UBTVQH CHO Ý KIẾN VỀ DỰ THẢO KẾ HOẠCH GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VỀ BẢO ĐẢM TRẬT TỰ, AN TOÀN GIAO THÔNG TỪ NĂM 2009 ĐẾN HẾT NĂM 2023
Toàn cảnh Phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Trình bày báo cáo dự thảo Kế hoạch giám sát và Đề cương báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, mục đích giám sát là đánh giá khách quan, toàn diện trách nhiệm của Chính phủ trong việc chỉ đạo, phân công các Bộ, ngành, địa phương thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023; công tác xây dựng, ban hành văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT); làm rõ kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân (khách quan, chủ quan) của tồn tại, hạn chế trong tổ chức thực hiện và sự phối hợp thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT.
Làm rõ vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và ý thức chấp hành pháp luật của các cấp, các ngành thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT. Rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT;
Phát hiện, xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền khắc phục tồn tại, hạn chế; điều chỉnh, xử lý những vướng mắc trong quá trình thực hiện; đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện, nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác bảo đảm TTATGT giai đoạn tiếp theo.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát
Phạm vi giám sát đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT trên phạm vi cả nước. Nội dung giám sát tập trung vào việc cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước về bảo đảm TTATGT và các hoạt động liên quan đến bảo đảm TTATGT (trọng tâm là các quy định về bảo đảm TTATGT, các chính sách đầu tư cho giao thông, Luật Giao thông đường bộ, Luật Đường sắt, Luật Đường thủy nội địa, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Bộ luật Hàng hải Việt Nam và các văn bản pháp luật khác có liên quan).
Việc ban hành và triển khai thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về bảo đảm TTATGT; rà soát các quy định của pháp luật về bảo đảm TTATGT, trọng tâm là các văn bản dưới Luật của Chính phủ và các bộ ngành; những kết quả đạt được, những hạn chế, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT.
Thực trạng công tác quản lý, chỉ đạo điều hành, phối hợp và tổ chức thực hiện của Chính phủ, các Bộ, cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân về bảo đảm TTATGT; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT; tình hình vi phạm, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về bảo đảm TTATGT; công tác phối hợp giữa các Bộ, địa phương trong bảo đảm TTATGT; hoạt động hợp tác quốc tế về bảo đảm TTATGT; nguồn lực ngân sách bảo đảm TTATGT; trách nhiệm của các tập thể và cá nhân có liên quan.
Xem xét, đánh giá kết quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT; tập trung làm rõ những hạn chế, bất cập, khó khăn, vướng mắc; xác định nguyên nhân của hạn chế, bất cập, khó khăn, vướng mắc và đề xuất những giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm TTATGT trong thời gian tới.
Đối tượng giám sát là Chính phủ; Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tư pháp, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; trong đó trọng điểm là Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Quốc phòng và Bộ Tư pháp. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó có 12 địa phương Đoàn công tác đến làm việc; Khảo sát tại một số cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp có liên quan, một số doanh nghiệp đường thủy nội địa, hàng hải; một số hãng taxi; một số trường giáo dục phổ thông...
Dự thảo Kế hoạch giám sát cũng nêu cụ thể tiến độ triển khai các hoạt động giám sát cho từng giai đoạn như thời gian xây dựng Kế hoạch chi tiết và các Đề cương báo cáo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội; thời hạn các đối tượng chịu sự giám sát gửi báo cáo về Đoàn giám sát; dự kiến thời gian tổ chức các phiên họp của Đoàn giám sát; thời gian tổ chức hội thảo, tọa đàm, phiên giải trình, ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học, các tổ chức trong và ngoài nước về các nội dung giám sát; thời gian tổ chức giám sát tại địa phương, làm việc với Chính phủ, các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức có liên quan.
Đoàn giám sát hoàn thiện Báo cáo kết quả giám sát trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội Báo cáo kết quả giám sát; dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề tại Phiên họp tháng 9/2024; Hoàn thiện Nghị quyết giám sát chuyên đề trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp tháng 10/2024; Gửi các vị đại biểu Quốc hội Báo cáo kết quả giám sát, Nghị quyết giám sát chuyên đề trước khi khai mạc Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội.
Ưu tiên giám sát sớm đối với lĩnh vực giao thông đường bộ.
Thảo luận về nội dung này, các ý kiến tại Phiên họp cơ bản tán thành với dự kiến Kế hoạch giám sát và các Đề cương báo cáo của Đoàn giám sát; đánh giá cao sự chuẩn bị các dự thảo văn bản của Đoàn giám sát tương đối đầy đủ. Các ý kiến đều cho rằng đây là chuyên đề giám sát quan trọng vì được Đảng, Nhà nước coi là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu, liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người, tài sản của tổ chức, cá nhân. Chuyên đề có nội dung giám sát rộng trên cả 5 lĩnh vực giao thông (đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng không dân dụng, hàng hải); thời gian dài (15 năm); đối tượng giám sát nhiều, do vậy, nội dung, phạm vi, nội dung giám sát cần có trọng tâm, trọng điểm.
Khẳng định chuyên đề giám sát này liên quan đến sức khỏe, tính mạng, tài sản, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh nhấn mạnh, hoạt động giám sát cần được tiến hành cẩn trọng, thỏa đáng, đưa ra kiến nghị liên quan đến hoàn thiện thể chế, bổ sung chính sách, pháp luật trong thời gian tới.
Theo Đề cương, hoạt động giám sát được thực hiện đối với 5 lĩnh vực giao thông sẽ cho thấy bức tranh toàn diện, là dữ liệu quan trọng để có giải pháp tổng thể, nhưng trong bối cảnh có hạn, đặc biệt Kỳ họp thứ 6, Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến 2 dự án luật: dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Vì vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị cần xác định mục tiêu ngắn hạn của hoạt động giám sát là tập trung vào lĩnh vực giao thông đường bộ - lĩnh vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, từ đó giúp đại biểu Quốc hội, cơ quan của Quốc hội có ý kiến thẩm tra, góp ý hoàn thiện dự thảo luật.
Đại biểu đề nghị điều chỉnh kế hoạch triển khai giám sát, thay vì triển khai giám sát đồng loạt nên tập trung giám sát sớm, cuốn chiếu đối với lĩnh vực giao thông đường bộ và hoàn thành vào tháng 4/2024 để phục vụ trực tiếp cho 2 dự án luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Việc điều chỉnh này sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch giám sát các lĩnh vực giao thông khác sẽ được triển khai sau và hoàn thiện, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 9/2024. Đại biểu cho rằng, với kế hạch này sẽ vừa kịp thời phục vụ mục tiêu trước mắt xây dựng 2 dự án luật, vừa phục vụ mục tiêu lâu dài để thấy được bức tranh tổng thể và có giải pháp cho giai đoạn tiếp theo.
Phát biểu tại Phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, tại Kỳ họp thứ 7 vào tháng 5/2024 sẽ trình Quốc hội thông qua 9 luật, 1 nghị quyết, trong đó có Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Do vậy, Đoàn giám sát cần cân nhắc tiến độ triển khai các hoạt động giám sát trong kế hoạch chi tiết phù hợp. Có thể đẩy sớm một số mốc thời gian so với dự thảo kế hoạch để kết quả giám sát bước đầu có thể góp phần nhất định vào việc thông qua hai dự án luật.
Nhiều ý kiến tại Phiên họp cũng đồng tình với quan điểm ưu tiên giám sát lĩnh vực giao thông đường bộ để có báo cáo bước đầu tại Kỳ họp thứ 6, giúp đại biểu Quốc hội có thêm thông tin, dữ liệu xem xét, thảo luận trước khi thông qua luật đảm bảo hiệu quả, chất lượng. Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ kiến nghị nghiên cứu giám sát có trọng tâm, trọng điểm đối với lĩnh vực giao thông đường bộ. Bởi đây là lĩnh vực có nhiều tồn tại, qua hoạt động giám sát sẽ làm rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách pháp luật.
Tại phiên họp, có ý kiến đồng tình với phạm vi giám sát đối với 5 lĩnh vực: bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường sắt; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường thủy nội địa; bảo đảm an toàn hàng không, an ninh hàng không dân dụng; an toàn hàng hải, an ninh hàng hải. Mặc dù phạm vi giám sát rộng nhưng chủ yếu tập trung vào báo cáo của Chính phủ, Bộ Giao thông và không phải địa phương nào cũng có 5 loại hình giao thông, do vậy cần nghiên cứu đề cương chi tiết, cụ thể hơn.
Một số ý kiến đề nghị bổ sung nội dung giám sát cần đánh giá điều kiện đảm bảo an toàn, công bằng trong tiếp cận giao thông đối với người dễ bị tổn thương như người nghèo, người khuyết tật, người cao tuổi. Bên cạnh đó, trong phần kiến nghị đối với Chính phủ cần có nhóm kiến nghị liên quan tới hoàn thiện chính sách pháp luật, đề xuất những quy định còn thiếu làm cơ sở để đề xuất xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới. Đoàn giám sát cũng cần lưu ý việc phân công đại biểu, đại biểu tham gia thành viên Tổ giúp việc, tham gia đoàn công tác hợp lý, đảm bảo cân đối, hiệu quả, phát huy sự tích cực của các thành viên Đoàn giám sát.
Giám sát có trọng tâm, trọng điểm, kiến nghị danh mục cụ thể cần bổ sung, sửa đổi.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, các ý kiến phát biểu rất cụ thể, đề nghị Đoàn giám sát tiếp thu, tiếp tục hoàn thiện. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan chủ trì là Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã chủ động phối hợp với cơ quan liên quan xây dựng hồ trơ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đảm bảo đúng quy định; các nội dung Kế hoạch giám sát cơ bản bám sát tinh thần Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến góp ý tại phiên họp, hoàn thiện hồ sơ tiến hành các thủ tục ký ban hành và tổ chức thực hiện.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận nội dung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, về nội dung giám sát cần thực hiện đúng Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là giám sát chính sách, pháp luật về đảm bảo TTATGT từ năm 2009 đến năm 2023, giám sát 5 lĩnh vực trọng tâm của 5 luật đã được Quốc hội ban hành, trong đó cần làm rõ nội hàm chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT thuộc 5 lĩnh vực để làm rõ nội dung, phạm vi giám sát.
Cần xác định trọng tâm của trọng tâm giám sát là việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm TTATGT đường bộ; tập trung giám sát sớm lĩnh vực TTATGT đường bộ để có báo cáo bước đầu, đóng góp vào việc ban hành 2 luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Về đối tượng giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Đoàn giám sát bám sát nguyên tắc theo đúng Nghị quuyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu, gồm: Chính phủ và các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp có liên quan. Bên cạnh đó, đề nghị bổ sung báo cáo của các tổ chức khác như: Mặt trận Tổ quốc và Đoàn thanh niên.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị Đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến góp ý đối với một số vấn đề cụ thể tại Phiên họp; lưu ý Kế hoạch giám sát và Đề cương báo cáo cần có trọng tâm, trọng điểm, kiến nghị danh mục cần bổ sung, sửa đổi, nhất là nội dung cần chỉnh lý trong 2 dự án luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; nêu rõ các công việc cụ thể sau giám sát, tạo chuyển biến sau giám sát chuyên đề này.
Một số hình ảnh tại Phiên họp:
Toàn cảnh Phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023”
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành nội dung thảo luận.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát trình bày báo cáo dự thảo Kế hoạch giám sát và Đề cương báo cáo giám sát.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đề nghị ưu tiên giám sát sớm về đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ để có dữ liệu, tài liệu đánh giá trong thời điểm trình dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê K'đăm đề nghị Đoàn giám sát cân nhắc ưu tiên giám sát sớm đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về giao thông đường bộ.
Trưởng ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dương Thanh Bình phát biểu.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Hữu Toàn phát biểu tại Phiên họp.
Đại diện lãnh đạo Bộ Công an phát biểu.