Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam tham dự và phát biểu với hội nghị.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân chủ trì Hội nghị.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng khẳng định những thành tựu phát triển KT-XH của đất nước thời gian qua gắn liền với sự đóng góp không nhỏ của KH-CN; cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức KH-CN công lập được xác định là những biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động của tổ chức KH-CN công lập gắn kết hơn với điều kiện kinh tế thị trường.
Tuy nhiên, hiện nay hoạt động KH-CN nhìn chung chưa thực sự trở thành động lực phát triển KT-XH, chưa tương xứng với tiềm năng của đội ngũ đông đảo cán bộ KH - CN Việt Nam. Việc huy động nguồn lực xã hội vào hoạt động KH-CN còn ít, việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm chưa đạt được kết quả cao như mong muốn, chưa thực sự đi vào cuộc sống và có phần chậm trễ.
Hội nghị tập trung đánh giá về tình hình thực hiện cơ chế, các quy định về tài chính, các quy định về tổ chức, biên chế, nhân lực trong thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức KH-CN công lập. Các đại biểu cho rằng, bên cạnh những kết quả tích cực, việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm vẫn còn khó khăn, vướng mắc như: nhận thức chưa đầy đủ, chưa đúng về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm; thiếu sự quyết liệt và nghiêm túc trong chỉ đạo thực hiện; thiếu đồng bộ của hệ thống văn bản pháp luật…
Hội nghị cũng đã nhận được nhiều ý kiến tham vấn và đóng góp từ lãnh đạo các Bộ, ngành, các đại biểu Quốc hội, các nhà khoa học. Các ý kiến cho rằng, để thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, chúng ta còn thiếu các chuyên gia đầu ngành. Do vậy, cần tiếp tục xây dựng các chính sách đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo hành lang pháp lý rõ ràng, xây dựng đồng bộ chính sách về tự chủ chuyên môn, tự chủ bộ máy, tự chủ tài chính… cho các tổ chức KH-CN công lập.
Sau 10 năm thực hiện Nghị định 115/2005/NĐ-CP nhằm thực hiện đổi mới cơ chế quản lý và hoạt động của các tổ chức KH và CN công lập, đến nay đã có 488 tổ chức/642 tổ chức KH-CN công lập đã phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế tự chủ, đạt 76%. Trong đó, có 295 tổ chức thuộc loại hình tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên và 193 tổ chức hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu chiến lược, chính sách được ngân sách nhà nước tiếp tục hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên theo phương thức khoán. Như vậy, còn 154 tổ chức chưa thực hiện phê duyệt đề án cơ chế tự chủ mặc dù Nghị định 115 sửa đổi quy định hạn cuối cùng các tổ chức phải phê duyệt đề án này là ngày 31/12/2013.
Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao sáng kiến tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập của Ủy ban KH, CN và MT và tin tưởng sau Hội nghị này, công tác KH - CN sẽ tiếp tục có bước chuyển mạnh mẽ.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các cơ quan, đơn vị ở các địa phương khi giao đề tài, nhiệm vụ phải có ràng buộc để người làm khoa học ở địa phương tham gia tập huấn, nâng cao chất lượng của người làm khoa học.
Phó thủ tướng cũng yêu cầu đến hết năm 2015 phải chuyển đổi xong cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH-CN công lập. Bộ KH-CN cần nghiên cứu, xây dựng nghị định mới kèm thêm các thông tư hướng dẫn và trình Thủ tướng ban hành ngay trong năm 2015.