Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đến Cuba sau khi được bầu làm người đứng đầu Đảng và Nhà nước, thể hiện sự coi trọng cao độ của Đảng, Nhà nước và cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước với Cuba và quan hệ Việt Nam - Cuba.
Cuba là quốc gia Mỹ La tinh đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam từ năm 1960. Trong gần 65 năm qua, quan hệ đoàn kết truyền thống, ủng hộ và hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba không ngừng được quan tâm, củng cố, thúc đẩy và phát triển trên nhiều lĩnh vực. Trong những năm tháng nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc vào những năm 1960, 1970, Cuba luôn là biểu tượng và đi đầu trong phong trào nhân dân thế giới đoàn kết ủng hộ sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam, dành cho Việt Nam sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu và hiệu quả.
Về phần mình, Việt Nam luôn tích cực tăng cường sự đoàn kết, gắn bó và nỗ lực đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai nước. Lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước nhiều lần nhấn mạnh quan hệ giữa hai nước là “biểu tượng của thời đại”.
Quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba là di sản quý báu được Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước hết sức coi trọng, tiếp tục phát triển tốt đẹp trên tất cả các kênh. Lãnh đạo cấp cao Cuba khẳng định, Việt Nam là “đồng minh chiến lược”, “đối tác quốc tế tin cậy nhất”. Quan hệ giữa hai Đảng đi vào chiều sâu, giữ vai trò nền tảng chính trị, định hướng phát triển quan hệ hợp tác giữa hai nước. Hai bên duy trì các hoạt động tiếp xúc song phương và trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao.
Vừa qua, Cuba đã tuyên bố Quốc tang để tưởng niệm và cử Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo Hernandez sang viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Hai bên cũng triển khai hiệu quả các cơ chế Ủy ban hợp tác liên chính phủ, Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng Quốc phòng; Tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao…
Lãnh đạo hai nước nhất trí kế thừa và phát huy mạnh mẽ truyền thống tốt đẹp, quyết tâm đưa quan hệ đặc biệt hai nước sang giai đoạn phát triển mới, ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, trong đó tập trung nâng quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư từng bước lên ngang tầm với quan hệ chính trị tốt đẹp giữa hai nước.
Về hợp tác thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại châu Á lớn thứ hai của Cuba, tuy nhiên, trao đổi thương mại song phương vẫn còn khiêm tốn. Ngày 1/4/2020, Hiệp định thương mại Việt Nam - Cuba (ký năm 2015) chính thức có hiệu lực, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp hai nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.
Về hợp tác đầu tư, Việt Nam hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của khu vực châu Á tại Cuba. Doanh nghiệp Việt Nam quan tâm và từng bước mở rộng hợp tác đầu tư tại Cuba, đặc biệt vào Đặc khu kinh tế Mariel, trong các lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng thiết yếu, vật liệu xây dựng, năng lượng tái tạo.
Tại các diễn đàn quốc tế, nhất là Liên hợp quốc, hai bên tích cực hỗ trợ, ủng hộ lẫn nhau, đặc biệt trên các vấn đề thuộc lợi ích chiến lược của Việt Nam. Việt Nam kiên trì lập trường đoàn kết với Cuba, phản đối chính sách bao vây, cấm vận của Hoa Kỳ chống Cuba và kêu gọi dỡ bỏ cấm vận.
Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho biết, chuyến thăm tới Cuba của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhằm triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, qua đó khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn phát triển quan hệ với các nước bạn bè truyền thống. Chuyến thăm thể hiện tình đoàn kết, thủy chung, mẫu mực, trước sau như một của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba, đồng thời, khẳng định Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, mong muốn cùng đồng hành, cùng hợp tác, cùng phát triển để không ngừng củng cố, thúc đẩy, phát triển quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba.
Qua chuyến thăm, các đồng chí lãnh đạo cấp cao nhất của hai Đảng, hai Nhà nước sẽ trao đổi, đánh giá về thành tựu đạt được, kết quả hợp tác giữa Việt Nam và Cuba trong thời gian qua và đề ra những phương hướng để tăng cường, nâng cao hiệu quả hợp tác trên các lĩnh vực, đưa quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba bước sang một giai đoạn mới, ngày càng phát triển thực chất và bền vững, vì lợi ích của nhân dân hai nước.
“Tôi tin tưởng rằng, chuyến thăm sẽ thành công tốt đẹp, góp phần quan trọng củng cố tình cảm hữu nghị đặc biệt, tình đồng chí anh em thân thiết giữa hai dân tộc. Những kết quả đạt được trong chuyến thăm sẽ góp phần viết tiếp những trang sử hào hùng, tươi đẹp giữa hai nước và đưa quan hệ Việt Nam - Cuba sang một giai đoạn mới, phát triển thực chất và bền vững hơn, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì chủ nghĩa xã hội, vì hoà bình, hợp tác và phát triển ở mỗi khu vực và trên thế giới”, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho biết.
Theo Đại sứ Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolas Hernandez Guillen, trải qua những thăng trầm của lịch sử, Việt Nam và Cuba luôn kề vai sát cánh, ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau trong những thời điểm khó khăn nhất, cùng đấu tranh chống kẻ thù chung. Đó là những minh chứng hùng hồn về tình hữu nghị anh em đặc biệt trong suốt 65 năm qua giữa hai dân tộc ở cách xa nhau nửa vòng Trái đất.
“Đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là một người bạn lớn của nhân dân, Đảng và Chính phủ Cuba. Vì vậy, chuyến thăm sắp tới rất quan trọng và có ý nghĩa vô cùng to lớn. Trong những năm qua, đã có nhiều chuyến thăm quan trọng, mang tính đột phá trong nhiều lĩnh vực, nhưng đây là cơ hội có một không hai chúng tôi được đón tiếp đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước. Bởi vậy, có thể hai bên sẽ đạt được những thỏa thuận và hiệp định quan trọng ở cấp độ Đảng, góp phần tăng cường mối quan hệ và giao lưu giữa tổ chức đảng hai nước”, Đại sứ Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolas Hernandez Guillen nhấn mạnh.
Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cuba của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm là minh chứng khẳng định mối quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba đã và vẫn luôn được coi là tài sản quý báu được Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước hết sức vun đắp, đồng thời thể hiện sự coi trọng cao của Việt Nam đối với Cuba và vị trí của Cuba trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.