng kết thực tiễn đến khi Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư của các chương trình mục tiêu quốc gia của giai đoạn tiếp theo thì sẽ xem xét chính sách nào cần thiết, phù hợp thì lúc đó Quốc hội sẽ quy định luôn trong nghị quyết phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia tương ứng, là cơ chế, chính sách đặc thù cho chương trình đó. Có thể một chính sách được áp dụng cho cả 3 chương trình, nhưng cũng có thể có chính sách áp dụng cho chương trình đặc thù.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng.
Trên cơ sở đánh giá Nghị quyết này, sau đó cùng với việc phê duyệt chủ trương đầu tư của các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn sau thì Quốc hội quyết định trong nghị quyết của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đó. Việc xác định như vậy thì phù hợp hơn, bởi vì đến khi Quốc hội phê duyệt giai đoạn sau vẫn phải có nội dung và có cơ chế, chính sách đặc thù cho từng chương trình mục tiêu đó.
Đề cập về việc áp dụng Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh: Việc áp dụng Nghị quyết cho đến bao giờ có cái mới thì Quốc hội sẽ quyết định trong nghị quyết mới, trong từng chương trình hoặc trong một nghị quyết về các chương trình. Sau này ban hành các nghị quyết giai đoạn mới thì đều phải có nghị quyết, đều có cơ chế, chính sách cho từng chương trình. Cho nên cứ áp dụng cho 3 Chương trình hiện nay đang thực hiện, bao giờ hết 3 Chương trình giai đoạn này là hết.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Nghị quyết cần tập trung vào những vấn đề để tháo gỡ và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, không nên có thêm các thủ tục dẫn đến làm chậm tiến độ.
Về cơ chế kiến nghị của địa phương liên quan đến thực hiện kết luận của Kiểm toán Nhà nước, đến nay, Chính phủ chưa có cơ sở đề nghị. Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Đoàn Giám sát đề nghị thì Quốc hội vẫn có thể xem xét được. Chính phủ, cơ quan thẩm tra, Đoàn Giám sát cũng nên nghiên cứu kỹ lưỡng nội dung này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng có thể giao các cơ quan nghiên cứu để có nguyên tắc định hướng, vướng mắc ở chỗ nào thì có giải pháp tháo gỡ…
Về phía Chính phủ, đóng góp ý kiến vào việc triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia hiệu quả, về đích đúng hạn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội ủng hộ để sau phiên họp này sẽ đề ra được chính sách tháo gỡ với tinh thần "triệt để, toàn diện, tới nơi, tới chốn”, tránh nảy sinh những khó khăn khác. Với những vấn đề chưa rõ, nếu cần có thể đi đến đồng thuận về nguyên tắc để tạo điều kiện thuận lợi cho Chính phủ và các địa phương chuẩn bị, đưa ra quyết định đúng đắn.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang.
Kết luận thảo luận về nội dung trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự nỗ lực, trách nhiệm của Chính phủ và các cơ quan cũng như Hội đồng Dân tộc, các cơ quan của Quốc hội trong quá trình xây dựng hồ sơ dự thảo Nghị quyết. Đồng thời đề nghị, cần tiếp tục rà soát tên gọi của dự thảo Nghị quyết bảo đảm ngắn gọn, rõ ràng, có tính khái quát và không dùng từ “thí điểm”. Về hồ sơ dự thảo Nghị quyết, Chính phủ cần bổ sung các nội dung theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật…
Về các cơ chế, chính sách đặc thù, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ tiếp tục rà soát các chính sách nhằm thể hiện đầy đủ nội dung tương tự như chính sách quy định tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển Tp.Hồ Chí Minh, Nghị quyết số 100/2023/QH15 về thí điểm cơ chế phân cấp cho cấp huyện, Nghị quyết số 108/2023/QH15 về giám sát chuyên đề về các Chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm sát với tình hình thực tiễn, khắc phục được những khó khăn, vướng mắc, giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình. Không thể tháo gỡ mà lại tạo rào cản mới và đẩy nhanh mà thủ tục rườm rà hơn".
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị, Chính phủ phối hợp với cơ quan thẩm tra hoàn chỉnh hồ sơ, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết bảo đảm chất lượng; đề nghị Hội đồng Dân tộc tổ chức phiên thẩm tra chính thức về nội dung này để kịp trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 tới./.